௨௭௬
நஹீஂ லாகூ படதா. கேவலஜ்ஞாநமேஂ பீ கோஈ காரண நஹீஂ ஹை. வஹ ஜோ பாவ கரே உஸமேஂ கோஈ காரண லாகூ நஹீஂ படதா. ஸப அகாரணரூப-ஸே பரிணமதே ஹைஂ.
முமுக்ஷுஃ- கேவலஜ்ஞாநீநே ஜாநா ஹோ வைஸா ஹோ ந. அகாரண பாரிணாமிக கைஸே ரஹா? அகாரண பாரிணாமிக த்ரவ்ய ஸ்வதஂத்ர ஹை ஔர கேவலஜ்ஞாநீநே ஜாநா ஹோ வைஸே பரிணமே தோ பத கயா.
ஸமாதாநஃ- கேவலஜ்ஞாநீநே ஜாநா... கேவலஜ்ஞாநீநே இஸலியே கஹீஂ பத நஹீஂ கயா. வஹ தோ ஸ்வதஃ பரிணமதா ஹை. கேவலஜ்ஞாநமேஂ ஐஸா ஹீ ஜ்ஞாத ஹுஆ ஹை. கேவலஜ்ஞாநீநே ஜாநா இஸலியே ஸ்வயஂ பரிணமந ந கர ஸகே ஐஸா நஹீஂ ஹை. ஸ்வயஂ தோ ஸ்வதஂத்ர பரிணமதா ஹை. கேவலஜ்ஞாந உஸே ரோகநே நஹீஂ ஆதா. கேவலஜ்ஞாந கேவலஜ்ஞாநமேஂ ஹை ஔர ஸ்வயஂ அபநேமேஂ ஹை. ப்ரத்யேக த்ரவ்ய ஸ்வதஂத்ர ஹை. கேவலஜ்ஞாநீநே ஜாநா இஸலியே வைஸே பரிணமநா ஹீ படே, ஐஸே த்ரவ்ய கஹீஂ பராதீந நஹீஂ ஹோ கயா. கேவலஜ்ஞாநநே ஜாநா இஸலியே ஸ்வயஂ உஸகே அதீந ஹோ கயா, ஐஸா குச நஹீஂ ஹை. ஸ்வயஂ ஸ்வதஂத்ர பரிணமதா ஹை. அபநீ பரிணதி அபநே-ஸே ஹோதீ ஹை, கேவலஜ்ஞாந உஸே பரிணமந நஹீஂ கரவாதா. அபநீ பரிணதி, கைஸா பரிணமந கரநா வஹ அபநே ஹாதகீ பாத ஹை.
ஸ்வயஂ ஸ்வபாவ தரப பரிணமே, விபாவ தரப ஜாதா ஹை, வஹ ஸப அபநீ பரிணதி தோ ஸ்வதஃ பதலதா ஹை. இஸலியே புருஷார்த-ஸே பலடநா வஹ அபநே ஹாதகீ பாத ஹை. கேவலஜ்ஞாநநே ஜாநா இஸலியே உஸகே ஹாதமேஂ ஹை, ஐஸா நஹீஂ ஹை. கேவலஜ்ஞாநநே ஜாநா இஸலியே உஸகே ஹாதமேஂ ஹை, ஐஸா நஹீஂ ஹை. வஹ ஜிஸ ஸ்வரூப பலடதா ஹை, வைஸா கேவலஜ்ஞாந ஜாநதா ஹை. பலே கேவலஜ்ஞாநமேஂ பஹலே-ஸே ஜ்ஞாத ஹுஆ ஹோ, பரந்து பலடதா ஹை வஹ ஸ்வயஂ அபநே-ஸே பலடதா ஹை. கேவலஜ்ஞாநநே ஜாநா இஸலியே வைஸே ஹீ பரிணமநா படே, ஐஸா உஸகா அர்த நஹீஂ ஹை.
பலே கேவலஜ்ஞாநமேஂ ஜ்ஞாத ஹுஆ கி யஹ பரிணமந ஐஸே ஹோகா. தோ பீ ஸ்வயஂ ஹீ பரிணமதா ஹை. அபநே புருஷார்தகீ கதி-ஸே ஸ்வயஂ பரிணமதா ஹை. ஸ்வயஂ ஐஸா மாநே கே கேவலஜ்ஞாநமேஂ ஜைஸா ஜாநா வைஸா ஹோகா. ஐஸா ஜோ மாநதா ஹை, உஸகா புருஷார்த உடதா நஹீஂ. ஜோ ஐஸா மாநே கி ஜைஸே ஹோநா ஹோகா வைஸே ஹோகா, உஸகா புருஷார்த (உடதா நஹீஂ). புருஷார்தபூர்வக ஜிஸகே க்யாலமேஂ ஐஸா ரஹதா ஹை கி முஜே புருஷார்த கரநா ஹை, முஜே சைதந்யகீ தஶா ப்ரகட கரநீ ஹை, ஐஸீ ஜிஸே பாவநா ரஹே உஸே ஹீ கேவலஜ்ஞாந ஔர ஸப ஸுலடா ஜாநா ஹை. ஜிஸகே பாவமேஂ ஐஸா ரஹே கி ஜைஸே ஹோநா ஹோகா வைஸே ஹோகா, உஸகீ பரிணதி கேவலஜ்ஞாநீநே வைஸீ ஹீ ஜாநீ ஹை.
ஜோ பரிணதி பலடதீ ஹை, உஸே புருஷார்தகே ஸாத ஸம்பந்த ஹை. புருஷார்தகே ஸம்பந்த பிநா வஹ ஐஸா மாநே கி புருஷார்த ஹோ யா ந ஹோ, ஐஸே ஹீ பலட ஜாயகீ. ஜோ ஸஹஜ பரிணதி ப்ரகட ஹோதீ ஹை அகாரணரூப-ஸே, வஹ புருஷார்தபூர்வக பலடதீ ஹை. உஸே புருஷார்தகே ஸாத ஸம்பந்த ஹை. க்ரமபத்த ஔர புருஷார்த தோநோஂகோ ஸம்பந்த ஹை. அகேலா க்ரமபத்த (நஹீஂ ஹை). க்ரமபத்தகோ புருஷார்தகே ஸாத ஸம்பந்த ஹை. புருஷார்த பிநா க்ரமபத்த நஹீஂ ஹோதா, வஹ ஸம்பந்தவாலா ஹை.