Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (English transliteration). Shree Padmanandi-Panchvinshati; 1. Dharmopadeshamrut; Gatha: 1-3 (1. Dharmopadeshamrut); Shlok: 4-25 (1. Dharmopadeshamrut).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 2 of 21

 

Page -5 of 378
PDF/HTML Page 21 of 404
single page version

background image
manuShyarUpI vRukShane pAmIne amRut-phaL grahaN karavun yogya chhe ..................... 38 ...................260
yogIonun nirdoSh man agnAnAndhakArane naShTa kare chhe ............................... 39 ...................260
yogI kyAre siddha thAy chhe ............................................................... 40 ...................261
AtmasvarUpano vichAr ...................................................................... 41-60 ...... 261-266
nishchay panchAshat rachavAno ullekh ....................................................... 61 ................ 267
chittamAn Atmatattva sthit hotAn indranI sampadAnun prayojan rahetun nathI ........ 62 ...................267
12. braÙcharyarakShAvarti
122
268277
kAmavijetA yatione namaskAr ........................................................... 1 .....................268
brahmacharya ane brahmachArIonun svarUp .................................................... 2 .....................268
jo brahmacharyanI bAbatamAn svapnamAn koI doSh utpanna hoy to paN
rAtri vibhAgAnusAr munie tenun prAyashchitta karavun joIe ................ 3 .....................269
brahmacharyanI rakShA mananA sanyamathI ja thAy chhe ....................................... 4 .....................269
bAhya ane abhyantar brahmacharyanun svarUp ane temanun kArya ......................... 5 .................... 270
potAnA vratonI vidhinA rakShaN mATe munie strI mAtrano
parityAg karavo joIe ............................................................ 6..................... 270
strInI vArtA paN munidharmane naShTa karanAr chhe ........................................ 7 .................... 270
rAgapUrvak strImukhanun avalokan ane smaraN pratiShThA, yash ane
tap Adine naShTa karanAr chhe ...................................................... 8-9 ................. 271
munine koI paN strInI prAptinI sambhAvanA na rahevAthI tadviShayak
anurAg chhoDavo ja joIe ....................................................... 10 .................. 272
shrAvak strIrUp gRuhathI gRuhastha ane muni tenA parityAgathI
brahmachArI (aNagAr) thAy chhe .................................................... 11 .................. 272
strInun asthir saundarya mUrkha manuShyone ja Anandajanak thAy chhe ................. 12-14............. 273
strInun sharIr ghRuNAspad chhe.................................................................. 15 .................. 274
strInA viShayamAn anurAgavardhak kAvya rachanAr kavi kevI rIte
prashansanIy kahevAy? ................................................................. 16-17 ......274-275
jo paradhanarUp strInI abhilAShA na karanAr gRuhastha dev kahevAy chhe
to muni kem devono dev na hoy? ............................................ 18 .................. 275
sukh ane sukhAbhAs ....................................................................... 19 .................. 275
strIno parityAg karanAr sAdhuone puNyAtmA manuShyo paN namaskAr kare chhe 20 ...................276
tapanun anuShThAn manuShya paryAyamAn ja sambhav chhe ..................................... 21 ...................276
viShay
shlok
pRuShThAnk

Page -4 of 378
PDF/HTML Page 22 of 404
single page version

background image
granthakAr dvArA kAmaroganI nAshakabattI (brahmacharyarakShAbattI)nA sevananI preraNA 22 .................. 277
13. ´Shabh stotra
161
278296
nAbhirAjanA putra RUShabh jinendra jayavant ho........................................ 1 .................... 278
RUShabh jinendranA darshanAdi puNyAtmA jIvo dvArA ja karavAmAn Ave chhe ...... 2 .................... 278
jinadarshananun mAhAtmya ....................................................................... 3 .................... 278
jinendranI stuti karavI asambhav chhe ..................................................... 4 .................... 279
jinanA nAmasmaraNathI paN abhIShTa lakShmI prApta thAy chhe ....................... 5 .................... 279
RUShabh jinendra sarvArthasiddhimAnthI avatIrNa thatAn tenun

saubhAgya naShTa thaI gayun hatun ..................................................... 6..................... 279
pRithvInI ‘vasumatI’ nAmanI sArthakatA .................................................... 7 .................... 280
putravatI strIomAn marudevInI shreShThatA ................................................... 8 .................... 280
indranA nirnimeSh sahasra netronI saphaLatA ............................................. 9 .................... 280
sUrya Adi jyotiShI merunI pradakShiNA karyA kare chhe................................ 10 .................. 281
meru upar janmAbhiShek ..................................................................... 11-12............. 281
kalpavRukSho naShTa thaI jatAn temanun kArya ek RUShabhajinendre ja pUrNa karyun ........ 13 .................. 281
pRithvInI romAnchakatA ......................................................................... 14 .................. 282
RUShabhajinendranI viraktatA ane pRithvIno parityAg ................................. 15-16 ......282-283
dhyAnamAn avasthit RUShabh jinendranI shobhA ......................................... 17-18............. 283
ghAtichatuShkano kShay ane kevaLagnAnanI utpatti ........................................ 19 .................. 284
ghAtichatuShkanA abhAvamAn aghAti chatuShkanI avasthA ................................ 20 .................. 284
samavasaraN ane tyAn sthit jinendranI shobhA ....................................... 21-22............. 284
ATh prAtihAryonI shobhA.................................................................. 23-30......285-287
jinavANIno mahimA ........................................................................ 31-34......288-289
nayono prabhAv................................................................................ 35 .................. 289
jinendranI stutimAn bRuhaspati Adi paN asamartha chhe ............................. 36 .................. 289
prabhu dvArA prakAshit pathanA pathik nirupadrav mokShano lAbh kare chhe............ 37 .................. 289
mokShanidhi sAme anya sarva nidhio tuchchha chhe ...................................... 38 .................. 290
jinendrokta dharmanI anya dharma karatAn visheShatA ....................................... 39-40............. 290
jinanA nakh-kesh na vadhavAmAn granthakAranI kalpanA .................................. 41 .................. 291
traNe lokanA jano ane indranun netra dvArA jinendradarshan ............................ 42-43............. 291
devo dvArA prabhucharaNonI nIche suvarNakamaLonI rachanA ............................... 44 .................. 292
viShay
shlok
pRuShThAnk

