paN kinchitmAtra maLe chhe. ghaNun dAn devA ichchhe chhe paN thoDun ja daI shake, ghaNo lAbh ichchhe
paN thoDo ja lAbh thAy. gnAnAdik shakti pragaT thAy chhe tyAn paN anek bAhya kAraNonI jarUr
paDe chhe. e pramANe ghAti karmonA udayathI AtmAnI avasthA thAy chhe.
✾ vedanIyakarmodayajanya avasthA ✾
aghAti karmomAn vedanIyakarmanA udayathI sharIramAn bAhya sukh – dukhanAn kAraNo nIpaje chhe.
sharIramAn arogIpaNun, rogIpaNun, shaktivAnapaNun, durbaLapaNun ityAdi tathA kShudhA, tRuShA, rog, khed,
pIDA ityAdi sukh – dukhanAn kAraNo maLI Ave chhe. sharIrathI bahAr paN managamatAn RUtu
– pavanAdik vA iShTa strI, putra, mitra, dhanAdi tathA aNagamatAn RUtu – pavanAdik vA aniShTa strI,
putra, shatru, dAridrya, vadh, bandhanAdik sukh – dukhanAn kAraNo maLI Ave chhe. e bAhyakAraNo kahyAn
temAn koI kAraN to evAn chhe ke jenA nimittathI sharIranI avasthA ja sukh – dukhanun kAraN hoy
chhe, ane e ja sukh – dukhanun kAraN thAy chhe. vaLI koI kAraN evAn chhe ke pote ja sukh
– dukhanun kAraN thAy chhe. e pramaNe kAraNonun maLavun vedanIyakarmanA udayathI thAy chhe. tyAn
sAtAvedanIyanA udayathI sukhanAn kAraNo maLI Ave chhe tathA asAtAvedanIyanA udayathI dukhanAn
kAraNo maLI Ave chhe. ahIn em samajavA yogya chhe ke – e kAraNo ja kAI sukh – dukh upajAvatAn
nathI, paN mohakarmanA udayathI AtmA pote ja sukh – dukh mAne chhe. vedanIyakarmanA udayane ane
mohanIyakarmanA udayane evo ja sambandh chhe ke jyAre sAtAvedanIyajanya bAhya kAraN maLe tyAre
to sukh mAnavArUp mohakarmano uday thAy chhe tathA jyAre asAtAvedanIyajanya bAhya kAraN maLe
tyAre dukh mAnavArUp mohakarmano uday thAy chhe. vaLI te ja kAraN koIne sukhanun tathA koIne
dukhanun kAraN thAy chhe. jem koIne sAtAvedanIyanA udayathI maLelun je vastra sukhanun kAraN thAy
chhe tevun vastra koIne asAtAvedanIyanA udayathI maLatAn dukhanun kAraN thAy chhe. mATe bAhya vastu
to sukh – dukhanun nimitta mAtra chhe. sukh
– dukh thAy chhe te mohanA nimittathI thAy chhe. nirmohI
munijanone anek RIddhi Adi tathA pariShah Adi kAraNo maLavA chhatAn paN sukh – dukh Upajatun
nathI, tathA mohI jIvane kAraN maLo vA na maLo topaN potAnA sankalpathI ja sukh – dukh thayA
kare chhe. temAn paN tIvra mohIne je kAraNo maLatAn tIvra sukh – dukh thAy chhe te ja kAraNo maLatAn
mand mohIne mand sukh – dukh thAy chhe. mATe sukh – dukh thavAnun mUL baLavAn kAraN
mohakarmano uday chhe anya vastu baLavAn kAraN nathI, parantu anya vastune ane mohI jIvanA
pariNAmone nimitta – naimittikanI mukhyatA hoy chhe, je vaDe mohI jIv anya vastune ja sukh
– dukhanun kAraN mAne chhe. e pramANe vedanIyakarmanA udayathI sukh – dukhanAn kAraNo nIpaje chhe.
✾ Ayukarmodayajanya avasthA ✾
AyukarmanA udayavaDe manuShyAdi paryAyonI sthiti rahe chhe. jyAnsudhI Ayukarmano uday rahe
44 ][ mokShamArgaprakAshak