-
௬௨ ] [ மோக்ஷமார்கப்ரகாஶக
வேதநீயகா கதந கரதே ஹுஏ கியா வைஸா யஹா பீ ஜாநநா. வேதநீய ஔர நாமமேஂ ஸுக-துஃககே
காரணபநேகீ ஸமாநதாஸே நிரூபணகீ ஸமாநதா ஜாநநா.
கோத்ரகர்மகே உதயஸே ஹோநேவாலா துஃக ஔர உஸஸே நிவ்ருத்தி
ததா கோத்ரகர்மகே உதயஸே உச்ச-நீச குலமேஂ உத்பந்ந ஹோதா ஹை. வஹா உச்ச குலமேஂ உத்பந்ந ஹோநே
பர அபநேகோ ஊசா மாநதா ஹை ஔர நீச குலமேஂ உத்பந்ந ஹோநே பர அபநேகோ நீசா மாநதா ஹை. வஹா,
குல பலடநேகா உபாய தோ இஸகோ பாஸித நஹீஂ ஹோதா, இஸலியே ஜைஸா குல ப்ராப்த கியா உஸீமேஂ
அபநாபந மாநதா ஹை. பரந்து குல கீ அபேக்ஷா ஊசா-நீசா மாநநா ப்ரம ஹை. கோஈ உச்ச குலவாலா
நிஂத்ய கார்ய கரே தோ வஹ நீசா ஹோ ஜாயே ஔர நீச குலமேஂ கோஈ ஶ்லாக்ய கார்ய கரே தோ வஹ ஊசா
ஹோ ஜாயே. லோபாதிகஸே உச்ச குலவாலே நீசே குலவாலேகீ ஸேவா கரநே லக ஜாதே ஹைஂ.
ததா குல கிதநே கால ரஹதா ஹை? பர்யாய சூடநே பர குலகீ பதலீ ஹோ ஜாதீ ஹை; இஸலியே
உச்ச-நீச குலஸே அபநேகோ ஊசா-நீசா மாநநே பர உச்ச குலவாலேகோ நீசா ஹோநேகே பயகா ஔர
நீச குலவாலே கோ ப்ராப்த கியே ஹுஏ நீசேபநகா துஃக ஹீ ஹை.
இஸகா ஸச்சா உபாய யஹீ ஹை கி — ஸம்யக்தர்ஶநாதிக த்வாரா உச்ச-நீச குலமேஂ ஹர்ஷ-விஷாத
ந மாநே. ததா உந்ஹீஂஸே ஜிஸகீ பி ர பதலீ நஹீஂ ஹோதீ ஐஸா ஸபஸே ஊசா ஸித்தபத ப்ராப்த கரதா
ஹை தப ஸப துஃக மிட ஜாதே ஹைஂ ஔர ஸுகீ ஹோதா ஹை.
இஸ ப்ரகார கர்மோதயகீ அபேக்ஷா மித்யாதர்ஶநாதிககே நிமித்தஸே ஸஂஸாரமேஂ துஃக ஹீ துஃக பாயா
ஜாதா ஹை, உஸகா வர்ணந கியா.
(க) பர்யாயகீ அபேக்ஷாஸே
பர்யாயோஂகீ அபேக்ஷாஸே அப, இஸீ துஃககா வர்ணந கரதே ஹைஂஃ —
ஏகேந்த்ரிய ஜீவோஂகே துஃக
இஸ ஸஂஸாரமேஂ பஹுத கால தோ ஏகேந்த்ரிய பர்யாயமேஂ ஹீ பீததா ஹை. இஸலியே அநாதிஹீஸே
தோ நித்யநிகோதமேஂ ரஹநா ஹோதா ஹை; பி ர வஹாஸே நிகலநா ஐஸா ஹை ஜைஸா பாமேஂ புஜதே ஹுஏ சநேகா
உசட ஜாநா. இஸ ப்ரகார வஹாஸே நிகலகர அந்ய பர்யாய தாரண கரே தோ த்ரஸமேஂ தோ பஹுத தோே
ஹீ கால ரஹதா ஹை; ஏகேந்த்ரியமேஂ ஹீ பஹுத கால வ்யதீத கரதா ஹை.
வஹா இதரநிகோதமேஂ பஹுத கால ரஹநா ஹோதா ஹை ததா கிதநே கால தக ப்ருத்வீ, அப்,
தேஜ, வாயு ஔர ப்ரத்யேக வநஸ்பதிமேஂ ரஹநா ஹோதா ஹை. நித்யநிகோதஸே நிகலகர பாதமேஂ த்ரஸமேஂ ரஹநேகா
உத்க்ருஷ்ட கால தோ ஸாதிக தோ ஹஜார ஸாகர ஹீ ஹை ததா ஏகேந்த்ரியமேஂ ரஹநேகா உத்க்ருஷ்ட கால அஸஂக்யாத