-
೨೨ ] [ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಪ್ರಕಾಶಕ
ಕರ್ಮಬನ್ಧನಕಾ ನಿದಾನ
ಸೋ ಯಹಾಂ ಪ್ರಥಮ ಹೀ ಕರ್ಮಬನ್ಧನಕಾ ನಿದಾನ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂಃ —
ಕರ್ಮಬನ್ಧನ ಹೋನೇಸೇ ನಾನಾ ಔಪಾಧಿಕ ಭಾವೋಂಮೇಂ ಪರಿಭ್ರಮಣಪನಾ ಪಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಏಕರೂಪ ರಹನಾ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಬನ್ಧನ ಸಹಿತ ಅವಸ್ಥಾಕಾ ನಾಮ ಸಂಸಾರ-ಅವಸ್ಥಾ ಹೈ. ಇಸ ಸಂಸಾರ- ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ
ಅನನ್ತಾನ್ತ ಜೀವದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ ವೇ ಅನಾದಿ ಹೀ ಸೇ ಕರ್ಮಬನ್ಧನ ಸಹಿತ ಹೈಂ. ಐಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿ ಪಹಲೇ ಜೀವ
ನ್ಯಾರಾ ಥಾ ಔರ ಕರ್ಮ ನ್ಯಾರಾ ಥಾ, ಬಾದಮೇಂ ಇನಕಾ ಸಂಯೋಗ ಹುಆ. ತೋ ಕೈಸೇ ಹೈಂ? — ಜೈಸೇ ಮೇರುಗಿರಿ
ಆದಿ ಅಕೃತ್ರಿಮ ಸ್ಕನ್ಧೋಂಮೇಂ ಅನನ್ತ ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣು ಅನಾದಿಸೇ ಏಕಬನ್ಧನರೂಪ ಹೈಂ, ಫಿ ರ ಉನಮೇಂಸೇ ಕಿತನೇ
ಪರಮಾಣು ಭಿನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಕಿತನೇ ಹೀ ನಯೇ ಮಿಲತೇ ಹೈಂ, ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಮಿಲನಾ – ಬಿಛುಡನಾ ಹೋತಾ ಹೈ. ಉಸೀ
ಪ್ರಕಾರ ಇಸ ಸಂಸಾರ ಮೇಂ ಏಕ ಜೀವದ್ರವ್ಯ ಔರ ಅನನ್ತ ಕರ್ಮರೂಪ ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣು ಉನಕಾ ಅನಾದಿಸೇ
ಏಕಬನ್ಧನರೂಪ ಹೈ, ಫಿ ರ ಉನಮೇಂ ಕಿತನೇ ಹೀ ಕರ್ಮಪರಮಾಣು ಭಿನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಕಿತನೇ ಹೀ ನಯೇ ಮಿಲತೇ ಹೈಂ. —
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಮಿಲನಾ - ಬಿಛುಡನಾ ಹೋತಾ ರಹತಾ ಹೈ.
ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಅನಾದಿಪನೇಕೀ ಸಿದ್ಧಿ
ಯಹಾಂ ಪ್ರಶ್ನ ಹೈ ಕಿ — ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣು ತೋ ರಾಗಾದಿಕಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಕರ್ಮರೂಪ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಅನಾದಿ
ಕರ್ಮರೂಪ ಕೈಸೇ ಹೈಂ? ಸಮಾಧಾನಃ — ನಿಮಿತ್ತ ತೋ ನವೀನ ಕಾರ್ಯ ಹೋ ಉಸಮೇಂ ಹೀ ಸಮ್ಭವ ಹೈ, ಅನಾದಿ ಅವಸ್ಥಾಮೇಂ
ನಿಮಿತ್ತಕಾ ಕುಛ ಪ್ರಯೋಜನ ನಹೀಂ ಹೈ. ಜೈಸೇ — ನವೀನ ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣುಓಂಕಾ ಬಂಧಾನ ತೋ ಸ್ನಿಗ್ಧ-ರೂಕ್ಷ ಗುಣಕೇ
ಅಂಶೋಂ ಹೀ ಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಮೇರುಗಿರಿ ಆದಿ ಸ್ಕನ್ಧೋಂಮೇಂ ಅನಾದಿ ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣುಓಂಕಾ ಬಂಧಾನ ಹೈ,
ವಹಾಂ ನಿಮಿತ್ತಕಾ ಕ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ? ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ನವೀನ ಪರಮಾಣುಓಂಕಾ ಕರ್ಮರೂಪ ಹೋನಾ ತೋ ರಾಗಾದಿಕ
ಹೀ ಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಅನಾದಿ ಪದ್ಗಲಪರಮಾಣುಓಂಕೀ ಕರ್ಮರೂಪ ಹೀ ಅವಸ್ಥಾ ಹೈ, ವಹಾಂ ನಿಮಿತ್ತಕಾ ಕ್ಯಾ
ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ? ತಥಾ ಯದಿ ಅನಾದಿಮೇಂ ಭೀ ನಿಮಿತ್ತ ಮಾನೇಂ ತೋ ಅನಾದಿಪನಾ ರಹತಾ ನಹೀಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಕಾ
ಬನ್ಧ ಅನಾದಿ ಮಾನನಾ. ಸೋ ತತ್ತ್ವಪ್ರದೀಪಿಕಾ ಪ್ರವಚನಸಾರ ಶಾಸ್ತ್ರಕೀ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಮೇಂ ಜೋ ಸಾಮಾನ್ಯಜ್ಞೇಯಾಧಿಕಾರ
ಹೈ ವಹಾಂ ಕಹಾ ಹೈಃ — ರಾಗಾದಿಕಕಾ ಕಾರಣ ತೋ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ ಹೈ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕಾ ಕಾರಣ ರಾಗಾದಿಕ ಹೈಂ.
ತಬ ವಹಾಂ ತರ್ಕ ಕಿಯಾ ಹೈ ಕಿ — ಐಸೇ ತೋ ಇತರೇತರಾಶ್ರಯದೋಷ ಲಗತಾ ಹೈ — ವಹ ಉಸಕೇ ಆಶ್ರಿತ, ವಹ
ಉಸಕೇ ಆಶ್ರಿತ, ಕಹೀಂ ರುಕಾವ ನಹೀಂ ಹೈ. ತಬ ಉತ್ತರ ಐಸಾ ದಿಯಾ ಹೈಃ —
ನೈವಂ ಅನಾದಿಪ್ರಸಿದ್ಧದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ್ಮಸಮ್ಬನ್ಧಸ್ಯ ತತ್ರ ಹೇತುತ್ವೇನೋಪಾದಾನಾತ್.✽
ಅರ್ಥಃ — ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಇತರೇತರಾಶ್ರಯದೋಷ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನಾದಿಕಾ ಸ್ವಯಂಸಿದ್ಧ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕಾ
ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೈ ಉಸಕಾ ವಹಾಂ ಕಾರಣಪನೇಸೇ ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಹೈ.
✽
ನ ಹಿ ಅನಾದಿಪ್ರಸಿದ್ಧದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಾಭಿಸಮ್ಬದ್ಧಸ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಾಕ್ತನದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಣಸ್ತತ್ರ ಹೇತುತ್ವೇನೋಪಾದಾನಾತ್. — ಪ್ರವಚನಸಾರ ಟೀಕಾ, ಗಾಥಾ ೧೨೧