అశుద్ధద్రష్టిశుద్ధాశుద్ధపర్యాయసూచనేయమ్ .
మతిజ్ఞానావరణీయకర్మక్షయోపశమేన యథా మూర్తం వస్తు జానాతి తథా చక్షుర్దర్శనావరణీయ- కర్మక్షయోపశమేన మూర్తం వస్తు పశ్యతి చ . యథా శ్రుతజ్ఞానావరణీయకర్మక్షయోపశమేన శ్రుతద్వారేణ ద్రవ్యశ్రుతనిగదితమూర్తామూర్తసమస్తం వస్తుజాతం పరోక్షవృత్త్యా జానాతి తథైవాచక్షుర్దర్శనావరణీయ- కర్మక్షయోపశమేన స్పర్శనరసనఘ్రాణశ్రోత్రద్వారేణ తత్తద్యోగ్యవిషయాన్ పశ్యతి చ . యథా అవధిజ్ఞానావరణీయకర్మక్షయోపశమేన శుద్ధపుద్గలపర్యంతం మూర్తద్రవ్యం జానాతి తథా అవధి- దర్శనావరణీయకర్మక్షయోపశమేన సమస్తమూర్తపదార్థం పశ్యతి చ .
అత్రోపయోగవ్యాఖ్యానానన్తరం పర్యాయస్వరూపముచ్యతే . పరి సమన్తాత్ భేదమేతి గచ్ఛతీతి పర్యాయః . అత్ర స్వభావపర్యాయః షడ్ద్రవ్యసాధారణః అర్థపర్యాయః అవాఙ్మనసగోచరః అతిసూక్ష్మః ఆగమప్రామాణ్యాదభ్యుపగమ్యోపి చ షడ్ఢానివృద్ధివికల్పయుతః . అనంతభాగవృద్ధిః అసంఖ్యాత- టీకా : — యహ, అశుద్ధ దర్శనకీ తథా శుద్ధ ఔర అశుద్ధ పర్యాయకీ సూచనా హై .
జిసప్రకార మతిజ్ఞానావరణీయ కర్మకే క్షయోపశమసే (జీవ) మూర్త వస్తుకో జానతా హై, ఉసీప్రకార చక్షుదర్శనావరణీయ కర్మకే క్షయోపశమసే (జీవ) మూర్త వస్తుకో ౧దేఖతా హై . జిసప్రకార శ్రుతజ్ఞానావరణీయ కర్మకే క్షయోపశమసే (జీవ) శ్రుత ద్వారా ద్రవ్యశ్రుతనే కహే హుఏ మూర్త – అమూర్త సమస్త వస్తుసమూహకో పరోక్ష రీతిసే జానతా హై, ఉసీప్రకార అచక్షుదర్శనావరణీయ కర్మకే క్షయోపశమసే (జీవ) స్పర్శన, రసన, ఘ్రాణ ఔర శ్రోత్ర ద్వారా ఉస-ఉసకే యోగ్య విషయోంకో దేఖతా హై . జిసప్రకార అవధిజ్ఞానావరణీయ కర్మకే క్షయోపశమసే (జీవ) శుద్ధపుద్గలపర్యంత ( – పరమాణు తకకే) మూర్తద్రవ్యకో జానతా హై, ఉసీప్రకార అవధిదర్శనావరణీయ కర్మకే క్షయోపశమసే (జీవ) సమస్త మూర్త పదార్థకో దేఖతా హై .
(ఉపరోక్తానుసార) ఉపయోగకా వ్యాఖ్యాన కరనేకే పశ్చాత్ యహాఁ పర్యాయకా స్వరూప కహా జాతా హై :
పరి సమన్తాత్ భేదమేతి గచ్ఛతీతి పర్యాయః . అర్థాత్ జో సర్వ ఓరసే భేదకో ప్రాప్త కరే సో పర్యాయ హై .
ఉసమేం, స్వభావపర్యాయ ఛహ ద్రవ్యోంకో సాధారణ హై, అర్థపర్యాయ హై, వాణీ ఔర మనకే అగోచర హై, అతి సూక్ష్మ హై, ఆగమప్రమాణసే స్వీకారకరనేయోగ్య తథా ఛహ హానివృద్ధికే భేదోం సహిత హై అర్థాత్ అనన్తభాగ వృద్ధి, అసంఖ్యాతభాగ వృద్ధి, సంఖ్యాతభాగ వృద్ధి, సంఖ్యాతగుణ
౧-దేఖనా = సామాన్యరూపసే అవలోకన కరనా; సామాన్య ప్రతిభాస హోనా .