Page 20 of 660
PDF/HTML Page 41 of 681
single page version
sAvadhAn thaIne sAmbhaLyAn chhe. have shrI rAmachandranun charitra sAmbhaLavAnI mArI abhilAShA chhe.
laukik granthomAn rAvaNAdikone mAnsabhakShI rAkShas kahyA chhe, parantu te mahAkulIn vidyAdharo,
madh, mAns, rudhirAdinun bhakShaN kevI rIte kare? rAvaNanA bhAI kumbhakarNa viShe teo em
kahe chhe te chha mahinA UnghI raheto hato, tenA upar hAthI chalAvatA, ukaLatun tel kAnamAn
nAkhatA to paN chha mahinA pahelAn te UThato nahi, jAgatAn ja tene eTalI bhUkh-taras
lAgatI ke anek hAthI, pADA vagere pashuo ane manuShyone khAI jato ane lohI, parunun
pAn karato to paN tene tRupti thatI nahi. teo sugrIv, hanumAnAdikane vAnar kahe chhe,
parantu teo to moTA vidyAdhar rAjAo hatA. mahAn puruShonun viparIt vyAkhyAn karavAthI
mahAn pApano bandh thAy chhe. jem agninA sanyogathI shItaLatA thatI nathI ane baraphanA
sanyogathI garamI thatI nathI, jaL valovavAthI ghI maLatun nathI ke retIne pIlavAthI temAnthI
tel nIkaLatun nathI tem, mahApuruShonA virUddha shravaN karavAthI puNya thatun nathI. loko em
kahe chhe ke rAvaNe devonA rAjA indrane jItyo hato, paN em banI shake nahi. kyAn e
devono indra ane kyAn A manuShya? indranA kop mAtrathI ja e bhasma thaI jAy. jenI
pAse airAvat hAthI, vajra jevun Ayudh ane AkhI pRithvIne vash karI shake eTalun sAmarthya
hoy evA svarganA svAmI indrane A alpashaktino svAmI vidyAdhar kevI rIte pakaDIne
kedamAn pUre? haraNathI sinhane kevI rIte bAdhA pahonche? talathI shilAne pIsavAnun, IyaLathI
sApane mAravAnun ane shvAnathI gajendrane haNavun kevI rIte banI shake? vaLI, lokamAn
kahevAy chhe ke rAmachandra mRugAdinI hinsA karatA hatA, paN e vAt bane nahi. te vratI,
vivekI, dayAvAn, mahApuruSh jIvonI hinsA kevI rIte kare? mATe AvI vAt sambhave nahi.
te abhakShyanun bhakShaN kevI rIte kare? te vAlIne sugrIvanA moTAbhAI kahe chhe ane te
sugrIvanI strIne paraNyA em kahe chhe. have, moTAbhAI to pitA samAn gaNAy te nAnA
bhAInI strI sAthe kevI rIte paraNe? mATe AvI vAt sambhavit nathI, mATe gaNadharadevane
pUchhIne shrI rAmachandrajInI yathArtha kathAnun shravaN karun Am te chintavavA lAgyA. vaLI te
vichAre chhe ke hammeshA gurunA darshan karIne, dharmanA prashno karIne tattvano nishchay karavAthI
param sukh thAy chhe. e Anandanun kAraN chhe em vichArIne rAjA shayyAmAnthI UbhA thayA
ane rANI potAne sthAnake gaI. kevI chhe rANI? lakShmI samAn kAntivALI, mahApativratA
ane patino khUb vinay karanArI chhe ane rAjA dharmAnurAgamAn atyant niShkanchittavALAn chhe.
bannee prabhAtanI kriyAo pUrI karI ane jem sUrya sharadaRutunA vAdaLomAnthI bahAr Ave
tem rAjA saphed kamaL samAn ujjavaL sugandh mahelamAnthI bahAr AvyA. te sugandh
mahelanA bhamarA gunjArav karI rahyA chhe.
Page 21 of 660
PDF/HTML Page 42 of 681
single page version
pUchhavAno vichAr karyo, evo dvitIy adhikAr sampUrNa thayo. 2.
karAvyun. sAmantonAn vastrAbhUShaN sundar chhe. temanI sAthe rAjA hAthI upar besIne nagaramAnthI
samosaraNamAn javA nIkaLyA. AgaL bhATachAraNo birUdAvaLi bolatA jAy chhe. rAjA
samosaraN pAse pahonchyA. kevun chhe samosaraN? jyAn anant mahimAnA sthAnarUp mahAvIr
svAmI birAje chhe, temanI samIpe gautam gaNadhar khaDA chhe. tattvanA vyAkhyAnamAn tatpar,
kAntimAn chandramAtulya, prakAshamAn sUrya samAn, jemanAn charaN ane netrarUpI kamaL
ashokavRukShanAn pAn jevA lAl chhe ane potAnI shAntithI jagatane shAnt kare chhe, munionA
samUhanA svAmI chhe. rAjA dUrathI ja samosaraN joIne hAthI uparathI utarI, samosaraNamAn
praveshI, harShathI jenun mukh praphullit banyun chhe evA te bhagavAnanI pradakShiNA daI, hAth
joDI, namaskAr karI, manuShyonI sabhAmAn beThA.
kahI chhe tethI he prabho! kRupA karIne sandeharUp kIchaDamAnthI prANIone bahAr kADho.
karavA lAgyA. he rAjA, tun sAmbhaL. hun jinAgnA pramANe kahun chhun. kevAn chhe jinavachan?
tattvakathanamAn tatpar chhe. tun A nakkI kar ke rAvaN rAkShas nathI, manuShya chhe, mAnsAhArI
nathI paN vidyAdharono adhipati chhe, rAjA vinaminA vanshamAn utpanna thayo chhe. vaLI,
sugrIvAdik vAnar nathI, e mahAn rAjA-manuShya chhe, vidyAdhar chhe. jem pAyA vinA makAn
bane nahi tem jinavachanarUpI mUL vinA kathAnI pramANatA-satyatA hotI nathI. mATe pratham ja
kShetra, kALAdinun varNan sAmbhaLI pachhI mahApuruShonun charitra ke je pApane haranAr chhe te tun sAmbhaL.
gautamasvAmI kahe chhe ke he rAjA shreNik anantapradeshI alokanI madhyamAn traN
asankhyAt dvIp ane samudro chhe. tenI vachamAn lavaNasamudrathI vInTaLAyelo, ek lAkh
yojanapramAN A jambUdvIp chhe,
Page 22 of 660
PDF/HTML Page 43 of 681
single page version
tenI madhyamAn sumeru parvat chhe. te mULamAn vajramaNimay chhe ane upar Akhoy suvarNamay
chhe, te anek ratnothI sanyukta chhe. sandhyA samaye lAlAsh dhAraN karatAn vAdaLAonA jevo
svarga sudhI UnchA shikharavALo chhe. tenA shikharanI Toch ane saudharmasvarganI vachche ek
vAL jeTalun antar chhe. sumeru parvat 99 hajAr yojan Uncho chhe ane ek hajAr yojananun
tenun skandha chhe, pRithvImAn te dash hajAr yojan pahoLo chhe ane shikhar upar tenI pahoLAI
ek hajAr yojananI chhe, jANe ke te madhyalokane mApavAno danD ja chhe. jabUdvIpamAn ek
devakuru ane ek uttarakuru nAmanI bhogabhUmi chhe, bharatAdi sAt kShetro chhe, chha kulAchalothI
temanA vibhAg thAy chhe. jambU ane shAlmalI A be vRukSho chhe. jambUdvIpamAn chotrIs
vijyArdha parvat chhe. ekek vijyArdhamAn ekaso dasadas vidyAdharonI nagarIo chhe, ekek
nagarIne karoD karoD gAm joDAyelAn chhe. jambUdvIpamAn batrIs videh, ek bharat ane ek
airAvat e pramANe chotrIs kShetro chhe. ekek kShetramAn ekek rAjadhAnI chhe, jambUdvIpamAn
gangAdik 14 mahAnadI chhe ane chha bhogabhUmi chhe. ekek vijyArdha parvatamAn babbe guphA chhe
eTale chotrIs vijyArdhanI aDasaTh guphAo chhe. chha kulAchalo upar, vijyArdha parvato upar
ane vakShAr parvato upar sarvatra bhagavAnanA akRutrim chaityAlayo chhe jambu ane shAlmalI
vRukSha upar bhagavAnanAn je akRutrim chaityAlayo chhe. te ratnonI jyotithI prakAshamAn chhe.
jambUdvIpanI dakShiN dishAmAn rAkShasadvIp chhe ane airAvatakShetranI uttar dishAmAn gandharva nAmano
dvIp chhe. pUrva videhanI pUrva dishAmAn varuNadvIp chhe ane pashchim videhanI pashchim dishAmAn
kinnaradvIp chhe. te chArey dvIp jinamandirothI shobhit chhe.
