-
pahalA adhikAr ][ 11
ma.ndatAke kAraN abhyAs hotA nahI.n. jaise ki — dakShiName.n gommaTasvAmIke nikaT mU.DbidrI nagarame.n
dhaval, mahAdhaval, jayadhaval pAye jAte hai.n; parantu darshanamAtra hI hai.n. tathA kitane hI grantha
apanI buddhi dvArA abhyAs karane yogya pAye jAte hai.n, uname.n bhI kuCh grantho.nkA hI
abhyAs banatA hai. aise is nikR^iShTa kAlame.n utkR^iShTa jainamatakA ghaTanA to huA, parantu
is paramparA dvArA ab bhI jain-shAstro.nme.n satya arthakA prakAshan karanevAle pado.nkA sadbhAv
pravartamAn hai.
apanI bAt
hamane is kAlame.n yahA.N ab manuShyaparyAy prApta kI. isame.n hamAre pUrvasa.nskArase va bhale
honahArase jainashAstro.nke abhyAs karanekA udyam huA jisase vyAkaraN, nyAy, gaNit Adi
upayogI grantho.nkA ki.nchit abhyAs karake TIkAsahit samayasAr, pa.nchAstikAy, pravachanasAr,
niyamasAr, gommaTasAr, labdhisAr, trilokasAr, tattvArthasUtra ityAdi shAstra aur kShapaNAsAr,
puruShArthasiddhayupAy, aShTapAhu.D.h.h, AtmAnushAsan Adi shAstra aur shrAvak – munike AchArake prarUpak
anek shAstra aur suShThukathAsahit purANAdi shAstra — ityAdi anek shAstra hai.n, uname.n hamAre buddhi
anusAr abhyAs vartatA hai; hame.n bhI ki.nchit satyArtha pado.nkA j~nAn huA hai.
punashcha, is nikR^iShTa samayame.n ham jaise ma.ndabuddhiyo.nse bhI hIn buddhike dhanI bahut jan
dikhAI dete hai.n. unhe.n un pado.nkA arthaj~nAn ho, is hetu dharmAnurAgavash deshabhAShAmay gra.nth rachanekI
hame.n ichChA huI hai, isaliye ham yah grantha banA rahe hai.n. isame.n bhI arthasahit unhI.n pado.nkA
prakAshan hotA hai. itanA to visheSh hai ki — jis prakAr prAkR^it – sa.nskR^it shAstro.nme.n prAkR^it –
sa.nskR^it pad likhe jAte hai.n, usI prakAr yahA.N apabhra.nshasahit athavA yathArthatAsahit deshabhAShArUp
pad likhate hai.n; parantu arthame.n vyabhichAr kuCh nahI.n hai.
is prakAr is granthaparyanta un satyArthapado.nkI paramparA pravartatI hai.
asatyapad rachanA pratiShedh
yahA.N koI pUChatA hai ki — paramparA to hamane is prakAr jAnI; parantu is paramparAme.n
satyArtha pado.nkI hI rachanA hotI AI, asatyArtha pad nahI.n mile, — aisI pratIti hame.n kaise ho?
usakA samAdhAnaH — asatyArtha pado.nkI rachanA ati tIvrakaShAy hue binA nahI.n banatI; kyo.nki
jis asatya rachanAse paramparA anek jIvo.nkA mahA burA ho aur svaya.nko aisI mahAhi.nsAke
phalarUp narak – nigodame.n gaman karanA pa.De — aisA mahAviparIt kArya to krodh, mAn, mAyA, lobh
atyanta tIvra hone par hI hotA hai; jainadharmame.n to aisA kaShAyavAn hotA nahI.n hai.