vīryashakit[ 65
(ahīn) koī prashna kare chhe ke – paryāy vastu chhe ke avastu chhe?
jo te vastu hoy to vastune vastusañgnā na kahevī joīe? (kem ke)
paryāy ja vastu chhe, avastu hoy to te nāsharūp hoy (arthāt te
abhāvarūp hoy) māṭe teno virodh āve chhe.
tenun samādhāān : – dravya-guṇ-paryāyarūp vastu chhe. paryāy,
pariṇām, dravya – vedanā, guṇ – utpād ādi paryāy chhe. tethī paryāyane
vastu sañgnā āvivakṣhāthī kahīe. (dravya-guṇ-paryāy) traṇenī pariṇām
sattā abhed chhe tethī vastu sañgnā pariṇām svarūpane pariṇām
apekṣhāe kahīe, dravya apekṣhāe pariṇāmane vastu na kahīe. jo
ā – apekṣhāe (pariṇām apekṣhāe) paṇ (paryāyane) vastu na kahīe
to pariṇām koī vastu rahetī nathī – (teno) nāsh thāy chhe. māṭe
(paryāyanun vastupaṇun) vivakṣhāthī pramāṇ chhe. (te) dravyarūp nathī (paṇ)
paryāy (rūp) vastu chhe; (te) anant guṇathī dhruvarūp vastunā kāraṇ
(rūp) vastu chhe. (paṇ pote) dhruvarūp kārya nathī (arthāt paryāy te
dhruv dravyaguṇanun kāraṇ chhe paṇ pote ja dhruv dravyaguṇarūp nathī) (ahīn)
ā ek judī vivakṣhā chhe. ghaṇe ṭhekāṇe to dravya – guṇ te kāraṇ ane
paryāy te kārya – em batāvavāmān āve chhe. parantu ā ṭhekāṇe to
paryāyane kāraṇ kahyun chhe ane dravya-guṇane tenun kārya kahyun chhe; kemake
ahīn ✽
paryāyamān paṇ vastupaṇun chhe em siddha karavun chhe; kārya
pariṇām ja dekhāḍe chhe e vivakṣhā judī chhe, e (vāt) pahelān kahī
chhe. nānā ( – anek) bhedathī nānī ( – anek) vivakṣhāo chhe; nayane
jāṇavāthī vivakṣhā jaṇāy chhe. tethī paryāyarūp vastu dravyātmak nathī e
kathan siddha thayun.
paryāyanān dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāv kevā? te kahīe chhīeḥ –
[paryāy] ūpajavānun kṣhetra to dravya chhe;
✽pravachanasār gā. 87 ṭīkā.