ja suShamAsuShamA kALanI pravRutti hoy chhe, pachhI bIjo suShamA, trIjo suShamAduShamA, chotho
duShamAsuShamA, pAnchamo duShamA ane chhaThTho duShamAduShamA kAL pravarte chhe, tyArapachhI utsarpiNI
kAL pravarte chhe. tenI sharUAtamAn pratham ja chhaThTho kAL duShamAduShamA pravarte chhe, pachhI pAnchamo
duShamA, pachhI chotho duShamAsuShamA, pachhI trIjo suShamAduShamA, bIjo suShamA ane pahelo
suShamAsuShamA pravarte chhe. A pramANe renTanI ghaDI samAn avasarpiNI pachhI utsarpiNI ane
utsarpiNI pachhI avasarpiNI Ave chhe. A kALachakra sadAy A pramANe pharatun rahe chhe parantu
A kALaparivartan phakat bharat ane airAvat kShetramAn chhe tethI emAn ja AyuShya, kAyAdinI
hAni thAy chhe. mahAvidehAdi kShetramAn, svargamAn, pAtALamAn, bhogabhUmi AdikamAn tathA sarva
dvIp samudrAdimAn kALachakra pharatun nathI tethI temAn rIti badalAtI nathI, ek ja rIti rahe chhe.
devalokamAn to suShamAsuShamA nAmanA pratham kALanI ja sadA rIt rahe chhe. utkRuShTa
bhogabhUmimAn paN suShamAsuShamA kALanI rIti rahe chhe. madhya bhogabhUmimAn suShamA eTale
bIjA kALanI rIti rahe chhe ane jaghanya bhogabhUmimAn suShamAduShamA eTale trIjA kALanI
rIti rahe chhe. mahAvideh kShetromAn duShamAsuShamA
Page 23 of 660
PDF/HTML Page 44 of 681
single page version
dvIp sudhI vachchenA asankhyAt dvIpasamudromAn jaghanya bhogabhUmimAn sadA trIjA kALanI rIti
hoy chhe ane chhellA ardhA dvIpamAn tathA chhellA svayambhUramaN samudramAn ane chAre khUNAmAn
duSham arthAt pancham kALanI rIti sadA rahe chhe. narakamAn duShamAduShamA je chhaThTho kAL chhe, tenI
rIt rahe chhe. bharat airAvat kShetromAn chhaye kAL pravarte chhe. jyAre suShamAsuShamA kAL pravarte
chhe tyAre ahIn devakuru uttarakurU bhogabhUminI rachanA hoy chhe. kalpavRukShothI manDit bhUmi
sukhamay shobhe chhe, manuShyanAn sharIr traN kosh UnchA hoy chhe, badhAy manuShyo tathA
tiryanchonun AyuShya traN palyanun hoy chhe, manuShyanI kAnti ugatA sUrya samAn hoy chhe. sarva
shubh lakShaNothI yukta loko shobhe chhe, strIpuruShanun yugal ja janme chhe ane sAthe ja mare chhe,
strIpuruSho vachche atyant prIti hoy chhe, te marIne devagati pAme chhe. bhUmi kALA prabhAvathI
ratnasuvarNamay hoy chhe, dash jAtinI kalpavRukSho badhI ja manokAmanAo pUrI kare chhe. tyAn
chArachAr AngaLanA atyant sugandhI, miShTa ane komaL tRuNathI bhUmi AchchhAdit hoy chhe,
vRukSho sarva RutunAn phaLaphUlothI shobhe chhe, tyAn hAthI, ghoDA, gAy, bhens vagere anek jAtanA
pashuo sukhethI rahe chhe. manuShyo kalpavRukShathI utpanna thayel mahAmanohar phaLono AhAr kare
chhe. tyAn sinhAdik paN krUr nathI, mAnsano AhAr hoto nathI, yogya AhAr kare chhe. tyAn
vAv survaN ane ratnonAn pagathiyAthI shobhatI, kamaLovALI, dUdh, dahIn, ghI miShTAnnathI
bharelI atyant shobhe chhe. pahADo atyant UnchA, judAjudA prakAranAn ratnonA kiraNothI
manogna lAgatA, sarva prANIone sukh ApatA panch prakAranA varNathI shobhe chhe. nadIo
jaLacharAdi jantuothI rahit dUdh, ghI, miShTAnna ane jaLathI bharelI, atyant svAdasanyukta
pravAharUp vahe chhe. tenA kinArA ratnonI jyotathI jhagamage chhe. temAn be Indriy, trindriy,
chaturIndriy, asangnI panchendriy tathA jaLacharAdi sangnI panchendriy jIv nathI. tyAn sthaLachar,
nabhachar, garbhaj tiryanch chhe te tiryanch paN yugal ja janme chhe. tyAn shIt, uShNatA, varShA ke
tIvra pavan hotAn nathI. shItaL, mand, sugandhI pavan vAy chhe ane koI prakArano bhay nathI,
sadA adbhut utsAh ja rahe chhe. tyAn jyotirAng jAtinA kalpavRukShanI jyotine kAraNe
chandra-sUrya dekhAtA nathI. das jAtanAn kalpavRukSha sarva IndriyonA sukh ApanArA shobhe chhe.
tyAn bhojan, pAn, sUvun, besavun, vastrAbhUShaN, sugandhAdik badhun ja kalpavRukShathI upaje chhe.
A kalpavRukSha vanaspatikAy nathI ane devAdhiShThit paN nathI, phakat pRithvIkAyarUp uttam
vastu chhe. svargalokamAn dev rame tem tyAn manuShyonA yugal rame chhe. A pramANe gaNadharadeve
bhogabhUminun varNan karyun.
bhogabhUmimAn manuShya thAy chhe. jem sArA khetaramAn vAvelAn bIj anekagaNA thaIne phaLe chhe ane
sheraDInA sAnThAmAn praveshelun jaL miShTa bane chhe, gAye pIdhelun jaL dUdharUpe pariName chhe, tem
Page 24 of 660
PDF/HTML Page 45 of 681
single page version
vratamanDit, parigraharahit munine ApavAmAn Avelun dAn mahAphaL Ape chhe tem ja nIras
kShetramAn vAvelAn bIjanun alpa phaL maLe chhe. lImaDAnA vRukShamAn praveshelun jaL kaDavun thAy chhe
tevI ja rIte je bhogatRuShNAthI kudAn kare chhe, te bhogabhUmimAn pashujanma pAme chhe.
pAtradAn chhe, guNomAn potAnA samAn sAdharmI janone ApavAmAn Ave te samadAn chhe
ane dukhI jIvone dayAbhAvathI je ApavAmAn Ave te karuNAdAn chhe. sarvatyAg karIne
munivrat levA te sakaLadAn chhe. A dAnanA bhed kahyA.
pratham ja suShamAsuShamA kAL pravarte chhe. pachhI bIjo suShamA, trIjo suShamAduShamA Ave chhe.