Page -3 of 378
PDF/HTML Page 23 of 404
single page version

background image
mRuge chandra (mRugAnk)no Ashray kem lIdho? .......................................... 45 .................. 292
kamaLA kamaLamAn nahi paN jinacharaNomAn rahe chhe ................................... 46 .................. 292
jinendranA dveShIono aparAdh potAno chhe ............................................ 47 .................. 292
jinendranI stuti ane namaskArano prabhAv ............................................. 48-50............. 293
brahmA viShNu Adi nAm ApanA ja chhe .............................................. 51 .................. 293
jinendrano mahimA ........................................................................... 52-57......294-295
jinendranI stuti shakya nathI .............................................................. 58-59.... 295-296
stutinA ante jinacharaNonA prasAdanI prArthanA ........................................ 60 ...................296
14. jinadarshanastavan
134
297305
( jinadarshanano mahimA)
15. shrutadevatA stuti
131
306316
sarasvatInA charaN kamaL jayavant ho ................................................... 1 .....................306
sarasvatInA prasAdathI tenA stavananI pratignA ane potAnI asamarthatA ........ 2-4 .......... 306-307
sarasvatInI dIpakathI visheShatA ............................................................ 5 .................... 307
sarasvatInA mArganI visheShatA ............................................................. 6..................... 308
sarasvatInA prabhAvathI mokShapad paN shIghra prApta thaI jAy chhe .................. 7 .................... 308
sarasvatI vinA gnAnanI prApti sambhav nathI .......................................... 8-9 ............... 309
sarasvatI vinA prApta manuShya paryAy emane em ja nAsh pAme chhe ......... 10 .................. 309
sarasvatInI prasannatA vinA tattvanishchay thato nathI ................................. 11 ................ 309
mokShapad sarasvatInA AshrayathI ja prApta thAy chhe .................................. 12-13............. 310
sarasvatIno anya paN mahimA .......................................................... 14-28......310-315
kAvya rachanAmAn sarasvatIno prasAd ja kAm kare chhe ................................ 29 ...................316
sarasvatInun A stotra bhaNavAnun phaL .................................................... 30 ...................316
sarasvatInA stavanamAn asamartha hovAthI kShamA yAchanA ............................. 31 ...................316
16. svayambhUstuti
124
317324
( RUShabhAdi mahAvIrAnta tIrthankaronun guNakIrtan)
17. suprabhAtAShTak
18
325329
ghAtikarmono nAsh karIne sthir suprabhAtane prApta karanAr jinendrone namaskAr 1 .................... 325
jinendranA suprabhAtanA stavananI pratignA ............................................... 2 .................... 325
arhant parameShThInA suprabhAtanun svarUp ane tenI stuti ............................ 3-8 .......... 326-329
viShay
shlok
pRuShThAnk

Page -2 of 378
PDF/HTML Page 24 of 404
single page version

background image
18. shAntinAth stotra
19
330334
traN chhatrAdirUp ATh prAtihAryonA AshrayathI bhagavAn
( shAntinAth tIrthankaranI stuti) ................................................... 1-8 ..........330-333
je stuti indrAdi paN karI shakatA nathI te men bhaktivash karI chhe............. 9 .................... 334
19. jinapUjAShTak
110
335339
jaL, chandanAdi ATh dravyo vaDe pUjA ane tenA phaLano ullekh ................ 1-8 ..........335-338
puppAnjali ApavI ........................................................................... 9 .................... 338
vItarAgajinanI pUjA kevaL AtmakalyAN mATe karavAmAn Ave chhe .............. 10 .................. 338
20. karuNAShTak
18
340342
( potAnI upar dayA karIne janmaparamparAthI mukta karavAnI prArthanA)
21. kriyAkAnMchUlikA
18
343350
doShoe jinendramAn sthAn na pAmIne jANe garvathI ja temane chhoDI dIdhA .... 1 .................... 343
stuti karavAnI asamarthatA pragaT karIne bhaktinI pramukhatA ane tenun phaL ... 2-7 ..........343-345
ratnatrayanI yAchanA ........................................................................... 8 .....................346
ApanA charaN-kamaL pAmIne hun kRutArtha thaI gayo .................................. 9 .....................346
abhimAn ke pramAdavash thaIne je ratnatray Adi viShayamAn

aparAdh thayo chhe te mithyA ho ................................................. 10 .................. 347
man, vachan, kAyA ane kRut, kArit, anumodanAthI je prANIone
pIDA thaI chhe te mithyA ho ...................................................... 11 .................. 347
man, vachan ane kAyA dvArA upArjit mArun karma ApanA
pAd smaraNathI nAshane prApta thAv............................................... 12 .................. 347
sarvagnanun vachan pramAN chhe .................................................................. 13 .................. 348
man, vachan ane kAyAnI vikaLatAthI je stutimAn nyUnatA
thaI chhe tene he vANI! tun kShamA kar ........................................... 14 .................. 348
A abhIShTa phaL ApanAr kriyAkAnDarUp kalpavRukShanun ek patra chhe ............... 15 .................. 349
kriyAkAnD sambandhI A chUlikA bhaNavAthI apUrNa kriyA pUrNa thAy chhe ........... 16 .................. 349
jin bhagavAnanA sharaNamAn javAthI sansAr naShTa thAy chhe.......................... 17 .................. 349
men ApanI pAse A vAchALatA kevaL bhaktivash karI chhe ....................... 18 .................. 350
22. ekatvadashak
111
351353
paramajyotinA kathananI pratignA .......................................................... 1 .................... 351
viShay
shlok
pRuShThAnk

Page -1 of 378
PDF/HTML Page 25 of 404
single page version

background image
je Atmatattvane jANe chhe te bIjAonA svayam ArAdhya banI jAy chhe ...... 2 .................... 351
ekatvanA gnAtA anek karmothI paN DaratA nathI ..................................... 3 .................... 351
chaitanyanI ekatAnun gnAn durlabh chhe, paN muktidAtA te ja chhe .................. 4 .................... 352
je yathArtha sukh mokShamAn chhe te sansAramAn asambhav chhe ............................. 5 .................... 352
gurunA upadeshathI amane mokShapad ja priy chhe ....................................... 6..................... 352
asthir svargasukh mohodayarUp viShathI vyApya chhe................................... 7 .................... 352
A lokamAn je Atmonmukh rahe chhe te paralokamAn paN tevA rahe chhe ......... 8 .................... 352
vItarAg mArge pravRutta yogIne mokShasukhanI prAptimAn koI paN

bAdhak thaI shakatun nathI ............................................................. 9 .................... 353
A bhAvanA padanA chintanathI mokSha prApta thAy chhe................................ 10 .................. 353
dharma rahetAn mRutyuno bhay raheto nathI .................................................. 11 .................. 353
23. paramArthavinshati
120
354364
AtmAnun advait jayavant ho ............................................................... 1 .................... 354
anantachatuShTayarUp svasthatAnI vandanA ..................................................... 2 .................... 354
ekatvanI sthiti mATe thanArI buddhi paN Anandajanak hoy chhe.................. 3 .................... 355
advait taraph jhukAv thatAn iShTAniShTa buddhi naShTa thaI jAy chhe ..................... 4 .................... 355
hun chaitanyasvarUp chhun, karmajanit krodhAdi bhinna chhe................................... 5 .................. 356
jo ekatvamAn man sanlagna hoy to tIvra tap na hovA chhatAn

paN abhIShTasiddha thAy chhe ......................................................... 6......................356
karmo sAthe ekamek hovA chhatAn paN hun te paramajyotisvarUp ja chhun .......... 7 .....................356
lakShmInA madathI unmatta rAjAono sang mRutyuthI paN bhayAnak hoy chhe .... 8 .................... 357
hRudayamAn guruvachane jAgRut rahetAn ApattimAn khed thato nathI..................... 9 .................... 358
guru dvArA prakAshit path par chAlavAthI nirvANapur prApta thAy chhe ............ 10 .................. 358
karmane AtmAthI bhinna samajanArAone sukhadukhano vikalpa ja thato nathI.. 11 .................. 358
dev ane jinapratimA Adinun ArAdhan vyavahAramArgamAn ja thAy chhe ......... 12 .................. 359
jo mukti taraph buddhi lAgI gaI to pachhI koI game eTalun kaShTa

de, teno tene bhay raheto nathI................................................... 13 ...................360
sarvashaktimAn AtmAprabhu sansArane naShTa karIne samAn dekhe chhe ............... 14 ...................360
AtmAnI ekatAne jANanAr pApathI lipta thato nathI ............................ 15 ...................361
gurunA pAdaprasAdathI nirgranthatA prApta karI lIdhA pachhI indriyasukh
dukharUp ja pratIt thAy chhe....................................................... 16 ...................361
viShay
shlok
pRuShThAnk

