karanevAlA shrI niyamasAr paramAgam aur usakI TIkA kI rachanA — chhaThaven sAtaven guNasthAnamen jhUlate hue mahA samartha munivaron dvArA dravyake sAthe paryAyakI ekatA sAdhate-sAdhate ho gaI hai . jaise shAstra aur TIkA rache gaye hain vaisA hI svasamvedan ve svayam kar rahe the . param pAriNAmik bhAvake antaraanubhavako hI unhonne shAstramen utArA hai — pratyek akShar shAshvat, TankotkIrNa, paramasatya, nirapekSha kAraNashuddhaparyAy, svarUpapratyakSha sahajagnAn Adi viShayonkA nirUpaN karake to munivaronne adhyAtmakI anubhavagamya atyantAtyant sUkShma aur gahan bAtako is shAstramen spaShTa kiyA hai . sarvotkRuShTa paramAgam shrI samayasAramen bhI in viShayonkA itane spaShTarUpase nirUpaN nahIn hai . aho ! jis prakAr koI parAkramI kahA jAnevAlA puruSh vanamen jAkar sinhanIkA dUdh duh lAtA hai, usI prakAr AtmaparAkramI mahAmunivaronne vanamen baiThe-baiThe antarakA amRut duhA hai . sarvasangaparityAgI nirgranthonne vanamen rahakar siddha bhagavantonse bAten kI hain aur ananta siddha bhagavanta kis prakAr siddhiko prApta hue hain usakA itihAs isamen bhar diyA hai .
is shAstramen bhagavAn kundakundAchAryadevakI prAkRit gAthAon par tAtparyavRutti nAmak sanskRit TIkA likhanevAle munivar shrI padmaprabhamaladhAridev hain . ve shrI vIranandi siddhAntachakravartIke shiShya hain aur vikram kI terahavIn shatAbdImen ho gaye hain, aisA shilAlekh Adi sAdhanon dvArA sanshodhan-karttAonkA anumAn hai . ‘‘paramAgamarUpI makarand jinake mukhase jharatA hai aur pAnch indriyonke phai lAv rahit dehamAtra parigrah jinake thA’’ aise nirgrantha munivar shrI padmaprabhadevane bhagavAn shrI kundakundAchAryadevake hRudayamen bhare hue param gahan AdhyAtmik bhAvonko apane arntavedanake sAth milAkar is TIkAmen spaShTarUpase pragaT kiyA hai . is TIkAmen AnevAle kalasharUp kAvya atyanta madhur hai aur adhyAtmamastI tathA bhaktirasase bharapUr hain . adhyAtmakavike rUpamen shrI padmaprabhamaladhAridevakA sthAn jain sAhityamen ati uchcha hai . TIkAkAr munirAjane gadya tathA padyarUpamen param pAriNAmik bhAvakA to khUb-khUb gAn kiyA hai . sampUrNa TIkA mAnon param pAriNAmik bhAvakA aur tadAshrit munidashAkA ek mahAkAvya ho isaprakAr mumukShu hRudayonko mudit karatI hai . param pAriNAmikabhAv, sahaj sukhamay munidashA aur siddha jIvonkI paramAnandapariNatike prati bhaktise munivarakA chitta mAnon umaD paDatA hai aur us ullAsako vyakta karaneke liye unake shabda atyant alpa honese unake mukhase anek prasangochitta upamA-alankAr pravAhit hue hain . anya anek upamAonkI bhAnti – mukti dIkShA Adiko bArambAr strIko upamA bhI leshamAtra sankoch binA nisankocharUpase dI gaI hai vah AtmalIn mahAmunivarake brahmacharyakA atishay bal sUchit karatI hai . sansAr dAvAnalake samAn hai aur siddhadashA tathA munidashA – param sahajAnandamay hai — aise bhAvake dhArAvAhI vAtAvaraN sampUrNa TIkAmen brahmaniShTha munivarane alaukik rItise utpanna kiyA hai aur spaShTarUpase darshAyA