jyAre trIjA kALamAn palyano AThamo bhAg bAkI rahyo tyAre kulakar utpanna thayA tenun
varNan he shreNik, tun sAmbhaL, pratham kulakar pratishruti thayA. temanAn vachan sAmbhaLIne loko
Anand pAmyA. te kulakar potAnA traN janma viShe jANatA hoy chhe, temanI cheShTA sundar
hoy chhe, te karmabhUmimAn karavAmAn AvatA vyavahAranA upadeshak chhe. temanA pachhI sahastra
karoD asankhya varSho vItyAn tyAre bIjA kulakar sanmati thayA, pachhI trIjA kulakar kShemankar,
chothA kShemandhar, pAnchamA sImankar, chhaThThA sImandhar, sAtamA vimalavAhan, AThamA chakShuShmAn,
navamA yashasvI, dashamA abhichandra agiyAramA chandrAbh. bAramA marudev, teramA prasenajit,
chaudamA nAbhirAj thayA. A chaud kulakar prajAnA pitA samAn, mahAbuddhimAn shubh karmathI
utpanna thayA. jyAre jyotirAng jAtinAn kalpavRukShonI jyoti mand thaI ane chandrasUrya
dekhAvA lAgyA tyAre temane joIne loko bhayabhIt thayA. teo kulakarane pUchhavA lAgyA ke
he nAth! AkAshamAn shun dekhAy chhe? tyAre kulakare javAb Apyo ke have bhogabhUmi chAlI
gaI chhe, karmabhUminun Agaman thaI rahyun chhe. jyotirAng jAtinAn kalpavRukShono prakAsh mand
thayo chhe tethI sUryachandra dekhAvA lAgyA chhe. dev chAr prakAranAn chhe - kalpavAsI, bhavanavAsI,
vyantar ane jyotiShI. temAn chandrasUrya jyotiShI devonA indra ane pratIndra chhe. chandramAn
shIt kiraNavALA chhe ane sUrya uShNa kiraNavALA chhe. jyAre sUryAsta thAy chhe tyAre chandramA
kAnti dhAraN kare chhe ane AkAshamAn nakShatranA samUh pragaT thAy chhe. sUryanI kAntithI
nakShatrAdi bhAsatA nathI tem kalpavRukShonI jyotithI chandrasUryAdik bhAsatA nahotA, have
kalpavRukShanI jyoti mand thaI chhe tethI bhAse chhe. Avo kALano svabhAv jANI tame bhayano
tyAg karo. kulakaranun Avun vachan sAmbhaLIne temano bhay maTI gayo. pachhI chaudamA kulakar
jagatapUjya shrI nAbhirAjAnA samayamAn badhAn ja kalpavRukShono abhAv thayo ane
yugaliyAonI utpatti maTI gaI. ane RuShabhadev bhagavAnano janma thayo, te ekalA
janmayA. te nAbhirAjAne marudevI
Page 25 of 660
PDF/HTML Page 46 of 681
single page version
gangA, rAjahansanI hansI samAn hatI. te rANI sadAy rAjAnA manamAn vaselI chhe, tenI
hansalI jevI chAl chhe ane koyal jevAn vachan chhe. jem chakavIne chakavA pratye prIti hoy chhe
tevI rANInI rAjA pratye prIti hatI. rANIne shI upamA ApIe? badhI upamA rANIthI
UtaratI chhe. sarva lokamAn pUjya marudevI jem dharmane dayA (priy hoy chhe) tem
trilokapUjya nAbhirAjAne paramapriy hatI. jANe ke A rANI AtAp haranAr chandrakaLAthI
ja banAvelI hoy, AtmasvarUpane jANanArI, jene siddhapadanun dhyAn rahe chhe tevI,
traNalokanI mAtA, mahApuNyAdhikArI, jANe ke jinavANI ja hoy evI hatI. vaLI
amRutasvarUp tRuShNAne haranArI ratnavRuShTi ja hatI. sakhIone Anand utpanna karanAr,
mahArUpavatI kAmanI patnI rati karatAn paN adhik sundar hatI. mahAAnandarUp mAtA jenun
sharIr ja sarva AbhUShaNonun AbhUShaN chhe, jenA netro jevA nIlakamaL paN nathI, jenAn
vAL bhramarathI paN adhik shyAm chhe te kesh ja tenA lalATano shaNagAr chhe. jo ke ene
AbhUShaNonI abhilAShA nathI to paN patinI AgnA mAnIne karNaphUlAdi AbhUShaNo pahere
chhe. jenA mukhanun hAsya ja sugandhit chUrNa chhe tenA jevI kapUranI raj shAnI hoy? tenI
vANI vINAnA svarane jIte chhe, tenA sharIranA rang AgaL suvarNa kunkumAdinA rangano sho
hisAb? tenA charaNAravind par bhamarAo gunjArav kare chhe. AvI nAbhirAjAnI marudevI
rANInA yashanun varNan senkaDo granthothI paN na thaI shake to thoDAek shlokothI kevI rIte thAy?
dhRuti, kIrti, buddhi ane lakShmI A chha kumArikAo stuti karavA lAgI, he mAtA! tame
AnandarUp chho, tame amane AgnA karo, tamArun AyuShya dIrdha ho. A pramANe manohar shabdo
bolatI judA judA prakAre sevA karavA lAgI. keTalIk vINA vagADIne mahAsundar gIt
gAIne mAtAne rijhavavA lAgI, keTalIk Asan pAtharavA lAgI, keTalIk komaL hAthothI
mAtAnA pag dAbavA lAgI, keTalIk devI mAtAne tAmbUl (pAn) devA lAgI, keTalIk
hAthamAn khaDga laIne mAtAnI chokI karavA lAgI, keTalIk bahAranA daravAje suvarNanun
Asan laIne UbhI rahI, keTalIk chAmar DhoLavA lAgI, keTalIk AbhUShaN paherAvavA
lAgI, keTalIk pathArI pAtharavA lAgI, keTalIk snAn karAvavA lAgI, keTalIk AngaNun
vALavA lAgI, keTalIk phUlonA hAr gUnthavA lAgI, keTalIk sugandh lagAvavA lAgI, keTalIk
khAvApIvAnI vidhimAn sAvadhAn rahevA lAgI, keTalIk jene bolAvavAmAn Ave tene
bolAvavA lAgI. A pramANe devI sarva kArya karatI rahI, mAtAne koI paN prakAranI chintA
na rahevA pAmI.
ujjavaL madajharato
Page 26 of 660
PDF/HTML Page 47 of 681
single page version
garjanA karato hAthI joyo. tenA upar bhamarAo gunjArav karI rahyA hatA. bIjA svapnamAn
vishAL skandhavALo sharadanA megh samAn ujjavaL saphed baLad joyo. trIjA svapnamAn
chandramAnAn kiraNo samAn saphed keshAvalIvALo sinh joyo. chothA svapnamAn lakShmIdevIne
hAthI suvarNanA kaLashothI snAn karAvato joyo, te lakShmI praphullit kamaLo upar
nishchaLapaNe beThI hatI. pAnchamA svapnamAn be puShpamALA AkAshamAn laTakatI joI te
mALAo upar bhamarAo gunjArav karI rahyA hatA. chhaThThA svapnamAn udayAchaL parvatanA
shikhar upar andhakAranAshak meghapaTalarahit sUryane joyo. sAtamA svapnamAn kumudinIne
praphullit karanAr, rAtrinun AbhUShaN, jeNe potAnA kiraNothI dashe dishAone UjaLI karI
chhe evA tArAonA pati chandrane joyo. AThamA svapnamAn nirmaL jaLamAn kallol karatA
atyant premathI bharapUr mahAmanohar mInayugalane joyun. navamA svapnamAn jenA gaLAmAn
motInA hAr ane puShponI mALA shobhe chhe evo panch prakAranA ratnothI pUrNa svarNakaLash
joyo. dashamA svapnamAn judA judA prakAranAn pakShIothI sanyukta kamaLothI shobhatA sundar
pagathiyAmvALA nirmaL jaLathI bharelA mahAsAgarane joyo. agiyAramA svapnamAn AkAsh
jevo nirmaL samudra joyo. jemAn anek prakAranAn jaLacharo keli karatAn hatAn ane UnchA
tarango uchhaLI rahyA hatA. bAramA svapnamAn atyant Unchu vidhavidh prakAranA ratno jaDelun
suvarNanun sinhAsan joyun. teramA svapnamAn devonAn vimAn AvatA joyA, je sumerunA
shikhar jevAn ane ratnothI chamakatAn, chAmarAdithI shobhatAn joyAn. chaudamA svapnamAn
dharaNendranun bhavan joyun. kevun chhe te bhavan? jene anek mAL chhe ane motInI mALAothI
shobhit, ratnonI jyotithI prakAshit jANe ke kalpavRukShathI shobhI rahyun chhe. pandaramA svapnamAn
panchavarNanAn mahAratnonI atyant UnchI rAshi joI, tyAn paraspar ratnonA kiraNonA
udyotathI indradhanuSh chaDI rahyun hatun. soLamA svapnamAn nirdhUm agni jvALAnA samUhathI
prajvalit joyo. tyArapachhI sundar chhe darshan jenun evAn soL svapno joIne mangaL
shabdonun shravaN karI mAtA jAgrat thayA. AgaL te mangaL shabdonun varNan sAmbhaLo.
jANe ke mangaL arthe sindUralipta suvarNano kaLash ja na hoy! ane tamArA mukhanI
jyotithI ane sharIranI prabhAthI andhakArano kShay thaI jashe em jANI potAnA prakAshanI
nirarthakatA jANI dIpakonI jyoti mand thaI chhe. pakShIo madhur kalarav kare chhe, jANe ke
tamArA mATe mangaL ja bolatA hoy! A mahelamAn je bAg chhe tenAn vRukShonAn pAndaDAn
prabhAtanA shItaL mand sugandhI pavanathI hAle chhe ane mahelanI vAvamAn sUryanun pratibimb
jovAthI chakavI harShit thaIne madhur avAj karIne chakavAne bolAve chhe. A hans tamArI
chAl joIne ati abhilAShAthI harShit thaI manohar shabda bole chhe ane sAras
pakShIonA sundar avAj AvI rahyA chhe. mATe he devI! have rAtri pUrNa thaI chhe, tame
nidrA chhoDo. A shabda sAmbhaLIne mAtA shayyA parathI beThA
Page 27 of 660
PDF/HTML Page 48 of 681
single page version
jANe ke tArAsanyukta AkAsh ja na hoy!
temane joIne sinhAsan uparathI UbhA thayA. rANI pAse AvIne beThI ane hAth joDIne
temane svapnanA samAchAr kahyA. tyAre rAjAe kahyun - he kalyANarUpaNI! tArI kUkhe
traNalokanA nAth shrI AdIshvar svAmI janamashe. A shabda sAmbhaLIne te kamaLanayanI,
chandravadanI param harSha pAmI. tyArapachhI indranI AgnAthI kubere pandar mahinA sudhI ratnonI
varShA karI. jenA garbhamAn AvyA pahelAn ja chha mahinAthI ratnonI varShA thaI tethI indrAdi
devoe temane hiraNyagarbha evun nAm ApIne stuti karI. A traNagnAn sanyukta bhagavAn
mAtAnA garbhamAn AvIne virAjyA to paN mAtAne koI prakAranI pIDA na thaI.
prANIo atyant harSha pAmyA. indranun Asan kampyun ane bhavanavAsI devone tyAn vagADayA
vinA ja shankh vAgyA. vyantaronA AvAsamAn svayamev nagArA vAgyA, jyotiShI devonA
sthAnamAn akasmAt sinhanAd thayA. kalpavAsI devonA sthAnamAn vagADayA vinA ghanT vAgyA.
