అత్రోపయోగలక్షణముక్త మ్ .
ఆత్మనశ్చైతన్యానువర్తీ పరిణామః స ఉపయోగః . అయం ధర్మః . జీవో ధర్మీ . అనయోః సమ్బన్ధః ప్రదీపప్రకాశవత్ . జ్ఞానదర్శనవికల్పేనాసౌ ద్వివిధః . అత్ర జ్ఞానోపయోగోపి స్వభావ- విభావభేదాద్ ద్వివిధో భవతి . ఇహ హి స్వభావజ్ఞానమ్ అమూర్తమ్ అవ్యాబాధమ్ అతీన్ద్రియమ్ అవినశ్వరమ్ . తచ్చ కార్యకారణరూపేణ ద్వివిధం భవతి . కార్యం తావత్ సకలవిమలకేవలజ్ఞానమ్ . తస్య కారణం పరమపారిణామికభావస్థితత్రికాలనిరుపాధిరూపం సహజజ్ఞానం స్యాత్ . కేవలం విభావ- రూపాణి జ్ఞానాని త్రీణి కుమతికుశ్రుతవిభఙ్గభాఞ్జి భవన్తి . ఏతేషామ్ ఉపయోగభేదానాం జ్ఞానానాం భేదో వక్ష్యమాణసూత్రయోర్ద్వయోర్బోద్ధవ్య ఇతి .
గాథా : ౧౦ అన్వయార్థ : — [జీవః ] జీవ [ఉపయోగమయః ] ఉపయోగమయ హై . [ఉపయోగః ] ఉపయోగ [జ్ఞానదర్శనం భవతి ] జ్ఞాన ఔర దర్శన హై . [జ్ఞానోపయోగః ద్వివిధః ] జ్ఞానోపయోగ దో ప్రకారకా హై : [స్వభావజ్ఞానం ] స్వభావజ్ఞాన ఔర [విభావజ్ఞానమ్ ఇతి ] విభావజ్ఞాన . టీకా : — యహాఁ (ఇస గాథామేం) ఉపయోగకా లక్షణ కహా హై .
ఆత్మాకా చైతన్య-అనువర్తీ (చైతన్యకా అనుసరణ కరకే వర్తనేవాలా) పరిణామ సో ఉపయోగ హై . ఉపయోగ ధర్మ హై, జీవ ధర్మీ హై . దీపక ఔర ప్రకాశ జైసా ఉనకా సమ్బన్ధ హై . జ్ఞాన ఔర దర్శనకే భేదసే యహ ఉపయోగ దో ప్రకారకా హై (అర్థాత్ ఉపయోగకే దో ప్రకార హైం : జ్ఞానోపయోగ ఔర దర్శనోపయోగ) . ఇనమేం జ్ఞానోపయోగ భీ స్వభావ ఔర విభావకే భేదకే కారణ దో ప్రకారకా హై (అర్థాత్ జ్ఞానోపయోగకే భీ దో ప్రకార హైం : స్వభావజ్ఞానోపయోగ ఔర విభావజ్ఞానోపయోగ) . ఉనమేం స్వభావజ్ఞాన అమూర్త, అవ్యాబాధ, అతీన్ద్రియ ఔర అవినాశీ హై; వహ భీ కార్య ఔర కారణరూపసే దో ప్రకారకా హై (అర్థాత్ స్వభావజ్ఞానకే భీ దో ప్రకార హైం : కార్యస్వభావజ్ఞాన ఔర కారణస్వభావజ్ఞాన) . కార్య తో సకలవిమల (సర్వథా నిర్మల) కేవలజ్ఞాన హై ఔర ఉసకా కారణ పరమ పారిణామికభావసే స్థిత త్రికాలనిరుపాధిక సహజజ్ఞాన హై . కేవల విభావరూప జ్ఞాన తీన హైం : కుమతి, కుశ్రుత ఔర విభఙ్గ .
ఇస ఉపయోగకే భేదరూప జ్ఞానకే భేద, అబ కహే జానేవాలే దో సూత్రోం ద్వారా (౧౧ ఔర
[భావార్థః — చైతన్యానువిధాయీ పరిణామ వహ ఉపయోగ హై . ఉపయోగ దో ప్రకారకా హై :
౧౨వీం గాథా ద్వారా) జాననా .