264 ][ mokShamArgaprakAshak
✾ samyaktvasanmukh mithyAdraShTinun nirupaN ✾
koI mandakaShAyAdinun kAraN pAmIne gnAnAvaraNAdi karmono kShayopasham thayo, tethI
tattvavichAr karavAnI shakti pragaT thaI, tathA moh mand thayo tethI tattvavichAramAn udyamI thayo,
ane bAhyanimitta dev – guru – shAstrAdikanun thatAn e vaDe satya upadeshano lAbh thayo.
tyAn potAnA prayojanabhUt mokShamArganA, dev – guru – dharmAdikanA, jIvAditattvonA, sva –
paranA vA potAne ahitakArI – hitakArI bhAvonA, ityAdinA upadeshathI sAvadhAn thaI evo
vichAr karyo ke – aho! mane to A vAtanI khabar ja nathI, hun bhramathI bhUlI prApta paryAyamAn
ja tanmay thayo, paN A paryAyanI to thoDA ja kALanI sthiti chhe, ahIn mane sarva nimitto
maLyAn chhe mATe mAre A vAtano barAbar nirNay karavo joIe kAraN ke, AmAn to mArun
ja prayojan bhAse chhe; em vichArI je upadesh sAmbhaLyo teno nirdhAr karavAno udyam karyo.
tyAn uddesh, lakShaNanirdesh ane parIkShA vaDe teno nirdhAr thAy chhe mATe pratham to tenAn
dev – guru – shAstranA uddesh eTale nAm jANe lakShaNathI oLakhe, nAm shIkhe te uddesh, pachhI tenAn
lakShaN jANe, pachhI Am sambhave chhe ke nahi? evA vichArapUrvak parIkShA karavA lAge.
have tyAn nAm shIkhI levAn tathA lakShaN jANI levAn e banne to upadeshAnusAr thAy
chhe; jevo upadesh maLyo hoy tevo yAd karI levo, tathA parIkShA karavAmAn potAno vivek
joIe, eTale vivekapUrvak ekAntamAn potAnA upayogamAn vichAr kare ke – ‘jem upadesh Apyo
tem ja chhe ke anyathA chhe’ teno anumAnAdi pramANavaDe yathArtha nirNay kare, vA ‘upadesh to
Am chhe, tathA Am na mAnIe to Am thAy,’ have temAn prabaLayukti kaI chhe tathA
nirbaLayukti kaI chhe? je prabaL bhAse tene satya jANe; vaLI jo e upadeshathI anyathA satya
bhAse vA temAn sandeh rahe, nirdhAr na thAy to je koI visheSh gnAnI hoy tene pUchhe, ane
te je uttar Ape teno vichAr kare. e pramANe jyAnsudhI nirdhAr na thAy tyAnsudhI prashna –
uttar kare athavA samAnabuddhinA dhArak hoy temane potAno jevo vichAr thayo hoy tevo kahe,
temanI sAthe prashna – uttar dvArA paraspar charchA kare, e prashnottaramAn je nirUpaN thayun hoy teno
ekAntamAn vichAr kare, e pramANe jyAnsudhI potAnA antarangamAn jevo upadesh Apyo hato tevo
ja nirNay thaI teno bhAv na bhAse tyAnsudhI evo ja udyam karyA kare.
vaLI anyamatIo dvArA je kalpit tattvono upadesh Apyo chhe te vaDe jain upadesh
anyathA bhAse, temAn sandeh thAy, topaN upar kahyA pramANe udyam kare.
e pramANe udyam karatAn, ‘jevo shrI jinadevano upadesh chhe tem ja satya chhe, mane paN
em ja bhAse chhe’ evo nirNay thAy chhe; kAraN ke jinadev anyathAvAdI nathI.