Page 0 of 378
PDF/HTML Page 26 of 404
single page version

background image
nirgranthatAjanya Anand sAme indriyasukhanun smaraN paN thatun nathI .............. 17 ...................361
mohanA nimitte thanArI mokShanI paN abhilAShA siddhimAn bAdhak thAy chhe . 18 ...................362
chidrUpanA chintanamAn bIjI to shun, sharIr sAthe paN prIti rahelI nathI...... 19 ...................362
shuddhanayathI tattva anirvachanIy chhe ........................................................ 20 ...................363
24. sharIrAShTak
18
365-369
( sharIranA svabhAvanun nirUpaN)
25. snAnAShTak
18
370374
maL-mUtrAdithI paripUrNa sharIr sadA ashuchi ane AtmA svabhAvathI
pavitra chhe, mATe banne prakAre snAn vyartha chhe................................. 1-2 ................. 370
satpuruShonun snAn vivek chhe je mithyAtvAdirUp abhyantar maLane naShTa kare chhe 3 .................. 371
samIchIn paramAtmArUp tIrthomAn snAn karavun te ja shreShTha chhe .................... 4 .................... 372
jemaNe gnAnarUp samudra joyo nathI teo ja gangA Adi
tIrthAbhAsomAn snAn kare chhe....................................................... 5 .................... 372
manuShya sharIrane shuddha karI shakanAr koIpaN tIrtha sambhav nathI ................... 6..................... 372
kapUrAdino lep karavA chhatAn paN sharIr svabhAvathI durgandha ja chhoDe chhe ....... 7 .................... 373
bhavya jIv A snAnAShTak sAmbhaLIne sukhI thAv ................................... 8 .................... 373
26. braÙcharyAShTak
19
375378
maithun sansAravRuddhinun kAraN chhe ............................................................. 1 .................... 375
maithunakarmamAn pashuo rat rahevAthI tene pashukarma kahevAmAn Ave chhe ............. 2 .................... 375
jo maithun potAnI strI sAthe paN sArun hoy to teno
parvomAn tyAg shA mATe karavAmAn Avat? .................................... 3 .....................376
apavitra maithunasukhamAn vivekI jIvane anurAg thato nathI ........................ 4 .....................376
apavitra maithun anurAganun kAraN moh chhe ........................................... 5 .....................376
maithun sanyamano ghAtak chhe.................................................................. 6..................... 377
maithunamAn pravRutti pApanA kAraNe thAy chhe............................................... 7 .................... 377
viShayasukh viSh sadrash chhe ................................................................. 8 .................... 377
A brahmacharyAShTakanun nirUpaN mumukShu jIvo mATe karavAmAn Avyun chhe ............. 9 .................... 378
viShay
shlok
pRuShThAnk

Page 1 of 378
PDF/HTML Page 27 of 404
single page version

background image
OM
।। nama siddhebhyo ।।
shrImad padmanandi virachit
padmanandi-panchavinshati:
1. dharmopadeshAmRutam
(स्रग्धरा)
कायोत्सर्गायताङ्गो जयति जिनपतिर्नाभिसूनुर्महात्मा
मध्याह्ने यस्य भास्वानुपरि परिगतो राजति स्मोग्रमूर्तिः
चक्रं कर्मेन्धनानामतिबहु दहतो दूरमौदास्यवात -
स्फू र्जत्सद्धयानवह्नेरिव रुचिरतरः प्रोद्गतो विस्फु लिङ्गः ।।।।
anuvAd : kAyotsarganA nimitte jemanun sharIr lambAyelun chhe evA
nAbhirAyanA putra mahAtmA AdinAth jinendra jayavant ho, jemanA upar prApta thayel
madhyAhnano tejasvI sUrya evo shobhe chhe jANe karmarUpI indhananA samUhane atishayapaNe
bALanAr ane udAsInatArUp vAyunA nimitte pragaT thayel samIchIn dhyAnarUpI
agninI tejasvI chinagArI ja utpanna thaI hoy.
visheShArtha : bhagavAn AdinAth jinendranI dhyAnAvasthAmAn temanI upar je madhyAhna
kALano tejasvI sUrya Avato hato te viShayamAn granthakAr utprekShA kare chhe ke te sUrya na hato



Page 2 of 378
PDF/HTML Page 28 of 404
single page version

background image
paN jANe ke samatAbhAvathI ATh karmarUpI indhanane jalAvavA mATe ichchhuk thaIne bhagavAn
AdinAth jinendra dvArA karavAmAn Avel dhyAnarUpI agnino taNakho ja utpanna thayo hato. 1.
(शार्दूलविक्रीडित)
नो किंचित्करकार्यमस्ति गमनप्राप्यं न किंचिद् द्रशो-
द्रर्श्यं यस्य न कर्णयोः किमपि हि श्रोतव्यमप्यस्ति न
तेनालम्बितपाणिरुज्झितगतिर्नासाग्रद्रष्टी रहः
संप्राप्तोऽतिनिराकुलो विजयते ध्यानैकतानो जिनः ।।।।
anuvAd : hAthathI karavA yogya koI paN kArya bAkI na rahevAthI jemaNe
potAnA banne hAth nIche laTakAvI dIdhA hatA, gaman karIne meLavavA yogya kAI paN
kArya na rahevAthI je gamanarahit thaI gayA hatA. Ankho vaDe jovA yogya koI paN
vastu na rahevAthI jeo potAnI draShTi nAkanI aNI upar TheravatA hatA, tathA kAnane
sAmbhaLavA yogya kAI paN bAkI na rahevAthI je AkuLatA rahit thaIne ekAnta
sthAnamAn rahyA hatA; evA te dhyAnamAn ekAgrachitta thayelA jin bhagavAn jayavant ho.
visheShArtha : anya samasta padArtho taraphathI chintA khaseDIne koI ek ja padArtha taraph tene
niyamit karavI, tene dhyAn kahevAmAn Ave chhe. A dhyAn kyAnk ekAnt sthAnamAn ja karI shakAy chhe.
jo ukta dhyAn kAyotsargavaDe karavAmAn Ave to temAn banne hAth nIche laTakatA rAkhI draShTi nAkanI
aNI upar rAkhavAmAn Ave chhe. A dhyAnanI avasthA lakShamAn rAkhIne ja ahIn em kahevAmAn Avyun
chhe ke te vakhate jin bhagavAnane na hAth vaDe karavA yogya kAI kArya bAkI kahyun hatun, na gaman vaDe
prApta karavA yogya dhanAdinI abhilAShA sheSh hatI na koI paN drashya temanI Ankhone ruchikar bAkI
rahyun hatun ane na koI gIt Adi paN temanA kAnane mugdha kare evun bAkI rahyun hatun. 2.
(शार्दूलविक्रीडित)
रागो यस्य न विद्यते क्कचिदपि प्रध्वस्तसंगग्रहात्
अस्त्रादेः परिवर्जनान्न च बुधैर्द्वैषोऽपि संभाव्यते
तस्मात्साम्यमथात्मबोधनमतो जातः क्षयः कर्मणा-
मानन्दादिगुणाश्रयस्तु नियतं सोऽर्हन्सदा पातु वः
।।।।
anuvAd : je arihant parameShThIne parigraharUpI pishAch rahit thaI javAne

