౨౮౮
వహ ప్రతీతి, ఉసకీ ప్రతీతి ఐసీ హోతీ హై కి ప్రత్యక్ష జైసీ. భలే ప్రత్యక్ష ప్రగట నహీం హుఆ హై, పరన్తు వహ ప్రత్యక్ష జైసీ ప్రతీతి, ఐసా దృఢ నిర్ణయ కరకే చైతన్యతత్త్వకా ఆశ్రయసే ఉసకే బలసే ఆగే జాతా హై కి యహీ హై, అన్య కుఛ నహీం హై. యహీ మార్గ హై ఔర ఇసీ మార్గ పర జానా హై. ఐసే జ్ఞానస్వభావకో, జ్ఞాయకతత్త్వకో గ్రహణ కరకే ఉసకీ ఓర మతి- శ్రుతకా ఉపయోగ మోడతా హై ఔర బారంబార ఉసకీ దృఢతా కరతా హై. తో ఉసకీ ప్రగట ప్రసిద్ధి హుఏ బినా నహీం రహతీ.
సమాధానః- ... స్వతంత్ర హై. దేవ-గురు-శాస్త్ర ఉసమేం నిమిత్త హోతే హైం. పరన్తు అపనా పదార్థ .... నిమిత్త తో ప్రబల హోతా హై, గురుకా ఔర దేవకా, పరన్తు అన్దర-సే... స్వయం అపనే అపరాధసే అనాది కాల-సే పరిభ్రమణ కియా, విభావ పరిణతిమేం రుకా, ఉసకే కారణ జన్మ-మరణ హుఏ. వహ స్వయం అపనే-సే హీ అటకా హై. ఉసమేం కర్మ తో మాత్ర నిమిత్త హై. కర్మ కోఈ జబరజస్తీ జబరన కరవాతా నహీం, స్వయం స్వతంత్ర హై. వైసే పురుషార్థ కరనేమేం భీ స్వయం స్వతంత్ర హై. స్వయం అపనే పురుషార్థ-సే పలటే, ఉసే గురున జో బతాయా హై, ఉసే గ్రహణ కరకే యది స్వయం పలటే తో హో సకే ఐసా హై.
శాస్త్రమేం ఆతా హై న కి పానీ మలిన హో, ఉసే కతకఫల, కోఈ ఔషధి-సే నిర్మల కరనేమేం ఆతా హై, వహ అపనే పురుషార్థ-సే (కరతా హై). వైసే ఆత్మా భీ స్వయం పురుషార్థ కరకే అంతరమేం, ఔషధి అర్థాత స్వయం అపనే జ్ఞాన-సే, జ్ఞానరూప ఔషధికో అపనే పురుషార్థ- సే జో నిర్మల, ఆత్మా స్వభావ-సే తో నిర్మల హీ హై, పరన్తు జ్ఞానసే ఉసకీ బరాబర పహిచాన కరకే యే జ్ఞాన భిన్న హై ఔర విభావ భిన్న హై, ఉసే అపనే పురుషార్థ-సే భిన్న కరే తో భిన్న హో సకే ఐసా హై. స్వభావ-సే తో నిర్మల హై, పరన్తు ప్రగట పర్యాయమేం నిర్మల అపనే పురుషార్థ-సే హోతా హై.
వహ స్వయం హీ ఉససే భిన్న పడతా హై, భేదజ్ఞాన కరతా హై, స్వానుభూతి కరతా హై, వహ సబ వహీ కరతా హై. అపనేకో జరూరత లగే తో పలటతా హై. ముఝే ఆత్మా హీ చాహియే, ఆత్మాకీ స్వానుభూతి ఔర ఆత్మాకా స్వభావ జో జ్ఞాన, ఆనన్దాది అనన్త గుణోం-సే భరపూర హై, వహీ ముఝే చాహియే. ఐసీ యది అపనేకో జరూరత లగే తో వహ స్వయం హీ పలట జాతా హై. తో వహ బాహరమేం అటక నహీం సకతా. ఉసకో ఖుదకో జరూరత లగే తో స్వయం హీ పలటతా హై ఔర వహ అపనే పురుషార్థ-సే హీ హో సకే ఐసా హై. కోఈ ఉసే జబరన కరవాతా నహీం. స్వయం కరే తో హో సకే ఐసా హై.
ముముక్షుః- వహ కైసా పురుషార్థ చాహియే? ఐసీ జాగృతి ఉసే కైసే ఆయే?
సమాధానః- అన్దరమేం ఐసీ జాగృతి హో కి మైం యహ చైతన్య హూఁ ఔర యహ నహీం హూఁ. అపనా చైతన్యతత్త్వ హై ఉసే గ్రహణ కరే, యే శరీరాది పర ఊపర అపనీ బుద్ధి హై, బాహరమేం మైం-మైం హో రహా హై, ఉసమేం-సే అహంపనా ఛోడకర చైతన్య సో మైం హూఁ, యహ మైం నహీం హూఁ, ఐసే