૧પ૮ સમયસાર નાટક
जे दुखमैं न विलाप करैं,
निरबैर हियैं तन ताप सहैंगे।।
है जिन्हकै दिढ़ आतम ग्यान,
क्रिया करिकैं फलकौं न चहैंगे।
ते सु विचच्छन ग्यायक हैं,
तिन्हकौं करता हम तौ न कहैंगे।। ४५।।
શબ્દાર્થઃ– ભુંજત=ભોગવતા. ઉદાસ=વિરક્ત. વિલાપ=હાયહાય કરવી.
નિરબૈર=દ્વેષરહિત. તાપ=કષ્ટ.
અર્થઃ– જે પૂર્વે બાંધેલાં પુણ્યકર્મના ઉદય-જનિત સુખ ભોગવવામાં આસક્ત
થતા નથી અને પાપકર્મના ઉદય-જનિત દુઃખ ભોગવતાં દુઃખી થતા નથી-દુઃખદેનાર
પ્રત્યે દ્વેષભાવ કરતા નથી પણ સાહસપૂર્વક શારીરિક કષ્ટ સહન કરે છે, જેમનું ભેદ-
વિજ્ઞાન અત્યંત દ્રઢ છે, જે શુભક્રિયા કરીને તેનું ફળ સ્વર્ગ આદિ ઈચ્છતા નથી, તે
વિદ્વાન સમ્યગ્જ્ઞાનીછે. તેઓ જોકે સાંસારિક સુખ ભોગવે છે તોપણ તેમને કર્મના
કર્તા તો અમે નહિ કહીએ. ૪પ.
સમ્યગ્જ્ઞાનીનો વિચાર (સવૈયા એકત્રીસા)
जिन्हकी सुद्रष्टिमैं अनिष्ट इष्ट दोऊ सम,
जिन्हकौ अचार सु विचार सुभ ध्यान है।
स्वारथकौं त्यागि जे लगे हैं परमारथकौं,
जिन्हकै बनिजमैं न नफा है न ज्यान है।।
जिन्हकी समुझिमैं सरीर ऐसौ मानियत,
धानकौसौ छीलककृपानकौसौ म्यान है।।