Padmapuran-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Parva 25 - Ram Laxmanadi charey bhaiono janma ane vidhyabhyas; Parva 26 - Raja Janakney Bhamandal ane Sitani utpati; Parva 27 - Ram-Laxman dvara mlechh rajano parajay; Parva 28 - Sitano svayamvar ane Ramni sathey vivah.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 14 of 35

 

Page 240 of 660
PDF/HTML Page 261 of 681
single page version

background image
240 chovīsamun parva padmapurāṇ
te pramāṇe karavun joīe. ā vāt sarva rājanītimān mukhya chhe. jyāre sasarāe ā pramāṇe
kahyun tyāre atyant dhīr buddhivāḷā rājā dasharathe hasīne kahyun ke he mahārāj! āp nishvint
raho. juo, hun ā badhāne dashe dishāomān bhagāḍī mūkun chhun. ām kahīne pote laḍāīmān
joḍāyā ane kaikeyīne potānā rathamān besāḍī dīdhī. rathane mahāmanohar ashva joḍelā chhe.
dasharath jāṇe ke rath par chaḍelā sharadar̥utunā sūrya ja chhe. kaikeyīe ghoḍānī lagām sambhāḷī
līdhī. kevī chhe kaikeyī? mahāpuruṣhārthanun rūp dhāraṇ karelī yuddhanī mūrti ja chhe. te patine
vinantī karavā lāgī ke he nāth! āpanī āgnā hoy ane jenun mr̥utyu pāse āvyun hoy
tenī taraph ja hun rath chalāvīsh. tyāre rājāe kahyun ke he priye! raṅk lokone māravāthī sho
lābh? je ā sarva senāno adhipati hemaprabh chhe, jenā māthā upar chandramā samān saphed
chhatra phare chhe tenī taraph rath chalāv. he raṇapaṇḍite! āj hun ā adhipatine ja mārīsh.
jyāre dasharathe ām kahyun tyāre te patinī āgnā mānī tenī taraph rath chalāvavā lāgī.
jenun saphed chhatra ūñchu chhe ane mahādhajā taraṅgarūp chhe evā rathamān ā dampatī devarūp
shobhatān hatān. temano rath agni samān hato. je je ā rath taraph āvyā te hajāro
pataṅgiyānī jem bhasmībhūt thaī gayā. dasharathanā chalāvelān bāṇathī anek rājāo
vīndhāī gayā ane kṣhaṇamātramān bījā bhāgī gayā. eṭale badhāno adhipati hemaprabh hato
tenāthī prerāyelā ane lajjit thayelā keṭalāk dasharath rājā sāthe laḍavā māṭe hāthī,
ghoḍā, rath ane pyādāothī maṇḍit āvyā, temaṇe vīragarjanā karī. tomar, bāṇ, chakra,
kanak ītyādi anek jātanān shastro ekalā dasharath upar pheṅkavā lāgyā. e moṭā
āshcharyanī vāt hatī ke rājā dasharath je ek rathano svāmī hato te yuddha samaye jāṇe ke
tenā asaṅkhya rath thaī gayā, potānān bāṇothī teṇe samasta shatruonān bāṇ kāpī nākhyān
ane pote je bāṇ chalāvyān te koīnī najare paḍayān nahi paṇ shatruone vāgyān. rājā
dasharathe hemaprabhane kṣhaṇamātramān jītī līdho. tenī dhajā kāpī nākhī, chhatra uḍāḍī mūkayun,
rathanā ashvone ghāyal karyā, rath toḍī nākhyo ane tene rathamānthī nīche pheṅkī dīdho. te
vakhate te rājā hemaprabh bījā rath upar chaḍīne, bhayathī dhrrūjato potāno yash kāḷo karīne
shīghra bhāgī gayo. dasharathe potāne, potānī strīne ane potānā ashvone bachāvī līdhān.
teṇe verīonān shastro chhedyān ane verīone bhagāḍayā. ek dasharathe anant rath jevun kām
karyun. sinh samān ek dasharathane joī sarva yoddhāo haraṇ samān banīne sarva dishāomān
bhāgyā. aho dhanya shakti ā puruṣhanī ane dhanya shakti ā strīnī! āvā shabdo
sasarānī senāmān ane shatruonī senāmān, sarvatra sambhaḷāyā. bandījano guṇagān karavā
lāgyā. mahāpratāpadhārī rājā dasharathe kautukamaṅgal nagaramān kaikeyīnun pāṇigrahaṇ karyun,
mahāmaṅgalāchār thayā. dasharath kaikeyīne paraṇīne ayodhyā āvyā ane janak paṇ
mithilāpur gayā. pachhī emano janmotsav ane rājyābhiṣhek vaibhavapūrvak thayā ane
sarvabhayarahit thaī indra samān bhog bhogavavā lāgyā.

Page 241 of 660
PDF/HTML Page 262 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pachchīsamun parva 241
pachhī rājā dasharathe sarva rāṇīonī vachche kaikeyīne kahyun ke he chandravadanī! tārā
manamān je vastunī abhilāṣhā hoy te māg. tun je māgīsh te hun āpīsh. he prāṇapyārī!
tārā par hun atyant prasanna thayo chhun. jo ten atyant kushaḷatāthī yuddhamān rath na hāṅkyo hot
to ekasāthe āṭalā shatruone hun kevī rīte jītī shakat? jyāre rātrinā samaye jagatamān
andhakār phelāī rahyo hoy ane jo aruṇ sarakho sārathi na hoy to sūrya tene kevī rīte
jītī shake? ā pramāṇe rājāe kaikeyīnā guṇonun varṇan karyun. tyāre pativratā strī
lajjānā bhārathī nīchun mukh karī gaī. rājāe pharīthī tene var māgavā kahyun tyāre
kaikeyīe vinantī karī ke he nāth! māro var āpanī pāse thāpaṇarūp rākho. je samaye
mārī īchchhā thashe te samaye hun māgīsh. rājā prasanna thaīne kahevā lāgyā ke he
kamalavadanī! he mr̥uganayanī! tārān adbhut netromān shvetapaṇun, shyāmapaṇun, ane lālāsh e
traṇe varṇa rahelā chhe, tārī buddhi adbhut chhe, tun mahānarapatinī putrī chho, nītinī
jāṇakār chho, sarva kaḷānī pāragāminī chho, sarva bhogopabhoganī nidhi chho, tāro var men
thāpaṇ tarīke rākhyo chhe, tun te jyāre māgīsh tyāre āpīsh ja. rājyanā badhā māṇaso
kaikeyīne joīne harṣha pāmyā ane manamān vichāravā lāgyā ke e adbhut buddhinidhān chhe,
e koī apūrva vastu māgashe, alpa vastu shā māṭe māge?
pachhī gautam svāmī shreṇikane kahe chhe ke he shreṇik! lokanun charitra men tane saṅkṣhepamān
kahyun. je pāpī ane durāchārī chhe te narak nigodanān param duḥkh bhogave chhe ane je
dharmātmā sādhujan chhe te svargamokṣhamān mahāsukh pāme chhe. bhagavānanī āgnā anusār
mahān satpuruṣhonān charitra tane kahyān. have shrī rāmachandrajīnā janmanī vāt sāmbhaḷ. kevā chhe
shrī rāmachandrajī? mahāudār, prajānān duḥkhone haranār, mahānyāyavant, mahādharmī, mahāvivekī,
mahāshūravīr, mahāgnānī, īkṣhvākuvanshano udyot karanār mahān satpuruṣh chhe.
e pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt..
daulatarāmajī kr̥ut bhāṣhā vachanikānā gujarātī anuvādamān rāṇī kaikeyīne rājā dasharathanā
varadānanun kathan karanār chovīsamun parva pūrṇa thayun.
* * *
pachchīsamun parva
(rām lakṣhmaṇ ādi chāre bhāīono janma ane vidyābhyās)
je aparājitā kahevātī te kaushalyā ratnajaḍit mahelamān atyant sundar sej par
sūtī hatī tyāre rātrinā pāchhalā pahore teṇe atishay adbhut svapna joyān. ujjavaḷ
hastī (indranā airāvat hāthī samān), mahākesarī sinh, sūrya ane sarva kaḷāthī pūrṇa
chandramā; ā purāṇ puruṣhonā garbhamān āvavānā sūchanarūp adbhut svapna joīne te
āshcharya pāmī. pachhī prabhātanān vājintro ane maṅgaḷ shabda sāmbhaḷīne te shayyāmānthī ūbhī
thaī, prabhātanī kriyāthī nivr̥utta thaī. svapna

