sarvaj~navItarAgasya vA.nChAbhAvatvamatrokta m .
bhagavAnarhatparameShThI sAdyanidhanAmUrtAtIndriyasvabhAvashuddhasadbhUtavyavahAreN kevalaj~nAnAdi- shuddhaguNAnAmAdhArabhUtatvAt.h vishvamashrAnta.n jAnannapi pashyannapi vA manaHpravR^itterabhAvAdIhApUrvaka.n vartana.n na bhavati tasya kevalinaH paramabhaTTArakasya, tasmAt.h sa bhagavAn kevalaj~nAnIti prasiddhaH, punasten kAraNen sa bhagavAn abandhak iti .
tathA chokta.n shrIpravachanasAre —
gAthA : 172 anvayArtha : — [jAnan pashyan ] jAnate aur dekhate hue bhI, [kevalinaH ] kevalIko [IhApUrva.n ] ichChApUrvak (vartan ) [na bhavati ] nahI.n hotA; [tasmAt ] isaliye unhe.n [kevalaj~nAnI ] ‘kevalaj~nAnI’ kahA hai; [ten tu ] aur isaliye [saH abandhakaH bhaNitaH ] abandhak kahA hai .
TIkA : — yahA.N, sarvaj~na vItarAgako vA.nChAkA abhAv hotA hai aisA kahA hai .
bhagavAn arha.nt parameShThI sAdi - ananta amUrta atIndriyasvabhAvavAle shuddha- sadbhUtavyavahArase kevalaj~nAnAdi shuddha guNo.nke AdhArabhUt honeke kAraN vishvako nirantar jAnate hue bhI aur dekhate hue bhI, un param bhaTTArak kevalIko manapravR^ittikA (manakI pravR^ittikA, bhAvamanapariNatikA ) abhAv honese ichChApUrvak vartan nahI.n hotA; isaliye ve bhagavAn ‘kevalaj~nAnI’ rUpase prasiddha hai.n; aur us kAraNase ve bhagavAn abandhak hai.n
isIprakAr (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt ) shrI pravachanasArame.n (52vI.n gAthA dvArA ) kahA hai ki : —
‘‘[gAthArtha : — ] (kevalaj~nAnI ) AtmA padArtho.nko jAnatA huA bhI un - rUp pariNamit nahI.n hotA, unhe.n grahaN nahI.n karatA aur un padArtho.nrUpame.n utpanna nahI.n hotA isaliye use abandhak kahA hai .’’
346 ]