aShTAdashadoShasvarUpAkhyAnametat .
asAtAvedanIyatIvramandakleshakarI kShudhA . asAtAvedanIyatIvratIvrataramandamandatarapIDayA samupajAtA tRuShA . ihalokaparalokAtrANAguptimaraNavedanAkasmikabhedAt saptadhA bhavati bhayam . krodhanasya punsastIvrapariNAmo roSha . rAga prashastoprashastashcha; dAnashIlopavAsagurujanavaiyAvRuttyA- disamudbhava prashastarAga, strIrAjachaurabhakta vikathAlApAkarNanakautUhalapariNAmo hyaprashastarAga . chAturvarNyashramaNasanghavAtsalyagato moha prashasta itaroprashasta ev . chintanan dharmashuklarUpan TIkA : — yah, aThArah doShonke svarUpakA kathan hai .
(1) asAtAvedanIy sambandhI tIvra athavA mand kleshakI karanevAlI vah kShudhA hai (arthAt vishiShTa — khAs prakArake — asAtAvedanIy karmake nimittase honevAlI jo vishiShTa sharIr-avasthA us par lakSha jAkar mohanIy karmake nimittase honevAlA jo khAnekI ichchhArUp dukh vah kShudhA hai) . (2) asAtAvedanIy sambandhI tIvra, tIvratar ( – adhik tIvra), manda athavA mandatar pIDAse utpanna honevAlI vah tRuShA hai (arthAt vishiShTa asAtAvedanIy karmake nimittase honevAlI jo vishiShTa sharIr-avasthA us par lakSha jAk ra karanese mohanIy karmake nimittase honevAlA jo pInekI ichchhArUp dukh vah tRuShA hai) . (3) is lokakA bhay, paralokakA bhay, arakShAbhay, aguptibhay, maraNabhay, vedanAbhay tathA akasmAtabhay isaprakAr bhay sAt prakArake hain . (4) krodhI puruShakA tIvra pariNAm vah roSh hai . (5) rAg prashasta aur aprashasta hotA hai; dAn, shIl, upavAs tathA gurujanonkI vaiyAvRuttya Adimen utpanna honevAlA vah prashasta rAg hai aur strI sambandhI, rAjA sambandhI, chor sambandhI tathA bhojan sambandhI vikathA kahane tathA sunaneke kautUhalapariNAm vah aprashasta rAg hai . (6)1chAr prakArake shramaNasanghake prati vAtsalya sambandhI moh vah prashasta hai aur usase atirikta moh aprashasta hI hai . (7) dharmarUp tathA shuklarUp chintan ( – chintA, vichAr) prashasta hai aur usake atirikta (ArtarUp tathA raudrarUp chintan) aprashasta hI hai . (8) tiryanchon tathA manuShyonko vayakRut dehavikAr
1 shramaNake chAr prakAr isaprakAr hain — (1) RuShi, (2) muni, (3) yati aur (4) anagAr . RuddhivAle
shramaN ve RuShi hain; avadhignAn, manaparyayagnAn athavA kevalagnAnavAle shramaN ve muni hain; upashamak athavA
kShapak shreNImen ArUDh shramaN ve yati hain; aur sAmAnya sAdhu ve anagAr hain . — aise chAr prakArakA shramaNasangh
hai .