A pramANe shubh chihanothI tIrthankaradevano janma thayAnun jANIne indrAdi devo nAbhirAjAne
gher AvyA. kevA chhe indra? airAvat hAthI upar beThA chhe, vividh prakAranA AbhUShaNo
paheryA chhe, anek prakAranA dev nRitya karavA lAgyA. devonA shabdothI dashe dishAo gunjI
UThI. pachhI ayodhyApurInI traN pradakShiNA karIne teo rAjAnA AngaNAmAn AvyA. kevI
chhe ayodhyA? dhanapatie rachelI chhe, parvat samAn UnchI koTathI manDit chhe, tenI AsapAs
UnDI khAI chhe ane tyAn jAtajAtanA ratnonA udyotathI gharo jyotirUp thaI rahyA chhe. pachhI
indrANIne bhagavAnane lAvavA mATe mAtA pAse mokalavAmAn AvI. indrANIe jaIne
namaskAr karIne mAyAmayI bALak mAtAnI pAse mUkI bhagavAne lAvI indranA hAthamAn
sompyA. kevA chhe bhagavAn? traN lokane jItanArun jemanun rUp chhe tethI indra hajAr netra
karIne bhagavAnanun rUp jovA chhatAn tRupta na thayA. pachhI saudharma indra bhagavAnane godamAn
laIne hAthI upar beThA, IshAn indre temanA upar chhatra dharyun ane sanatkumAr, mAhendra
chAmar DhoLavA lAgyA. bIjA badhA indro ane devo jayajayakAr karavA lAgyA. pachhI sumerU
parvatanA shikhar upar pAnDuk shilA upar sinhAsan par birAjamAn karyA vAjintronA nAd
thavA lAgyA. jANe ke samudra garjato hoy tevun drashya hatun. yakSha, kinnar, gAndharva, nArad
potAnI strIo sahit gIt gAvA lAgyA. kevun chhe te gAn? man ane kAnane haranAr
chhe. tyAn vINA vagere anek vAjintro vAgavA lAgyAn. apsarA hAvabhAvathI nRitya karavA
lAgI. indra janmAbhiShek
Page 28 of 660
PDF/HTML Page 49 of 681
single page version
mATe kShIrasAgaranA jaLathI suvarNakaLash bharI abhiShek karavAne taiyAr thayA. kevA chhe
kaLash? jenA mukhanI pahoLAI ek yojananI chhe ane peTALamAn chAr yojan pahoLo chhe,
ATh yojan UnDA chhe, jenun mukh kamaL ane patrothI DhankAyelun chhe evA ek hajAr ane
ATh kaLashothI indre abhiShek karAvyo. vikriyA RuddhinA sAmarthyathI indre potAnAn anek
rUp karyAn ane indronA lokapAl som, varuN, yam, kuber badhAe abhiShek karyo. indrANI
Adi devIoe potAnA hAthathI bhagavAnanA sharIr upar sugandhI padArthono lep karyo. kevI
chhe indrANI? pallav (patra) samAn chhe hAth jenA ane mahAgiri samAn chhe bhagavAn,
temane megh samAn kaLashothI snAn karAvyun, AbhUShaN paherAvyAn. kAnamAn chandrasUrya samAn be
kunDal paherAvyAn ane mastak upar padmarAgamaNinA AbhUShaN paherAvyA jenI kAnti dashe
dishAomAn phelAI gaI. ardhachandrAkAr kapALamAn chandananun tilak karyun, banne bhUjAo upar
ratnonA bAjubandh paherAvyAn ane shrIvatsa lakShaNayukta hRuday upar nakShatramALA samAn
motIonI sattAvIs serano hAr paherAvyo ane anek lakShaNanA dhArak bhagavAnane
mahAmaNimay kaDAn paherAvyAn. ratnamay kandorAthI nitamb shobhAyamAn thayA, jem pahADano
taT vIjaLIthI shobhe chhe. tem badhI AngaLIomAn ratnajaDit mudrikA paherAvI.
AbhUShaNothI bhagavAnanA sharIranI shI shobhA thAy? vaLI kalpavRukShanAn phUlovALun uttarAsan
paN Apyun. jem tArAothI AkAsh shobhe chhe tem puShpothI A uttarAsan shobhe chhe. te
uparAnt pArijAt, santAnak Adi kalpavRukShanAn phUlothI banAvelo mugaT temanA shir par
mukyo, tenA upar bhamarA gunjArav karatA hatA. A pramANe trailokyabhUShaNane AbhUShaN
paherAvyAn. indrAdik devo stuti karavA lAgyA. he dev! kALanA prabhAvathI jyAn dharmano nAsh
thayo chhe evun A jagat mahAn agnAn andhakArathI bharyun chhe, temAn bhramaN karatAn bhavya
jIvarUpI kamaLone praphullit karavA ane mohatimirano nAsh karavA Ap sUryarUpe udit
thayA chho. he jinachandra! ApanAn vachanarUpI kiraNothI bhavya jIvarUpI kumudonI pankti
praphullit thashe, bhavyone tattvanun darshan karAvavA mATe A jagatarUp gharamAn Ap
kevaLagnAnamay dIpak pragaT thayA chho ane pAparUp shatruonA nAsh mATe jANe ke Ap
tIkShNa bAN ja chho. Ap dhyAnAgni dvArA bhavATavIne bhasma karanAr chho ane duShTa
IndriyarUp sarpane vash karavA mATe garuD samAn chho tem ja shankArUpI vAdaLAone uDADI
mUkavA mATe prabaL pavan chho. he nAth! bhavya jIvarUpI papIhA ApanAn dharmAmRutarUp
vachananun pAn karavA mATe Apane ja mahAmegh jANIne ApanI sanmukh AvyA chhe. ApanI
atyant nirmaL kIrti traN lokamAn gaNAy chhe. Apane namaskAr ho. Ap kalpavRukSha chho,
guNarUp puShpothI shobhatA manavAnchhit phaL Apo chho, Ap karmarUp kAShThane kApavA mATe
tIkShNa dhAradAr mahA kuThAr chho. he bhagavAn! Apane amArA vAramvAr namaskAr ho. A
moharUp parvatane bhedavA mATe vajrarUp
Page 29 of 660
PDF/HTML Page 50 of 681
single page version
vajrarUp ja chho ane dukharUp agnine bujhAvavA mATe jaLarUp chho. he nirmaLasvarUp Ap
karmarUp rajarahit kevaL AkAsharUp ja chho, mATe Apane vAramvAr namaskAr karIe chhIe.
A pramANe indrAdik dev bhagavAnanI stuti karI, vAramvAr namaskAr karI, airAvat hAthI
upar besADI bhagavAnane ayodhyA lAvyA. indre bhagavAnane mAtAnI godamAn padharAvI,
param Anandit thaIne tAnDavanRitya karyun. A pramANe janmotsav UjavIne devo potapotAnA
sthAnamAn gayA. mAtApitA bhagavAnane joIne khUb harSha pAmyAn. kevA chhe shrI bhagavAn?
adbhut AbhUShaNothI vibhUShit chhe, param sugandhano lep sharIr upar thayel chhe, temanun
chAritra sundar chhe. temanA sharIranI kAntithI dashe dishA prakAshit thaI rahI chhe, mahAkomaL
sharIr chhe. mAtA bhagavAnane joIne atyant harSha pAmI, ane akathya sukhasAgaramAn DUbI
gaI. UgatA sUryathI pUrva dishA shobhe tem te mAtA bhagavAnane godamAn laIne shobhatI
hatI. trilokanAthane joIne nAbhirAjA potAne kRutArtha mAnavA lAgyA. putranAn gAtrono
sparsha karIne netra harShit thayA, man Anand pAmyun. samasta jagatamAn mukhya evA
jinarAjanun RuShabh nAm pADIne mAtApitA sevA karavA lAgyAn. hAthanA angUThAmAn indre
amRutaras mUkyo hato, tenun pAn karIne bhagavAnanA sharIranI vRuddhi thatI gaI vaLI,
prabhunI ummar jevaDA devakumAro indre mokalyA hatA. temanI sAthe niShpAp krIDA karatA hatA.
te krIDA mAtApitAne atyant sukh ApatI hatI.