Page 3 of 378
PDF/HTML Page 29 of 404
single page version

background image
lIdhe koI paN indriy viShayamAn rAg nathI, trishUL Adi Ayudh rahit hovAne
lIdhe ukta arihant parameShThIne vidvAno dvArA dveShanI paN sambhAvanA karI shakAtI nathI.
tethI rAg-dveSh rahit thaI javAne lIdhe temane samatAbhAv pragaTyo chhe, ane A
samatAbhAv pragaTavAthI temane AtmagnAn tathA tenAthI temane karmono viyog thayo chhe.
mATe karmonA kShayathI je arihant parameShThI anant sukh Adi guNono Ashray pAmyA
chhe. te arihant parameShThI sarvadA tamArI rakShA karo. 3.
(शार्दूलविक्रीडित)
इन्द्रस्य प्रणतस्य शेखरशिखारत्नार्कभासा नख-
श्रेणीतेक्षणबिम्बशुम्भदलिभृद्दूरोल्लसत्पाटलम्
श्रीसद्माङ्घ्रियुगं जिनस्य दधदप्यम्भोजसाम्यं रज-
स्त्यक्तं जाड्यहरं परं भवतु नश्चेतोऽर्पितं शर्मणे
।।।।
anuvAd : je jin bhagavAnanA shreShTha banne charaN namaskAr karatI vakhate
namelA indranA mugaTanI kalagImAn jaDelA ratnarUpI sUryanA prakAshathI k kdhavalatA
sahit lAl varNanA chhe tathA je nakhomAn paDatA indranA netronA pratibimbarUp bhramarone
dhAraN kare chhe, je shobhAnA sthAnarUp chhe tethI je kamaLanI upamA dhAraN karavA chhatAn
paN dhULanA sansarga vinAnA hoIne jaDatAne (agnAnane) haranAr chhe; te banne charaNo
amArA chittamAn sthir thaine sukhanA kAraN thAv.
visheShArtha : ahIn jinabhagavAnanA charaNone kamaLanI upamA ApatAn em batAvyun chhe
ke jem kamaL pATal (k ksaphed sAthe lAl) varNanun hoy chhe tem jin bhagavAnanA charaNomAn
jyAre indra namaskAr karatA hatA tyAre tenA mukuTamAn jaDelA ratnanI chhAyA tenA upar paDatI hatI
tethI te paN kamaLanI jem pATal varNanA thaI jatA hatA. jo kamaLamAn bhamarA rahe chhe to jin
bhagavAnanA paganA nakhomAn paN namaskAr karatA indranA netra pratibimbarUp bhamarA vidyamAn hatA.
kamaL jo shrI (lakShmI)nun sthAn manAy chhe to te jin charaN paN shrI (shobhA)nun sthAn hatA. Am
kamaLanI upamA dhAraN karavA chhatAn paN jinacharaNomAn tenAthI k kadhik visheShatA hatI. jem
ke
kamaL to raj arthAt parAg sahit hoy chhe paN jinacharaN te raj (dhUL)nA samparkathI sadA
rahit hatA. evI ja rIte kamaL jaDatA (achetanapaNun) dhAraN kare chhe parantu jinacharaN te
jaDatA(agnAn)ne naShTa karanAr hatA. 4.

Page 4 of 378
PDF/HTML Page 30 of 404
single page version

background image
(मालिनी)
जयति जगदधीशः शान्तिनाथो यदीयं
स्मृतमपि हि जनानां पापतापोपशान्त्यै
विबुधकुलकिरीटप्रस्फु रन्नीलरत्न-
द्युतिचलमधुपालीचुम्बितं पादपद्मम्
।।।।
anuvAd : devonA samUhonA mukuTomAn prakAshamAn nIlaratnonI kAntirUpI
chanchaL bhamarAonI panktithI sparshAyelA je shAntinAth jinendranA charaNakamaL smaraN
karavA mAtrathI ja lokonA pAparUp santApane dUr kare chhe te lokanA adhinAyak bhagavAn
shAntinAth jinendra jayavant ho. 5.
(मालिनी)
स जयति जिनदेवः सर्वविद्विश्वनाथो
वितथवचनहेतुक्रोधलोभाद्विमुक्त :
शिवपुरपथपान्थप्राणिपाथेयमुच्चै-
र्जनितपरमशर्मा येन धर्मोऽभ्यधायि
।।।।
anuvAd : je jin bhagavAn asatya bhAShaNanA kAraNarUp krodh ane lobh
AdithI rahit chhe ane jeNe mokShapurInA mArge chAlatA musApharone nAstArUp tem
ja uttam sukh utpanna karanAr evA dharmano upadesh Apyo chhe te samasta padArthone
jANanAr traN lokanA adhipati jinadev jayavant ho. 6.
(शार्दूलविक्रीडित)
धर्मो जीवदया गृहस्थशमिनोर्भेदाद्विधा च त्रयं
रत्नानां परमं तथा दशविधोत्कृष्टक्षमादिस्ततः
मोहोद्भूतविकल्पजालरहिता वागसङ्गोज्झिता
शुद्धानन्दमयात्मनः परिणतिर्धर्माख्यया गीयते
।।।।
anuvAd : prANIo upar dayAbhAv rAkhavo te dharmanun svarUp chhe. te dharma

