Natak Samaysar (Gujarati). Gatha: 46 (Moksha Dvar).

૨૩૮ સમયસાર નાટક

જ્ઞાની જીવોની દશા (સવૈયા એકત્રીસા)

धीरके धरैया भव नीरके तरैया भय,

भीरकै हरैया बरबीरज्यौं उमहे हैं।

मारके मरैया सुविचारके करैया सुख,

ढारके ढरैयागुन लौसाैं लहलहे हैं।।

रूपके रिझैया सब नैके समझैया सब, –

हीके लघु भैया सबके कुबोलसहे हैं।

बामके बमैय दुख दामके दमैया ऐसे,

रामके रमैया नर ग्यानी जीव कहे हैं।। ४६।।

શબ્દાર્થઃ– ભવનીર = સંસાર-સમુદ્ર. ભીર = સમૂહ. બરબીર = મહાન

યોદ્ધો. ઉમહે = ઉમંગ સહિત-ઉત્સાહિત. માર = કામની વાસના. લહલહે =
લીલાછમ. રૂપકે રિઝૈયા = આત્મસ્વરૂપની રુચિવાળા. લઘુ ભૈયા = નાના બનીને
નમ્રતાપૂર્વક ચાલનાર. કુબોલ = કઠોર વચન. બામ = વક્રતા. દુખ દામકે દમૈયા =
દુઃખોની પરંપરાનો નાશ કરનાર. રામકે રમૈયા = આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિર થનાર.

અર્થઃ– જે ધૈર્ય ધારણ કરનાર છે, સંસાર-સમુદ્રને તરનાર છે, સર્વ પ્રકારના

ભયોનો નાશ કરનાર છે, મહાયોદ્ધા સમાન ધર્મમાં ઉત્સાહી રહે છે, વિષય-
વાસનાઓને બાળી નાખે છે, આત્મહિતનું ચિંતવન કર્યા કરે છે, સુખ-શાંતિની ચાલ
ચાલે છે, સદ્ગુણોના પ્રકાશથી ઝગમગે છે, આત્મસ્વરૂપમાં રુચિ રાખે છે, બધા
નયોનું રહસ્ય જાણે છે, એવા ક્ષમા શીલ છે કે બધાના નાના ભાઈ બનીને રહે છે
અથવા તેમની સારી-નરસી વાતો સહન કરે છે, હૃદયની કુટિલતા છોડીને સરળ
ચિત્તવાળા થયા છે, દુઃખ-સંતાપના માર્ગે ચાલતા નથી, આત્મસ્વરૂપમાં વિશ્રામ કર્યા
કરે છે, એવા મહાનુભાવ જ્ઞાની કહેવાય છે. ૪૬.

< Previous Page Next Page >