temanAmAn thoDA ja samayamAn anek guNonI vRuddhi thatI gaI. temanun rUp atyant sundar,
avarNanIy, Ankh ane manane ThAranArun, chhAtI merunI bhInt samAn mahAunnat ane draDh
hatI. diggajonA thAmbhalA samAn bAhu hatA, jANe ke jagatanAn kArya pUrAn karavAne kalpavRukSha
ja hatA. banne jAndh traNalokarUp gharane TekArUp stambharUp hatI. temanun mukh potAnI kAntithI
chandramAne jItatun hatun ane dIptithI sUryane jItatun hatun, temanA banne hAth komaLathIy
atikomaL ane lAl hatheLiyovALA, temanA kesh saghan dIrdha, vakra, pAtaLA, chIkaNA ane
shyAm hatA jANe ke sumerunA shikhar upar nIlAchal virAjato hoy. rUp to mahAadbhUt,
anupam, sarvalokonA netrane priy, jenA upar anek kAmadev vArI jaIe evun, sarva
upamAne ulandhI jAy, sarvanAn man-netrane hare evun hatun. A pramANe bhagavAn kumAr
avasthAmAn paN jagatane sukh ApatA hatA. te vakhate kalpavRukSha sarvathA naShTa thayAn ane
vAvyA vinA potAnI meLe dhAnya UgavA lAgyun. loko atyant bhoLA ane ShaTkarmothI
ajAN hatA. temaNe pratham IkShurasano AhAr karyo. te AhAr kAnti temaj vIryAdik
ApavAne samartha hato. keTalAk vakhat pachhI lokonI bhUkh vadhavA lAgI. jyAre sheraDInA
rasathI tRupti na thaI tyAre sarve loko nAbhirAjAnI pAse AvyA ane namaskAr karIne
vinantI karavA
Page 30 of 660
PDF/HTML Page 51 of 681
single page version
lAgyA ke he nAth! badhAn kalpavRukSha nAsh pAmyAn chhe ane ame kShudhAtRuShAthI pIDit chhIe,
Apane sharaNe AvyA chhIe, Ap rakShA karo. A keTalAnk phaLavALAn vRukSho pRithvI upar
UgyAn chhe, emanI vidhi ame jANatA nathI. emAn kyAn khAvA yogya chhe ane kyAn khAvA
yogya nathI? A gAyabhensanAn stanomAnthI k kjhare chhe, paN te shun chhe? A vAghasinhAdi
pahelAn saraL hatA, have e vakrarUp dekhAy chhe ane A mahAmanohar sthaL upar ane
jaLamAn phUlo dekhAy chhe te shun chhe? he prabhu! ApanI kRupAthI AjIvikAnA upAyo ame
jANIe to ame sukhethI jIvI shakIe. prajAnAn A vachano sAmbhaLIne nAbhirAjAne dayA
AvI. mahAdhIr nAbhirAjAe temane kahyun ke A jagatamAn RuShabhadev samAn bIjA koi
nathI, jemanA janma samaye ratnonI vRuShTi thaI hatI. indrAdi devo AvyA hatA, lokone
Anand thayo hato. te bhagavAn mahA atishay sanyukta chhe, temanI pAse jaIne ApaNe sau
AjIvikAno upAy pUchhIe. bhagavAnanun gnAn mohatimirano ant karanAr chhe. te prajA
sahit nAbhirAjA bhagavAnanI samIp AvyA ane samasta prajAe namaskAr karIne
bhagavAnanI stuti karI. he dev! Apanun sharIr AkhA lokane oLanganAr tejomay bhAse
chhe. te sarva lakShaNothI pUrNa mahAshobhAyamAn chhe, ApanA atyant nirmaL guN AkhA
jagatamAn phelAI gayA chhe, te guN chandramAnA kiraN samAn ujjavaL, atyant AnandadAyI
chhe. he prabhu! ame je kAm mATe ApanA pitAjInI pAse AvyA hatA te mATe teo
amane ApanI pAse lAvyA chhe. tame mahApuruSh, mahAvidvAn, anek atishayothI manDit
chho. AvA mahAn puruSh paN ApanI sevA kare chhe mATe Ap dayA lAvIne amArun rakShaN
karo. kShudhA, tRuShA dUr karavAno upAy batAvo. sinhAdik krUr prANIono bhay maTe evo
upAy paN batAvo, tyAre komaL hRudayavALA, kRupAnidhi bhagavAne indrane karmabhUminI rIt
pragaT karavAnI AgnA karI. pratham nagar, grAm, gRuhAdinI rachanA thaI. je manuShyo shUravIr
dekhAyA temane kShatriy varNanA nakkI karavAmAn AvyA. temane AgnA karavAmAn AvI ke tame
dIn, anAthanI rakShA karo. keTalAkone vANijyAdik karma batAvIne vaishya gaNAvAy. je
sevAdi anek kAryo karatA hatA. temane shudra gaNAvyA. A pramANe bhagavAne goThavaN karI.
prajA A karmarUp yugane kRutayug (satyayug) kahevA lAgI. teo paramaharSha pAmyA. shrI
RuShabhadevane sunandA ane nandA e be rANI hatI. moTI rANIne bharatAdik so putro ane
brAhmI nAmanI ek putrI thaI tathA bIjI rANIne bAhubali nAmano putra ane sundarI
nAmanI putrI thaI. bhagavAne tresaTh lAkh pUrva sudhI rAjya karyun. pahelAn vIs lAkh pUrva
sudhI kumArAvasthAmAn rahyA. A pramANe tyAnsI lAkh pUrva gharamAn rahyA.
vichAravA lAgyA ke A sansArI jIvo nakAmA ja Indriyone tRupta karIne uchcha chAritranI
viDambanA kare chhe. potAnA sharIrane khedanun kAraN evI je jagatanI cheShTA tene jagatanA
jIvo sukh mAne chhe. A jagatamAn keTalAk
Page 31 of 660
PDF/HTML Page 52 of 681
single page version
AgnA kare chhe, temanAn vachan garvathI bharelAn chhe. dhikkar chhe A sansArane! jemAn jIv dukh
ja bhogave chhe ane dukhane ja sukh mAnI rahyA chhe. mATe hun jagatanAn viShayasukho chhoDIne
tap-sanyamAdi shubh prayatna karIne mokShasukhanI prApti mATe udyam karIsh. A viShayasukh
kShaNabhangur chhe ane karmanA udayathI UpajyAn chhe tethI kRutrim (banAvaTI) chhe. A pramANe
shrI RuShabhadevanun man vairAgyachintanamAn pravartyun chhe. te vakhate laukAntik devo AvIne stuti
karavA lAgyA ke he nAth! Ape sundar vichAr karyo chhe. traN lokamAn kalyANanun kAraN A
ja chhe. bharatakShetramAn mokShamArgano vichchhed thayo hato. te have ApanI kRupAthI pravartashe. A
jIvo tame batAvelA mArga dvArA lokashikhar arthAt nirvANapad pAmashe. A pramANe stuti
karIne laukAntik devo potAnA sthAnamAn gayA. indrAdik devoe AvIne tapakalyANakano
utsav karyo. sudarshanA nAmanI ratnajaDit pAlakhImAn bhagavAnane besADayA. kalpavRukShanAn
phUlonI mALAthI te pAlakhI atyant sugandhit banI chhe, motInA hArothI shobhAyamAn chhe,
pAlakhImAn bhagavAn besIne gharamAnthI vanamAn javA nIkaLyA. vividh prakAranAn vAjintronA
shabdathI ane devonA nRityathI dase dishAo shabdarUp thaI. te mahAvibhUti sanyukta tilak
nAmanA udyAnamAn gayA. mAtApitAdik sarva kuTumbIjanonI kShamA mAgIne, siddhabhagavantone
namaskAr karIne temaNe munipad dhAraN karyun. samasta vastrAbhUShaNano tyAg karyo, keshaloch
karyo. indre te kesh ratnathI peTImAn laI jaIne kShIrasAgaramAn nAkhyA. jyAre bhagavAn
munirAj thayA tyAre temanA pratyenI phakta bhaktinA ja kAraNe chAr hajAr rAjAo, muninun
svarUp na jANavA chhatAn temanI sAthe nagna thayA. bhagavAne chha mahinA sudhI nishchaL
kAyotsarga dhAraN karyo arthAt sumeru parvat samAn nishchaL thaIne rahyA ane man-
indriyano nirodh karyo.
pavanathI bhUmi par DhaLI paDayA, keTalAk je khUb baLavAn hatA te bhUmi par to na paDay
A, parantu besI gayA, keTalAk kAyotsarga chhoDIne bhUkhatarasathI pIDAIne phaLAdino AhAr
karavA lAgyA ane keTalAk garamIthI tapta thaIne shItaL jaLamAn praveshavA lAgyA. temanI
AvI pravRutti joIne AkAshamAn devavANI thaI ke “munirUp dhAraN karIne tame Avun kAm
na karo, A rUp dhAraN karIne tame Avun kArya karasho to narakAdi dukhanun kAraN thashe.”