Page 5 of 378
PDF/HTML Page 31 of 404
single page version

background image
gRuhastha (shrAvak) ane muninA bhedathI be prakArano chhe. te ja dharma samyagdarshan,
samyaggnAn ane samyakchAritrarUp utkRuShTa ratnatrayanA bhedathI traN prakArano tathA uttam
kShamA, uttam mArdav AdinA bhedathI das prakArano paN chhe. parantu nishchayathI to mohanA
nimitte utpanna thatAn mAnasik vikalpothI tathA vachan ane sharIranA sansargathI paN
rahit je shuddha AnandarUp AtmAnI pariNati thAy chhe tene ja ‘dharma’ nAme kahevAmAn
Ave chhe.
visheShArtha : prANIo upar dayAbhAv rAkhavo, ratnatray dhAraN karavA, tathA uttam kShamAdi
dash dharmonun paripAlan karavun; e badhun vyavahAradharmanun svarUp chhe. nishchayadharma to shuddha Anandamay
AtmAnI pariNatine ja kahevAmAn Ave chhe. 7.
(शार्दूलविक्रीडित)
आद्या सद्व्रतसंचयस्य जननी सौख्यस्य सत्संपदां
मूलं धर्मंतरोरनश्वरपदारोहैकनिःश्रेणिका
कार्या सद्भिरिहाङ्गिषु प्रथमतो नित्यं दया धार्मिकैः
धिङ्नामाप्यपदयस्य तस्य च परं सर्वत्र शून्या दिशः
।।।।
anuvAd : ahIn dharmAtmA sajjanoe sauthI pahelAn prANIonA viShayamAn
sadAy dayA rAkhavI joIe, kemake te dayA samIchIn vrato, sukh ane utkRuShTa
sampadAonI mukhya jananI arthAt utpAdak chhe; dharmarUpI vRukShanun mUL chhe, tathA avinashvar
pad arthAt mokSha mahelamAn chaDavAnI apUrva nisaraNInun kAm kare chhe. nirday puruShanun
nAm levun paN nindya chhe, tenA mATe badhe dishAo shUnya jevI chhe.
visheShArtha : jevI rIte mUL vinA vRukShanI sthiti TakatI nathI tevI ja rIte prANIdayA
vinA dharmanI sthiti paN rahI shakatI nathI. tethI te dharmarUpI vRukShanA mUL samAn chhe. e sivAy
prANIdayA thatAn ja uttam vrat, sukh ane samIchIn sampadAo tathA ante mokSha paN prApta thAy chhe;
mATe ja dharmAtmAonun e pratham kartavya chhe ke te samasta prANIdhArIo pratye dayAbhAv rAkhe. je
prANI nirdayatAthI jIvaghAtanI pravRutti kare chhe tenun nAm levun paN kharAb samajavAmAn Ave chhe. tene
kyAy paN sukh sAmagrI prApta thavAnI nathI. tethI satpuruShone A pahelo upadesh chhe ke temaNe samasta
prANIo pratye dayAyukta AcharaN karavun. 8.

Page 6 of 378
PDF/HTML Page 32 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
संसारे भ्रमतश्चिरं तनुभृतः के के न पित्रादयो
जातास्तद्वधमाश्रितेन खलु ते सर्वें भवन्त्याहताः
पुंसात्मापि हतो यदत्र निहतो जन्मान्तरेषु ध्रुवम्
हन्तारं प्रतिहन्ति हन्त बहुशः संस्कारतो नु क्रुधः
।।।।
anuvAd : sansAramAn chirakALathI paribhramaN karanAr prANIne kyA kyA jIv
pitA, mAtA, bhAI Adi nathI thayA? tethI te jIvonA ghAtamAn pravartato prANI
nishchayathI te badhAne mAre chhe. Ashcharya to e chhe ke te pote potAno paN ghAt kare
chhe. A bhavamAn je bIjA dvArA marAyo chhe te nishchayathI anya bhavamAn krodhanI vAsanAthI
potAnA te ghAtakano anekavAr ghAt kare chhe, e khedanI vAt chhe.
visheShArtha : janma-maraNanun nAm sansAr chhe. A sansAramAn paribhramaN karatAn prANIne
bhinna-bhinna bhavomAn ghaNAkharA jIvo mAtA-pitA Adi sambandho pAmyA chhe. tethI je prANI nirday
thaIne te jIvono ghAt kare chhe te potAnA mAtA-pitA Adino ja ghAt kare chhe. bIjun to shun kahIe,
krodhI jIv AtmaghAt paN karI bese chhe. A krodhanI vAsanAthI A janmamAn koI anya prANI dvArA
marAyelo jIv potAnA te ghAtakano janmAntaromAn anekavAr ghAt kare chhe. tethI ahIn em upadesh
ApavAmAn Avyo chhe ke je krodh anek pApono janak chhe teno parityAg karIne jIvadayAmAn pravRutta
thavun joIe. 9.
(शार्दूलविक्रीडित)
त्रैलोक्यप्रभुभावतो ऽपि सरुजो ऽप्येकं निजं जीवितं
प्रेयस्तेन बिना स कस्य भवितेत्याकांक्षतः प्राणिनः
निःशेषव्रतशीलनिर्मलगुणाधारात्ततो निश्चितं
जन्तोर्जीवितदानतस्त्रिभुवने सर्वप्रदानं लघु
।।१०।।
anuvAd : rogI prANIne paN traNe lokanI prabhutAnI apekShAe ek mAtra
potAnun jIvan ja priy hoy chhe. kAraN e chhe ke te vichAre chhe ke jIvan naShTa
thaI gayA pachhI te traNe lokonI prabhutA bhalA kone prApta thavAnI? nishchayathI te
jIvanadAn samasta vrat, shIl ane anya anya nirmaL guNonA AdhArabhUt chhe tethI

Page 7 of 378
PDF/HTML Page 33 of 404
single page version

background image
ja lokamAn jIvane jIvanadAnanI apekShAe anya samasta sampatti Adinun dAn paN
tuchchha manAy chhe.
visheShArtha : prANono ghAt karavAmAn AvatAn jo koIne traN lokanun prabhutva paN prApta
thatun hoy to te tene nahi chAhe, parantu potAnA jIvananI ja apekShA karashe. kAraN ke te samaje
chhe ke jIvanano ghAt thayA pachhI chhevaTe tene bhogavashe koN? te sivAy vrat, shIl, sanyam ane
tap Adino AdhAr ukta jIvanadAn ja chhe tethI bIjA badhA dAnonI apekShAe jIvanadAn ne
ja shreShTha gaNavAmAn Avyun chhe. 10.
(शार्दूलविक्रीडित)
स्वर्गायाव्रतिनाऽपि सार्द्रमनसः श्रेयस्करी केवला
सर्वप्राणिदया तया तु रहितः पापस्तपस्थोऽपि वा
तद्दानं बहु दीयतां तपसि वा चेतश्चिरं धीयतां
ध्यानं वा क्रियतां जना न सफलं किंचिद्दयावर्जितम्
।।११।।
anuvAd : jenun chitta dayAthI bhinjAyelun chhe te jo vratarahit hoy topaN
tenI kalyAN kAriNI ek mAtra sarvaprANIdayA svarganI prAptinun nimitta thAy chhe.
enAthI ulTun ukta prANIdayAthI rahit prANI tapamAn sthit hovA chhatAn paN pApiShTha
manAy chhe. tethI he bhavya prANIo! bhale tame ghaNun dAn dyo, bhale lAmbo samay
chittane tapamAn lagADo athavA bhale dhyAn paN karo, parantu dayA vinA te badhun niShphaL
jashe. 11.
(शार्दूलविक्रीडित)
सन्तः सर्वसुरासुरेन्द्रमहितं मुक्तेः परं कारणं
रत्नानां दधति त्रयं त्रिभुवनप्रद्योति काये सति
वृत्तिस्तस्य यदन्नतः परमया भक्त्यार्पिताज्जायते
तेषां सद्गृहमेधिनां गुणवतां धर्मो न कस्य प्रियः
।।१२।।
anuvAd : je ratnatray (samyagdarshan, samyaggnAn ane samyakchAritra) sarva
surendro ane asurendro dvArA pUjya chhe, mokShanun advitIy kAraN chhe ane traNe lokane

