બંધ દ્વાર ૧૯૯
ऐसी देह याहीके सनेह याकी संगतिसौं,
ह्वै रही हमारी मति कोल्हूकेसे बैलकी।। ४०।।
શબ્દાર્થઃ– ગઢી=નાનો ગઢ કે કિલ્લો. મઢી = નાનું મંદિર-દેરી. કંદરા =
ગુફા. સૈલ= પહાડ. કલી હૈ કનૈલકી = કનૈરના ફૂલની કળી. ઔંડી = ઊંડી. ભાંડી.
= ખરાબ. કનૌડી = કાણી આંખ. મસૂરતિ=આધાર.
અર્થઃ– આ દેહ રેતીના ગઢ સમાન અથવા સ્મશાનની દેરી સમાન છે અને
અંદર પર્વતની ગુફા સમાન અંધકારમય છે, ઉપરના ઠાઠમાઠ અને વસ્ત્રાભૂષણોથી
સારો દેખાય છે પરંતુ કનૈરની કળી સમાન દુર્ગંધવાળો છે, અવગુણોથી ભરેલો,
અત્યંત ખરાબ અને કાણી આંખ સમાન નકામો છે, માયાનો સમૂહ અને મેલની
મૂર્તિ જ છે, એના જ પ્રેમ અને સંગથી આપણી બુદ્ધિ ઘાણીના બળદ જેવી થઈ ગઈ
છે જેથી સંસારમાં સદા ભ્રમણ કરવું પડે છે. ૪૦.
વળી–
ठौर ठौर रकतके कुंड केसनिके झुंड,
हाड़निसौ भरी जैसे थरीहै चुरैलकी।
नैकुसे१ धकाके लगै ऐसै फटिजाय मानौ,
कागदकी पूरी किधौं चादरि है चैलकी।।
सूचै भ्रम वांनि ठानि मूढ़निसौं पहचांनि,
करै सुख हानि अरु खांनि बदफैलकी।
ऐसी देह याहीके सनेह याकी संगतिसौं,
ह्वै रही हमारीमति२ कोल्हूकेसे बैलकी।। ४१।।
શબ્દાર્થઃ– ઠૌર-ઠૌર= ઠેકઠેકાણે. કેસનિકે = વાળના. ઝુંડ = સમૂહ. થરી
(સ્થલ) = સ્થાન. ચુરૈલ = ચુડેલ. પૂરી = પડીકું. વાંનિ = ટેવ. ચૈલ = કપડાં.
બદફૈલ = બૂરા કામ.
અર્થઃ– આ દેહમાં ઠેકઠેકાણે લોહીના કુંડ અને વાળના ઝુંડ છે, એ
_________________________________________________________________
૧. ‘થોરસે’ પણ પાઠ છે. ૨. ‘ગતિ’ પણ પાઠ છે.