Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 190 of 350
PDF/HTML Page 218 of 378

 

background image
-
200 ] [ mokShamArgaprakAshak
hI’usakA nAm keval hai. isI prakAr anya yathArtha arthakA avadhAraN karanA.
paryAy-apekShA shuddhapanA mAnanese tathA apaneko kevalI mAnanese mahAviparItatA hotI hai,
isaliye apaneko dravya-paryAyarUp avalokan karanA. dravyase sAmAnyasvarUp avalokan karanA,
paryAyame.n avasthA-visheSh avadhAraN karanA.
isI prakAr chi.ntavan karanese samyagdR^iShTi hotA hai, kyo.nki sachchA avalokan kiye binA
samyagdR^iShTi nAm kaise prApta kare?
nishchayAbhAsIkI svachChandatA aur usakA niShedh
tathA mokShamArgame.n to rAgAdik miTAnekA shraddhAj~nAnAcharaN karanA hai; vah to vichAr
hI nahI.n hai, apane shuddha anubhavaname.n hI apaneko samyagdR^iShTi mAnakar anya sarva sAdhano.nkA niShedh
karatA hai.
shAstrAbhyAs karanA nirarthak batalAtA hai, dravyAdikake tathA guNasthAn-mArgaNA-
trilokAdikake vichArako vikalpa ThaharAtA hai, tapashcharaN karaneko vR^ithA klesh karanA mAnatA hai,
vratAdik dhAraN karaneko bandhaname.n pa.DnA ThaharAtA hai, pUjanAdik kAryo.nko shubhAsrav jAnakar
hey prarUpit karatA hai;
ityAdi sarvasAdhano.nko uThAkar pramAdI hokar pariNamit hotA hai.
yadi shAstrAbhyAs nirarthak ho to muniyo.nke bhI to dhyAn aur adhyayan do hI kArya
mukhya hai.n. dhyAname.n upayog na lage tab adhyayaname.n hI.n upayogako lagAte hai.n, bIchame.n anya
sthAn upayog lagAne yogya nahI.n hai.n. tathA shAstrAbhyAs dvArA tattvo.nko visheSh jAnanese
samyagdarshan-j~nAn nirmal hotA hai. tathA vahA.N jab tak upayog rahe tab tak kaShAy manda
rahe aur AgAmI vItarAgabhAvo.nkI vR^iddhi ho; aise kAryako nirarthak kaise mAne.n?
tathA vah kahatA hai ki jin shAstro.nme.n adhyAtma-upadesh hai unakA abhyAs karanA, anya
shAstro.nke abhyAsase koI siddhi nahI.n hai.
usase kahate hai.nyadi tere sachchI dR^iShTi huI hai to sabhI jainashAstra kAryakArI hai.n. vahA.N
bhI mukhyataH adhyAtma-shAstro.nme.n to AtmasvarUpakA mukhya kathan hai; so samyagdR^iShTi hone par
AtmasvarUpakA nirNay to ho chukA, tab to j~nAnakI nirmalatAke artha va upayogako mandakaShAyarUp
rakhaneke artha anya shAstro.nkA abhyAs mukhya chAhiye. tathA AtmasvarUpakA nirNay huA hai, use
spaShTa rakhaneke artha adhyAtma-shAstro.nkA bhI abhyAs chAhiye; parantu anya shAstro.nme.n aruchi to nahI.n
honA chAhiye. jisako anya shAstro.nkI aruchi hai use adhyAtmakI ruchi sachchI nahI.n hai.