Page 8 of 378
PDF/HTML Page 34 of 404
single page version

background image
prakAshit karanAr chhe tene munio sharIr hoy tyAre ja dhAraN kare chhe. te sharIranI
sthiti utkRuShTa bhaktithI ApavAmAn Avel je sadgRuhasthonA annathI rahe chhe te
guNavAn sadgRuhastho (shrAvako)no dharma bhalA kone priy na lAge? arthAt sarvane priy
lAge. 12.
(स्रग्धरा)
आराध्यन्ते जिनेन्द्रा गुरुषु च विनतिर्धार्मिकैः प्रीतिरुच्चैः
पात्रेभ्यो दानमापन्निहतजनकृते तच्च कारुण्यबुद्धया
तत्त्वाभ्यासः स्वकीयव्रतरतिरमलं दर्शनं यत्र पूज्यं
तद्गार्हस्थ्यं बुधानामितरदिह पुनर्दुःखदो मोहपाशः
।।१३।।
anuvAd : je gRuhastha avasthAmAn jinendronI ArAdhanA karAy chhe, nirgranth
guruonA viShayamAn vinayayukta vyavahAr karAy chhe, dharmAtmA puruSho pratye atishay
vAtsalya bhAv rAkhavAmAn Ave chhe, pAtrone dAn ApavAmAn Ave chhe, te dAn
ApattithI pIDit prANIone paN dayAbuddhithI ApavAmAn Ave chhe, tattvonun parishIlan
karavAmAn Ave chhe, potAnA vrato pratye arthAt gRuhastha dharma pratye prem rAkhavAmAn Ave
chhe, tathA nirmaL samyagdarshan dhAraN karavAmAn Ave chhe te gRuhastha avasthA vidvAnone
pUjya chhe. ane tenAthI viparIt gRuhastha avasthA ahIn lokamAn dukhadAyak mohajAL
ja chhe. 13.
(शार्दूलविक्रीडित)
आदौ दर्शनमुन्नतं व्रतमितः सामायिकं प्रोषध
स्त्यागश्चैव सचित्तवस्तुनि दिवाभुक्तं तथा ब्रह्म च
नारभ्भो न परिग्रहोऽननुमतिर्नोिद्रष्टमेकादश
स्थानानीति गृहिव्रते व्यसनितात्यागस्तदाद्यः स्मृतः ।।१४।।
anuvAd : sarva unnatine prApta thayelun samyagdarshan, tyAr pachhI vrat, tyAr
pachhI kram pramANe sAmAyik, proShadhopavAs, sachitta vastuno tyAg, divase bhojan karavun
arthAt rAtribhojananano tyAg, tyAr pachhI brahmacharya dhAraN karavun, Arambh na karavo,
parigrah na rAkhavo, gRuhasthanA kAryomAn sammati na ApavI, uddiShTa bhojan grahaN na

Page 9 of 378
PDF/HTML Page 35 of 404
single page version

background image
karavun; A rIte A shrAvakadharmamAn agiyAr pratimAo kahevAmAn AvI chhe. te badhAnI
sharUAtamAn jUgAr vagere vyasanono tyAg kahevAmAn Avyo chhe.
visheShArtha : sakaL chAritra ane vikaL chAritranA bhedathI chAritra be prakAranun chhe. emAn
sakaL chAritra munione ane vikaL chAritra shrAvakone hoy chhe. temAn shrAvakonI nIche pramANe
agiyAr shreNIo (pratimAo) chhe. darshan, vrat, sAmAyik, prauShadhopavAs, sachittatyAg,
divAbhukti, brahmacharya, ArambhatyAg, parigrah tyAg, anumati tyAg, ane uddiShTa tyAg. (1)
vishuddha samyagdarshan sAthe sansAr, sharIr ane indriyanA viShayabhogothI virakta thaIne pAkShik
shrAvakanA AchAr sanmukh thavun tenun nAm darshan pratimA chhe. (2) mAyA, mithyAtva ane nidAnarUp
traN shalyathI rahit thaIne atichAr rahit pAnch aNuvrat ane sAt shIlavratone dhAraN karavA te
vrat pratimA kahevAy chhe. (3) niyamit samay sudhI hinsAdi pAnche pApono pUrNarIte tyAg karIne
anitya, asharaN Adi bhAvanAono tathA sansAr ane mokShanA svarUp Adino vichAr karavo, tene
sAmAyik kahe chhe. trIjI pratimAdhArI shrAvak te savAre, bapore ane sAnje niyamit rUpe kare chhe.
(4) pratyek ATham ane chaudashe soL pahor sudhI chAr prakAranA bhojan (ashan, pAn, khAdya ane
leh)nA parityAganun nAm prauShadhopavAs chhe. ahIn proShadh shabdano artha ekAshan ane upavAsano
artha sarva prakAranA bhojanano parityAg chhe. jem ke
- jo AThamane divase proShadhopavAs karavAno hoy
to sAtamanA divase ekAshan karIne AThame upavAs karavo joIe ane tyAr pachhI nome paN
ekAshan ja karavun joIe. proShadhopavAsanA samaye hinsAdi pAp sahit sharIrashrRungArAdino paN tyAg
karavo anivArya hoy chhe. (5) je vanaspatio nigodanA jIvathI vyApta hoy tenA tyAgane
sachittatyAg kahevAmAn Ave chhe. (6) rAtre bhojanano parityAg karIne divase ja bhojan karavAno
niyam karavo, e divAbhuktipratimA kahevAy chhe. keTalAk AchAryonA abhiprAy pramANe divase
maithunanA parityAgane divAbhukti (chhaThI pratimA) kahe chhe. (7) sharIranA svabhAvano vichAr karIne
kAmabhogathI virakat thavAnun nAm brahmacharya pratimA chhe. (8) kRuShi ane vepAr Adi ArambhanA
parityAgane ArambhatyAg pratimA kahe chhe. (9) dhan
- dhAnyAdirUp das prakAranA bAhya parigrahamAn
mamatvabuddhi chhoDIne santoShano anubhav karavo, tene parigrahatyAgapratimA kahe chhe. (10) Arambh
parigrah ane A lok sambandhI anya kAryonA viShayamAn sammati na devAnun nAm anumatityAg chhe.
(11) gRuhavAs chhoDIne bhikShAvRuttithI bhojan karatAn uddiShTa bhojanano tyAg karavo tene uddiShTatyAg
kahevAmAn Ave chhe. A pratimAomAn pUrvanI pratimAono nirvAh thatAn ja AgaLanI pratimAmAn
paripUrNatA thAy chhe, anyathA nahIn. 14.
(शार्दूलविक्रीडित)
यत्प्रोक्तं प्रतिमाभिराभिरभितो विस्तारिभिः सूरिभिः
ज्ञातव्यं तदुपासकाध्ययनतो गेहिव्रतं विस्तरात्

