Chha Dhala-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 3: samyaggyAnke bhed, parokSh aur deshpratyakShke lakShan (Dhal 4).

< Previous Page   Next Page >


Page 97 of 192
PDF/HTML Page 121 of 216

 

background image
samyagjñānake bhed, parokṣa aur deśapratyakṣake lakṣaṇ
tās bhed do haiṁ, parokṣa paratachi tin māṁhīṁ .
mati śrut doy parokṣa, akṣamanataiṁ upajāhīṁ ..
avadhijñān manaparjay do haiṁ deś-pratacchā .
dravya kṣetra parimāṇ liye jānai jiy svacchā ..3..
anvayārtha :(tās) us samyagjñānake (parokṣa) parokṣa
aur (paratachi) pratyakṣa (do) do (bhed haiṁ) bhed haiṁ; (tin māṁhīṁ)
unameṁ (mati śrut) matijñān aur śrutajñān (doy) yah donoṁ
(parokṣa) parokṣajñān haiṁ . [kyoṁki ve ] (akṣa manataiṁ) indriyoṁ tathā
manake nimittase (upajāhīṁ) utpanna hote haiṁ . (avadhijñān)
avadhijñān aur (manaparjay) manaḥparyayajñān (do) yah donoṁ jñān
(deś-pratacchā) deśapratyakṣa (haiṁ) haiṁ; [kyoṁki in jñānoṁse ] (jiy)
jīv (dravya kṣetra parimāṇ) dravya aur kṣetrakī maryādā (liye) lekar
(svacchā) spaṣṭa (jānai) jānatā hai .
bhāvārtha :is samyagjñānake do bhed haiṁ–(1) pratyakṣa aur
(2) parokṣa; unameṁ matijñān aur śrutajñān parokṣajñān1 haiṁ; kyoṁki
ve donoṁ jñān indriyoṁ tathā manake nimittase vastuko aspaṣṭa jānate
haiṁ . samyakmati-śrutajñān svānubhavakālameṁ pratyakṣa hote haiṁ; unameṁ
indriy aur man nimitta nahīṁ haiṁ . avadhijñān aur manaḥparyayajñān
deśapratyakṣa
2 haiṁ; kyoṁki jīv in do jñānoṁse rūpī dravyako dravya,
1. jo jñān indriyoṁ tathā manake nimittase vastuko aspaṣṭa jānatā hai,
use parokṣajñān kahate haiṁ .
2. jo jñān rūpī vastuko dravya-kṣetra-kāl aur bhāvakī maryādā
pūrvak spaṣṭa jānatā hai, use deśapratyakṣa kahate haiṁ .
cauthī ḍhāl ][ 97