tyAre te nagnavesh tajIne valkal paheravA lAgyA, keTalAke charmAdi dhAraN karyA, keTalAk
darbha-dhAs Adi dhAraN karavA lAgyA. teo phaLAdithI bhUkh ane shItaL jaLathI taras
maTADavA lAgyA. A pramANe A loko chAritrabhraShTa thaIne ane svachchhandI banIne
bhagavAnanA matathI viparIt banI sharIranun poShaN karavA lAgyA. koIe temane pUchhayun ke
tame A kAm bhagavAnanI AgnAthI karo chho ke manathI karo chho? tyAre temaNe javAb
Apyo ke bhagavAn to maunarUp chhe, kAI kahetA nathI. ame bhUkh, taras, ThanDI,
Page 32 of 660
PDF/HTML Page 53 of 681
single page version
chAlo ghare jaIne strIputrAdine joie. tyAre temanAmAnthI keTalAke kahyun ke jo ApaNe
gharamAn jaishun to bharat ApaNane gharamAnthI hAnkI kADhashe ane tIvra danD deshe, mATe gher na
javun, paN vanamAn ja rahevun. A badhAmAn sauthI abhimAnI bharatano putra, bhagavAnano
pautra mArich bhagavAn vastro paherIne parivrAjik (sannyAsI) no mArga pragaT karavA lAgyo.
pramANe yAchanA karavA lAgyA tyAre dharaNendranun Asan kampAyamAn thayun. dharaNendre AvIne
temane vijyArddhanun rAjya Apyun, te vijyArddha parvat bhogabhUmi samAn chhe, pRithvInA taLathI
te pachchIs yojan Uncho chhe, savA chha yojananun mUL chhe, bhUmi upar pachAs yojan pahoLo
chhe. jamInathI das yojan Unche jaIe tyAn das das yojananI be shreNI chhe. ek dakShiN
shreNI ane ek uttar shreNI. A banne shreNIomAn vidyAdharo vase chhe. dakShiN shreNInI
nagarI pachAs ane uttar shreNInI sATh chhe. ek ek nagarane karoD karoD grAm
vInTaLAyelAn chhe. das yojanathI e bIjA dasayojan jaIe to tyAn gandharva, kinnarAdi
devonA nivAs chhe ane pAnch yojan upar jaIe tyAn navashikhar chhe. temAn pratham siddhakUT
par chAraNamuni AvIne dhyAn dhare chhe. vidyAdharonI dakShiN shreNInI je pachAs nagarI chhe
temAn rathanUpur mukhya chhe ane uttar shreNInI je sATh nagarI chhe temAn alakAvatI nagarI
mukhya chhe A vidyAdharono lok svargalok samAn chhe, tyAn sadAy utsAh pravarte chhe. nagarane
vishAL daravAjA ane dvAr chhe, suvarNanA koT, UnDI khAI ane van-upavan vAv, kUvA,
sarovarAdithI shobhAyamAn chhe. tyAn sarva RutunAn dhAnya ane sarva RutunAn phaL-phUl sadA
maLe chhe, sarva prakAranI auShadhio maLe chhe. sarovaro kamaLothI bharelAn chhe. temAn hans krIDA
kare chhe. tyAn dahIn, ghI, jaLanAn jharaNAn vahe chhe. vAvanAn pagathiyAn maNisuvarNanAn chhe, kamaLonI
suvAsathI shobhe chhe. tyAn kAmadhenun samAn gAy chhe, parvat samAn anAjanA DhagalA chhe,
mArga dhUL-kanTakAdi rahit chhe, vishAL vRukShonI chhAyA chhe ane manohar jaLanAn sthAn chhe.
chomAsAmAn manavAnchhit meghavarShA thAy chhe, meghonI AnandadAyak garjanA sambhaLAy chhe,
shItakALamAn shItanI adhik bAdhA nathI, grIShmaRutumAn visheSh garamI lAgatI nathI. tyAn chha
RutunA vilAs chhe, strIo sarva AbhUShaNothI manDit komaL angavALI chhe, sarvakaLAmAn
nipuN ShaTkumArikA samAn prabhAvavALI chhe. kevI chhe te vidyAdharI? keTalIk to kamaLanA
garbha samAn prabhA dhAraN kare chhe, keTalIk shyAmasundar nIlakamaLanI prabhA dhAraN kare chhe,
keTalIk suvarNapuShpa samAn rang dhAraN kare chhe, keTalIk vidyut samAn jyoti dhAraN kare
chhe, A vidyAdharIo mahAsugandhI sharIravALI chhe, jANe ke nandanavananA pavanathI ja banAvI
hoy! te sundar phUlonAn ghareNAn pahere chhe, jANe ke vasantanI putrI ja chhe! ane chandramA
samAn tenI kAnti chhe, jANe ke potAnA prakAsharUp sarovaramAn
Page 33 of 660
PDF/HTML Page 54 of 681
single page version
netrovALI, hansInI chAlavALI, evI vidyAdharIo devAnganA samAn shobhe chhe. vidyAdhar
puruSho mahAsundar, shUravIr, sinh samAn parAkramI chhe. mahAbAhu, mahAparAkramI,
AkAshagamanamAn samartha, shubh lakShaNovALA, shubh kriyA karanArA, nyAyamArgI, devo samAn
prabhAvALA potAnI strIo sahit vimAnamAn besI aDhI dvIpamAn IchchhAnusAr gaman kare
chhe. A pramANe banne shreNIomAn te vidyAdharo devatulya IShTa bhog bhogavatA thakA
mahAvidyAo dhAraN kare chhe, kAmadev samAn chhe rUp jemanun ane chandramA samAn chhe vadan
jemanA, evA vidyAdharo hoy chhe. dharmanA prasAdathI prANI sukhasampatti pAme chhe tethI ek
dharmano ja prayatna karo ane gnAnarUp sUryathI agnAnatimirano nAsh karo.
nahotA. temaNe anek nagar ane gAmamAn vihAr karyo. jANe ke adbhut sUrya ja viharI
rahyo hoy! jemaNe potAnA dehanI kAntithI pRithvImanDaL upar prakAsh pAtharI dIdho chhe, jemanA
skandh sumerunA shikhar samAn dedIpyamAn chhe evA te param samAdhAnarUp adhodraShTie
jotA, jIvadayAnun pAlan karatA vihAr karI rahyA chhe. nagar, grAmAdimAn agnAnI loko
vividh prakAranAn vastra, ratna, hAthI, ghoDA, rath, kanyAdikanI bheT dharatA hatA, paN prabhune
tenun to kAI prayojan chhe nahi, tethI prabhu pharIthI vanamAn chAlyA jAy chhe, A pramANe chha
mahinA sudhI vidhipUrvak prApti na thaI arthAt dIkShAsamayathI ek varSha AhAr vinA
vItyun. pachhI vihAr karatAn te hastinApur AvyA, tyAre sarvajano puruShottam bhagavAnane
joIne Ashcharya pAmyA. rAjA somaprabh ane temanA nAnA bhAI shreyAnsakumAr, A banne
bhAI UThIne temanI sAme gayA. shreyAnsakumArane bhagavAnane jotAn ja pUrvabhavanun smaraN
thayun ane temaNe muninA AhAranI vidhi jANI lIdhI. te rAjA bhagavAnanI pradakShiNA detAn
sumerunI pradakShiNA sUrya daI rahyo hoy tevA shobhatAn hatA. temaNe vAramvAr namaskAr karIne
ratnapAtramAnthI ardhya ApI bhagavAnanAn
bhagavAnanA guNamAn anurAgI thayun chhe evA shreyAnse mahApavitra ratnonA kaLashomAn rAkhelA atyant
Page 34 of 660
PDF/HTML Page 55 of 681
single page version
shItaL, madhur IkShurasano AhAr Apyo. param shraddhA ane navadhA bhaktithI AhAradAn
Apyun, varShopavAsanun pAraNun thayun tenA atishayathI devo harShit thayA, panchAshcharyo pragaT karyAn.
pratham ratnonI varShA thaI. kalpavRukShanA pAnch prakAranAn phUlonI varShA thaI. shItaL mand
sugandhavAyu vAvA lAgyo. anek prakAranAn dundubhi vAjintro vAgavA lAgyAn ane devavANI
thaI ke dhanya A pAtra! dhanya A dAn! ne dhanya chhe A dAn ApanAr rAjA shreyAns!
