220 ][ mokShamArgaprakAshak
✾parIkShArahit AgnAnusArI dhArmadhAArak vyavahArAbhAsI✾
vaLI koI AgnAnusArI jain thAy chhe, teo jem shAstramAn AgnA chhe tem mAne chhe,
parantu AgnAnI parIkShA karatA nathI; jo AgnA ja mAnavI dharma hoy to sarvamatavALA potapotAnA
shAstranI AgnA mAnI dharmAtmA thaI jAy. mATe parIkShA karIne jinavachananun satyapaNun oLakhI
jinaAgnA mAnavI yogya chhe.
kAraN ke parIkShA karyA vinA satya – asatyano nirNay kevI rIte thAy? ane nirNay karyA
vinA jem anyamatI potapotAnA shAstronI AgnA mAne chhe tem ANe jainashAstranI AgnA mAnI,
e to pakShavaDe ja AgnA mAnavA barAbar chhe.
prashna — to shAstramAn dash prakAranA samyaktvamAn AgnAsamyaktva kahyun chhe,
AgnAvichay dharmadhyAnano bhed kahyo chhe, tathA nishankitaangamAn jinavachanamAn sanshay
karavAno niShedh karyo chhe, te kevI rIte?
uttara — shAstramAn koI kathan to evAn chhe ke jenI pratyakSha – anumAnAdivaDe parIkShA
karI shakAy chhe, tathA koI kathan evAn chhe ke je pratyakSha – anumAnAdigochar nathI, tethI te
AgnAvaDe ja pramAN thAy chhe. have tyAn judAjudA shAstromAn je samAn kathan hoy tenI to
parIkShA karavAnun prayojan ja nathI, paN je kathano paraspar viruddha hoy, temAn je kathan pratyakSha –
anumAnAdigochar hoy tenI to parIkShA karavI, temAn je shAstranA kathananI pramANatA Thare, te
shAstramAn je pratyakSha – anumAnAdigochar nathI evAn kathan karyAn hoy tenI paN pramANatA karavI,
tathA je shAstronA kathananI pramANatA na Thare, tenA sarva kathananI apramANatA mAnavI.
prashna — parIkShA karatAn koI kathan koI shAstramAn pramAN bhAse tathA koI
kathan koI shAstramAn pramAN bhAse, to shun karavun?
uttara — je AptabhAShit shAstra chhe, temAn to koI paN kathan pramANaviruddha hoy
nahi, kAraN ke – jenAmAn kAn to jANapaNun ja na hoy, agar kAn to rAg – dveSh hoy, te ja
asatya kahe; have Apta evA hoy nahi. ten parIkShA barAbar karI nathI, mATe bhram chhe,
prashna — chhadmasthathI anyathA parIkShA thaI jAy to shun karavun?
uttara — satya – asatya banne vastuone kasavAmAn tathA pramAd chhoDI parIkShA karavAmAn
Ave to sAchI ja parIkShA thAy; paN jyAn pakShapAtathI barAbar parIkShA karavAmAn na Ave, tyAn
ja anyathA parIkShA thAy chhe.
prashna – shAstromAn paraspar viruddha kathan to ghaNAn chhe, to konI konI parIkShA karIe?