-
൨൨ ] [ മോക്ഷമാര്ഗപ്രകാശക
കര്മബന്ധനകാ നിദാന
സോ യഹാ
പ്രഥമ ഹീ കര്മബന്ധനകാ നിദാന ബതലാതേ ഹൈംഃ —
കര്മബന്ധന ഹോനേസേ നാനാ ഔപാധിക ഭാവോംമേം പരിഭ്രമണപനാ പായാ ജാതാ ഹൈ, ഏകരൂപ രഹനാ
നഹീം ഹോതാ; ഇസലിയേ കര്മബന്ധന സഹിത അവസ്ഥാകാ നാമ സംസാര-അവസ്ഥാ ഹൈ. ഇസ സംസാര- അവസ്ഥാമേം
അനന്താന്ത ജീവദ്രവ്യ ഹൈം വേ അനാദി ഹീ സേ കര്മബന്ധന സഹിത ഹൈം. ഐസാ നഹീം ഹൈ കി പഹലേ ജീവ
ന്യാരാ ഥാ ഔര കര്മ ന്യാരാ ഥാ, ബാദമേം ഇനകാ സംയോഗ ഹുആ. തോ കൈസേ ഹൈം? — ജൈസേ മേരുഗിരി
ആദി അകൃത്രിമ സ്കന്ധോംമേം അനന്ത പുദ്ഗലപരമാണു അനാദിസേ ഏകബന്ധനരൂപ ഹൈം, ഫി ര ഉനമേംസേ കിതനേ
പരമാണു ഭിന്ന ഹോതേ ഹൈം, കിതനേ ഹീ നയേ മിലതേ ഹൈം, ഇസ പ്രകാര മിലനാ – ബിഛുഡനാ ഹോതാ ഹൈ. ഉസീ
പ്രകാര ഇസ സംസാര മേം ഏക ജീവദ്രവ്യ ഔര അനന്ത കര്മരൂപ പുദ്ഗലപരമാണു ഉനകാ അനാദിസേ
ഏകബന്ധനരൂപ ഹൈ, ഫി ര ഉനമേം കിതനേ ഹീ കര്മപരമാണു ഭിന്ന ഹോതേ ഹൈം, കിതനേ ഹീ നയേ മിലതേ ഹൈം. —
ഇസ പ്രകാര മിലനാ - ബിഛുഡനാ ഹോതാ രഹതാ ഹൈ.
കര്മോംകേ അനാദിപനേകീ സിദ്ധി
യഹാ
പ്രശ്ന ഹൈ കി — പുദ്ഗലപരമാണു തോ രാഗാദികകേ നിമിത്തസേ കര്മരൂപ ഹോതേ ഹൈം, അനാദി
കര്മരൂപ കൈസേ ഹൈം? സമാധാനഃ — നിമിത്ത തോ നവീന കാര്യ ഹോ ഉസമേം ഹീ സമ്ഭവ ഹൈ, അനാദി അവസ്ഥാമേം
നിമിത്തകാ കുഛ പ്രയോജന നഹീം ഹൈ. ജൈസേ — നവീന പുദ്ഗലപരമാണുഓംകാ ബംധാന തോ സ്നിഗ്ധ-രൂക്ഷ ഗുണകേ
അംശോം ഹീ സേ ഹോതാ ഹൈ ഔര മേരുഗിരി ആദി സ്കന്ധോംമേം അനാദി പുദ്ഗലപരമാണുഓംകാ ബംധാന ഹൈ,
വഹാ
നിമിത്തകാ ക്യാ പ്രയോജന ഹൈ? ഉസീ പ്രകാര നവീന പരമാണുഓംകാ കര്മരൂപ ഹോനാ തോ രാഗാദിക
ഹീ സേ ഹോതാ ഹൈ ഔര അനാദി പദ്ഗലപരമാണുഓംകീ കര്മരൂപ ഹീ അവസ്ഥാ ഹൈ, വഹാ
നിമിത്തകാ ക്യാ
പ്രയോജന ഹൈ? തഥാ യദി അനാദിമേം ഭീ നിമിത്ത മാനേം തോ അനാദിപനാ രഹതാ നഹീം; ഇസലിയേ കര്മകാ
ബന്ധ അനാദി മാനനാ. സോ തത്ത്വപ്രദീപികാ പ്രവചനസാര ശാസ്ത്രകീ വ്യാഖ്യാമേം ജോ സാമാന്യജ്ഞേയാധികാര
ഹൈ വഹാ
കഹാ ഹൈഃ — രാഗാദികകാ കാരണ തോ ദ്രവ്യകര്മ ഹൈ ഔര ദ്രവ്യകര്മകാ കാരണ രാഗാദിക ഹൈം.
തബ വഹാ
തര്ക കിയാ ഹൈ കി — ഐസേ തോ ഇതരേതരാശ്രയദോഷ ലഗതാ ഹൈ — വഹ ഉസകേ ആശ്രിത, വഹ
ഉസകേ ആശ്രിത, കഹീം രുകാവ നഹീം ഹൈ. തബ ഉത്തര ഐസാ ദിയാ ഹൈഃ —
നൈവം അനാദിപ്രസിദ്ധദ്രവ്യകര്മ്മസമ്ബന്ധസ്യ തത്ര ഹേതുത്വേനോപാദാനാത്.✽
അര്ഥഃ — ഇസ പ്രകാര ഇതരേതരാശ്രയദോഷ നഹീം ഹൈ; ക്യോംകി അനാദികാ സ്വയംസിദ്ധ ദ്രവ്യകര്മകാ
സമ്ബന്ധ ഹൈ ഉസകാ വഹാ
കാരണപനേസേ ഗ്രഹണ കിയാ ഹൈ.
✽
ന ഹി അനാദിപ്രസിദ്ധദ്രവ്യകര്മാഭിസമ്ബദ്ധസ്യാത്മനഃ പ്രാക്തനദ്രവ്യകര്മണസ്തത്ര ഹേതുത്വേനോപാദാനാത്. — പ്രവചനസാര ടീകാ, ഗാഥാ ൧൨൧