bhāvārtha : – jisamen chhah dravyoṅkā nivās hai us sthānako
+ākāsh kahate hain . jo apane āp badalatā hai tathā apane āp
badalate hue anya dravyoṅko badalanemen nimitta hai, use
✽
‘‘nishchayakāl’’ kahate hain . rāt, din, ghaṛī, ghaṇṭā ādiko
‘‘vyavahārakāl’’ kahā jātā hai . –is prakār ajīvatattvakā varṇan
huā . ab, āsravatattvakā varṇan karate hain . usake mithyātva,
avirat, pramād, kaṣhāy aur yog –aise pān̐ch bhed hain ..8..
[āsrav aur bandha donommen bhed;–jīvake mithyātva-moh-
rāg-dveṣharūp pariṇām vah bhāv-āsrav hain aur un malin bhāvommen
snigdhatā vah bhāv-bandha hai . ]
+jis prakār kisī baratanamen pānī bharakar usamen bhasma (rākh) ḍālī
jāye to vah samā jātī hai; phi ra usamen sharkarā ḍālī jāye vah bhī
samā jātī hai; phi ra usamen suiyān̐ ḍālī jāyen to ve bhī samā jātī
hain; usīprakār ākāsh men bhī mukhya avagāhan-shakti hai; isaliye
usamen sarvadravya ek sāth rah sakate hain . ek dravya dūsare dravyako
rokatā nahīn hai .
✽apanī-apanī paryāyarūpase svayam pariṇamit hote hue jīvādik
dravyoṅke pariṇamanamen jo nimitta ho use kāladravya kahate hain . jis
prakār kumhārake chākako ghūmanemen dhurī arthāt kīlī . kāladravya
ko nishchayakāl kahate hain . lokākāsh ke jitane pradesh hain utane
hī kāladravya (kālāṇu) hain . din, ghaṛī, ghaṇṭā, mās –use
vyavahārakāl kahate hain .
(jain siddhānta. praveshikā) .
66 ][ chhahaḍhālā