Page 242 of 660
PDF/HTML Page 263 of 681
single page version

background image
242 pachchīsamun parva padmapurāṇ
jovāthī jenā sharīramān harṣha vyāpyo chhe evī te vinayapūrvak sakhījanathī maṇḍit bharathāranī
samīpe jaīne sinhāsan par beṭhī. kevī chhe rāṇī? sinhāsanane shobhāvanārī. teṇe hāth
joḍī, namra banīne pote je manohar svapna joyān hatān teno vr̥uttānt svāmīne kahyo. tyāre
samasta vignānanā jāṇanārā rājā svapnanun phaḷ kahevā lāgyā. ‘he kānte! tane param
āshcharyakārī, mokṣhagāmī, āntarabāhya shatruone jītanār, mahāparākramī putra thashe. rāgadveṣh
mohādine antaraṅg shatru kahe chhe ane prajāne pīḍanār duṣhṭa bhūpatine bahiraṅg shatru jāṇavo.
rājāe ām kahyun tyāre rāṇī atyant harṣha pāmīne potānā sthānake gaī. tenā mukh par
mand mand hāsya pharakatun hatun. rāṇī kaikeyīe pati sahit shrī jinendranā chaityālayamān
bhāvasanyukta mahāpūjā karāvī. bhagavānanī te pūjānā prabhāvathī rājāno sarva udveg maṭī
gayo ane chittamān paramashānti thaī.
pachhī rāṇī kaushalyāe shrīrāmane janma āpyo. rājā dasharathe moṭo utsav karyo.
yāchakone ghaṇā dravyanun dān āpyun. rāmano varṇa ūgatā sūrya samān, netra kamaḷ samān
ane vakṣhasthaḷ lakṣhmīthī āliṅgit hatun. tethī mātā, pitā ane ākhā kuṭumbe emanun nām
padma rākhyun. pachhī jenun rūp atisundar chhe te rāṇī sumitrā mahāshubh svapna joīne āshcharya
pāmī. te svapna kevun hatun te sāmbhaḷo. ek moṭo kesarī sinh joyo. lakṣhmī ane kīrti
ghaṇā ādarathī sundar jaḷabharelā ane kamaḷathī ḍhāṅkelā mukhavāḷā kaḷashathī snān karāve chhe
ane sumitrā pote pahāḍanā mastak par beṭhī chhe ane samudra sudhīnī pr̥ithvīne joī rahī chhe.
te uparānt dedīpyamān kiraṇonā samūhavāḷo sūrya joyo ane jātajātanān ratnothī maṇḍit
chakra joyun. ā svapna joīne savārano maṅgaḷ dhvani thayo tyāre pathārīmānthī ūṭhīne
prātaḥkriyā karīne bahu vinayapūrvak patinī samīpe jaī, madhur vāṇīthī svapnano vr̥uttānt
kahevā lāgī. tyāre rājāe kahyun ke he varānane arthāt sundar mukhavāḷī! tun pr̥ithvī par
prasiddha putrane janma āpīsh. te shatruonā samūhano nāsh karanāro, mahātejasvī ane
āshcharyakārī cheṣhṭāvāḷo thashe. patie ām kahyun tyāre te pativratā harṣhabharyā chittathī
potānā sthānake gaī ane sarva lokone potānā sevak jāṇavā lāgī. pachhī tene param
jyotidhārak putra janmyo. jāṇe ke ratnonī khāṇamānthī ratna ja upajyun. jevo shrīrāmanā
janmano utsav thayo hato tevo ja utsav thayo. je divase sumitrāe putrane janma āpyo
te ja divase rāvaṇanā nagaramān hajāro utpāt thayān ane hitechchhuonā nagaramān shubh
shukan thayān īndivar kamaḷ samān shyāmasundar ane kāntirūp jaḷanā pravāh jevān shubh
lakṣhaṇonā dhārak hovāthī mātāpitāe temanun nām lakṣhmaṇ pāḍayun. rām, lakṣhmaṇ e bey
bāḷak, mahāmanohar rūp, māṇek samān lāl hoṭh, lāl kamaḷ samān hāth ane
pagavāḷā hatā, temanā sharīrano sparsha mākhaṇathī paṇ atikomaḷ hato ane bannenān
sharīr atyant sugandhī hatān. te banne bāḷalīlā karatā tyāre konun chittaharaṇ na kare?
jemanā sharīr par chandanano lep hato, te kesaranun tilak karatā tyāre jāṇe vijyārdhagiri
ane añjanagiri ja hoy evā shobhatā. suvarṇanā rasathī lipta

Page 243 of 660
PDF/HTML Page 264 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pachchīsamun parva 243
jemanun sharīr hatun ane anek janmanā vadhelā snehathī te paramasneharūp sūrya ane chandra
samān ja hatā. jyāre te mahelamān jāy tyāre to sarva strīone atipriy lāgatā ane
bahār āve tyāre sarva janone pyārā lāgatā. jyāre te bolatā tyāre jāṇe ke jagatane
amr̥utanun sīñchan karatā ane netrathī avalokan karatā tyāre badhāne harṣhathī pūrṇa karatā.
badhānun dāridra dūr karanārā, badhānun hit karanārā, badhānān antaḥkaraṇane poṣhanārā jāṇe ke
e banne ānand ane shūravīratānī mūrti ja lāgatā. e ayodhyāpurīmān sukhapūrvak ramatā.
te kumāronī sevā anek subhaṭo karatā. pahelān jevā vijay baḷabhadra ane tripr̥uṣhṭa vāsudev
thayā hatā temanā jevī ā bannenī cheṣhṭā hatī. pachhī kaikeyīne divyarūp dharanār,
mahābhāgyavān, pr̥ithvīmān prasiddha bharat nāmano putra thayo ane suprabhāne sarva lokamān
sundar, shatruone jītanāro shatrudhna nāmano putra thayo. rāmachandranun nām padma tathā baḷadev,
lakṣhmaṇanun nām hari ane vāsudev tathā ardhachakrī paṇ kahevāy chhe. ek dasharathanī chār
rāṇīo te jāṇe chār dishāo ja hatī ane temanā chārey putro samudra samān gambhīr,
parvat samān achaḷ, jagatanā pyārā hatā. pitāe e chārey kumārone bhaṇāvavā māṭe
yogya adhyāpakone sompyā.
have ek kāpilya nāmanun atisundar nagar hatun. tyān ek shivī nāmano brāhmaṇ
raheto. tenī patnī īṣhune ari nāmano atyant avivekī, avinayī putra hato.
mātāpitāe lāḍ laḍāvelā tethī anek kucheṣhṭā karato ane hajāronā ṭhapakāne pātra thato.
joke dravyanun upārjan, dhanano saṅgrah, vidyānun grahaṇ e badhī bābato te nagaramān sulabh
hatī, parantu āne vidyā siddha na thaī. tyāre mātāpitāe vichāryun ke videshamān ene siddhi
maḷashe. ām vichārī khedakhinna thaī tene gharamānthī kāḍhī mūkyo. te mahāduḥkhī thaī, phakta
tenī pāse vastra ja hatān evo rājagr̥uh nagaramān gayo. tyān ek vaivasvat dhanurvidyā
shīkhavanār mahāpaṇḍit hato, tenī pāse hajāro shiṣhya vidyāno abhyās karatā. ā tenī
pāse yathārtha dhanurvidyāno abhyās karavā lāgyo ane hajāro shiṣhyomān e atyant pravīṇ
thaī gayo. te nagaranā rājā kushāgrano putra paṇ vaivasvatanī pāse bāṇavidyā shīkhato.
rājāe sāmbhaḷ‌yun ke ek paradeshī brāhmaṇano putra āvyo chhe te rājaputro karatān paṇ vadhāre
bāṇavidyāno abhyāsī thayo chhe. tethī rājāne manamān gusso āvyo. jyāre vaivasvate ā
vāt sāmbhaḷī tyāre teṇe arine samajāvyo ke tun rājānī sāme mūrkhanī jem vartaje, tārī
vidyā pragaṭ na karīsh. pachhī rājāe dhanuṣhavidyānā gurune bolāvyā ane kahyun ke hun tamārā
badhā shiṣhyonī vidyā joīsh. eṭale te badhā shiṣhyone laīne gayo. badhā shiṣhyoe
yogyatā pramāṇe potapotānī bāṇavidyā batāvī, nishān vīndhyā, brāhmaṇanā putra arie
evī rīte bāṇ pheṅkayā ke jethī te vidyārahit mālūm paḍayo. tyāre rājāne lāgyun ke
koīe enān khoṭān vakhāṇ karyā chhe. pachhī vaivasvatane badhā shiṣhyo sāthe vidāy āpī. te
potānā gher āvyo ane potānī putrī ari sāthe paraṇāvīne vidāy karyo. te rātre ja
nīkaḷīne ayodhyā āvyo ane rājā

Page 244 of 660
PDF/HTML Page 265 of 681
single page version

background image
244 chhavvīsamun parva padmapurāṇ
dasharathane maḷ‌yo, potānī bāṇavidyā batāvī. rājāe prasanna thaīne potānā chāre putrone
bāṇavidyā shīkhavā tenī pāse mokalyā. te bāṇavidyāmān atipravīṇ thayā. jem nirmaḷ
sarovaramān chandramānī kānti vistār pāme tem emanāmān bāṇavidyā vistār pāmī. gurunā
sanyogathī temane bījī paṇ anek vidyāo siddha thaī. jem koī jagyāe ratna paḍayān
hoy ane ḍhāṅkaṇathī ḍhaṅkāī rahyān hoy, tenun ḍhāṅkaṇ ūghaḍe eṭale pragaṭ thāy tem temane sarva
vidyā pragaṭ thaī. rājā potānā putrone sarva shāstromān atipravīṇ joīne tathā putrono
vinay, udār cheṣhṭā avalokīne atyant prasanna thayā. emanā sarva vidyāguruonun khūb
sanmān karyun. rājā dasharath je mahāgnānī ane anek guṇothī yukta hatā temaṇe temane
īchchhānusār sampadā āpī. dasharathanī kīrti dān āpavāmān vikhyāt hatī. keṭalāk jīvo
shāstragnān meḷavīne param utkr̥uṣhṭa banī jāy chhe, keṭalāk jevā ne tevā ja rahe chhe ane
keṭalāk viṣham karmanā udayathī madathī andh banī jāy chhe-jem sūryanān kiraṇo
sphaṭikagirinā taṭ par atyant prakāsh pāthare chhe, bījān sthānomān yathāsthit prakāsh āpe
chhe ane ghuvaḍo vachche timirarūp thaīne pariṇame chhe.
e pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhā vachanikānā gujarātī anuvādamān chār bhāīonā janmanun varṇan
karanār pachchīsamun parva pūrṇa thayun.
* * *
chhavvīsamun parva
(rājā janakane bhāmaṇḍal ane sītānī utpatti)
gautam svāmī rājā shreṇikane kahe chhe ke he shreṇik! have janakanun kathan sāmbhaḷ.
rājā janakanī strī videhāne garbha rahyo te vakhate ek devane evī īchchhā thaī ke āne
bāḷak thāy to hun laī jaīsh. tyāre shreṇike pūchhayun ke he nāth! te devanī evī
abhilāṣhā kem thaī te sāmbhaḷavā hun īchchhun chhun. tyāre gautam svāmīe kahyun ke he rājan!
chakrapur nāmanun ek nagar chhe. tyān chakradhvaj nāmanā rājānī rāṇī manasvinīnī putrī
chittotsavā kumārāvasthāmān chaṭashāḷāmān bhaṇatī hatī. te chittotsavānun ane piṅgaḷanun man
maḷī gayun tethī emane vidyā prāpta na thaī. jemanun man kāmabāṇathī vīndhāī jāy temane
vidyā ane dharmanī prāpti thatī nathī. pratham strī-puruṣhano sansarga thāy chhe, pachhī prīti
ūpaje chhe, prītithī paraspar anurāg vadhe chhe, pachhī vishvās utpanna thāy chhe. ane tenāthī
vikār utpanna thāy chhe. jem hinsādik pāñch pāpothī ashubh karmonun bandhan thāy chhe. tem
strīsaṅgathī kām utpanna thāy chhe.
tyārapachhī te pāpī piṅgaḷ chittotsavānun haraṇ karī gayo, jevī rīte kīrtine apayash
harī le chhe tem. jyāre te tene dūr deshamān harī gayo tyāre kuṭumbanā badhā lokoe jāṇyun ke

