✾ manuShyagatinAn dukhonun varNan ✾
manuShyagatimAn asankhyAtA jIvo to labdhiaparyAptak chhe. teo to sanmUrchhan ja hoy
chhe. temanun Ayu uchchhvAsanA aDhAramA bhAgamAtra hoy chhe. vaLI keTalAk jIvo garbhamAn AvI
thoDA ja kALamAn maraN pAme chhe. temanI shakti pragaT bhAsatI nathI eTale emanAn dukh to
ekendriyavat samajavAn. visheSh chhe te visheSh samajavAn.
garbhaj jIvone keTalok kAL garbhamAn rahevAnun thaI pachhI bahAr nIkaLavun thAy chhe. temanAn
dukhonun varNan karmaapekShAe pUrve karyun chhe tevun samajavun. e badhun varNan garbhaj manuShyone sambhave
chhe. athavA tiryanchonun varNan karyun chhe tem jANavun.
visheSh e chhe ke – ahIn koI shakti visheSh hoy chhe, rAjAo Adine shAtAno visheSh
uday hoy chhe, kShatriyAdikone uchcha gotrano paN uday hoy chhe tathA dhan – kuTumbAdikanAn nimitta
ahIn visheSh hoy chhe; ityAdi visheSh samajavAn.
athavA garbhAdi avasthAnAn dukho to pratyakSha bhAse chhe. jem viShTAmAn laT utpanna thAy
tem garbhamAn shukra – shoNitanA bindune potAnA sharIrarUp karI jIv utpanna thAy chhe. pachhI tyAn
kramapUrvak gnAnAdikanI vA sharIranI vRuddhi thAy chhe. garbhanAn dukh ghaNAn chhe, sankocharUp ane
adhomukh rahI kShudhA – tRuShAdi sahit garbhano kAL pUrNa kare chhe. tyAnthI jyAre bahAr nIkaLe
chhe tyAre bAL avasthAmAn te mahAdukhI thAy chhe. koI em kahe ke bALaavasthAmAn thoDAn
dukh hoy chhe paN em nathI. parantu shakti thoDI hovAthI te vyakta thaI shakatAn nathI. pachhI
vyApArAdik vA viShayaichchhA Adi dukhonI pragaTatA thAy chhe. tyAn iShTa – aniShTajanit vyAkuLatA
rahyA ja kare chhe. ane vRuddha thatAn shaktihIn thaI javAthI te param dukhI thAy chhe. e dukh
pratyakSha thatAn joIe chhIe.
ame ahIn ghaNun shun kahIe? pratyakSha jene nathI bhAsatAn te kahelAn kem sAmbhaLashe? vaLI
manuShyagatimAn koI veLA kinchit shAtAno uday hoy chhe paN te AkuLatAmay chhe. ane
tIrthankarAdi pad mokShamArga prApta thayA vinA hotAn nathI.
e pramANe manuShyaparyAyamAn dukh ja chhe. paN e manuShyaparyAyamAn koI potAnun bhalun
thavAno prayatna kare to te thaI shake chhe. jem kANAn sAnThAnI jaD vA sAnThA uparano phikko bhAg
to chUsavA yogya ja nathI ane vachchenI kANI gAnTho hovAthI te paN chUsI shakAtI nathI. chhatAn
koI svAdano lolupI tene bagADo to bhale bagADo, parantu jo tene vAvavAmAn Ave to temAnthI
ghaNA sAnThA thAy ane teno svAd paN ghaNo mITho Ave. tem manuShyapaNAmAn bAL ane vRuddhapaNun
to sukh bhogavavA yogya nathI, vachchenI avasthA te paN rog – kleshAdi yukta hovAthI tyAn
trIjo adhikAra sansAradukh ane mokShasukh nirUpaN ][ 69