अजीवद्रव्यव्याख्यानोपसंहारोयम् ।
तेषु मूलपदार्थेषु पुद्गलस्य मूर्तत्वम्, इतरेषाममूर्तत्वम् । जीवस्य चेतनत्वम्, इतरेषामचेतनत्वम् । स्वजातीयविजातीयबन्धापेक्षया जीवपुद्गलयोरशुद्धत्वम्, धर्मादीनां चतुर्णां विशेषगुणापेक्षया शुद्धत्वमेवेति ।
वदनसरसिजाते यस्य भव्योत्तमस्य ।
लसति निशितबुद्धेः किं पुनश्चित्रमेतत् ।।५३।।
anvayArtha[पुद्गलद्रव्यं] pudgaladravya [मूर्तं] mUrta chhe, [शेषाणि] bAkInAn dravyo [मूर्तिविरहितानि] mUrtatva rahit [भवन्ति] chhe; [जीवः] jIv [चैतन्यभावः] chaitanyabhAvavALo chhe, [शेषाणि] bAkInAn dravyo [चैतन्यगुणवर्जितानि] chaitanyaguN rahit chhe.
TIkAA, ajIvadravya sambandhI kathanano upasanhAr chhe.
te (pUrvokta) mUL padArthomAn, pudgal mUrta chhe, bAkInA amUrta chhe; jIv chetan chhe, bAkInA achetan chhe; svajAtIy ane vijAtIy bandhanI apekShAthI jIv tathA pudgalane (bandh- avasthAmAn) ashuddhapaNun hoy chhe, dharmAdi chAr padArthone visheShaguNanI apekShAthI (sadA) shuddhapaNun ja chhe.
[have A ajIv adhikAranI chhellI gAthAnI TIkA pUrNa karatAn TIkAkAr munirAj shrI padmaprabhamaladhAridev shlok kahe chhe]
[shlokArtha] e rIte lalit padonI pankti je bhavyottamanA vadanAravindamAn sadA shobhe chhe, te tIkShNa buddhivALA puruShanA hRudayakamaLamAn shIghra samayasAr (shuddha AtmA) prakAshe chhe. ane emAn shun Ashcharya chhe? 53.
10