AThamo adhikAr ][ 299
tyAn dravyaguNaparyAyAdikanun, pramANanayAdikanun ane anyamataprarUpit tattvAdikanun nirAkaraN
karI je kathan karyun chhe tenA abhyAsathI vikalpa visheSh thAy chhe, ane vaLI te ghaNo prayAs
karatAn jANavAmAn Ave chhe mATe teno abhyAs na karavo.
samAdhAna — sAmAnya jANavA karatAn visheSh jANavun baLavAn chhe. jem jem visheSh
jANe chhe tem tem vastusvabhAv nirmaL bhAse chhe, shraddhAn draDh thAy chhe, rAgAdik ghaTe chhe mATe
e abhyAsamAn pravartavun yogya chhe.
e pramANe doSh – kalpanA karI chAre anuyoganA abhyAsathI parAngmukh thavun yogya nathI.
✾
vyAkaraN – nyAyAdik shAstronI upayogitA ✾
vaLI vyAkaraN – nyAyAdik shAstrono paN thoDoghaNo abhyAs karavo, kAraN ke – enA
gnAnavinA mahAn shAstrono artha bhAse nahi tathA vastunun svarUp paN enI paddhati jANatAn jevun
bhAse tevun bhAShAdikathI bhAse nahi, mATe paramparA kAryakArI jANI eno paN abhyAs karavo,
parantu emAn ja phasAI rahevun nahi, paN eno k kabhyAs karI prayojanabhUt shAstronA
abhyAsamAn pravartavun.
bIjun, vaidyakAdi shAstra chhe tenI sAthe mokShamArgamAn kAI prayojan ja nathI tethI koI
vyavahAradharmanA abhiprAyathI khedarahitapaNe eno abhyAs banI jAy to upakArAdi karavo paN
pAparUp pravartavun nahi. tathA jo eno abhyAs na thAy to bhale na thAo, ethI kAI bagAD
nathI.
e pramANe jinamatanAn shAstro nirdoSh jANI teno upadesh mAnavo.
apekShAgnAnanA abhAve AgamamAn dekhAtA paraspar virodhAnun nirAkaraN
have shAstromAn apekShAdikane nahi jANavAthI paraspar virodh bhAse chhe tenun nirAkaraN
karIe chhIe —
prathamAdi anuyogonI AmnAy anusAr jyAn jem kathan karyun hoy tyAn tem jANI
levun; anya anuyoganA kathanane anya anuyoganA kathanathI anyathA jANI tyAn sandeh na karavo.
jem ke – koI ThekANe to nirmaL samyagdraShTine ja shankA, kAnkShA, vichikitsAno abhAv kahyo tyAre
koI ThekANe bhayano AThamA guNasthAn sudhI, lobhano dashamA sudhI ane jugupsAno AThamA
sudhI uday kahyo, tyAn virodh na jANavo. kAraN ke – shraddhApUrvak tIvra shankAdikano samyagdraShTine
abhAv thayo chhe athavA mukhyapaNe samyagdraShTi shankAdik kare nahi e apekShAe charaNAnuyogamAn
samyagdraShTine shankAdikano abhAv kahyo paN sUkShmashaktinI apekShAe bhayAdikano uday AThamA