jinakā uday hone par sakalacāritra nahīṁ hotā, isaliye sarvakā tyāg nahīṁ ho sakatā ve
pratyākhyānāvaraṇ kaṣāy haiṁ. tathā jinakā uday hone par sakalacāritrameṁ doṣ utpanna hote rahate
haiṁ, isaliye yathākhyātacāritra nahīṁ ho sakatā ve saṁjvalan kaṣāy haiṁ.
cāroṁ hī kā uday rahatā hai. kyoṁki tīvra-maṁdakī apekṣā anantānubaṁdhī ādi bhed nahīṁ haiṁ,
samyaktvādikā ghāt karanekī apekṣā yah bhed haiṁ. inhīṁ prakr̥tiyoṁkā tīvra anubhāg uday hone
par tīvra krodhādik hote haiṁ, maṁd anubhāg uday hone par maṁd hote haiṁ.
kisī kālameṁ bhinnatā bhāsit hotī hai, kisī kālameṁ bhāsit nahīṁ hotī.
tathā cāritramohake hī udayase nokaṣāy hotī haiṁ; vahān̐ hāsyake udayase kahīṁ iṣṭapanā
karatā hai, vahān̐ āsakta hotā hai. tathā aratike udayase kisīko aniṣṭa mānakar aprīti
karatā hai, vahān̐ udvegarūp hotā hai. tathā śokake udayase kahīṁ aniṣṭapanā mānakar dilagīr
hotā hai, viṣād mānatā hai. tathā bhayake udayase kisīko aniṣṭa mānakar usase ḍaratā hai,
usakā saṁyog nahīṁ cāhatā. tathā jugupsāke udayase kisī padārthako aniṣṭa mānakar usase
ghr̥ṇā karatā hai, usakā viyog cāhatā hai.
tathā vedoṁke udayase kām pariṇām hote haiṁ. vahān̐ strīvedake udayase puruṣake sāth ramaṇ
tathā napuṁsakavedake udayase yugapat