Page 245 of 660
PDF/HTML Page 266 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ chhavvīsamun parva 24p
potānā pramādanā doṣhathī teṇe tenun haraṇ karyun chhe. jem agnān sugatine laī jāy tem te
piṅgaḷ kanyāne chorīne laī gayo. parantu manuṣhya dhanarahit shobhato nathī, jem dharmavarjit
lobhī tr̥uṣhṇāthī shobhato nathī. eṭale e vidagdha nagaramān gayo. tyān anya rājāo
āvī shake tem nahotā. te nirdhan nagaranī bahār jhūmpaḍī banāvīne rahyo. te jhūmpaḍīne
bāraṇān nahotān ane ā gnānavignān kāī jāṇato nahi eṭale ghās, lākaḍā vagere
jaṅgalamānthī ekaṭhān karī, vechīne gujarān chalāvato. garībīnā sāgaramān ḍūbelo te strīnun
ane potānun peṭ mahāmushkelīe bharato. tyān rājā prakāshasinh ane rāṇī pravarāvalīno
putra rājā kuṇḍalamaṇḍit ānī strīne joīne shoṣhaṇ, santāpan, uchchāṭan, vashīkaraṇ ane
mohan e kāmanān pāñch bāṇothī vīndhāī gayo. teṇe rātre dūtīne mokalī. te chittotsavāne
rājamahelamān laī gaī, jem rājā sumukhanā mahelamān dūtī vanamāḷāne laī gaī hatī tem.
kuṇḍalamaṇḍit tenī sāthe sukhapūrvak ramavā lāgyo.
jyāre piṅgaḷ lākaḍāno bhāro laīne gher āvyo tyāre teṇe sundarīne na joī
atyant kaṣhṭanā samudramān ḍūbī gayo, virahathī khūb duḥkhī thayo, kyāy tene shānti maḷī
nahi, chakramān āruḍh thayo hoy tem enun chitta ḍāmāḍoḷ thaī gayun. jenī strīnun apaharaṇ
thayun hatun evo te dīn brāhmaṇ rājā pāse gayo ane kahevā lāgyo ke he rājan! mārī
strīne tamārā rājyamān koī chorī gayun chhe, daridra, duḥkhī, bhayabhīt strī ke puruṣhane māṭe
ek rājā ja sharaṇ chhe. tyāre kapaṭī rājāe mantrīne bolāvīne jūṭhamūṭh kahyun ke ānī strī
chorāī gaī chhe, tene shodhī kāḍho, vilamb na karo. te vakhate ek sevake āṅkhanā kaṭākṣhathī
jūṭhun ja kahyun ke he dev! men ā brāhmaṇanī strīne podanāpuranā raste musāpharonī sāthe jatān
joī chhe. te arjikāonī vachche tap karavāne taiyār thaī chhe. tethī he brāhmaṇ! jo tun tene
pāchhī lāvavā māgato ho to jaladī jā, ḍhīl shā māṭe kare chhe? atyāre tene dīkṣhā
levāno samay kyān chhe? tenun sharīr yuvān chhe ane strīnān shreṣhṭha guṇothī te pūrṇa chhe.
jyāre teṇe ām jūṭhun kahyun tyāre te brāhmaṇ keḍ majabūt bāndhīne tarat ja tenī taraph
doḍayo, jem tej ghoḍo jaladīthī doḍe tem. teṇe podanāpuramān chaityālay ane upavanādi
vanamān sarvatra shodh karī, paṇ koī jagāe na joī. eṭale pāchho vidagdha nagaramān
āvyo. tyān rājānī āgnāthī krūr manuṣhyoe tene gaḷāchīp daī lāṭhīthī ane lātothī
mārīne kāḍhī mūkyo. brāhmaṇ sthānabhraṣhṭa thayo, kalesh bhogavyo, apamān pāmyo ane mār
khādho. āṭalān duḥkh bhogavīne te dūr deshāntaramān chālyo gayo, paṇ priyā vinā tene kyāy
sukh paḍayun nahi. jem agnimān paḍelo sarpa jalyā kare tem e rātadivas shekāto rahyo.
tene vishāḷ kamaḷonun van paṇ dāvānaḷ lāgyun ane sarovaramān ḍūbakī māratān paṇ
viraharūp agnithī jalato hato ā pramāṇe e khūb duḥkhī thaīne pr̥ithvī upar bhaṭakayā
karato hato. ek divas teṇe nagarathī bahār vanamān koī munine joyā. muninun nām
āryagupti hatun, te moṭā āchārya hatā. teṇe temanī pāse jaī hāth joḍī namaskār karī
dharmashravaṇ karyun. tene vairāgya utpanna thayo. tenun chitta

Page 246 of 660
PDF/HTML Page 267 of 681
single page version

background image
246 chhavvīsamun parva padmapurāṇ
shānt thaī gayun. te jinendranā mārganī prashansā karavā lāgyo. te manamān vichāravā lāgyo ke
aho, ā jinarājano mārga utkr̥uṣhṭa chhe. hun andhakāramān paḍayo hato. ā jinadharmano upadesh
mārā chittamān sūrya samān prakāsh kare chhe. hun have pāpano nāsh karanār evā jinashāsananun
sharaṇ laun, mārun man ane tan viraharūp agnimān jale chhe tene hun shītaḷ karun. tyāre te
gurunī āgnāthī vairāgya pāmī, parigrahano tyāg karī digambarī dīkṣhā dhāraṇ karavā lāgyo.
te sarva saṅgano parityāg karīne pr̥ithvī par vihār karato nadī, parvat, van, upavanamān
nivās karato, tapathī sharīranun shoṣhaṇ karavā lāgyo. varṣhākāḷamān khūb varasād varasyo to
paṇ tene khed na thayo, shītakāḷamān ṭhaṇḍā pavanathī tenun sharīr dhrūjī ūṭhatun ane grīṣhma
r̥utumān sūryanān kiraṇo tene bāḷatān, paṇ te vyākuḷ na thayo. tenun man viraharūp agnithī
jalatun hatun te have jinavachanarūp jaḷanā taraṅgothī shītaḷ thayun. tapathī tenun man ardhabaḷel
vr̥ukṣha samān thaī gayun.
have vidagdhanagaranā rājā kuṇḍaḷamaṇḍitanī kathā sāmbhaḷ. rājā dasharathanā pitā
anaraṇya ayodhyāmān rājya karatā tyāre ā pāpī kuṇḍaḷamaṇḍit potānā gaḍhanā baḷathī
anaraṇyanā deshane rañjāḍato. jem kushīl puruṣh maryādāno lop kare tem ā temanī prajāne
herān karato. rājā anaraṇya moṭā rājā hatā, tenun rājya khūb vistr̥ut hatun. āṇe
temanā keṭalāk pradeshane ujjaḍ karī nākhyā hatā, jem durjan guṇone ujjaḍ kare tem. teṇe
rājānā ghaṇā sāmantone herān karyā hatā, jem kaṣhāyavāḷo jīv potānā pariṇāmane
virodhe chhe tem. jem yogī kaṣhāyono nigrah kare chhe tem āṇe rājāno virodh karī
potānā nāshano upāy karyo hato. joke ā rājā anaraṇyanī sāme sāv tuchchha hato, to
paṇ potānā gaḍhanā baḷathī te pakaḍāto nahi. jem undar pahāḍanī nīchenā daramān pesī
jāy pachhī sinh tene shun karī shake? eṭale rājā anaraṇyane ā chintāmān rātadivas chen
paḍatun nahi. āhārādi sharīranī kriyā anādarathī karatā. te vakhate rājānā bālachandra
nāmanā senāpatie rājāne chintātur joīne pūchhayunḥ ‘he nāth! āpanī vyākuḷatānun kāraṇ
shun chhe?’ tyāre rājāe kuṇḍaḷamaṇḍitanī hakīkat kahī. bālachandre rājāne kahyun ke āp nishchint
raho. te pāpī kuṇḍaḷamaṇḍitane bāndhīne huun āpanī pāse laī āvun chhun. tyāre rājāe prasanna
thaī bālachandrane vidāy karyo. bālachandra chaturaṅg senā laī tene pakaḍavā gayo. mūrkha
kuṇḍaḷamaṇḍit chittotsavāmān āsakta chittavāḷo hoī badhī rājakīy cheṣhṭā chhoḍī
mahāpramādamān līn hato. tene lokonā samāchāranī khabar nahotī. te kuṇḍaḷamaṇḍit koī
jātano udyam karato nahi. bālachandre jaīne ramatamātramān tene bāndhī līdho ane tenā
ākhā rājyamān rājā anaraṇyano adhikār sthāpī dīdho ane kuṇḍaḷamaṇḍitane rājā
anaraṇya samīp lāvyo. bālachandra senāpatie rājā anaraṇyano ākho desh bādhārahit
karyo. rājā senāpatinā kāryathī khūb ānandit thayā. tene ūñchī padavī ane pāritoṣhik
āpyān. kuṇḍaḷamaṇḍit anyāyamārge vartavāthī rājyathī bhraṣhṭa thayo, hāthī-ghoḍārūp pyādān badhun
gumāvyun. sharīr mātra rahī gayun. page chālato, atyant duḥkhī