AkAshamAn A pramANe devonA shabda thayA. shreyAnsakumAranI kIrti joIne dAnanI rIt pragaT
thaI. devo vaDe shreyAnsarAjA prashansA pAmyA. bharat chakravartIe ayodhyAthI AvIne
shreyAnsarAjAnI khUb stuti karI ane potAno atyant prem batAvyo. bhagavAn AhAr
laIne vanamAn gayA.
chhe. bhagavAnane kevaLagnAn thayun tyAre ATh prAtihArya pragaT thayA. pratham to temanA
sharIranI kAntithI evun manDaL rachAyun ke jenAthI sUryachandrano prakAsh paN jhAnkho bhAse,
rAtridivasano bhed kaLAy nahi. bIjun ashokavRukSha ratnamay puShpo ane rakta pallavavALun
pragaT thayun. AkAshamAnthI devoe puShpavRuShTi karI, jenI sugandhathI bhamarAo gunjArav karI
rahyA hatA. dundubhi vAjintrono dhvani phelAyo. devoe samudranA shabdathI paN gambhIr avAje
vAjAn vagADayAn. e devonAn sharIr mAyAmayI hovAthI adrashya rahyAn hatAn. indrAdik
chandramAnAn kiraNothI paN adhik ujjavaL chAmar DhoLatA hatA. sumerunA shikhar samAn
pRithvInA mugaTarUp sinhAsan Apane birAjavA mATe pragaT thayun. e sinhAsane potAnI
jyotithI sUryanA tejane paN jItI lIdhun chhe. traN lokanI prabhutAnA chihanasvarUp motInI
jhAlarathI shobhAyamAn traN chhatra shobhatAn hatAn, jANe ke bhagavAnano nirmaL yash na
phelAvatA hoy! samosaraNamAn bhagavAn sinhAsan upar birAjyA tenI shobhAnun kathan to
kevaLI ja karI shake, bIjA koI nahi. badhA ja chaturnikAyanA devo vandanA karavA AvyA.
bhagavAnanA mukhya gaNadhar vRuShabhaShen thayA te bhagavAnanA bIjA nambaranA putra hatA. anya
paN je muni thayA hatA te mahAvairAgyavant munio vagere bAr sabhAnA jIvo potapotAnAn
sthAnamAn besI gayA. tyArapachhI bhagavAnano divya dhvani pragaT thayo, jeNe potAnA nAdathI
dundubhinA dhvanine jItI lIdho hato. bhagavAne jIvonA kalyAN arthe tattvArthanun kathan karyun.
traN lokamAn jIvone dharma ja param sharaN chhe, enAthI ja paramasukh thAy chhe, sukh mATe
badhA ja prayatna kare chhe, paN sukh dharmanA kAraNe ja thAy chhe. Am jANIne dharmano prayatna
karo. jem vAdaLA vinA varasAd thato nathI, bIj vinA dhAnya Ugatun nathI tem jIvone
dharma vinA sukh maLatun nathI. jem koI pangu (langaDo mANas) chAlavAnI IchchhA kare, mUngo
bolavAnI IchchhA kare ane AndhaLo dekhavAnI IchchhA kare tem mUDh prANI dharma vinA
sukhanI IchchhA kare chhe. jem paramANun karatAn bIjun koI sUkShma nathI ane AkAshathI koI
moTun nathI tem dharma samAn jIvono bIjo koI mitra nathI ane dayA
Page 35 of 660
PDF/HTML Page 56 of 681
single page version
ja maLe chhe. mATe dharma vinA bIjo udyam karavAthI sho lAbh? je vidvadjano jIvonI dayA
vaDe nirmaL dharmanun sevan kare chhe temane ja Urdhvagati maLe chhe, bIjA adyogati pAme chhe.
jo ke dravyalingI muni tapanI shaktithI svargamAn jAy chhe, to paN moTA devonA dAs
banIne temanI sevA kare chhe. devalokamAn nIch dev banavun te dev-durgati chhe. te devadurgatinAn
dukho bhogavIne tiryanchagatinA dukh bhogave chhe ane je jinashAsananA abhyAsI,
samyagdraShTi, tap-sanyam dhAraN karanArA devalokamAn jAy chhe te indrAdi moTA dev thaIne
ghaNo kAL sukh bhogavIne devalokamAnthI chyavIne manuShya thaI mokSha pAme chhe. dharma be
prakAranA chhe ek munidharma, bIjo shrAvakadharma. A sivAyano trIjo dharmaprakAr mAnanAr
mohAgnithI dagdha chhe. pAnch aNuvrat, traN guNavrat ane chAr shikShAvrat e shrAvakano dharma
chhe. shrAvak maraN samaye sarva Arambhano tyAg karI, sharIr pratye nirmam banI, samAdhimaraN
karIne uttam gatine pAme chhe. pAnch mahAvrat, pAnch samiti, traN gupti A ter prakAranun
chAritra e muniono dharma chhe. dase dishA e ja munionAn vastra chhe. je puruSh munidharma
angIkAr kare chhe, te shuddhopayoganA prasAdathI nirvAN pAme chhe ane jemane shubhopayogano
ansh rahe chhe te svarga pAme chhe, paramparAe mokSha pAme chhe. je jIv bhArapUrvak munionI
stuti kare chhe te paN dharma pAme chhe. kevA chhe muni? param brahmacharyanA dhArak chhe. A jIv
dharmanA prabhAvathI sarva pApothI chhUTe chhe ane gnAn pAme chhe.
sahit shrAvakanAn vrat dhAraN karyAn. keTalAke munivrat dhAraN karyAn. sur, asur manuShya dharma
shravaN karIne potapotAnA ThekANe gayA. bhagavAne je je deshomAn vihAr karyo, te te deshomAn
dharmano udyot thayo. teo jyAn jyAn birAjatA hatA tyAn so so yojano sudhI
durbhikShAdinI sarva bAdhAo maTI jatI hatI. bhagavAnane choryAsI gaNadhar hatA ane
choryAsI hajAr sAdhu hatA. A badhA sAthe temaNe sarva uttam deshamAn vihAr karyo.
hatI, navanidhi, chaud ratna, darekanI hajAr hajAr dev sevA karatA. traN karoD gAy, ek
karoD haL, choryAsI lAkh hAthI, eTalA ja rath, aDhAr karoD ghoDA, batrIs hajAr
mugaTabandh rAjA ane eTalA ja mahAsampadAthI bharelA desh, devAnganA samAn chhannun hajAr
rANIo ItyAdi chakravartInA vaibhavanun kyAn sudhI varNan karIe? podanapuramAn bIjI
mAtAnA putra bAhubalIe bharatanI AgnA na mAnI ane kahyun ke ame paN RuShabhadevanA
putra chhIe, shA mATe AgnA mAnIe? tyAre bharate bAhubalI par chaDAI karI, senA vachche
yuddha na thayun. mAtra beu bhAI paraspar yuddha kare em nakkI karyun.
Page 36 of 660
PDF/HTML Page 57 of 681
single page version
traN yuddhanI yojanA karI. 1 draShTiyuddha, 2 jaLayuddha ane 3 mallayuddha. traNey yuddhomAn
bAhubalI jItyA ane bharat hAryA tyAre bharate bAhubalI upar chakra chhoDayun, paN te temanA
charam sharIrano ghAt na karI shakyun, pAchhun pharIne bharatanA hAthamAn Avyun. bharat sharamAI
gayA. bAhubalI sarva bhogono tyAg karIne virakta thayA. ek varSha sudhI kAyotsarga karIne
sthir rahyA. sharIr upar velaDIo vInTaLAI vaLI, sarpoe rAphaDA banAvyA. ek varSha pachhI
temane kevaLagnAn thayun. bharat chakravartIe AvIne kevaLInI pUjA karI. bAhubalI kevaLI
thoDA samay pachhI nirvAN pAmyA. avasarpiNI kALamAn pratham mokSha pAmanAr te hatA.
bharat chakravartIe niShkanTakapaNe chha khanDanun rAjya karyun. temanA rAjyamAn vidyAdharo samAn sarva
sampattivAn ane devalok samAn mahAvibhUtithI manDit rAjAo hatA, tyAn manuShyo dev
samAn nAnA prakAranA vastrAbharaNathI shobhatA anek prakAranI shubh cheShTAthI Anand
pAmatA hatA. lok bhogabhUmi samAn sukhI, rAjA lokapAl samAn, strIo kAmanA
nivAsanI bhUmirUp apsarA samAn hatI. jem svargamAn indra rAj kare tevI rIte bharate
pRithvI upar ekachhatre rAjya karyun. bharatanI subhadrA rANI indrANI samAn hatI, ek hajAr
dev tenI sevA karatA hatA. chakravartIne anek putro thayA. temaNe pRithvI upar rAjya karyun.
A pramANe gautam svAmIe bharatanun charitra shreNik rAjAne kahyun.
jIvadayAthI komaL chhe ane mad-matsararahit chhe. evA gaNadharadeve kahyun ke ek divas bharate
ayodhyAnI samIpamAn bhagavAnanun Agaman thayun chhe em jANIne, samosaraNamAn jaI,
vandanA karIne bhagavAnane munionA AhAranI vidhi pUchhI. tyAre bhagavAnanI AgnA thaI
ke muni tRuShNArahit, jitendriy anek mAsopavAs kare ane bIjAnA gher jaIne nirdoSh
AhAr le ane jo antarAy paDe to AhAr na le, prANarakShA nimitte nirdoSh AhAr kare
ane dharmanA hetuthI ja prANanun rakShaN kare tathA mokShanA hetuthI te dharmanun AcharaN kare ke
jemAn koIpaN prANIne bAdhA na pahonche. Avo munino dharma sAmbhaLIne chakravartI vichAre chhe
ke aho! A jainanA vrat mahAdurdhar chhe, munio sharIr pratye paN nispRuh rahe chhe to
pachhI bIjI vastuomAn temane vAnchhA kevI rIte rahe? muni mahAnirgranth, nirlobhI ane sarva
jIvonI dayAmAn tatpar hoy chhe. mAre vaibhav ghaNo chhe. hun aNuvratI shrAvakane bhaktithI dAn
daun ane dIn lokone dayAdAn daun. A shrAvak paN muninA laghubhrAtA chhe. Am vichArIne
teNe lokone bhojan mATe bolAvyA. vratIonI parIkShA mATe AngaNAmAn chAval, aDad,
mag vagere vAvyA hatA, tenA ankurA UgI nIkaLyA hatA, tyAn thaIne temane bolAvyA.
