౨౮౪
వస్తుకా స్వభావ జిసమేం జ్ఞాన హై, ఉసమేం నహీం జాననా ఐసా నహీం ఆతా కి ఇతనా హీ జానే ఔర ఇతనా న జానే. పూర్ణ జానే. అపనా పూర్ణ, దూసరేకా, సబకా జానే. పరన్తు వీతరాగ దశా-సే జానతే హైం. అజ్ఞానదశామేం తో ఐసా థోడా అనుమాన-సే జానే. మతి-శ్రుతజ్ఞానీ స్వానుభూతిమేం జానే. బాకీ పరోక్ష జానే, పరన్తు వహ థోడే కాలకా జానతా హై. అవధిజ్ఞానీ అముక ప్రత్యక్ష జానతా హై, మనఃపర్యయజ్ఞానీ అముక ప్రత్యక్ష జానతా హై, పరన్తు కేవలజ్ఞానీ తో పూర్ణ జానతే హైం. ఐసా జ్ఞానకా స్వభావ హీ హై. జ్ఞానకో మర్యాదా నహీం హోతీ.
ఆత్మా జ్ఞానస్వభావీ హై. తో ఉసమేం నహీం జాననా ఐసా ఆతా హీ నహీం. పూర్ణ జానే. ఉసమేం ఐసీ మర్యాదా నహీం బఁధ సకతీ కి ఇతనా జానే ఔర ఉతనా న జానే. పూర్ణ జానే. స్వకో జానే, పరకో జానే. పరన్తు ఇచ్ఛా బినా. ఉసమేం ఏకత్వబుద్ధి కియా బినా జానతా హై.
సమాధానః- .. యథార్థ భావనా భావే, వహ భావనా ఉసకీ ఫలవాన హోకర హీ ఛూటకారా హో. యది వహ భావనా అంతర-సే ఉత్పన్న హుయీ భావనా హో కి ముఝే ఆత్మా హీ చాహియే. ఐసీ భావనా యది హుయీ ఔర చైతన్యకీ పరిణతి ప్రగట న హో తో జగతకో శూన్య హోనా పడే. అర్థాత భావనా ఫలతీ హీ హై. తో ద్రవ్యకా స్వభావ నాశ హో జాయ అథవా ద్రవ్యకా నాశ హో జాయ. జగతకో శూన్య హోనా పడే. ద్రవ్యకా నాశ హో అర్థాత జగతకో శూన్య హోనా పడే.
జో భావనా అంతర-సే ప్రగట హుయీ హో, జో భావనా అంతరమేం-సే ప్రగట హో, వహ భావనా అపనీ పరిణతికో లాయే బినా రహతీ హీ నహీం. యది పరిణతి న ఆవే తో ఉస ద్రవ్యకా నాశ హో జాయ. జో ద్రవ్య స్వయం అన్దర-సే పరిణతికో ఇచ్ఛతా హై, జో ఉసే చాహియే, వహ అంతర-సే న ఆయే తో జగతకో శూన్య హోనా పడే అర్థాత ద్రవ్యకా నాశ హో జాయ. అపనే ద్రవ్యకా నాశ హో, అపనీ భావనా సఫల న హో, కిసీకీ న హో, ఇసలియే జగతకో శూన్య హోనా పడే.
అపనీ భావనా సఫల నహీం హోతీ హై తో అపనే ద్రవ్యకా నాశ హోతా హై. వైసే కిసీకీ భావనా సఫల నహీం హో తో జగతకో శూన్య హోనా పడే. ఇసలియే స్వయంకీ భావనా అంతర- సే ఉత్పన్న హుయీ హో, వహ అంతర-సే ప్రగట హోకర హీ ఛూటకారా హై. యది స్వయంకో అన్దర- సే ఆత్మా ప్రగట హోనేకీ ఇచ్ఛా హో, అంతర-సే, తో వహ అన్దర ప్రగట హో హీ. ఐసా నియమ హై. జో అంతరకీ ఉత్పన్న హుయీ భావనా హో, వహ భావనా సఫల హుఏ బినా రహతీ హీ నహీం.
శుభ-అశుభ సబ భావనాఓంకా ఫల ఆతా హై. ఐసే చైతన్య తరఫకీ భావనా అంతరమేం- సే హుయీ, వహ భావనా అంతర-సే హుయీ, ఉస రూప ద్రవ్యకో పరిణమనా హీ పడే. యది ద్రవ్య పరిణమే నహీం తో జగతకో శూన్య హోనా పడే, ద్రవ్యకా నాశ హో. ద్రవ్యకా నాశ హోతా హీ నహీం. ఇసలియే ద్రవ్య ఉస రూప పరిణతి కియే బినా రహతా హీ నహీం.