vikAragata.n hAsyakarma . karNashaShkulIvivarAbhyarNagocharamAtreN pareShAmaprItijanana.n hi karkashavachaH . pareShA.n bhUtAbhUtadUShaNapurassaravAkya.n paranindA . svasya bhUtAbhUtaguNastutirAtmaprasha.nsA . etatsarvam- prashastavachaH parityajya svasya cha parasya cha shubhashuddhapariNatikAraNa.n vacho bhAShAsamitiriti .
svahitanihitachittAH shA.ntasarvaprachArAH .
kathamih na vimukte rbhAjana.n te vimuktAH ..’’
tathA cha — kAraN, puruShake mu.nhake vikArake sAth sambandhavAlA, vah hAsyakarma hai . karNa Chidrake nikaT pahu.NchanemAtrase jo dUsaro.nko aprIti utpanna karate hai.n ve karkash vachan hai.n . dUsareke vidyamAn - avidyamAn dUShaNapUrvakake vachan (arthAt parake sachche tathA jhUThe doSh kahanevAle vachan) vah paranindA hai . apane vidyamAn - avidyamAn guNo.nkI stuti vah Atmaprasha.nsA hai . — in sab aprashasta vachano.nke parityAg pUrvak sva tathA parako shubh aur shuddha pariNatike kAraNabhUt vachan vah bhAShAsamiti hai .
isIprakAr (AchAryavar) shrIguNabhadrasvAmIne (AtmAnushAsaname.n 226 ve.n shlok dvArA) kahA hai ki : —
‘‘[shloekArtha : — ] jinho.nne sab (vastusvarUp) jAn liyA hai, jo sarva sAvadyase dUr hai.n, jinho.nne svahitame.n chittako sthApit kiyA hai, jinake sarva ❃prachAr shAnta huA hai, jinakI bhAShA svaparako saphal (hitarUp) hai, jo sarva sa.nkalpa rahit hai.n, ve vimukta puruSh is lokame.n vimuktikA bhAjan kyo.n nahI.n ho.nge ? (arthAt aise munijan avashya mokShake pAtra hai.n .)’’
aur (62vI.n gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hai.n ) : —
122 ]