temAn je avivekI hatA te to lIlotarIne kacharIne AvyA ane je vivekI hatA te ankur
joIne ek taraph UbhA rahI gayA, temane bharate ankurarahit mArga parathI
Page 37 of 660
PDF/HTML Page 58 of 681
single page version
(janoi) paherAvI, temane AdarapUrvak bhojan karAvyun. vastrAbharaN ApyA ane
manavAnchhit dAn Apyun. jeo ankurAne kacharIne AvyA hatA temane avratI jANIne temano
Adar na karyo. temaNe vratIone brAhmaN TharAvyA. chakravartInA mAnathI AmAnnA keTalAk
garva pAmyA ane keTalAk lobhanI adhikatAthI dhanavAn lokone joIne yAchanA karavA lAgyA.
panchamakALamAn mahAmadondanamatta thashe ane hinsAmAn dharma mAnI jIvone haNashe, mahAkaShAyayukta
thaI sadA pAp kriyAmAn pravartashe ane hinsAnA prarUpak granthone sanAtan mAnIne samasta
prajAne lobh upajAvashe. mahA ArambhamAn Asakta, parigrahamAn tatpar, jinabhAShit mArganI
sadA nindA karashe, nirgranth munine joIne khUb krodh karashe. A vachan sAmbhaLI bharat
emanA upar kopAyamAn thayA. tyAre teo bhagavAnanA sharaNe gayA. bhagavAne bharatane
kahyun - he bharat! kaLikALamAn Am ja thavAnun chhe, tame kaShAy na karo. A pramANe
vipronI (brAhmaNonI) pravRutti thaI ane jeo bhagavAnanI sAthe vairAgya mATe nIkaLyA
hatA te chAritrabhraShTa thayA. temanAmAnthI kachchhAdik keTalAk to savaLA thaI gayA, paN
mArIchAdi sulaTA na thayA. temanA shiShya-pratishiShyAdik sAnkhya yogamAn pravartyA, temaNe
kaupIn (langoTI) dhAraN karI, valkalAdi paheryAn. A vipronI ane parivrAjak eTale danDI
sanyAsIonI pravRutti batAvI.
emAnthI sUryavansh pravartyo chhe. 2 som (chandra) vansh. te chandramAnA kiraN samAn nirmaL chhe.
3 vidyAdharono vansh-atyant nirmaL chhe. 4. harivansh-jagataprasiddha chhe. have eno bhinna
bhinna vistAr kahe chhe.
sUryavashan pravartyo chhe. arka
Page 38 of 660
PDF/HTML Page 59 of 681
single page version
nAm sUryanun chhe tethI arkakIrtino vansh sUryavansh kahevAy chhe. A sUryavanshamAn rAjA
arkakIrtino satayash nAmano putra thayo. temane balAk, temane subal, temane ravitej,
temane mahAbal, mahAbalane atibal, temane amRut, amRutane subhadra, temane sAgar, temane
bhadra, temane ravitej, temane shashI, temane prabhUtatej, temane tejasvI, temane tapabal, temane
ativIrya, temane suvIrya, temane uditaparAkram, sUrya, temane indradyumaNi, temane mahendrajit,
temane prabhUt, temane vibhu, temane avidhvans, temane vItabhI, temane vRuShabhadhvaj, temane
garuNAnk, temane mRugAnk; A pramANe sUryavanshamAn anek rAjA thayA. te badhA sansArabhramaNathI
bhayabhIt thaI putrone rAjya ApI munivratadhArak thayA. teo sharIrathI paN nispRuhI
mahAnirgranth hatA. A tane sUryavanshanI utpatti kahI.
ItyAdi anek rAjA thayA. teo paN nirmaL chaiShTAyukta munivrat dhAraN karI paramadhAmane
pAmyA. keTalAk dev thaI manuShyajanma laI siddha thayA. A somavanshanI utpatti kahI.
vajrAyudh, tene vajra, tene suvajra, tene vajrabhRut, tene vajrAbh, tene vajrabAhu, tene vajrAnk,
tene vajrasundar, tene vajrapANi, tene vajrabhAnu, tene vajravAn, tene vidyunmukh, tene suvakra,
tene vidyudraShTra, tene vidyut, vidyutAbh, tene vidyudveg, tene vaidyut ItyAdi vidyAdharonA
vanshamAn anek rAjA thayA. potapotAnA putrone rAjya ApI, jinadIkShA dhAraN karI,
rAgadveShano nAsh karI teo siddhapad pAmyA keTalAk devalokamAn gayA ane je mohapAshathI
bandhAyelA hatA te rAjyamAn ja marIne kugatimAn gayA.
(sanjayant muninA upasarganun kAraN)
tyAn teNe sanjayant svAmIne dhyAnarUDh joyA. temanun sharIr parvat samAn nishchaL hatun. te
pApIe munine joIne pUrvajanmanA verathI temane upADIne panchagiri parvat upar mUkyA
ane lokone kahyun ke Ane mAro. pApI jIvoe lAThIthI, mUThIthI, pAShANAdi anek
prakArathI temane mAryA. munine samabhAvanA prasAdathI jarApaN kalesh na thayo. temaNe dussah
upasarga upar jIt meLavI, lokAlokaprakAshak kevaLagnAn utpanna karyun. sarva devo temanI
vandanA mATe AvyA, dharaNendra paN AvyA. te dharaNendra pUrvabhavamAn muninA bhAI hatA. tethI
temaNe krodh karIne sarva vidyAdharone nAgapAshamAn bAndhyA. tyAre badhAe vinantI karI ke A
aparAdh vidyudanShTrano chhe eTale bIjAone chhoDayA paN vadyudanShTrane na chhoDayo, mAravA taiyAr
thayA tyAre devoe prArthanA karIne tene chhoDAvyo. tene chhoDayo
Page 39 of 660
PDF/HTML Page 60 of 681
single page version
siddha thashe. dharaNendre kahyun ke sanjayant svAmInI pratimA samIp tap karavAthI tane vidyA prApta
thashe, parantu chaityAlayo ane munionun ullanghan karavAthI vidyAno nAsh thashe; mATe tAre
temanI vandanA karIne AgaL gaman karavun yogya chhe. pachhI dharaNendre sanjayant svAmIne pUchhayun
ke he prabho! vidyudanShTre ApanA upar upasarga kem karyo? bhagavAn sanjayant svAmIe uttar
Apyo ke chAr gatimAn paribhramaN karatAn hun shakaT nAmanA gAmamAn dayALu, priyavAdI
hitakar nAmano ek sheTh thayo hato. mAro niShkapaT svabhAv hato. hun sAdhusevAmAn tatpar
raheto. tyAnthI hun samAdhimaraN karIne kumudAvatI nagarImAn nyAyamArgI shrIvardhan nAmano
rAjA thayo. te gAmamAn ek brAhmaN agnAn tap karIne kudev thayo hato tyAnthI chyavIne te
rAjA shrIvardhanano vahinashikh nAmano purohit thayo. te mahAduShTa, guptapaNe akArya karato
hato, potAne satyaghoSh kahevarAvato hato, parantu mahAjUTho, paradravya haranAr, evAn tenAn
kukarmane koI jANatun nahotun. te jagatamAn potAne satyavAdI kahevarAvato, ek nemidatta
sheThanAn ratna teNe harI lIdhAn hatAn. rANI rAmadattAe jugAramAn purohitanI vInTI jItI
lIdhI ane dAsIne purohitanA gher mokalIne ratna magAvI lIdhAn ane sheThane ApI dIdhAn.
rAjAe purohitane AkarI shikShA karI. te purohit marIne ek bhav pachhI A vidyAdharono
adhipati thayo ane rAjA munivrat dhAraN karIne dev thayo. keTalAk bhav pachhI e jIv
sanjayant rUpe janmyo ane eNe pUrvabhavanA prasangathI amArA upar upasarga karyo. A kathA
sAmbhaLI nAgendra potAnA sthAne gayo.
sinhaprabh, tene sinhaketu, tene shashAnk, tene chandrAhav, tene chandrashekhar, tene indrarath, tene chandrarath,
tene chakradharmA, tene chakrAyudh, tene chakradhvaj, tene maNigrIv, tene maNyank, tene maNibhAsur, tene
maNirath, maNyAs, tene bimboShTha, tene lambitAdhar, tene raktoShTha, tene harichandra, tene pUrNachandra,
tene bAlendra, tene chandramA tene chUD, tene vyomachandra, tene uDapAnan, tene ekachUD, tene dvichUD,
tene trichUD, tene vajrachUD, tene bhUrichUD, tene arkachUD tene vahinajaTI, tene vahinatej A
pramANe anek rAjA thayA. temAn keTalAk putrane rAjya ApI muni thaI mokSha gayA, keTalAk
svarge gayA, keTalAk bhogAsakta thaI vairAgI na thayA te narak, tiryanch gati pAmyA. A
pramANe vidyAdharono vansh kahyo.
gayo hato. jIvonun AyuShya,