avashasya paramajinayogIshvarasya paramAvashyakakarmAvashya.n bhavatItyatrokta m .
yo hi yogI svAtmaparigrahAdanyeShA.n padArthAnA.n vasha.n na gataH, at ev avash ityukta :, avashasya tasya paramajinayogIshvarasya nishchayadharmadhyAnAtmakaparamAvashyakakarmAvashya.n bhavatIti boddhavyam . niravayavasyopAyo yukti : . avayavaH kAyaH, asyAbhAvAt.h avayavAbhAvaH . avashaH paradravyANA.n niravayavo bhavatIti nirukti : vyutpattishcheti .
anyeShA.n yo na vash iti yA sa.nsthitiH sA nirukti : .
sphU rjajjyotiHsphu TitasahajAvasthayA.amUrtatA syAt.h ..239..
‘Avashyak’ hai [iti boddhavyam ] aisA jAnanA; [yuktiH iti ] vah (asharIrI honekI) yukti hai, [upAyaH iti cha ] vah (asharIr honekA) upAy hai, [niravayavaH bhavati ] usase jIv niravayav (arthAt asharIr) hotA hai . [niruktiH ] aisI nirukti hai .
TIkA : — yahA.N, ❃avash paramajinayogIshvarako param Avashyak karma avashya hai aisA kahA hai .
jo yogI nij AtmAke parigrahake atirikta anya padArtho.nke vash nahI.n hotA aur isIliye jise ‘avash’ kahA jAtA hai, us avash paramajinayogIshvarako nishchayadharmadhyAnasvarUp param - Avashyak - karma avashya hai aisA jAnanA . (vah param - Avashyak - karma ) niravayavapanekA upAy hai, yukti hai . avayav arthAt kAy; usakA (kAyakA) abhAv vah avayavakA abhAv (arthAt niravayavapanA) . paradravyo.nko avash jIv niravayav hotA hai (arthAt jo jIv paradravyo.nko vash nahI.n hotA vah akAy hotA hai ) . isaprakAr nirukti — vyutpatti — hai .
[ab is 142vI.n gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hai.n : ]
[shlokArtha : — ] koI yogI svahitame.n lIn rahatA huA shuddhajIvAstikAyake atirikta anya padArtho.nke vash nahI.n hotA . isaprakAr jo susthit rahanA so nirukti (arthAt ❃ avash = parake vash na ho.n aise; svavash; svAdhIn; svata.ntra .