மோக்ஷப்ராப்ருதகீ டீகா ஸமாப்த ஹுஈை .’’ ஐஸா ஷட்ப்ராப்ருதகீ ஶ்ர்ருதஸாகரஸூரிக்ருத டீகாகே அஂதமேஂ லிகா ஹை . பகவாந குந்தகுந்தாசார்யதேவகீ மஹத்தா பதலாநேவாலே ஐஸே அநேகாநேக உல்லேக ஜைந ஸாஹித்யமேஂ மிலதே ஹைஂ; ௧ஶிலாலேக பீ அநேக ஹைஂ . இஸ ப்ரகார ஹமநே தேகா கி ஸநாதந ஜைந ஸம்ப்ரதாயமேஂ கலிகாலஸர்வஜ்ஞ பகவாந குந்தகுந்தாசார்யதேவகா ஸ்தாந அத்விதீய ஹை .

பகவாந குந்தகுந்தாசார்யதேவகே ரசே ஹுஏ அநேக ஶாஸ்த்ர ஹைஂ, ஜிநமேஂ ஸே குச வர்தமாநமேஂ வித்யமாந ஹை . த்ரிலோகநாத ஸர்வஜ்ஞதேவகே முகஸே ப்ரவாஹித ஶ்ர்ருதாம்ருதகீ ஸரிதாமேஂஸே பரே ஹுஏ வே அம்ருதபாஜந ஆஜ பீ அநேக ஆத்மார்தியோஂகோ ஆத்மஜீவந ப்ரதாந கரதே ஹைஂ . உநகே பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ, ப்ரவசநஸார, ஸமயஸார ஔர நியமஸார நாமக உத்தமோத்தம பரமாகமோஂமேஂ ஹஜாரோஂ ஶாஸ்த்ரோஂகா ஸார ஆ ஜாதா ஹை . பகவாந குந்தகுந்தாசார்யகே பஶ்சாத் லிகே கயே அநேக க்ரந்தோஂகே பீஜ இந பரமாகமோஂமேஂ வித்யமாந ஹைஂ ஐஸா ஸூக்ஷ்ம த்ருஷ்டிஸே அத்யயந கரநே பர ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை . ஶ்ரீ பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹமேஂ சஹ த்ரவ்ய ஔர நவ தத்த்வோஂகே ஸ்வரூபகா கதந ஸஂக்ஷேபமேஂ கியா கயா ஹை . ஶ்ரீ ப்ரவசநஸாரமேஂ உஸகே நாமகே அநுஸார ஜிநப்ரவசநகா ஸார ஸஂக்ரஹீத ஹை ஔர உஸே ஜ்ஞாநதத்த்வ, ஜ்ஞேயதத்த்வ ததா சரணாநுயோககே தீந அதிகாரோஂமேஂ விபாஜித கியா ஹை . ஶ்ரீ ஸமயஸார இஸ பரதக்ஷேத்ரகா ஸர்வோத்க்ருஷ்ட பரமாகம ஹை . உஸமேஂ நவதத்த்வோஂகா ஶுத்தநயகீ த்ருஷ்டிஸே நிரூபண கரகே ஜீவகா ஶுத்த ஸ்வரூப ஸர்வ ஓரஸே – ஆகம, யுக்தி, அநுபவ ஏவஂ பரம்பராஸே – அதி விஸ்தாரபூர்வக ஸமஜாயா ஹை . ஶ்ரீ நியமஸாரமேஂ மோக்ஷமார்ககா ஸ்பஷ்ட ஸத்யார்த நிரூபண ஹை . ஜிஸ ப்ரகார ஸமயஸாரமேஂ ஶுத்தநயஸே நவதத்த்வோஂகா நிரூபண கியா ஹை, உஸீ ப்ரகார நியமஸாரமேஂ முக்யதஃ ஶுத்தநயஸே ஜீவ, அஜீவ, ஶுத்தபாவ, ப்ரதிக்ரமண, ப்ரத்யாக்யாந, ஆலோசநா, ப்ராயஶ்சித்த, ஸமாதி, பக்தி, ஆவஶ்யக, ஶுத்தோபயோக ஆதிகா வர்ணந ஹை . ஶ்ரீ நியமஸார பரதக்ஷேத்ரகே உத்தமோத்தம ஶாஸ்த்ரோஂமேஂஸே ஏக ஹோநே பர பீ ப்ராப்ருதத்ரயகீ துலநாமேஂ உஸகீ ப்ரஸித்தி அத்யந்த அல்ப ஹை . ப்ரஹ்மசாரீ ஶீதலப்ரஸாதஜீநே வி௦ ஸம்வத் குந்தகுந்தாசார்யகே பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ, ப்ரவசநஸார ஔர ஸமயஸார — யஹ தீந ரத்ந ஹீ அதிக ப்ரஸித்த ஹைஂ . கேதகீ பாத ஹை கி உந்ஹீஂ ஜைஸா பல்கி குச அஂஶோஂமேஂ உநஸே பீ விஶேஷ ஜோ நியமஸாரரத்ந ஹை, உஸகீ ப்ரஸித்தி இதநீ அல்ப ஹை கி கோஈ கோஈ தோ உஸகா நாம பீ நஹீஂ ஜாநதே .’’

யஹ நியமஸார பரமாகம முக்யதஃ மோக்ஷமார்ககே நிருபசார நிரூபணகா அநுபம க்ரஂத ஹை . ‘‘நியம’’ அர்தாத் ஜோ அவஶ்ய கரநே யோக்ய ஹோ, அர்தாத் ரத்நத்ரய . ‘‘நியமஸார’’ அர்தாத் நியமகா ஸார அர்தாத் ஶுத்த ரத்நத்ரய . உஸ ஶுத்த ரத்நத்ரயகீ ப்ராப்தி பரமாத்மதத்த்வகே ஆஶ்ரயஸே ஹீ ஹோதீ ஹை .

௧௯௭௨ மேஂ ஹிந்தீ நியமஸாரகீ பூமிகாமேஂ டீக ஹீ லிகா ஹை கி — ‘‘ஆஜ தக ஶ்ரீ

௧ ஶிலாலேகோஂகே லிஏ தேகியே ப்ருஷ்ட-௧௬ .