Page 247 of 660
PDF/HTML Page 268 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ chhavvīsamun parva 247
thaīne pr̥ithvī par bhramaṇ karato khedakhinna thayo, manamān ghaṇo pastāyo ke anyāyamārge
chālī men moṭāno virodh karīne mārun ahit karyun. ek divas e munionā āshramamān
jaī āchāryane namaskār karī bhāvasahit dharmano bhed pūchhavā lāgyo. gautam svāmī rājā
shreṇikane kahe chhe ke he rājan! duḥkhī, daridrī, kuṭumbarahit, vyādhipīḍit āmānthī koī bhavya
jīvane dharmabuddhi utpanna thāy chhe. teṇe āchāryane pūchhayun ke he bhagavān! jenī muni thavānī
shakti na hoy te gr̥uhasthāshramamān kevī rīte dharmanun sādhan kare? āhār, bhay, maithun ane
parigrah e chār sañgnāmān tatpar ā jīv kevī rīte pāpamānthī chhūṭe? te hun sāmbhaḷavā
ichchhun chhun. āp kr̥upā karīne kaho. tyāre guru kahevā lāgyā ke dharma jīvadayāmay chhe. ā sarva
prāṇī potānā doṣhanī nindā karīne tathā gurunī pāse ālochanā karīne pāpathī chhūṭe chhe. tun
tārun hit chāhe chhe ane shuddha dharmanī abhilāṣhā rākhe chhe to hinsānun kāraṇ mahāghor karma-
lohī ane vīryathī ūpajelā mānsanun bhakṣhaṇ sarvathā chhoḍī de. sarva sansārī jīv maraṇathī
ḍare chhe. temanā mānsathī je potānā sharīranun poṣhaṇ kare chhe te pāpī niḥsandeh narakamān paḍe
chhe. je mānsanun bhakṣhaṇ kare ane nitya snān kare temanun snān vr̥uthā chhe, muṇḍan karāvīne
vesh dhāraṇ kare te vesh paṇ vr̥uthā chhe. anek prakāranān dān, upavāsādik paṇ mānsāhārīne
narakathī bachāvī shakatān nathī. ā jagatamān ā badhī ja jātanā jīv pūrvajanmamān ā
jīvanān sagānsambandhī thayān chhe tethī je pāpī mānsanun bhakṣhaṇ kare chhe teṇe sarva bāndhavonun ja
bhakṣhaṇ karyurn chhe. je duṣhṭa nirday matsya, pashuo ane pakṣhīone haṇe chhe ane mithyāmārge
pravarte chhe te madh, mānsanā bhakṣhaṇathī kugatimān jāy chhe. ā māns vr̥ukṣha upar thatun nathī,
bhūmimānthī ugatun nathī, kamaḷanī jem jaḷamānthī nīkaḷatun nathī athavā anek vastunā
yogathī jem auṣhadhi bane chhe tem mānsanī utpatti thatī nathī. duṣhṭa nirday jīv nirbaḷ,
raṅk, jene potānun jīvan atipriy chhe evān pakṣhī, pashu, matsyādine haṇīne māns meḷave chhe
tene uttam dayāḷu jīv khātā nathī. jemanā dūdhathī sharīr vr̥uddhi pāme chhe evā gāy, bhens,
bakarīnā mr̥ut sharīrane je khāy chhe athavā mārī nākhīne khāy chhe tathā tenā putra,
pautrādine je khāy chhe te adharmī mahānīch narak nigodanā adhikārī chhe. je durāchārī
mānsabhakṣhaṇ kare chhe te mātā, pitā, putra, mitra, sahodar sarvanun bhakṣhaṇ kare chhe. ā pr̥ithvīnī
nīche bhavanavāsī vyantaradevono nivās chhe ane madhyalokamān paṇ chhe, tyān duṣhṭa karma
karanārā nīch dev chhe. je jīv kaṣhāy sahit tāpas thāy chhe te nīch devomān upaje chhe.
pātāḷamān pratham ja ratnaprabhā pr̥ithvī chhe. tenā traṇ bhāg chhe temān khar ane paṅk bhāgamān
bhavanavāsī ane vyantaradevono nivās chhe ane abbahul bhāgamān pahelī narakabhūmi chhe.
tenī nīche bījī chha narakabhūmi chhe. e sātey narak chha rājumān ane sātamī narak
bhūminī nīche ek rājumān nigodādi sthāvar ja chhe, tras jīv nathī ane nigodathī traṇe
lok bharelā chhe.
have narakanun vyākhyān sāmbhaḷ, nārakī jīvo mahākrūr, kushabda bolanārā, atikaṭhor

Page 248 of 660
PDF/HTML Page 269 of 681
single page version

background image
248 chhavvīsamun parva padmapurāṇ
sparshavāḷā, mahādurgandh andhakārarūp narakamān paḍayā chhe. temanun sharīr upamārahit duḥkh
bhogave chhe. mahābhayaṅkar narakane ja kumbhipāk kahe chhe. tyān vaitaraṇī nadī chhe, tīkṣhṇa
kaṇṭakayukta shālmalī vr̥ukṣha chhe, tyān asipatravan chhe, tenān pāndaḍān tīkṣhṇa khaḍganī dhārā
samān chhe, tyān prajvalit agnimān tapāvelā tīkṣhṇa loḍhānā khīlā chhe. te narakomān madya-
māns khānārā, jīvanā māranārā nirantar duḥkh bhogave chhe. tyān ek aṅgūlamātra kṣhetra paṇ
sukhanun kāraṇ nathī. ane nārakī jīvone ek palakamātra paṇ vishrām nathī. koī īchchhe ke
kyāṅk bhāgīne chhupāī jāun to jyān jāy tyān nārakī māre chhe. ane pāpī asurakumāradev
tene pragaṭ karī de chhe. atyant prajvalit aṅgāratulya narakanī bhūmimān paḍelā jīvo
agnimān paḍelā matsya vyākuḷ thaīne vilāp kare tem bhayathī vyāpta koī rīte nīkaḷīne
bījī jagāe javā chāhe to temane ṭhaṇḍak āpavā bījā nārakī jīvo vaitaraṇī nadīnā
jaḷathī chhaṇṭakāre chhe. te vaitaraṇī atyant durgandhī kṣhārajaḷathī bharelī chhe eṭale tenāthī adhik
baḷatarā pāme chhe. vaḷī te vishrām māṭe asipatra vanamān jāy to asipatra tenā shir
par paḍe chhe-jāṇe ke chakra, khaḍga, gadādithī te kapāī jāy chhe. tenā nāk, kān, khabhā,
jāṅgh ādi sharīranān aṅg chhedāī jāy chhe. narakamān mahāvikarāḷ, duḥkhadāyī pavan chhe,
rudhiranā kaṇ varase chhe, tyān ghāṇīmān pīle chhe ane krūr shabda thāy chhe, tīkṣhṇa shūḷothī
bhedavāmān āve chhe, nārakī mahāvilāpanā shabda kāḍhe chhe, shālmalī vr̥ukṣha sāthe ghasavāmān
āve chhe, mudgaronā ghātathī kūṭavāmān āve chhe, jyāre taras lāge chhe ane pāṇī māṭe
prārthanā kare chhe tyāre tene tāmbun ogāḷīne pīvaḍāve chhe, jethī dehamān kāḷī baḷatarā thāy
chhe; te atyant duḥkhī thāy chhe ane kahe chhe ke amane taras nathī to paṇ baḷātkāre temane
pr̥ithvī upar pachhāḍīne, tenā upar pag mūkī, sāṇasīthī moḍhun phāḍīne garam tāmbāno ras
pīvaḍāve chhe tethī gaḷun paṇ baḷī jāy chhe ane hr̥uday paṇ baḷī jāy chhe. nārakīone
nārakīo dvārā paraspar thatun anek prakāranun duḥkh ane bhavanavāsī asurakumār devo dvārā
karātun duḥkh koṇ varṇavī shake? narakamān madyamānsanā bhakṣhaṇathī upajatān duḥkhane jāṇīne
madyamānsanun bhakṣhaṇ sarvathā chhoḍavun. muninān āvān vachan sāmbhaḷīne narakanān duḥkhathī jenun
man ḍaryun chhe evo te kuṇḍaḷamaṇḍit bolyo ke he nāth! pāpī jīv to narakanā ja pātra chhe
ane je vivekī samyagdraṣhṭi shrāvakanān vrat pāḷe chhe temanī kevī gati thāy chhe? tyāre
munie kahyun ke je samyagdraṣhṭi shrāvakanān vrat pāḷe chhe te svarga-mokṣhanā pātra thāy chhe ane
je jīv madya, māns, madhano tyāg kare chhe te paṇ kugatithī bache chhe, e abhakṣhyano tyāg
kare chhe te shubh gati pāme chhe. je upavāsādi rahit chhe ane dānādi paṇ karatā nathī,
parantu madya-mānsanā tyāgī chhe te bhalā chhe ane koī jīv shīlavratathī maṇḍit chhe,
jinashāsananā sevak chhe ane shrāvakanān vrat pāḷe chhe tenun to pūchhavun ja shun? te to
saudharmādi svargamān upaje chhe. ahinsāvratane dharmanun mūḷ kahyun chhe, mānsādikano tyāg
karanārane ahinsā atyant nirmaḷ hoy chhe. je malechchha ane chāṇḍāḷ chhe, paṇ jo dayāvān
thaī madya-mānsādino tyāg

