Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 277 of 350
PDF/HTML Page 305 of 378

 

background image
-
AThavA.N adhikAr ][ 287
tathA charaNAnuyogame.n subhAShit nItishAstro.nkI paddhati mukhya hai; kyo.nki vahA.N AcharaN
karAnA hai; isaliye lokapravR^ittike anusAr nItimArga batalAne par vah AcharaN karatA hai.
tathA dravyAnuyogame.n nyAyashAstro.nkI paddhati mukhya hai; kyo.nki vahA.N nirNay karanekA prayojan
hai aur nyAyashAstro.nme.n nirNay karanekA mArga dikhAyA hai.
is prakAr in anuyogo.nme.n mukhya paddhati hai aur bhI anek paddhatisahit vyAkhyAn
iname.n pAye jAte hai.n.
yahA.N koI kaheala.nkAr, gaNit, nIti, nyAyakA j~nAn to paNDito.nke hotA hai;
tuchChabuddhi samajhe nahI.n, isaliye sIdhA kathan kyo.n nahI.n kiyA?
uttaraHshAstra hai.n so mukhyarUpase paNDito.n aur chaturo.nke abhyAs karane yogya hai.n, yadi
ala.nkArAdi AmnAy sahit kathan ho to unakA man lage. tathA jo tuchChabuddhi hai.n unako
paNDit samajhA de.n aur jo nahI.n samajh sake.n to unhe.n mu.Nhase sIdhA hI kathan kahe.n. parantu
grantho.nme.n sIdhA likhanese visheShabuddhi jIv abhyAsame.n visheSh nahI.n pravartate, isaliye ala.nkArAdi
AmnAy sahit kathan karate hai.n.
isaprakAr in chAr anuyogo.nkA nirUpaN kiyA.
tathA jainamatame.n bahut shAstra to chAro.n anuyogo.nme.n garbhit hai.n.
tathA vyAkaraN, nyAy, Chanda, koShAdik shAstra va vaidyak, jyotiSh, mantrAdi shAstra bhI
jinamatame.n pAye jAte hai.n. unakA kyA prayojan hai so sunoH
vyAkaraN-nyAyAdi shAstro.nkA prayojan
vyAkaraN-nyAyAdikakA abhyAs hone par anuyogarUp shAstro.nkA abhyAs ho sakatA hai;
isaliye vyAkaraNAdi shAstra kahe hai.n.
koI kahebhAShArUp sIdhA nirUpaN karate to vyAkaraNAdikA kyA prayojan thA?
uttaraHbhAShA to apabhra.nsharUp ashuddhavANI hai, desh-deshame.n aur-aur hai.n; vahA.N mahanta
puruSh shAstro.nme.n aisI rachanA kaise kare.n? tathA vyAkaraN-nyAyAdik dvArA jaise yathArtha sUkShma arthakA
nirUpaN hotA hai vaisA sIdhI bhAShAme.n nahI.n ho sakatA; isaliye vyAkaraNAdikI AmnAyase varNan
kiyA hai. so apanI buddhike anusAr tho.DA-bahut inakA abhyAs karake anuyogarUp prayojanabhUt
shAstro.nkA abhyAs karanA.
tathA vaidyakAdi chamatkArase jinamatakI prabhAvanA ho va auShadhAdikase upakAr bhI bane;