௨௭௬
ஹோதா, ஐஸா அநாதிஅநந்த நிஷ்க்ரிய த்ரவ்ய ஹை. பரந்து த்ரவ்ய அபேக்ஷா-ஸே நிஷ்க்ரிய, பர்யாய அபேக்ஷா- ஸே ஸக்ரிய ஹை. யதி நிஷ்க்ரிய ஹோ தோ கேவலஜ்ஞாநகீ பர்யாய நஹீஂ ஹோ, ஆநந்தகீ பர்யாய நஹீஂ ஹோ, உஸமேஂ ஸாதக தஶா நஹீஂ ஹோ, முநி தஶா நஹீஂ ஹோ. யதி கோஈ க்ரியா ஹோதீ ஹீ ந ஹோ தோ (கோஈ தஶா ஹீ நஹீஂ ஹோ). பர்யாய அபேக்ஷா-ஸே ஸக்ரிய ஔர த்ரவ்ய அபேக்ஷா-ஸே நிஷ்க்ரிய ஹை.
.. த்ரவ்ய ஶூந்ய நஹீஂ ஹை. ஜாக்ருதிவாலா ஹை ஔர கார்யவாலா ஹை. த்ரவ்ய அபேக்ஷா-ஸே நிஷ்க்ரிய. அபநா ஸ்வபாவ உஸமேஂ ரஹதா ஹை. ஐஸா நித்யரூப த்ருவ ரஹதா ஹை, வஹ நிஷ்க்ரிய ஹை. பர்யாய அபேக்ஷா-ஸே கார்யவாலா ஹை.
.. தோ உஸே ஜ்ஞாந கைஸே கஹேஂ? ஆநந்த ஆநந்தரூப கார்ய ந லாவே தோ வஹ ஆநந்தகா குண கைஸே கஹேஂ? ஜ்ஞாநகா ஜாநநேகா கார்ய யதி ஜ்ஞாந ந கரே தோ உஸே ஜ்ஞாந கைஸே கஹேஂ? ஆநந்த ஆநந்தகா கார்ய, ஶாந்தி ஶாந்திகா கார்ய ந கரே தோ வஹ ஶாந்தி ஔர ஆநந்தகா லக்ஷண கைஸே கஹேஂ? யதி கிஸீ பீ ப்ரகாரகீ க்ரியா ஹீ நஹீஂ ஹோதீ ஹோ த்ரவ்யமேஂ தோ ஜாநநேகா கார்ய பீ ந ஹோ ஔர ஶாந்திகா கார்ய பீ ந ஹோ ஔர புருஷார்த பலடநேகா கார்ய ந ஹோ, தோ கோஈ கார்ய ஹீ ந ஹோ, ஸர்வதா நிஷ்க்ரிய ஹோ தோ.
தோ பாரிணாமிக பாவ நஹீஂ ஹை, பாரிணாமிகபாவ தோ ஏக ஹீ ஹை. பாரிணாமிகபாவ அநாதிஅநந்த த்ரவ்யரூப ஜைஸா ஹை வைஸா, ஏகருப த்ருவரூப த்ரவ்ய ரஹதா ஹை, வஹ பாரிணாமிகபாவரூப, அபநே ஸ்வபாவரூப பாரிணாமிகபாவ ரஹதா ஹை. வஹ பாரிணாமிகபாவ ஹை. ஔர பர்யாயமேஂ ஜிஸமேஂ உபஶம யா க்ஷாயிக ஐஸீ அபேக்ஷா லாகூ நஹீஂ படதீ, இஸலியே வஹ பர்யாயரூப ஐஸா கஹநேமேஂ ஆதா ஹை. .. அபேக்ஷா-ஸே ஔர பர்யாய பீ பாரிணாமிகபாவகீ அபேக்ஷா-ஸே. த்ருவரூப ஏகஸரீகா ரஹதா ஹை, இஸலியே பரமபாரிணாமிகபாவ. ஔர பர்யாய பீ பாரிணாமிகபாவரூப ஹை. ஜிஸமேஂ உபஶம, க்ஷயோபஶம, க்ஷாயிக ஐஸீ அபேக்ஷா லாகூ நஹீஂ படதீ. இஸலியே உஸே ஐஸீ பர்யாய கஹநேமேஂ ஆதீ ஹை.
முமுக்ஷுஃ- .... பூமிகா கிஸே கஹதே ஹைஂ?
ஸமாதாநஃ- ஸ்வபாவகீ லகந அந்தர லகநீ சாஹியே கி முஜே ஸ்வபாவ சாஹியே, தூஸரா குச நஹீஂ சாஹியே. உஸகே லியே உஸகீ தூந, லகநீ, விசார, வாஂசந, உஸகீ மஹிமா லகே, பாஹர ஸப ரஸ ஊதர ஜாய, பாஹரமேஂ ஜோ தீவ்ரதா ஹோ வஹ ஸப மந்த பட ஜாய. பாஹரகா லௌகிக ரஸ உஸே மந்த பட ஜாய. ஏக அலௌகிக தஶா ப்ராப்த (ஹோ). அலௌகிக மஹிமாரூப ஆத்மா ஹை. லௌகிக கார்யகா ரஸ உஸே மந்த பட ஜாய. உஸமேஂ கடா ஹோ, லேகிந ஸப மந்த பட ஜாதா ஹை. உஸகா ரஸ, விபாவகா ஸர்வ ப்ரகாரகா ரஸ உஸே மந்த பட ஜாதா ஹை.
ஶுபபாவமேஂ உஸே தேவ-குரு-ஶாஸ்த்ர ஹோதே ஹைஂ ஔர ஶுத்தாத்மாமேஂ ஏக ஆத்மா. ஶுத்தாத்மா கைஸே ப்ராப்த ஹோ? ஜோ பகவாநநே ப்ராப்த கியா, ஜோ குருதேவநே ஸாதநா கீ ஔர ஜோ ஶாஸ்த்ரமேஂ ஆதா ஹை, உஸ பர உஸே பக்தி ஆதீ ஹை. ஶுபபாவமேஂ வஹ ஹோதா ஹை ஔர அஂதரமேஂ ஶுத்தாத்மா கைஸே