౧౮౮
ముముక్షుః- యానీ వహీ మహిమా హుయీ, వహీ రుచి హుయీ, సబ హో గయా.
సమాధానః- హాఁ, సబ ఉసమేం ఆ గయా. రుచి, మహిమా సబ ఉసమేం ఆ జాతా హై. యహ జ్ఞాయక హై సో మైం హూఁ. జ్ఞాయకకా అహంపనా కరనా. విభావకా అహంపనా-ఏకత్వబుద్ధి తోడకర విభావకే కోఈ భీ కాయామేం ఏకత్వబుద్ధి కరే, ఉసకే బజాయ మైం ఉససే భిన్న జ్ఞాయక హూఁ. భలే అభీ వికల్పాత్మక హై, పరన్తు జ్ఞాయకమేం అహంపనా కరనా. వహ అహంపనా నహీం కరనా కి యే శాస్త్ర ఇత్యాదికీ ఏకత్వబుద్ధి తోడకర జ్ఞాయకకా అహంపనా కరనా. అభీ వాస్తవిక- రూప-సే ఉసే టూటా నహీం హై, పరన్తు మైం జ్ఞాయక హూఁ, ఇస ప్రకారసే భీ ఉసే వికల్పాత్మక హై, తో భీ మైం జ్ఞాయక హూఁ, ఉస జాతకీ పరిణతి దృఢ కరనీ. ప్రతీతమేం లానా, రుచిమేం లానా, మహిమామేం లానా.
ముముక్షుః- వచనామృతమేం ఆతా హై కి అనుభూతికే లియే స్వయంకో పరపదార్థ-సే భిన్న పదార్థ నక్కీ కరే, అపనే ధ్రువ స్వభావకీ మహిమా లాయే ఔర సమ్యగ్దర్శన ప్రగట కరనేకా ప్రయాస కరనా చాహియే. వహాఁ పరద్రవ్య-సే భిన్నతా విచార కరనే పర లగతా హై కి స్వయం పరద్రవ్య- సే భిన్న హై. పరన్తు స్వయం ధ్రువ జ్ఞాయకస్వభావీ మహిమావంత హై, ఐసా లగతా నహీం హై. తో ప్రయోగాత్మకపనే క్యా కరనా చాహియే?
సమాధానః- పరద్రవ్య-సే భిన్న హై తో ఉసకా అస్తిత్వ గ్రహణ కరనా హై కి యే చైతన్యకా అస్తిత్వ ధ్రవ స్వరూప హై వహ మైం హూఁ, యహ మైం నహీం హూఁ. యహ మైం నహీం హూఁ, పరద్రవ్య సో మైం నహీం హూఁ, మేరా స్వరూప నహీం హై, తో మైం కౌన హూఁ? అపనీ మహిమా ఆయే బినా వాస్తవిక పరద్రవ్య తరఫకీ ఏకతా టూటతీ హీ నహీం. ఇసలియే మైం కౌన హూఁ? ఉసకా విచార కరే. మేరా అస్తిత్వ క్యా హై? మైం ఏక ధ్రువ జ్ఞాయకస్వరూపీ అనాదిఅనన్త ఏక వస్తు హూఁ ఔర యే జో విభావ పర్యాయ హై వహ మేరా వాస్తవిక స్వరూప నహీం హై. మేరా వాస్తవిక స్వరూప జ్ఞాయక స్వరూప హై. ఇస ప్రకార అపనా అస్తిత్వ గ్రహణ కరకే నాస్తిత్వ ఆయే తో వహ బరాబర హోతా హై. అకేలా నాస్తిత్వ ఆయే కి పరద్రవ్య మైం నహీం హూఁ, అకేలా నాస్తిత్వ వాస్తవిక నహీం హోతా. అస్తిత్వపూర్వకకా నాస్తిత్వ హో తో వహ బరాబర హోతా హై. ఇసలియే అస్తిత్వ తరఫకా (ప్రయత్న కరనా).
యే సబ మైం నహీం హూఁ, యే సబ అచ్ఛా నహీం హై, పరన్తు అచ్ఛా క్యా హై? జ్ఞాయక స్వభావ మహిమావంత హై. ఉసకా అస్తిత్వ గ్రహణ కరకే నాస్తిత్వ ఆయే తో ఉసే వాస్తవిక భేదజ్ఞాన హోనేకా ఉసమేం అవకాశ హై.
ముముక్షుః- ఉసకీ విశేష మహిమా కైసే ఆయే?
సమాధానః- ధ్రువమేం, జ్ఞాయకతామేం-జ్ఞాయకస్వభావమేం హీ సబ భరా హై. ఉసకా విచార- సే, ఉసకా స్వభావ పహినకర నక్కీ కరే కి యే కుఛ మహిమావంత నహీం హై తో మహిమావంత కౌన హై? మైం చైతన్య జ్ఞాయక మహిమావంత స్వరూప హూఁ. ఉసే విచార-సే, ఉసకా స్వభావ పహిచానకర