Page 249 of 660
PDF/HTML Page 270 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ chhavvīsamun parva 249
kare chhe te paṇ pāpathī chhūṭe chhe. pāpathī chhūṭelo puṇyanun grahaṇ kare chhe ane puṇyanān bandhanathī
dev athavā manuṣhya thāy chhe ane je samyagdraṣhṭi jīv chhe te aṇuvrat dhāraṇ karīne devono
indra thaī paramabhog bhogave chhe. pachhī manuṣhya thaī munivrat dhāraṇ karī mokṣhapad pāme chhe.
āchāryanā āvān vachan sāmbhaḷīne joke kuṇḍaḷamaṇḍit aṇuvrat dhāravāmā shaktirahit hovā
chhatān paṇ mastak namāvī gurune savinay namaskār karī madya-mānsano tyāg karyo ane
samyagdarshananun sharaṇ līdhun. bhagavānanī pratimāne namaskār karī ane guruone namaskār
karī bījā deshamān gayo. manamān evo vichār āvyo ke mārā māmā atyant parākramī chhe te
mane khedakhinna jāṇīne chokkas mane madad karashe. pachhī hun rājā thaī shatruone jītīsh.
āvī āshā rākhīne te dakṣhiṇ dishā taraph javā taiyār thayo. te atyant khedakhinna banī,
duḥkhathī bharelo dhīre dhīre jato hato te mārgamān vyādhinī vedanāthī samyaktvarahit thaī
mithyātva guṇasthānamān maraṇ pāmyo. maraṇano to jagatamān koī upāy nathī. je vakhate
kuṇḍaḷamaṇḍitanā prāṇ chhūṭayā ane te rājā janakanī strī videhānā garbhamān āvyo. te ja
samayamān vedavatīno jīv je chittotsavā thaī hatī te paṇ tapanā prabhāvathī sītā thaī. te
paṇ videhānā garbhamān āvī. ā banne ek garbhamān āvyā ane pelo piṅgaḷ brāhmaṇ,
je munivrat dhāraṇ karīne bhavanavāsī dev thayo hato te avadhignānathī potānā tapanun phaḷ
jāṇīne vichāravā lāgyo ke ā chittotsavā kyān ane te pāpī kuṇḍaḷamaṇḍit
kyān? jenāthī hun pūrvabhavamān duḥkh pāmyo hato, have te banne rājā janakanī strīnā
garbhamān āvyān chhe. te to strīnī jāti parādhīn hatī ane pāpī kuṇḍaḷamaṇḍite anyāy
mārga līdho hato te māro paramashatru chhe. have jo tene garbhamān herān karun to rāṇī maraṇ
pāmashe ane enī sāthe to māre ver nathī tethī jyāre te garbhanī bahār āve tyāre hun
ene duḥkh daīsh. ām chintavato pūrvakarmanā verathī krodhe bharāyelo te dev kuṇḍaḷamaṇḍitanā
jīvane bādhā pahoñchāḍavā taiyār thayo. ām jāṇīne badhā jīvo pratye kṣhamā rākhavī, koīne
duḥkh na devun. je bījāne duḥkh de chhe te potāne ja duḥkhasāgaramān ḍubāḍe chhe.
pachhī samay thatān rāṇī videhāne putra ane putrīno yugal janma thayo tyāre te dev
putranun haraṇ karī gayo. tyān pratham to krodhathī teṇe evo vichār karyo ke hun āne shilā
par paṭakīne mārī nākhun. pāchho vichār badalāyo ke dhikkār chhe mane! men āvun anant
sansāranun kāraṇ pāp karavānun vichāryun. bāḷahatyā samān bījun koī pāp nathī. pūrvabhavamān
men munivrat līdhān hatān tyān tr̥uṇamātranī paṇ virādhanā karī nahotī, sarva ārambhano tyāg
karyo hato. anek prakāranān tap karyān hatān. shrīgurunā prasādathī nirmaḷ dharma pāmīne āvī
vibhūti meḷavī chhe. have hun āvun pāp kem karun? alpamātra pāpathī paṇ mahān duḥkh maḷe
chhe, pāpathī ā jīv sansāravanamān ghaṇo kāḷaduḥkharūp agnimān baḷe chhe. je dayāḷu ane
nirdoṣh bhāvanāvāḷo chhe, atyant sāvadhān chhe tene dhanya chhe, sugati nāmanun ratna tenā
hāthamān chhe. ām vichārīne te deve dayāḷu banīne

Page 250 of 660
PDF/HTML Page 271 of 681
single page version

background image
2pa0 chhavvīsamun parva padmapurāṇ
te bāḷakane ābhūṣhaṇ paherāvyān ane kānamān dedīpyamān kuṇḍaḷ paherāvyān. parṇalabdhi
nāmanī vidyāthī tene ākāshamānthī pr̥ithvī par sukhapūrvak nākhīne pote potānā sthānake
gayo. rātrinā samaye ek chandramati nāmanā vidyādhare ā bāḷakane ābhūṣhaṇanā prakāshathī
ākāshamānthī nīche paḍato joyo ane vichār karavā lāgyo ke shun ā nakṣhatrapāt thayo ke
vidyutpāt thayo? em vichārīne pāse āvīne joyun to bāḷak chhe em jāṇīne harṣhathī
bāḷakane upāḍī līdhun ane potānī rāṇī puṣhpavatī je shayyāmān sūtī hatī tenī jāṅghanī
vachche mūkī dīdhun. pachhī rājā kahevā lāgyo ke he rāṇī! ūṭho, ūṭho, tamane bāḷak thayun chhe.
bāḷak mahāshobhāyamān chhe. sundar mukhavāḷī rāṇī āvā bāḷakane joīne prasanna thaī,
tenī jyotithī ūṅgh uḍī gaī, mahāvismay pāmīne rājāne pūchhavā lāgī ke he nāth! ā
adbhut bāḷakane kaī puṇyavatī strīe janma āpyo? tyāre rājāe kahyun ke he pyārī! ten
janma āpyo. tārā jevun bījun puṇyavān koṇ chhe? dhanya chhe tārā bhāgyane ke jene āvo
putra thayo. tyāre te rāṇī kahevā lāgī ke he dev, hun to vandhyā chhun. māre putra kyāthī hoy?
ek to mane pūrvopārjit karme ṭhagī ane tame paṇ shā māṭe mashkarī karo chho? tyāre
rājāe kahyun ke he devī! tem shaṅkā na karo. strīone gupta paṇ garbha thāy chhe. rāṇīe
kahyun ke bhale em ja ho, paṇ ānān manohar kuṇḍaḷ kyāthī āvyān āvān ākhī pr̥ithvī
par nathī. rājāe kahyun ke he rāṇī! āvā vichāranun shun kām chhe? ā bāḷak ākāshamānthī
paḍayun ane men tene jhīlī laīne tane āpyun. e moṭā kuḷano putra chhe. enā lakṣhaṇothī
jaṇāy chhe ke te moṭo puruṣh chhe. anya strī garbhanā bhārathī khedakhinna thaī chhe, parantu he
priye! ten ene sukhapūrvak meḷavyo chhe. potānī kūkhe janmelo putra jo mātāpitāno bhakta
na hoy, vivekī na hoy ane shubh kām na kare to tenāthī sho lābh? koī putra shatru
thaīne pariṇame chhe, māṭe tenā udaranā putrano sho vichār karavo? tāro ā putra suputra
thashe, sundar vastumān sandeh shāno? have tun putrane le ane prasūtigharamān pravesh kar. lokone
em ja jaṇāvavun ke rāṇīne gupta garbha hato ane ā putra janmyo chhe. tyāre rāṇī
patinī āgnā mānīne prasanna thaī prasūtigr̥uhamān gaī. savāramān rājāe putranā janmano
utsav karyo. rathanūpuramān putrajanmano evo utsav thayo ke ākhun kuṭumb ane nagaranān
loko āshcharya pāmyā. ratnonān kuṇḍaḷanī jyotithī maṇḍit ā putranun nām mātāpitāe
prabhāmaṇḍal rākhyun ane tenun poṣhaṇ karavā māṭe tene dhāvane sompyo. antaḥpuranī rāṇī vagere
badhī strīo tenā hātharūp kamaḷanī āsapās bhamarānī jem pharavā lāgī.
bhāvārtha–ā bāḷak sarva lokone priy thaīne sukhethī moṭo thavā lāgyo. ā kathā
hamaṇān ahīn rahī.
have mithilāpurīmān rājā janakanī rāṇī videhā putranun haraṇ thayelun jāṇīne
vilāp karavā lāgī, kuṭumbanā badhā māṇaso shokasāgaramān paḍī gayā. rāṇī evo pokār
karatī ke jāṇe tene

Page 251 of 660
PDF/HTML Page 272 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ chhavvīsamun parva 2pa1
shastrathī mārī hoy. hāy! hāy putra! tane koṇ laī gayun? mane atyant kaṣhṭa āpanār te
nirday, krūr chittavāḷānā hāth tārun kem haraṇ karī gayā? jem pashchim dishā taraph sūrya
āvīne asta thaī jāy tem tun abhāgaṇī māre tyān āvīne asta pāmī gayo. men
parabhavamān koīnā bāḷakano virah karāvyo hashe tenun ā phaḷ mane maḷ‌yun chhe, māṭe kadī paṇ
ashubh karma karavun nahi. je ashubh karma chhe te duḥkhanun bīj chhe. jem bīj vinā vr̥ukṣha hoy
nahi tem ashubh karma vināduḥkh nathī. je pāpī māro putra harī gayo te mane kem na
mārato gayo, adhamūī karīne duḥkhanā sāgaramān kem ḍubāḍato gayo? ā pramāṇe rāṇīe
atyant vilāp karyo. tyāre rājā janake āvī āshvāsan āpyun ke he priye! tun shok na
kar, tāro putra jīve chhe, koī tene laī gayun chhe te tun nishchayathī joīsh, nakāmun rudan shā
māṭe kare chhe? pūrvakarmanā bhāvathī gayelī vastu koī vār maḷe ane koī vār na maḷe, tun
sthir thā. rājā dasharath mārā param mitra chhe tene ā samāchār āpun chhun. hun ane te
tapās karīne tārā putrane gotī kāḍhīshun, hoshiyār māṇasone tārā putranī shodh karavā
mokalīshun. ā pramāṇe kahīne rājā janake potānī strīne santoṣh pamāḍī dasharath pāse patra
mokalyo. dasharath te lakhāṇ vāñchīne khūb shok pāmyā. rājā dasharath ane janak bannee
pr̥ithvī par bāḷakanī tapās karī, parantu kyāy patto maḷ‌yo nahi. tethī mahākaṣhṭathī shokane
dābī besī rahyā. evo koī puruṣh ke strī nahotān je bāḷakanān adrashya thavā bābat raḍayā
na hoy, badhān ja shokane vash thaīne raḍayā hatān.
prabhāmaṇḍalanā gum thavānā shokane bhulāvavā mahāmanohar jānakī potānī
bāḷalīlāthī sau sagānsambandhīone ānand upajāvatī hatī. atyant harṣha pāmel strīonī
godamān besīne potānā sharīranī kāntithī dashe dishāone prakāsharūp karatī vr̥uddhi pāmavā
lāgī. tenān kamaḷ samān netra, prasanna mukh, sundar kaṇṭhathī evun lāgatun ke padmadrahanā
kamaḷanā nivāsamānthī jāṇe sākṣhāt shrīdevī ja āvī chhe. enā sharīrarūp kṣhetramān guṇarūp
dhānya nīpajyun hatun. jem jem sharīr moṭun thatun gayun tem tem guṇ vadhavā lāgyā. badhā
lokone sukh āpanār, atyant manogna, sundar lakṣhaṇo sahitanān aṅgavāḷī sītā pr̥ithvī
samān kṣhamāshīl hatī tethī jagatamān te sītā kahevāī. mukhathī jeṇe chandrane jītyo chhe,
jenī hatheḷīo pallav samān komaḷ ane lāl chhe, jenā kesh shyām, indranīlamaṇi
samān chhe, jenī chāl madabharī hansalīne jīte chhe, jenī bhramar sundar chhe, maulashrīnā puṣhpa
samān mukhanī sugandh chhe tenā upar bhamarāo guñjārav kare chhe, jenī bhujāo puṣhpamāḷā
samān atikomaḷ chhe, sinh jevī jenī keḍ chhe, shreṣhṭha ras bharelā keḷanā stambh jevī jenī
jaṅghā chhe, kamaḷ samān manohar charaṇ chhe, atisundar stanayugma chhe evī sītā shreṣhṭha
mahelanā āṅgaṇāmān sātaso kanyāonā samūhamān shāstrokta krīḍā kare chhe. kadāch indranī
paṭarāṇī shachi athavā chakravartīnī paṭarāṇī subhadrā tenā aṅganī kiñchitmātra paṇ shobhā
dhāraṇ kare to te atyant manognarūp bhāse evī ā sītā badhāthī sundar chhe. ene
rūpaguṇayukta joīne rājā