Page 10 of 378
PDF/HTML Page 36 of 404
single page version

background image
तत्रापि व्यसनोज्झनं यदि तदप्यासूत्र्यते ऽत्रैव यत्
तन्मूलः सकलः सतां व्रतविधिर्याति प्रतिष्ठां पराम्
।।१५।।
anuvAd : A pratimAo dvArA je gRuhastha vrat (vikaL chAritra)nun ahIn
AchAryoe vistArapUrvak kathan karyun chhe tene jo adhik vistArathI jANavun hoy to
upAsakAdhyayan angamAnthI jANavun joIe. tyAn paN je vyasanano parityAg batAvavAmAn
Avyo chhe teno nirdesh ahIn paN karI devAmAn Avyo chhe. enun kAraN e chhe ke
sAdhuonA samasta vrat vidhAnAdinI utkRuShTa pratiShThA vyasanonA parityAg upar ja
AdhAr rAkhe chhe. 15.
(अनुष्टुप)
द्यूतमांससुरावेश्याखेटचौर्यपराङ्गनाः
महापापानि सप्तेति व्यसनानि त्यजेद्बुधः ।।१६।।
anuvAd : jugAr, mAns, madya, veshyA, shikAr, chorI ane parastrI; A rIte
A sAt mahApAparUp vyasan chhe. buddhimAn puruShe A badhAno tyAg karavo joIe.
visheShArtha : kharAb Tevane vyasan kahevAmAn Ave chhe. AvA vyasan sAt chhe1 jugAr
ramavo, 2 mAns bhakShaN karavun, 3 dArU pIvo, 4 veshyA sAthe sambandh rAkhavo, 5 shikAr karavo (mRug
vagere pashuonA ghAtamAn Anand mAnavo), 6 chorI karavI ane 7 anyanI strI pratye anurAg rAkhavo.
A sAte vyasan mahApAp utpanna karanAr chhe, tethI vivekI jIve eno parityAg avashya karavo
joIe. 16.
(मालिनी)
भवनमिदमकीर्तेश्चौर्यवेश्यादिसर्व-
व्यसनपतिरशेषापन्निधिः पापबीजम्
विषमनरकमार्गेष्वग्रयायीति मत्वा
क इह विशदबुद्धिर्द्यूतमङ्गीकरोति
।।१७।।
anuvAd : A jugAr nindAnun sthAn chhe, chorI ane veshyA Adi anya sarva
vyasanomAn mukhya chhe, samasta Apattionun sthAn chhe, pApanun kAraN chhe tathA dukhadAyak
narakanA mArgomAn agragAmI chhe; A rIte jANIne ahIn lokamAn kyo nirmaL buddhino

Page 11 of 378
PDF/HTML Page 37 of 404
single page version

background image
dhArak manuShya uparyukta jugArano svIkAr kare chhe? arthAt nathI karato. je durbuddhi
manuShya chhe te ja A anek ApattionA utpAdak jugArane apanAve chhe, vivekI
manuShya nahi. 17.
(शार्दूलविक्रीडित)
क्वाकीर्तिः क्व दरिद्रता क्व विपदः क्व क्रोधलोभादयः
चौर्यादिव्यसनं क्व च क्व नरके दुःखं मृतानां नृणाम्
चेतश्चेद्गुरुमोहतो न रमते द्यूते वदन्त्युन्नत
प्रज्ञा यद्भुवि दुर्णयेषु निखिलेष्वेतद्धुरि स्मर्यते ।।१८।।
anuvAd : jo chitta mahAmohathI jugAramAn ramatun na hoy to pachhI apayash
athavA nindA kyAthi thaI shake? garIbAI kyAn rahe? vipattio kyAthi Ave? krodh ane
lobh Adi kaShAyo kyAthi utpanna thAy? chorI Adi anya anya vyasan kyAn rahe?
tathA marIne narakomAn utpanna thayel manuShyone dukh kyAthi prApta thaI shake? (arthAt
jugArathI virakta thayel manuShyane uparyukta ApattiomAnthI koI paN Apatti prApta thatI
nathI.) Am unnat buddhivALA vidvAno kahe chhe. te yogya ja chhe kem ke samasta burA
vyasanomAn A jugAr gADAnI dharI (dhonsarI) samAn mukhya manAy chhe. 18.
(स्नग्धरा)
बीभत्सु प्राणिघातोद्भवमशुचि कृमिस्थानमश्लाघ्यमूलं
हस्तेनाक्ष्णापि शक्यं यदिह न महतां स्प्रष्टुमालोकितुं च
तन्मांसं भक्ष्यमेतद्वचनमपि सतां गर्हितं यस्य साक्षात्
पापं तस्यात्र पुंसो भुवि भवति कियत्का गतिर्वा न विद्मः
।।१९।।
anuvAd : je mAns ghRuNA utpanna kare chhe, mRug Adi prANIonA ghAtathI utpanna
thAy chhe, apavitra chhe, kRumi Adi kShudra jantuonun sthAn chhe, jenI utpatti nindanIy chhe,
tathA mahApuruSh jeno hAthathI sparsha karatA nathI ane AnkhathI jene dekhatA paN nathI ‘te
mAns khAvA yogya chhe’ evun kahevun paN sajjanone mATe nindA janak chhe. to pachhI evun
apavitra mAns je puruSh sAkShAt khAy chhe tene ahIn lokamAn keTalun pAp thAy chhe tathA tenI
kevI hAlat thAy chhe, e vAt ame jANatA nathI.

