-
௯௦ ] [ மோக்ஷமார்கப்ரகாஶக
இஸ ப்ரகார பதார்தமேஂ இஷ்ட-அநிஷ்டபநா ஹை நஹீஂ. யதி பதார்தமேஂ இஷ்ட-அநிஷ்டபநா ஹோதா தோ ஜோ
பதார்த இஷ்ட ஹோதா வஹ ஸபீகோ இஷ்ட ஹீ ஹோதா ஔர அநிஷ்ட ஹோதா வஹ அநிஷ்ட ஹீ ஹோதா; பரந்து
ஐஸா ஹை நஹீஂ. யஹ ஜீவ கல்பநா த்வாரா உந்ஹேஂ இஷ்ட-அநிஷ்ட மாநதா ஹை ஸோ யஹ கல்பநா ஜூடீ ஹை.
ததா பதார்த ஸுகதாயக – உபகாரீ யா துஃகதாயக – அநுபகாரீ ஹோதா ஹை ஸோ அபநே ஆப
நஹீஂ ஹோதா, பரந்து புண்ய-பாபகே உதயாநுஸார ஹோதா ஹை. ஜிஸகே புண்யகா உதய ஹோதா ஹை, உஸகோ
பதார்தோஂகா ஸஂயோக ஸுகதாயக – உபகாரீ ஹோதா ஹை ஔர ஜிஸகே பாபகா உதய ஹோதா ஹை உஸே பதார்தோஂகா
ஸஂயோக துஃகதாயக – அநுபகாரீ ஹோதா ஹை. — ஐஸா ப்ரத்யக்ஷ தேகதே ஹைஂ. கிஸீகோ ஸ்த்ரீ-புத்ராதிக
ஸுகதாயக ஹைஂ, கிஸீகோ துஃகதாயக ஹைஂ; கிஸீகோ வ்யாபார கரநேஸே லாப ஹை, கிஸீகோ நுகஸாந
ஹை; கிஸீகே ஶத்ரு பீ தாஸ ஹோஜாதே ஹைஂ, கிஸீகே புத்ர பீ அஹிதகாரீ ஹோதா ஹை. இஸலியே ஜாநா
ஜாதா ஹை கி பதார்த அபநே ஆப இஷ்ட-அநிஷ்ட நஹீஂ ஹோதே, பரந்து கர்மோதயகே அநுஸார ப்ரவர்ததே ஹைஂ.
ஜைஸே கிஸீகே நௌகர அபநே ஸ்வாமீகே கஹே அநுஸார கிஸீ புருஷகோ இஷ்ட-அநிஷ்ட உத்பந்ந கரேஂ தோ
வஹ குச நௌகரோஂகா கர்த்தவ்ய நஹீஂ ஹை, உநகே ஸ்வாமீகா கர்த்தவ்ய ஹை. கோஈ நௌகரோஂகோ ஹீ இஷ்ட-
அநிஷ்ட மாநே தோ ஜூட ஹை. உஸீ ப்ரகார கர்மகே உதயஸே ப்ராப்த ஹுஏ பதார்த கர்மகே அநுஸார ஜீவகோ
இஷ்ட-அநிஷ்ட உத்பந்ந கரேஂ தோ வஹ கோஈ பதார்தோஂகா கர்த்தவ்ய நஹீஂ ஹை, கர்மகா கர்த்தவ்ய ஹை. யதி
பதார்தோஂகோ ஹீ இஷ்ட-அநிஷ்ட மாநே தோ ஜூட ஹை.
இஸலியே யஹ பாத ஸித்த ஹுஈ கி பதார்தோஂகோ இஷ்ட-அநிஷ்ட மாநகர உநமேஂ ராக-த்வேஷ கரநா
மித்யா ஹை.
யஹா கோஈ கஹே கி — பாஹ்ய வஸ்துஓஂகா ஸஂயோக கர்மநிமித்தஸே பநதா ஹை, தப கர்மோமேஂ தோ
ராக-த்வேஷ கரநா?
ஸமாதாநஃ — கர்ம தோ ஜ ஹைஂ, உநகே குச ஸுக-துஃக தேநேகீ இச்சா நஹீஂ ஹை. ததா வே
ஸ்வயமேவ தோ கர்மரூப பரிணமித ஹோதே நஹீஂ ஹைஂ, இஸகே பாவோஂகே நிமித்தஸே கர்மரூப ஹோதே ஹைஂ. ஜைஸே —
கோஈ அபநே ஹாதஸே பத்தர லேகர அபநா ஸிர போ லே தோ பத்தரகா க்யா தோஷ ஹை? உஸீ ப்ரகார
ஜீவ அபநே ராகாதிக பாவோஂஸே புத்கலகோ கர்மரூப பரிணமித கரகே அபநா புரா கரே தோ கர்மகா
க்யா தோஷ ஹை? இஸலியே கர்மஸே பீ ராக-த்வேஷ கரநா மித்யா ஹை.
இஸ ப்ரகார பரத்ரவ்யோஂகோ இஷ்ட-அநிஷ்ட மாநகர ராக-த்வேஷ கரநா மித்யா ஹை. யதி பரத்ரவ்ய
இஷ்ட-அநிஷ்ட ஹோதே ஔர வஹா ராக-த்வேஷ கரதா தோ மித்யா நாம ந பாதா; வே தோ இஷ்ட-அநிஷ்ட ஹைஂ
நஹீஂ ஔர யஹ இஷ்ட-அநிஷ்ட மாநகர ராக-த்வேஷ கரதா ஹை, இஸலியே இஸ பரிணமநகோ மித்யா கஹா
ஹை. மித்யாரூப ஜோ பரிணமந, உஸகா நாம மித்யாசாரித்ர ஹை.