210 ]
niyamasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-
varaNAntarAyamohanIyavedanIyAyurnAmagotrAbhidhAnAni hi dravyakarmANi . karmopAdhinirapekShasattA-
grAhakashuddhanishchayadravyArthikanayApekShayA hi ebhirnokarmabhirdravyakarmabhishcha nirmukta m . matignAnAdayo
vibhAvaguNA naranArakAdivyanjanaparyAyAshchaiv vibhAvaparyAyA . sahabhuvo guNA kramabhAvina
paryAyAshcha . ebhi samastai vyatiriktan , svabhAvaguNaparyAyai sanyuktan, trikAlanirAvaraNaniranjan-
paramAtmAnan triguptiguptaparamasamAdhinA ya paramashramaNo nityamanuShThAnasamaye vachanarachanAprapanch-
parAngmukha san dhyAyati, tasya bhAvashramaNasya satatan nishchayAlochanA bhavatIti .
parAngmukha san dhyAyati, tasya bhAvashramaNasya satatan nishchayAlochanA bhavatIti .
tathA choktan shrImadamRutachandrasUribhi —
(AryA)
‘‘mohavilAsavijRumbhitamidamudayatkarma sakalamAlochya .
Atmani chaitanyAtmani niShkarmaNi nityamAtmanA varte ..’’
darshanAvaraN, antarAy, mohanIy, vedanIy, Ayu, nAm aur gotra nAmake dravyakarma hain .
❃
karmopAdhinirapekSha sattAgrAhak shuddhanishchayadravyArthikanayakI apekShAse paramAtmA in nokarmon
aur dravyakarmonse rahit hai . matignAnAdik ve vibhAvaguN hain aur nar - nArakAdi vyanjanaparyAyen
hI vibhAvaparyAyen hain; guN sahabhAvI hote hain aur paryAyen kramabhAvI hotI hain . paramAtmA in sabase
( – vibhAvaguNon tathA vibhAvaparyAyonse) vyatirikta hai . uparokta nokarmon aur dravyakarmonse rahit
tathA uparokta samasta vibhAvaguNaparyAyonse vyatirikta tathA svabhAvaguNaparyAyonse sanyukta,
trikAl - nirAvaraN niranjan paramAtmAko triguptigupta ( – tIn gupti dvArA gupta aisI) paramasamAdhi
trikAl - nirAvaraN niranjan paramAtmAko triguptigupta ( – tIn gupti dvArA gupta aisI) paramasamAdhi
dvArA jo param shramaN sadA anuShThAnasamayamen vachanarachanAke prapanchase ( – vistArase) parAngmukh
vartatA huA dhyAtA hai, us bhAvashramaNako satat nishchayaAlochanA hai .
isIprakAr (AchAryadev) shrImad amRutachandrasUrine (shrI samayasArakI AtmakhyAti nAmak TIkAmen 227ven shlok dvArA) kahA hai ki : —
‘‘[shlokArtha : — ] mohake vilAsase phai lA huA jo yah udayamAn ( – udayamen AnevAlA) karma us samastako Alochakar ( – un sarva karmonkI AlochanA karake), main niShkarma (arthAt sarva karmonse rahit) chaitanyasvarUp AtmAmen AtmAse hI ( – svayamse hI) nirantar vartatA hUn .’’ ❃ shuddhanishchayadravyArthikanay karmopAdhikI apekShA rahit sattAko hI grahaN karatA hai .