-
44 ] [ mokShamArgaprakAshak
ityAdi a.ngo.nko hilAne par bhAShAparyAptime.n grahaN kiye gaye jo pudgalaska.ndh hai.n ve sAkShar yA
anakShar shabdarUp pariNamit hote hai.n.
tathA shubh-ashubh gamanAdik hote hai.n. yahA.N aisA jAnanA ki jaise do puruSho.nko ikada.nDI
be.DI hai. vahA.N ek puruSh gamanAdik karanA chAhe aur dUsarA bhI gamanAdik kare to gamanAdik
ho sakate hai.n, dono.nme.nse ek baiThA rahe to gamanAdik nahI.n ho sakate, tathA dono.nme.n ek balavAn
ho to dUsareko bhI ghasIT le jAye. usI prakAr AtmAke aur sharIrAdikarUp pudgalake
ekakShetrAvagAharUp ba.ndhAn hai; vahA.N AtmA halan-chalanAdi karanA chAhe aur pudgal us shaktise
rahit huA halan-chalan na kare athavA pudgalame.n to shakti pAI jAtI hai, parantu AtmAkI
ichChA na ho to halan-chalanAdi nahI.n ho sakate. tathA iname.n pudgal balavAn hokar halan-
chalan kare to usake sAth binA ichChAke bhI AtmA halan-chalan karatA hai. is prakAr halan-
chalanAdi kriyA hotI hai. tathA isake apayash Adi bAhya nimitta banate hai.n. — is prakAr
ye kArya utpanna hote hai.n, unase mohake anusAr AtmA sukhI-duHkhI bhI hotA hai.
aise nAmakarmake udayase svayamev nAnAprakAr rachanA hotI hai, anya koI karanevAlA nahI.n
hai. tathA tIrtha.nkarAdi prakR^iti yahA.N hai hI nahI.n.
gotrakarmodayajanya avasthA
gotrakarmase uchcha-nIch kulame.n utpanna honA hotA hai; vahA.N apanI adhikatA-hInatA prApta
hotI hai. mohake udayase AtmA sukhI-duHkhI bhI hotA hai.
is prakAr aghAtikarmo.nke nimittase avasthA hotI hai.
is prakAr is anAdi sa.nsArame.n ghAti-aghAtikarmo.nke udayake anusAr AtmAke avasthA
hotI hai. so he bhavya! apane a.ntara.ngame.n vichArakar dekh ki aise hI hai ki nahI.n. vichAr
karane par aisA hI pratibhAsit hotA hai. yadi aisA hai to tU yah mAn ki — ‘‘mere anAdi
sa.nsAr-rog pAyA jAtA hai, usake nAshakA mujhe upAy karanA’’ — is vichArase terA kalyAN
hogA.
— iti shrI mokShamArgaprakAshak nAmak shAstrame.n sa.nsAr-avasthAkA nirUpak
dvitIy adhikAr sampUrNa huA..2..
✾