Page 12 of 378
PDF/HTML Page 38 of 404
single page version

background image
visheShArthamAns pratham to mRug Adi mUngA prANIonA vadhathI utpanna thAy chhe bIjun
temAn asankhya anya tras jIv paN utpanna thaI jAy chhe jenI hinsA thavI anivArya chhe. A kAraNe
tenA bhakShaNamAn hinsA janit pApanun thavun avashyambhAvI chhe. mATe sajjan manuShya teno kevaL parityAg
ja nathI karatA, paN teno teo hAthathI sparsha karavo ane Ankhe dekhavun paN kharAb samaje chhe.
mAnsabhakShak jIvonI durgati anivArya chhe. 19.
(शिखरणी)
गतो ज्ञातिः कश्चिद्वहिरपि न यद्येति सहसा
शिरो हत्वा हत्वा कलुषितमना रोदिति जनः
परेषामुत्कृत्य प्रकटितमुखं खादति पलं
कले रे निर्विण्णा वयमिह भवच्चित्रचरितैः
।।२०।।
anuvAd : jo koI potAno sambandhI potAnA ThekANethI bahAr jaIne shIghra Avato
nathI to manuShya manamAn vyAkuL thato thako vAramvAr mAthun pITIne rove chhe. te ja manuShya
anya mRug Adi prANIonun mAns kApIne potAnun mukh pahoLun karIne khAy chhe. he kaLi
kAL! ahIn ame tArI A vichitra pravRuttiothI nirved pAmyA chhIe.
visheShArtha : jyAre potAnA koI IShTa sagA sambandhI kAryavash kyAy bahAr jAy chhe ane
jo te samayasar gher pAchhA AvatA nathI to A mANas aniShTanI AshankAthI vyAkuL thaIne mAthun
dIvAl vagere sAthe pachhADIne rudan kare chhe. pAchho te ja mANas je anya pashu-pakShIone mArIne
temanI mAtA AdithI sadA mATe viyog karAvIne mAnsabhakShaNamAn anurakta thAy chhe, e A
kaLikALano ja prabhAv chhe. kALanI AvI pravRuttiothI vivekI janonun chitta virakta thAy te
svAbhAvik chhe. 20
(मालिनी)
सकलपुरुषधर्मभ्रंशकार्यत्र जन्म
न्यधिकमधिकमग्रे यत्परं दुःखहेतुः
तदपि न यदि मद्यं त्यज्यते बुद्धिमद्भिः
स्वहितमिह किमन्यत्कर्म धर्माय कार्यम्
।।२१।।
anuvAd : je dArU A janmamAn samasta puruShArtho (dharma, artha ane kAm)no
nAsh karanAr chhe ane pachhInA janmamAn ati dukhanun kAraN chhe te madya jo buddhimAn

Page 13 of 378
PDF/HTML Page 39 of 404
single page version

background image
manuShya chhoDatA nathI to pachhI ahIn lokamAn dharma mATe potAne hitakArak bIjun kyun
kAm karavA yogya chhe? koI nahIn. arthAt madya pInAr manuShya evun koI paN pavitra
kAm karI shakato nathI je tene mATe AtmahitakArI hoy.
visheShArtha : sharAbI manuShya na to dharmakArya karI shake chhe ke na artha upArjan karI shake
chhe ane na yathechchha bhog paN bhogavI shake chhe. AvI rIte te A bhavamAn traNe puruShArthathI rahit
thAy chhe. parabhavamAn te madyajanit doShothI narakAdi durgatiomAn paDIne asahya dukh paN bhogave
chhe. A ja vichArathI buddhimAn manuShya teno sadAne mATe parityAg kare chhe. 21.
(मन्दाक्रान्ता)
आस्तामेतद्यदिह जननीं वल्लभां मन्यमाना
निन्द्याश्चेष्टा विदधति जना निस्त्रपाः पीतमद्याः
तत्राधिक्यं पथि निपतिता यत्किरत्सारमेयाद्
वक्त्रे मूत्रं मधुरमधुरं भाषमाणाः पिबन्ति ।।२२।।
anuvAd : dArUDiyo nirlajja thaIne ahIn je mAtAne patnI samajIne
nindanIy cheShTA (sambhog Adi) kare chhe e to dUr raho. paN adhik khedanI vAt
to e chhe ke mArgamAn paDelA temanA mukhamAn kUtarA mUtare chhe ane teo tene atishay
madhur kahIne pIdhA kare chhe. 22.
(शार्दूलविक्रीडित)
या खादन्ति पलं पिबन्ति च सुरां जल्पन्ति मिथ्यावचः
स्निह्यन्ति द्रविणार्थमेव विदधत्यर्थप्रतिष्ठाक्षतिम्
नीचानामपि दूरवक्रमनसः पापात्मिकाः कुर्वते
लालापानमहर्निशं न नरकं वेश्या विहायापरम्
।।२३।।
anuvAd : manamAn atyanta kuTilatA dhAraN karanArI je pApiShTha veshyAo
mAns khAy chhe, sharAb pIe chhe, asatya vachan bole chhe, kevaL dhanaprApti mATe ja
sneh kare chhe. dhan ane pratiShThA e bannenoy nAsh kare chhe tathA je veshyAo nIch
puruShonI paN lAL pIe chhe. te veshyAo sivAy bIjun koI narak nathI. arthAt
te veshyAo narakagatinI prAptinA kAraN chhe. 23.

Page 14 of 378
PDF/HTML Page 40 of 404
single page version

background image
(आर्या )
रजकशिलासद्रशीभिः कुर्कुरकर्परसमानचरिताभिः
गणिकाभिर्यदि संगः कृतमिह परलोकवार्ताभिः ।।२४।।
anuvAd : je veshyAo dhobInA kapaDA dhovAnI shilA samAn chhe tathA jemanun
AcharaN kutarAnA hADakA samAn chhe evI veshyAono jo sang karavAmAn Ave to
pachhI ahIn parabhavanI vAtothI bas thAv.
visheShArtha : jevI rIte dhobInA patthar upar sArA kharAb badhI jAtanA kapaDA dhovAmAn
Ave chhe tathA jem ek hADakAnA TUkaDAne anek kUtarA khenche chhe tevI ja rIte je veshyAo sAthe Unch
ane nIch badhI jAtanA mANaso sambandh rAkhe chhe te veshyAomAn anurakta rahevAthI A bhavamAn dhan ane
pratiShThAno nAsh thAy chhe tathA parabhavamAn narakAdinun mahAn kaShTa bhogavavun paDe chhe. tethI A bhav ane
parabhavamAn Atma
- kalyAN ichchhanArA satpuruShoe veshyA vyasanano parityAg karavo joIe. 24.
(स्रग्धरा)
या दुर्दुहैकवित्ता वनमधिवसति त्रातृसंबन्धहीना
भीतिर्यस्यां स्वभावाद्दशनधृततृणा नापराधं करोति
वध्यालं सापि यस्मिन् ननु मृगवनितामांसपिण्डप्रलोभात्
आखेटेऽस्मिन्रतानामिह किमु न किमन्यत्र नो यद्विरूपम्
।।२५।।
anuvAd : je haraNI dukhadAyak ek mAtra sharIrarUp dhanane dhAraN karatI
vanamAn rahe chhe, rakShakanA sambandh vinAnI chhe arthAt jene koI rakShak nathI, jene
svabhAvathI ja bhay rahe chhe tathA je dAntomAn ghAs dhAraN karatI thakI arthAt ghAs
thakI koIno aparAdh karatI nathI; Ashcharya chhe ke te paN mRuganI strI arthAt haraNI
mAns pinDanA lobhathI je mRugayAnA vyasanamAn shikArIo dvArA marAy chhe te mRugayA
(shikAr)mAn Asakta manuShyone A lokamAn ane paralokamAn kyun pAp thatun nathI?
visheShArtha : e ek prAchIn paddhati chhe ke je shatru dAntataLe ghAsanun taNakhalun rAkhIne sAme
Ave tene vIr puruSho parAjit samajIne chhoDI detA hatA, pachhI temanI upar teo shastra prahAr
karatA nahi. parantu khed e vAtano chhe ke shikArIo evA niraparAdh mRug Adi prANIono paN
ghAt kare chhe je ghAsanun bhakShaN karatAn mukhamAn tRuN dabAvI rahe chhe. e ja bhAv
‘दर्शनधृततृणा’ A
padadvArA granthakAre ahIn sUchavyo chhe. 25.