koI padArthone tenA sAchA – jUThA jANavAnI apekShAe ja samyaggnAn – mithyAgnAn nAm pAme chhe.
jem pratyakSha – parokSha pramANanA varNanamAn koI padArtha hoy tene sAchA jANavArUpe samyaggnAn kahyun
chhe tathA sanshayAdirUp jANavApaNAne apramANarUp mithyAgnAn kahyun chhe. paN ahIn to sansAr –
mokShanA kAraNabhUt satya – asatya jANavAno nirdhAr karavo chhe, doraDI – sarpAdikanun yathArtha vA
anyathA gnAn kAI sansAr – mokShanun kAraN nathI, mATe enI apekShAe ahIn mithyAgnAn –
samyaggnAn kahyun nathI, paN prayojanabhUt jIvAdi tattvone jANavAnI apekShAe ja mithyAgnAn –
samyaggnAn kahyun chhe. ane e ja abhiprAyathI siddhAntamAn mithyAdraShTinA sarva jANavAne mithyAgnAn
ja kahyun tathA samyagdraShTinA sarva jANavAne samyaggnAn kahyun.
prashna — mithyAdraShTinA jIvAdi tattvonA ayathArtha jANavAne mithyAgnAn bhale
kaho, paN doraDI – sarpAdikanA yathArtha jANavAne to samyaggnAn kaho?
uttara — mithyAdraShTi jANe chhe tyAn tene sattA – asattAno visheSh (bhed) nathI, tethI
te kAraNaviparItatA, svarUpaviparItatA vA bhedAbhedaviparItatA upajAve chhe. tyAn jene te jANe
chhe tenA mUL kAraNane to na oLakhe ane anyathA kAraN mAne te kAraNaviparItatA chhe, jene
jANe chhe tenA mUL vastubhUt svarUpane to na oLakhe ane anyathA svarUp mAne te
svarUpaviparItatA chhe, tathA jene te jANe chhe tene ‘‘e AnAthI bhinna chhe tathA e AnAthI
abhinna chhe’’ em yathArtha na oLakhatAn anyathA bhinna – abhinnapaNun mAne te
bhedAbhedaviparItatA chhe. e pramANe mithyAdraShTinA jANavAmAn viparItatA hoy chhe. jem dArUno
kephI manuShya mAtAne potAnI strI mAne tathA strIne mAtA mAne tem mithyAdraShTimAn anyathA jANavun
hoy chhe. vaLI jem koI kALamAn e kephI manuShya mAtAne mAtA vA strIne strI jANe topaN
tene nishchayarUp nirdhAravaDe shraddhAnapUrvak jANavun na hovAthI tene yathArthagnAn kahetA nathI; tem
mithyAdraShTi koI kALamAn koI padArthane satya paN jANe topaN tenA nishchayarUp nirdhArathI shraddhAn
sahit jANato nathI tethI tene samyaggnAn kahetA nathI athavA satya jANe chhatAn e vaDe potAnun
ayathArtha ja prayojan sAdhe chhe tethI tene samyaggnAn kahetA nathI. e pramANe mithyAdraShTinA gnAnane
mithyAgnAn kahIe chhIe.
prashna — e mithyAgnAnanun kAraN shun chhe?
uttara — mohanA udayathI je mithyAtvabhAv thAy chhe – samyagbhAv nathI thato e ja
mithyAgnAnanun kAraN chhe. jem viShanA sanyogathI bhojanane paN viSharUp kahevAmAn Ave chhe tem
mithyAtvanA sambandhathI gnAn paN mithyAgnAn nAm pAme chhe.
prashna — ahIn gnAnAvaraNanun nimitta tame kem kahetA nathI?
uttara — gnAnAvaraNanA udayathI to gnAnanA abhAvarUp agnAnabhAv hoy chhe tathA
chotho adhikAra mithyAdarshan – gnAn – chAritranun visheSh nirUpaN ][ 87