ସ୍ଵଭାଵପୁଦ୍ଗଲଃ ପରମାଣୁଃ, ଵିଭାଵପୁଦ୍ଗଲଃ ସ୍କନ୍ଧଃ . କାର୍ଯପରମାଣୁଃ କାରଣପରମାଣୁରିତି ସ୍ଵଭାଵ- ପୁଦ୍ଗଲୋ ଦ୍ଵିଧା ଭଵତି . ସ୍କଂଧାଃ ଷଟ୍ପ୍ରକାରାଃ ସ୍ଯୁଃ, ପୃଥ୍ଵୀଜଲଚ୍ଛାଯାଚତୁରକ୍ଷଵିଷଯ- କର୍ମପ୍ରାଯୋଗ୍ଯାପ୍ରାଯୋଗ୍ଯଭେଦାଃ . ତେଷାଂ ଭେଦୋ ଵକ୍ଷ୍ଯମାଣସୂତ୍ରେଷୂଚ୍ଯତେ ଵିସ୍ତରେଣେତି .
ଅଇଥୂଲଥୂଲ ଥୂଲଂ ଥୂଲସୁହୁମଂ ଚ ସୁହୁମଥୂଲଂ ଚ . ସୁହୁମଂ ଅଇସୁହୁମଂ ଇଦି ଧରାଦିଯଂ ହୋଦି ଛବ୍ଭେଯଂ ..୨୧.. ଭୂପଵ୍ଵଦମାଦୀଯା ଭଣିଦା ଅଇଥୂଲଥୂଲମିଦି ଖଂଧା .
ଥୂଲା ଇଦି ଵିଣ୍ଣେଯା ସପ୍ପୀଜଲତେଲ୍ଲମାଦୀଯା ..୨୨.. ପରମାଣୁ ଵହ ସ୍ଵଭାଵପୁଦ୍ଗଲ ହୈ ଔର ସ୍କନ୍ଧ ଵହ ଵିଭାଵପୁଦ୍ଗଲ ହୈ . ସ୍ଵଭାଵପୁଦ୍ଗଲ କାର୍ଯପରମାଣୁ ଔର କାରଣପରମାଣୁ ଐସେ ଦୋ ପ୍ରକାରସେ ହୈ . ସ୍କନ୍ଧୋଂକେ ଛହ ପ୍ରକାର ହୈଂ : (୧) ପୃଥ୍ଵୀ, (୨) ଜଲ, (୩) ଛାଯା, (୪) (ଚକ୍ଷୁକେ ଅତିରିକ୍ତ) ଚାର ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂକେ ଵିଷଯଭୂତ ସ୍କନ୍ଧ, (୫) କର୍ମଯୋଗ୍ଯ ସ୍କନ୍ଧ ଔର (୬) କର୍ମକେ ଅଯୋଗ୍ଯ ସ୍କନ୍ଧ — ଐସେ ଛହ ଭେଦ ହୈଂ . ସ୍କନ୍ଧୋଂକେ ଭେଦ ଅବ କହେ ଜାନେଵାଲେ ସୂତ୍ରୋଂମେଂ (ଅଗଲୀ ଚାର ଗାଥାଓଂମେଂ) ଵିସ୍ତାରସେ କହେ ଜାଯେଂଗେ .
[ଅବ, ୨୦ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ :]
[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] (ପୁଦ୍ଗଲପଦାର୍ଥ) ଗଲନ ଦ୍ଵାରା (ଅର୍ଥାତ୍ ଭିନ୍ନ ହୋ ଜାନେସେ) ‘ପରମାଣୁ’ କହଲାତା ହୈ ଔର ପୂରଣ ଦ୍ଵାରା (ଅର୍ଥାତ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋନେସେ) ‘ସ୍କନ୍ଧ’ ନାମକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ . ଇସ ପଦାର୍ଥକେ ବିନା ଲୋକଯାତ୍ରା ନହୀଂ ହୋ ସକତୀ .୩୭.
୫୦ ]