-
186 ] [ mokShamArgaprakAshak
yahAn koI kahe — nirgrantha bhI to AhAr lete hain?
uttara — lobhI hokar, dAtArakI sushruShA karake, dInatAse AhAr nahIn lete; isaliye
mahantatA nahIn ghaTatI. jo lobhI ho vahI hInatA prApta karatA hai. isI prakAr anya jIv
jAnanA. isaliye nirgrantha hI sarvaprakAr mahantatAyukta hain; nirgranthake sivA anya jIv sarvaprakAr
guNavAn nahIn hain; isaliye guNonkI apekShA mahantatA aur doShonkI apekShA hInatA bhAsit hotI
hai, tab nishank stuti nahIn kI jA sakatI.
tathA nirgranthake sivA anya jIv jaisA dharma-sAdhan karate hain, vaisA va usase adhik
dharma-sAdhan gRuhastha bhI kar sakate hain; vahAn gurusangnA kisako hogI? isaliye jo bAhyAbhyAntar
parigraharahit nirgrantha muni hain unhInko guru jAnanA.
yahAn koI kahe — aise guru to vartamAnamen yahAn nahIn hain, isaliye jis prakAr arahantakI
sthApanA pratimA hai; usI prakAr guruonkI sthApanA yah veShadhArI hain?
uttara — jis prakAr rAjAkI sthApanA chitrAdi dvArA kare so vah rAjAkA pratipakShI
nahIn hai, aur koI sAmAnya manuShya apaneko rAjA manAye to rAjAkA pratipakShI hotA hai; usI
prakAr arahantAdikakI pAShANAdimen sthApanA banAye to unakA pratipakShI nahIn hai, aur koI
sAmAnya manuShya apane ko muni manAye to vah muniyonkA pratipakShI huA. is prakAr bhI sthApanA
hotI ho to apaneko arahanta bhI manAo! aur yadi unakI sthApanA ho to bAhyamen to
vaisA hI honA chAhiye; parantu ve nirgrantha, yah bahut parigrahake dhArI — yah kaise banatA hai?
tathA koI kahe — ab shrAvak bhI to jaise sambhav hain vaise nahIn hain, isaliye jaise
shrAvak vaise muni?
uttara — shrAvakasangnA to shAstramen sarva gRuhastha jainiyonko hai. shreNik bhI asanyamI thA,
use uttarapurANamen shrAvakottam kahA hai. bArah sabhAommen shrAvak kahe hain vahAn sarva vratadhArI
nahIn the. yadi sarva vratadhArI hote to asanyat manuShyonkI alag sankhyA kahI jAtI, so nahIn
kahI hai; isaliye gRuhastha jain shrAvak nAm prApta karatA hai. aur munisangnA to nirgranthake sivA
kahIn kahI nahIn hai.
tathA shrAvakake to ATh mUlaguN kahe hain. isaliye madya, mAns, madhu, pAnch udambarAdi
phalonkA bhakShaN shrAvakonke hai nahIn; isaliye kisI prakArase shrAvakapanA to sambhavit bhI hai;
parantu munike aTThAIs mUlaguN hain so veShiyonke dikhAI nahIn dete, isaliye munipanA kisI bhI
prakAr sambhav nahIn hai. tathA gRuhastha-avasthAmen to pahale jambUkumArAdikane bahut hinsAdi kArya