te kAryanI siddhi thatAn jIv sukhI thAy, paN pramAN to koI chhe ja nahi, mAtra ichchhA ja
vadhatI jAy chhe.
shrI AtmAnushAsanamAn kahyun chhe ke —
आशागर्तः प्रतिप्राणी यस्मिन् विश्वमणूपमम् ।
कस्य किं कियदायाति वृथा वो विषयैषिता ।।३६।।
artha — AshArUpI khADo darek prANIne hoy chhe. anantAnant jIv chhe te sarvane AshA
hoy chhe, te AshA rUpI kUvo kevo chhe ke te ek khADAmAn samasta lok aNusamAn chhe. lok
to ek ja chhe, to have ahIn kaho ke kone keTalo hissAmAn Ave? mATe ja tamArI je
A viShayanI ichchhA chhe te vRuthA ja chhe.
ichchhA pUrNa to thatI ja nathI, tethI koI kArya siddha thatAn paN dukh dUr thatun nathI
athavA koI kaShAy maTatAn te ja veLA anya kaShAy thAy chhe. jem koIne mAravAvALA ghaNA
hoy. have, jyAre koI ek tene na mAre tyAre koI anya tene mAravA lAgI jAy; em
jIvane dukh ApavAvALA anek kaShAyo chhe. jyAre krodh na hoy tyAre mAnAdik thaI jAy,
tathA jyAre mAn na hoy tyAre krodhAdik thaI jAy, e pramANe kaShAyano sadbhAv rahyA ja
kare chhe. koI ek samay paN jIv kaShAy rahit hoto nathI, tethI koI kaShAyanun koI kArya
siddha thatAn paN dukh kevI rIte dUr thAy? vaLI teno abhiprAy to sarva kaShAyonA sarva
prayojanane siddha karavAno chhe. em thAy to ja te sukhI thAy, parantu em to kadI paN banI
shake nahi, mATe abhiprAyamAn to te sadAy dukhI ja rahyA kare chhe. eTale kaShAyonA prayojanane
sAdhI dukh dUr karI sukhI thavAnI ichchhA rAkhe chhe, paN e upAy jUThA chhe.
to sAcho upAy sho chhe? samyagdarshan – gnAnavaDe vAstavik shraddhAn – gnAn thAy
to iShTa – aniShTabuddhi maTe, ane tenA ja baLathI chAritramohano anubhAg ochho thAy. em
thatAn kaShAyono abhAv thAy tyAre e kaShAyajanya pIDA dUr thAy ane tyAre prayojan kAI
rahe nahi. nirAkul thavAthI te mahAsukhI thAy. mATe samyagdarshanAdik ja e dukh maTADavAno
sAcho upAy chhe.
✾ antarAyakarmanA udayathI thatun dukh ane tenA upAyonun jULApaNun ✾
vaLI A jIvane moh vaDe dAn, lAbh, bhog, upabhog ane vIrya shaktino utsAh
Upaje chhe, parantu antarAyanA udayathI te banI shakatun nathI tyAre param vyAkuLatA thAy chhe tethI
e dukharUp ja chhe. tenA upAyamAn vighnanAn bAhya kAraNo potAne je dekhAy tene ja dUr
58 ][ mokShamArgaprakAshak
8