౨౨౪ వహ బాహర జాతా హై. అతః ఉతనా ఉసే జాననేమేం ఆశ్రయ ఆతా హై. ఇన్ద్రియోంకా, మనకా ఆశ్రయ ఆతా హై. అతీన్ద్రియ జ్ఞాన ప్రగట హో గయా హై, ఉస రూప పరిణతి హై. పరన్తు అభీ అధూరా హై, ఇసలియే ఉతనా బాహర జాతా హై. (అజ్ఞానీకో) మాత్ర ఇన్ద్రియ తరఫకా జ్ఞాన హై, స్వకా జ్ఞాన హీ నహీం హై.
ముముక్షుః- జ్ఞానీకా ఇన్ద్రియ జ్ఞాన వృద్ధిగత హోతా హుఆ దిఖతా హై. జబకి అజ్ఞానీకా ఇన్ద్రియ జ్ఞాన వృద్ధిగత హో రహా హో ఐసా దిఖాఈ నహీం దేతా, సామాన్యతః.
సమాధానః- ఇన్ద్రియ జ్ఞానకా క్యా ప్రయోజన హై? వృద్ధిగత యా నహీం వృద్ధిగత. ఇసే అతీన్ద్రియ జ్ఞానకీ పరిణతి బఢే వహీ వాస్తవిక వృద్ధి హై. సాధనాకీ వృద్ధిమేం వహీ వృద్ధి హై. బాహరకా వృద్ధిగత దిఖాఈ దే వహ సబ తో బాహర-సే దేఖనా హై. ఉసకీ వృద్ధి హో ఉసకా కోఈ అర్థ నహీం హై. అన్దర అతీన్ద్రియకా పరిణమన, జ్ఞాయకకీ పరిణతి బఢతీ జాయ, స్వానుభూతి భేదజ్ఞానకీ ధారా అంతర-సే జో పరిణతి బఢతీ జాయ, వహీ వాస్తవిక వృద్ధి హై. బాహరకీ వృద్ధి వృద్ధి నహీం హై.
బాహర-సే బఢతా దిఖాఈ దే ఔర నహీం దిఖాఈ దే, వహ కోఈ దేఖనేకీ దృష్టి నహీం హై. వహ కోఈ పరీక్షా హీ నహీం హై. బాహర-సే ఇతనా సునా యా ఇతనా పఢా, యా ఇతనీ ధారణా కీ, ఐసా సబ బాహర-సే దేఖనా, వహ కహీం పరీక్షా నహీం హై, వృద్ధి దిఖాఈ దే వహ. వైసే తో ఉసే వృద్ధి దిఖే, ఇసకో నహీం భీ దిఖే. బాహర-సే తో ఐసా దిఖే. పరన్తు అంతరకీ పరిణతి బఢే వహీ వాస్తవిక వృద్ధి హై.
బాహర-సే కిసీకో ఇన్ద్రియాఁ కమజోర పడ గయీ హో తో బాహర-సే దిఖాఈ న దే. అతః బాహరకీ వృద్ధి వృద్ధి నహీం హై. అంతరకీ పరిణతికీ వృద్ధి హో, వహీ వాస్తవిక వృద్ధి హై. దేఖనా, సుననా, బోలనా వహ సబ తో బాహ్య ఆశ్రయ హై. ఏక మన కామ కరే వహ అలగ బాత హై. మన-సే ఆత్మా భిన్న హై.
ముముక్షుః- ఇన్ద్రియ జ్ఞాన బఢే ఉసమేం కుఛ మహత్తా నహీం హై, మహత్తా గిననీ భీ నహీం.
సమాధానః- ఉసమేం కుఛ మహత్తా నహీం హై. ఉసమేం మహత్తా గిననా భీ నహీం. ఉసమేం మహత్తా నహీం హై. వహ పరీక్షాకా టోటల భీ నహీం హై. అంతరకీ పరిణతి క్యా కామ కరతీ హై, యహ దేఖనా హై. అంతర శ్రద్ధా-జ్ఞాన, లీనతా వహ సబ పరిణతి క్యా కార్య కరతీ హై, యహ దేఖనా హై.
ముముక్షుః- లోగోంకో బాహరకీ విస్మయతా లగతీ హై, ధర్మాత్మాకో అంతరకీ విస్మయతా హోతా హై.
సమాధానః- హాఁ. అంతరమేం హీ వాస్తవిక పరిణతి హై. ముక్తికా పూరా మార్గ అంతరమేం హై. అనాది కాల-సే బాహర దేఖనేకీ దృష్టి హై ఇసలియే బాహర దేఖతా హై. బాహరకీ విస్మయతా వహ సచ్చీ నహీం హై, వహ పరీక్షా భీ నహీం హై. ఫిర జిసే భక్తి హో, వహ గురుదేవ ప్రతి