Page 252 of 660
PDF/HTML Page 273 of 681
single page version

background image
2pa2 sattāvīsamun parva padmapurāṇ
janake vichāryun ke jem rati kāmadevane māṭe ja yogya chhe tem ā kanyā sarva
vignānayukta dasharathanā moṭā putra rāmane māṭe ja yogya chhe, sūryanā kiraṇanā yogathī
kamaḷonī shobhā pragaṭe chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt..
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhā vachanikānā gujarātī anuvādamān sītā ane prabhāmaṇḍalanā janmanun
varṇan karanār chhavvīsamun parva pūrṇa thayun.
* * *
sattāvīsamun parva
(rām–lakṣhmaṇ dvārā malechchha rājāno parājay)
have rājā shreṇike ā kathā sāmbhaḷīne gautam svāmīne pūchhayun ke he prabho! janake
rāmanun kayun mahatva joīne tene potānī putrī devāno vichār karyo? tyāre gaṇadhare chittane
ānand āpe evān vachano kahyān ke he rājan! mahān puṇyanā adhikārī shrī rāmachandrano
suyash tun sāmbhaḷ ke jenā kāraṇe mahābuddhimān janake rāmane potānī kanyā devāno vichār
karyo. vaitāḍay parvatanā dakṣhiṇ bhāgamān ane kailās parvatanā uttar bhāgamān anek antardesh
vase chhe temān ek ardhavaravar desh chhe, te asanyamī, mahāmūḍh, nirday mlechchhothī bharelo chhe.
temān kāḷanā nagar samān bhayānak mayūramāḷ nāmanā nagaramān ātaraṅgatam nāmano
mlechchha rājā rājya kare chhe. te pāpī, duṣhṭono nāyak, krūr, moṭī senā ane sakaḷ
mlechchhone sāthe laī nānā prakāranān āyudhothī maṇḍit, deshane ujāḍavā āvyo ane teṇe
anek deshone ujjaḍ karyā. mlechchhonān chitta karuṇārahit prachaṇḍ chhe, tīvra doḍavāḷā chhe. te
janak rājānā deshane ujāḍavā taiyār thayā. jem tīḍanun daḷ āve tem mlechchhonān daḷ
āvī badhāne upadrav karavā lāgyā. rājā janake shīghra ayodhyā manuṣhya mokalyā ane
mlechchhonā āgamananā badhā samāchār rājā dasharathane lakhyā. janakanā māṇasoe shīghra
āvīne dasharathane badhā samāchār kahyā ke he dev! janake vinantī karī chhe ke paradeshī bhīlo
āvyā chhe te ākhī pr̥ithvīne ujjaḍ kare chhe, temaṇe anek āryadeshono nāsh karyo chhe, te
pāpī prajānī ek ja jātinā banāvavā īchchhe chhe. jo prajā nāsh pāme to āpaṇā
jīvanathī sho lābh? āpaṇun shun kartavya chhe? temanī sāthe laḍavun athavā koī killāmān
āshray levo ane lokone paṇ killāmān rakṣhaṇ āpavun. kālindībhāgā nadī taraph viṣham
sthaḷ chhe, kyān javun? vipulāchal taraph javun athavā sarva senā rahit kuñjagiri taraph javun?
shatruonī bhayaṅkar senā āvī rahī chhe. sādhu shrāvak sarvajano ativihvaḷ chhe, te pāpī
gāy ādi sarva prāṇīonā bhakṣhak chhe tethī āp je āgnā karo te pramāṇe karīe. ā
rājya paṇ tamārun chhe ane pr̥ithvī paṇ tamārī chhe. ahīn badhānun pālan tamāre karavānun chhe.
prajānī rakṣhā karavāthī dharmanī rakṣhā thāy chhe, shrāvako bhāv sahit bhagavānanī pūjā kare chhe,
nānā prakāranān vrat le chhe, dān kare chhe, shīl pāḷe chhe, sāmāyik

Page 253 of 660
PDF/HTML Page 274 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ sattāvīsamun parva 2pa3
kare chhe, pauṣhadh pratikramaṇ kare chhe, bhagavānanā moṭān moṭān chaityālayomān mahān utsav thāy
chhe, vidhipūrvak anek prakāranī pūjā thāy chhe, abhiṣhek thāy chhe, vivekī lok prabhāvanā
kare chhe ane sādhu dashalakṣhaṇadharmathī yukta ātmadhyānamān ārūḍh thaī mokṣhanā arthe tap kare
chhe. prajāno nāsh thatān sādhu ane shrāvakano dharma lupta thāy chhe ane prajā rahe to dharma,
artha, kām, mokṣha badhu sadhāy chhe. je rājā dushmanothī pr̥ithvīnun rakṣhaṇ kare chhe te prashansāyogya
chhe. rājāne prajānā rakṣhaṇathī ā lok ane paralokamān kalyāṇanī siddhi thāy chhe. prajā
vinā rājā nahi ane rājā vinā prajā nahi. jīvadayāmay dharmanun je pālan kare chhe te ā
lok ane paralokamān sukhī thāy chhe. dharma, artha, kām ane mokṣhanī pravr̥utti rājā lokonun
rakṣhaṇ kare to ja thāy chhe, anyathā kevī rīte thāy? rājānā bāhubaḷanī chhāyā meḷavīne
prajā sukhamān rahe chhe. jenā deshamān dharmātmā dharmanun sevan kare chhe; dān, tap, shīl, pūjādik
kare chhe teno chhaṭhṭho bhāg prajānun rakṣhaṇ karavānā yogathī rājāne maḷe chhe.
rājā dasharath ā badhā samāchār jāṇīne pote javā taiyār thayā ane shrī rāmane
bolāvīne rājya āpavāno vichār karyo. vājintro vāgyān, badhā mantrīo bhegā thayā,
sevako āvyā, hāthī, ghoḍā, rath, pāyadaḷ badhān āvīne ūbhā rahyān, snān māṭe sevako
suvarṇakaḷash jaḷ bharīne lāvyā, moṭā moṭā sāmanto shastro bāndhīne āvyā, nr̥utikāo
nr̥itya karavā lāgī, rājyanī strīo nānā prakāranān vastrābhūṣhaṇ laīne paḍadān pāchhaḷ
beṭhī. rājyābhiṣhekano ā ṭhāṭhamāṭh joīne rām dasharathane pūchhavā lāgyā ke he prabho! ā
shun chhe? tyāre dasharathe kahyun ke he bhadra! tame ā deshanun rakṣhaṇ karo, hun prajānā hit māṭe
shatruo sāme laḍavā jāun chhun, te shatruo devothī paṇ dujarya chhe. te vakhate kamaḷ sarakhā
netravāḷā rām kahevā lāgyā ke he tāt! evā raṅk upar āṭalo parishram sheno? te
āpane yuddha āpavā lāyak nathī. te pashu samān durātmā chhe. temanī sāthe sambhāṣhaṇ karavun
uchit nathī. temanī sāme yuddhanī abhilāṣhāthī āp shā māṭe padhāryā? undaranā upadrav
sāme shun hāthī krodh kare? rūne bāḷīne bhasma karavā agni shun parishram kare kharo? temanī
sāme chaḍavānī amane āgnā āpo e ja uchit chhe. rāmanān vachan sāmbhaḷīne dasharath
atyant harṣha pāmyā, rāmane chhātīe lagāḍīne kahevā lāgyā ke he padma! kamaḷ samān
netranā dhārak, sukumār aṅgavāḷā tame bāḷak chho. tame te duṣhṭane kevī rīte jītasho? te
vāt mārā manamān besatī nathī. tyāre rām bolyāḥ he tāt! taratanī utpanna thayelī
agninī kaṇī mātra vistīrṇa vanane bhasma nathī karatī? kare ja chhe. nānī ke moṭī
ummaranun shun kām chhe? are, jem ekalo ugato sūrya ghor andhakārane dūr kare ja chhe tem
ame bāḷak hovā chhatān te duṣhṭone jītīshun ja. rāmanān ā vachan sāmbhaḷīne rājā dasharath
atiprasanna thayā, temanān romāñch khaḍān thaī gayā, bāḷaputrane mokalavāmān thoḍo viṣhād
thayo, netra sajaḷ banī gayā. rājā manamān vichāre chhe ke parākramī, tyāgādi vratanā dhārak
kṣhatriyonī e ja rīt chhe ke prajānī rakṣhā nimitte

