rmukhAkArasakalendriyAgocharanishchayaparamashukladhyAnamev nishchayottamArthapratikramaNamityavaboddhavyam . kin cha, nishchayottamArthapratikramaNan svAtmAshrayanishchayadharmashukladhyAnamayatvAdamRutakumbhasvarUpan bhavati, vyavahArottamArthapratikramaNan vyavahAradharmadhyAnamayatvAdviShakumbhasvarUpan bhavati .
ve karmakA vinAsh karate hain . isaliye adhyAtmabhAShAse, pUrvokta ❃bhedakaraN rahit, dhyAn aur dhyeyake vikalpa rahit, niravasheSharUpase antarmukh jisakA AkAr hai aisA aur sakal indriyonse agochar nishchay - paramashukaladhyAn hI nishchay - uttamArthapratikramaN hai aisA jAnanA .
aur, nishchay - uttamArthapratikramaN svAtmAshrit aise nishchayadharmadhyAn tathA nishchayashukladhyAnamay honese amRutakumbhasvarUp hai; vyavahAr - uttamArthapratikramaN vyavahAradharmadhyAnamay honese viShakumbhasvarUp hai .
isIprakAr (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt) shrI samayasAramen (306vIn gAthA dvArA) kahA hai ki : —
‘‘[gAthArtha : — ] 1pratikramaN, 2pratisaraN, 3parihAr, 4dhAraNA, 5nivRutti, 6nindA, ❃ bhedakaraN = bhed karanA vah; bhed DAlanA vah .
7garhA aur 8shuddhi — in ATh prakArakA viShakumbha hai .’’
1 – pratikramaN = kiye huye doShonkA nirAkaraN karanA .
2 – pratisaraN = samyaktvAdi guNommen preraNA .
3 – parihAr = mithyAtvarAgAdi doShonkA nivAraN .
4 – dhAraNA = panchanamaskArAdi mantra, pratimA Adi bAhya dravyonke Alamban dvArA chittako sthir karanA .
5 – nivRutti = bAhya viShayakaShAyAdi ichchhAmen vartate hue chittako moDanA .
6 – nindA = AtmasAkShIse doShonkA pragaT karanA .
7 – garhA = gurusAkShIse doShonkA pragaT karanA .
8 – shuddhi = doSh ho jAne par prAyashchit lekar vishuddhi karanA .