௨௫௬ யதி ஜாநே தோ உஸே ஜ்ஞப்திக்ரியா ப்ரகட ஹுயீ ஹை. நஹீஂ தோ ஜ்ஞப்திக்ரியா நஹீஂ ஹை. "ஜோ ஜாநே ஸோ ஜாநநஹாரா'. ஜோ ஜாநதா ஹை வஹ கரதா நஹீஂ ஔர ஜோ கரதா ஹை வஹ ஜாநதா நஹீஂ. பரகே ஸாத ஏகத்வபுத்திகே காரண மைஂ கரு, மைஂ கரு ஐஸா ஹோதா ஹை. யதார்த ஜாநே தோ உஸே ஜ்ஞப்திக்ரியா யதார்த ஹோதீ ஹை. பாகீ ஸ்தூலரூப-ஸே தோ ஸப ஜாநதா ஹீ ரஹதா ஹை.
ஜாநநேகா உஸகா ஸ்வபாவ ஹை, வஹ கஹீஂ நாஶ நஹீஂ ஜாதா. ஜாநதா தோ ஹை, பரந்து ஸ்வயஂகோ நஹீஂ ஜாநதா ஹை. வஹ ஜாநநா யதார்த நஹீஂ ஹை. அபநே த்ரவ்ய-குண-பர்யாயகோ நஹீஂ ஜாநதா, இஸலியே வஹ தூஸேரகா பீ யதார்த நஹீஂ ஜாநதா.
முமுக்ஷுஃ- மோக்ஷார்தீகோ ப்ரயோக கரநா சாஹியே. தோ வஹ த்யாந யாநீ பேதஜ்ஞாநகா அப்யாஸ?
ஸமாதாநஃ- பேதஜ்ஞாநகா அப்யாஸ வஹ த்யாந. க்யோஂகி பஹலே வஹ அப்யாஸ கரே. யத்யபி யதார்த த்யாந தோ ஜ்ஞாயககீ தாரா ப்ரகட ஹோ ஔர உஸமேஂ லீநதா கரே தோ யதார்த த்யாந ஹோ. பரந்து பஹலே உஸகா அப்யாஸ ஹோதா ஹை. பேதஜ்ஞாநகா அப்யாஸரூப த்யாந கரநா ஹை. க்யோஂகி அபநா அஸ்தித்வ க்ரஹண கியே பிநா கஹா ஸ்திர ஹோகா? ஜஹா ஸ்திர ஹோநா ஹை, வஹ ஜோ த்ரவ்ய ஹை உஸ த்ரவ்யகோ க்ரஹண கரே. ஜோ ஶாஶ்வத த்ரவ்ய ஹை உஸமேஂ ஸ்திர ஹுஆ ஜாய. பர்யாய பர ஸ்திர நஹீஂ ஹுஆ ஜாதா. பர்யாய தோ பலடதீ ரஹதீ ஹை. ஸ்திர தோ த்ரவ்யகோ பஹசாநே தோ ஹுஆ ஜாதா ஹை. பரந்து த்ரவ்யகோ பீசாநநேகா ப்ரயத்ந கரே, உஸ ஜாதகே அப்யாஸகா ப்ரயத்ந கரே. தோ உஸ ஜாதகா த்யாந ஹோதா ஹை.
பேதஜ்ஞாநகா அப்யாஸ கரநேகா ப்ரயத்ந கரே கி மைஂ பிந்ந ஹூ. யே விபாவ மைஂ நஹீஂ ஹூ, ஶரீர மைஂ நஹீஂ ஹூ. உஸகா க்ஷண-க்ஷணமேஂ பிந்ந படநேகா அப்யாஸ கரே. உஸகீ ஏகாக்ரதா கரே கி மைஂ யஹ ஜ்ஞாயக ஹூ. ஐஸா த்யாந கரே கி மைஂ யஹ ஜ்ஞாயக ஹூ, சைதந்ய ஹூ, மஹிமாவஂத ஶுத்தாத்மா ஹூ. ஐஸா பாவ-ஸே உஸே யதார்த பஹிசாநகர கரே. விகல்பரூப-ஸே ஐஸே ஶுஷ்கபநே நஹீஂ, பரந்து ஜ்ஞாயக மஹிமாவஂத ஹை, ஐஸே உஸே க்ரஹண கரகே பாரஂபார உஸகா த்யாந கரே தோ வஹ அப்யாஸரூப த்யாந ஹை. பாரஂபார உஸீகா த்யாந கரதா ரஹே.
யதார்த பரிணதிரூப தோ உஸே ஜப ஜ்ஞாயககீ தாரா ப்ரகட ஹோ, தப உஸே யதார்த பரிணதிரூப த்யாந ஹோதா ஹை. யஹ த்யாந வஹ அப்யாஸரூப கரே. ஸமஜ பிநாகா த்யாந தரஂகரூப ஹோ ஜாதா ஹை. இஸலியே அபநேகோ க்ரஹண கரகே, சைதந்யகோ பஹசாநகர உஸமேஂ ஏகாக்ரதா கரே கி மைஂ யஹ சைதந்ய ஹூ, விபாவ-ஸே பிந்ந ஹூ. ஐஸே பார-பார பிந்ந படநேகா அப்யாஸ கரே ஔர ஸ்வயஂகோ க்ரஹண கரநேகா ப்ரயத்ந கரே.
ஸ்வயஂகோ பிந்ந கரநா, விபாவ-ஸே ஸ்வயஂகோ பிந்ந கரநா, உஸகா அப்யாஸ கரநா. உஸகீ பரிணதிரூப ஜிஸே ஸம்யக்தர்ஶந ஹோ, வஹ பீ பேதஜ்ஞாந-ஸே ஹீ முக்தி பாதே ஹைஂ. ஔர வஹ பேதஜ்ஞாந ஹீ ஆகிர தக ரஹதா ஹை. உஸே யதார்த ஹோதா ஹை. உஸ பேதஜ்ஞாநஸே ஹீ ஸ்வாநுபூதி ஹோதீ ஹை. ஔர உஸ பேதஜ்ஞாநகீ உக்ரதாமேஂ ஹீ உஸே லீநதா படாநீ ஹை. பிர லீநதா படாதா ஹை,