Page 254 of 660
PDF/HTML Page 275 of 681
single page version

background image
2pa4 sattāvīsamun parva padmapurāṇ
potānā prāṇ chhoḍavāno prayatna kare. vaḷī, āyuṣhyanā kṣhay vinā maraṇ thatun nathī, bhale
bhayaṅkar yuddhamān jāy to paṇ mare nahi. ām chintavan karatā rājā dasharathanān charaṇomān
namaskār karī rām-lakṣhmaṇ bahār nīkaḷ‌yān. sarva shāstra ane shastravidyāmān pravīṇ, sarva
lakṣhaṇothī pūrṇa, jemanun darshan saune priy lāge chhe, evā potānā tejathī dedīpyamān banne
bhāī rām-lakṣhmaṇ chaturaṅg senāthī maṇḍit, vaibhavathī pūrṇa rathamān besīne janakane madad
karavā chālyā. emanā gayā pahelān rājā janak ane kanak banne bhāī shatrusenānun antar
be yojan jāṇīne yuddha karavā māṭe gayā hatā. janak ane kanakanā mahārathī yoddhāo
shatruonā shabda sahan na karatān mlechchhonā samūhamān meghanī ghaṭāmān sūryādik grahapravesh kare
tem praveshyā hatā. mlechchho ane sāmanto vachche mahāyuddha thayun, jene jotān ke sāmbhaḷatān
romāñch khaḍān thaī jāy. tyān moṭā moṭān shastronān prahār thatā hatā. banne senānā loko
vyākuḷ thayā hatā, kanak taraph mlechchhonun dabāṇ vadhyun tyāre janak bhāīne madad karavā
atyant krodh karīne durnivār hāthīonā samūhane preravā lāgyā tyāre te barbar deshanā
mlechchho janakane paṇ dabāvavā lāgyā. te ja vakhate rām-lakṣhmaṇ jaī pahoñchyā. rāmachandre
mlechchhonī apār senā joī. shrī rāmachandranun ujjavaḷ chhatra joīne shatruonī senā dhrūjavā
lāgī, jem pūrṇamāsīnā chandrano uday joīne andhakārano samūh chalāyamān thāy tem.
mlechchhonān bāṇathī janakanun bakhtar tūṭī gayun hatun. janak khedakhinna thayā hatā. tyān rāme
temane dhairya bandhāvyun. jem sansārī jīvo karmanā udayathī duḥkhī thāy chhe ane dharmanā
prabhāvathī duḥkho chhūṭīne sukhī thāy chhe tem janak rāmanā prabhāvathī sukhī thayā. chañchaḷ
turaṅgo joḍelā rathamān besīne shrī rām, mahāudyotarūp jemanun sharīr chhe, bakhtar paherī,
hār-kuṇḍaḷathī maṇḍit dhanuṣhya chaḍhāvī hāthamān bāṇ rākhī shatruonī vishāḷ senāmān pravesh
karavā lāgyā. rāmanī dhajā par sinhanun chihna chhe, tenā upar chāmar ḍhoḷāy chhe, ujjavaḷ
chhatra shir par phare chhe, pr̥ithvīnā rakṣhak chhe, temanun man dhīravīr chhe, lokanā vallabh chhe ane
prajānā pālak chhe. jem sūrya kiraṇonā samūhathī shobhe chhe tem subhaṭonā samūhathī rām
shobhatā hatā. jem madamasta hāthī keḷanā vanamān praveshīne keḷano nāsh kare tem temaṇe
shatruonī senāno bhaṅg karyo. janak ane kanak banne bhāīone bachāvī līdhā. jem megh
varase tem lakṣhmaṇ bāṇonī varṣhā karavā lāgyā. lakṣhmaṇe tīkṣhṇa chakra, shakti, kuhāḍā, karavat
ītyādi shastro chalāvyān. tenāthī anek mlechchha maryā, kuhāḍāthī vr̥ukṣha tūṭī jāy tem.
lakṣhmaṇanān bāṇothī bhīl, pāradhī, mlechchhonī chhātī, hāth, gaḷun vagere chhedāī gayā, hajāro
pr̥ithvī par paḍayā, pr̥ithvīnā kaṇṭakonī senā lakṣhmaṇ sāmethī bhāgī gaī. mlechchhomān je shārdūl
samān hatā te paṇ durnivār lakṣhmaṇane joīne kṣhobh pāmyā. vājintrono ghor avāj
karatān, mukhathī bhayaṅkar garjanā karatā, dhanuṣhyabāṇ, khaḍga, chakrādi anek shastro dhāraṇ
karelā, lāl raṅganā vastra paherelā, hāthamān khañjaravāḷā, jātajātanā raṅgavāḷā jemanān aṅg
chhe, koī kājaḷ jevā kāḷā, koī kardam jevā, koī tāmra varṇanā, vr̥ukṣhanī chhālanā vastra
paherelā, geru vagere raṅgathī jemanā

Page 255 of 660
PDF/HTML Page 276 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ sattāvīsamun parva 2pap
sharīr par lep karavāmān āvyo chhe ane jenā shir par vr̥ukṣhonī mañjarīnā chhogā pharake chhe
evā, koḍī jevā dāntavāḷā ane moṭā peṭavāḷā mlechchho kuṭaj jātinān vr̥ukṣho khīlyān hoy
tevā bhāsatā hatā. asurakumār dev jevā unmat, mahānirday, pashumānsanā bhakṣhak, mahāmūḍh
jīv hinsāmān udyamī, janmathī māṇḍīne ja pāp karanārā, khoṭā ārambh karanārā, jemanā
dhvaj par suvvar, bhens, vāgh vagerenā chihna chhe, te jātajātanān vāhanomān chaḍīne,
atijhaḍapathī doḍanārā, prachaṇḍ turaṅg samān chañchaḷ te bhīl meghavāḷā samān lakṣhmaṇarūp
parvat par potānā svāmīrūp pavanathī prerāyelā bāṇavr̥uṣhṭi karavā lāgyā. tyāre lakṣhmaṇ
temano dhvans karavā māṭe shīghra vegathī temanā taraph doḍayā, jāṇe ke mahā gajendra vr̥ukṣhonā
samūh taraph doḍayā. lakṣhmaṇanā veg ane pratāpathī te pāpī bhāgyā ane parasparanā pag
taḷe kacharāī gayā. pachhī temano adhipati ātaraṅgatap potānī senāne dhairya āpī sakaḷ
senā sahit pote lakṣhmaṇanī sanmukh āvyo. tyān bhayaṅkar yuddha thayun. teṇe lakṣhmaṇane
ratharahit karyā eṭale shrī rāmachandra potāno rath laī, pavan samān vegathī lakṣhmaṇanī pāse
āvyā. lakṣhmaṇane bījā rathamān besāḍī pote jem agni vanane bhasma kare chhe tem tenī
apār senāne bhasma karavā lāgyā. temaṇe keṭalākane bāṇathī māryā, keṭalākane kanak
nāmanā shastrathī haṇyā, keṭalākane tomarathī māryā, keṭalākane sāmānya chakra nāmanā shastrathī
pāḍī dīdhā. te pāpī ātaraṅgatam samudra jevaḍī vishāḷ senā sāthe āvyo hato te bhay
pāmī dash ghoḍānā asavāro sāthe bhāgyo tyāre shrī rāme āgnā karī ke e napunsak yuddhathī
parāṅamukh thaī bhāgyo chhe. have emane māravāthī shun lābh? pachhī lakṣhmaṇ bhāī sahit
pāchhā pharyā. te mlechchha bhayathī vyākuḷ thaī sahyāchaḷ ane vindhyāchaḷanā vanamān chhupāī
gayā. shrī rāmachandranā ḍarathī pashuhinsādik duṣhṭa karma chhoḍī vananān phaḷono āhār karatā. jem
garuḍathī sarpa ḍare chhe tem shrī rāmathī ḍaravā lāgyā. lakṣhmaṇ sahit shrī rāme, jemanun svarūp
shānt chhe temaṇe rājā janakane bahu ja prasanna karīne vidāy karyā ane pote potānā pitā
samīpe ayodhyā chālyā. pr̥ithvīnā badhā loko āshcharya pāmyā. saune temaṇe paramaānand
āpyo, badhānān harṣhathī romāñch khaḍān thaī gayā. rāmanā prabhāvathī ākhī pr̥ithvī
shobhāyamān thaī hatī. dharma, artha, kāmathī yukta puruṣho vaḍe jagat barphanā avarodh vinā
nakṣhatrothī ākāsh shobhe tem shobhavā lāgyun. gautam svāmī kahe chhe ke he rājā shreṇik!
rāmanun āvun māhātmya joīne janake potānī putrī sītā rāmane āpavānun vichāryun. ghaṇun
kahevāthī sho lābh? jīvone sanyog ane viyoganun kāraṇ ek karmano uday ja chhe. shrīrām
shreṣhṭha puruṣh, mahāsaubhāgyavant, atipratāpī, bījāmān na hoy evā guṇothī pr̥ithvī par
prasiddha thayā, jem kiraṇonā samūhathī sūrya mahimā pāme tem.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt..
daulatarāmajī kr̥ut bhāṣhā vachanikānā gujarātī anuvādamān mlechchhonī hār ane rāmanī
jītanun kathan karanār sattāvīsamun parva pūrṇa thayun.

Page 256 of 660
PDF/HTML Page 277 of 681
single page version

background image
2pa6 aṭhṭhāvīsamun parva padmapurāṇ
aṭhṭhāvīsamun parva
(sītāno svayamvar ane rāmanī sāthe vivāh)
āvā parākramathī pūrṇa rāmanī kathā vinā nārad ek kṣhaṇ paṇ rahetā nahi, badhe
rāmanī vāt karyā ja karatā. nāradane rāmanā yashathī param āshcharya utpanna thayun chhe. vaḷī,
nārade sāmbhaḷ‌yun hatun ke janake rāmane jānakī devāno vichār karyo chhe. jānakīno mahimā
ākhī pr̥ithvī par prasiddha hato. nārade vichār karyo ke ek vār sītāne joun ke te kevī chhe?
kevān lakṣhaṇothī shobhe chhe ke jethī janake tene rāmane devānun nakkī karyun chhe. jenun hr̥uday
shīlasanyukta chhe evā nārad sītāne jovā māṭe sītāne gher āvyā. te vakhate sītā
darpaṇamān potānun mukh joī rahī hatī, tene nāradanī jaṭā darpaṇamān dekhāī eṭale te bhayathī
vyākuḷ banīne manamān chintavavā lāgī ke hāy mātā! ā koṇ chhe? ām bhayathī dhrūjatī
te mahelanī andar gaī. nārad paṇ sāthe ja mahelamān javā lāgyā tyāre dvārapālīe temane
rokayā eṭale nārad ane dvārapālī vachche kajiyo thayo. kajiyānā shabdo sāmbhaḷīne khaḍga
ane dhanuṣhyanā dhārak sāmanto doḍī āvyā ane kahevā lāgyā ke pakaḍī lyo, pakaḍī lyo,
ā koṇ chhe? āvā shastradhārīono avāj sāmbhaḷīne nārad ḍarī gayā ane ākāshamārge
gaman karīne kailās parvat par āvyā. tyān besīne vichāravā lāgyā ke khūb kaṣhṭa pāmyo
ane mushkelīthī bachyo, navo janma ja maḷ‌yo, jem pakṣhī dāvānaḷamānthī bahār nīkaḷe tem hun
tyānthī nīkaḷ‌yo. pachhī dhīre dhīre nāradanī dhrrūjārī maṭī ane kapāḷethī parasevo lūchhīne vāḷ
vikharāī gayā hatā te samārīne bāndhyā. temanā hāth dhūrajatā hatā, jem jem te vāt yād
āvatī tem tem te nishvās nākhatā. pachhī te khūb krodhe bharāīne, mastak halāvīne
vichāravā lāgyā ke kanyānī duṣhṭatā to juo! hun nirdoṣhapaṇe saraḷ svabhāvathī, rām
pratyenā anurāgathī tene jovā gayo hato te mr̥utyu samān avasthā pāmyo, yam jevā duṣhṭa
māṇaso mane pakaḍavā āvyā, sārun thayun ke hun bachī gayo, pakaḍāyo nahi. have te pāpaṇī
mārī pāsethī kevī rīte bachashe? te jyān jyān jashe tyān hun tene duḥkhamān dhakelīsh. hun vājintra
vagāḍayā vinā paṇ nāchun chhun to pachhī jyāre vājintro vāge tyāre to ṭaḷun ja sheno? ām
vichārīne te shīghra vaitāḍayanī dakṣhiṇ shreṇīmān rathanūpur nagaramān gayā ane sītānā
mahāsundar rūpanun chitrapaṭ banāvīne laī gayā. chitra evun aṅkit karyun hatun ke jāṇe pratyakṣha
na hoy! chandragatino putra bhāmaṇḍaḷ upavanamān anek kumāro sahit kriḍā karavā āvyo hato
tenī samīpamān ā chitrapaṭ pheṅkīne pote chhupāī rahyā. bhāmaṇḍaḷane evī khabar na paḍī ke
ā mārī bahenanun chitrapaṭ chhe. te chitrapaṭ joīne chittamān moh pāmyo, lajjā, shāstragnān,
vichār e badhun bhūlī gayo. lāmbā lāmbā nisāsā nākhavā lāgyo, tenā hoṭh sukāī gayā,
gātra shithil thaī gayā, rātadivas ūṅgh āvatī nahi, anek upachāro karavāmān āvyā to
paṇ tene shānti maḷī nahi, sugandhī puṣhpa ane sundar āhār ene viṣh samān lāgyā. tene
shītaḷ jaḷ chhāṇṭavā chhatān paṇ teno santāp

Page 257 of 660
PDF/HTML Page 278 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ aṭhṭhāvīsamun parva 2pa7
maṭato nahi. koī vār te maun thaī jato, koī vār hasavā lāgato. koī vār vikathā
karyā karato, koī vār uṭhīne ūbho raheto, nakāmo ūbho thaīne chālavā lāgato, vaḷī
pāchho āvato. āvī cheṣhṭā karato, jāṇe ke tene bhūt vaḷagyun hoy! tyāre moṭā moṭā
buddhimān loko ene kāmātur jāṇīne paraspar vāt karavā lāgyā ke ā kanyānun rūp
koīe chitrapaṭamān aṅkit karīne ānī pāse pheṅkayun chhe tethī tenun man ḍāmāḍoḷ thaī gayun
chhe. kadāch ā cheṣhṭā nārade ja karī hoy. te vakhate nārade potānā kāryathī kumārane vyākuḷ
thayelo jāṇīne ane lokonī vāt sāmbhaḷīne kumāranān sagāone darshan dīdhān. teoe
temano khūb ādar karīne pūchhayun ke he dev! kaho, ā konī kanyānun chitra chhe? tame tene
kyān joī? ā koī svarganī devāṅganānun rūp chhe, nāgakumārīnun rūp chhe ke koī pr̥ithvī par
āvelīne tame joī chhe? tyāre nārade māthun halāvīne bolyā ke ek mithilā nāmanī
nagarī chhe, tyān rājā indraketuno putra janak rājya kare chhe, tenī rāṇīnun nām videhā chhe,
te rājāne atipriy chhe, ā rūp tenī putrī sītānun chhe. ām kahīne nārad bhāmaṇḍaḷane
kahevā lāgyā ke he kumār! tun viṣhād na kar. tun vidyādhar rājāno putra chhe, tārā māṭe ā
kanyā durlabh nathī, sulabh ja chhe. vaḷī, tun rūpamātrathī ja anurāgī thayo, tenāmān ghaṇā
guṇ chhe, tenā hāvabhāv, vilāsādikanun varṇan koṇ karī shake? ane ene jotān tārun chitta
vashībhūt thayun hoy to emān āshcharya shenun chhe? tene jovāthī to moṭā moṭā puruṣhonān
chitta paṇ mohit thaī jāy chhe. men to paṭ par teno ākār mātra doryo chhe, tenun lāvaṇya
to tenāmān ja chhe, te doravāmān kevī rīte āve? navayauvanarūp jaḷathī bharelā kāntirūp
samudranī laheromān te stanarūp kumbh vaḍe tarī rahī chhe. ane āvī strī tane chhoḍīne bījā
konā māṭe yogya hoy? tāro ane eno meḷāp thāy te yogya chhe. ām kahīne nārade
bhāmaṇḍaḷanā manamān khūb sneh upajāvyo ane pote ākāshamārge chālatā thayā. kāmanā
bāṇathī vīndhāyelo bhāmaṇḍaḷ potānā chittamān vichāravā lāgyo ke jo ā strīratna mane
tarat ja na maḷe to māre jīvavun nathī. juo, āshcharyanī vāt ke paramakānti dharanār te
sundarī mārā hr̥udayamān besīne agninī jvāḷā samān mārā hr̥udayane ātāp kare chhe. sūrya
bāhya sharīrane tāp upajāve chhe ane kām andar ane bahār dāh upajāve chhe. sūryano
ātāp dūr karavānā to anek upāyo chhe, parantu kāmano dāh maṭāḍavāno koī upāy
nathī. have mārī be avasthā thavānī chhe. kān to teno sanyog thāy athavā kāmanān bāṇothī
mārun maraṇ thāy. nirantar āvā vichāro karīne bhāmaṇḍaḷ vihvaḷ thaī gayo. te bhojan
ane ūṅgh badhun bhūlī gayo. ene na to mahelamān shātā maḷatī, na upavanamān. kumāranī
vyākuḷatānā kāraṇarūp ā badho vr̥uttānt jāṇīne tathā te nāradakr̥ut chhe em samajīne teṇe
kumāranā pitāne kahyun ke he nāth! ā anarthanun mūḷ nārad chhe. teṇe ek atyant rūpāḷī
strīnun chitrapaṭ lāvīne kumārane batāvyun chhe ane kumār chitrapaṭ joīne atyant
vibhramachitta thaīne dhīraj rākhato nathī, lajjārahit thaī gayo chhe, vāramvār chitrapaṭ joyā
kare chhe, ‘sītā, sītā’ evā shabdo

Page 258 of 660
PDF/HTML Page 279 of 681
single page version

background image
2pa8 aṭhṭhāvīsamun parva padmapurāṇ
uchchāryā kare chhe ane nānā prakāranī agnān cheṣhṭā kare chhe, jāṇe ke ene vāī āvatī
hoy. māṭe tame ene shīghra shātā utpanna thāy evā upāyo vichārī kāḍho. e
bhojanādithī parāṅamukh thaī gayo chhe tethī tenā prāṇ chhūṭe te pahelān ja upāy karo.
chandragati ā vāt sāmbhaḷīne vyākuḷ thayo ane potānī strī sāthe āvīne putrane kahevā
lāgyo ke he putra! tun sthir man rākh ane jem pahelān bhojanādi kriyā karato hato tem
kar. tārā manamān je kanyā vasī chhe te tane shīghra paraṇāvīsh. ā pramāṇe kahīne chandragatie
putrane shānti upajāvī. pachhī te ekāntamān harṣha, viṣhād ane āshcharya pāmato potānī strīne
kahevā lāgyo ke he priye! vidyādharonī atisvarūpavān anupam kanyāne chhoḍīne
bhūmigocharīono sambandh āpaṇā māṭe keṭalo uchit gaṇāy? ane bhūmigocharīone gher
āpaṇe kevī rīte jaīshun? ane kadāch āpaṇe jaīne māgaṇī karīe ane te na svīkāre
to āpaṇā mukhanī shobhā keṭalī raheshe? ane koī upāy karīne kanyānā pitāne ahīn
shīghra lāvī shakīe evo koī upāy nathī. tyāre bhāmaṇḍaḷanī mātā kahevā lāgīḥ he
nāth! yogya ke ayogya e tame jāṇo, to paṇ ā tamārān vachan mane priy lāge chhe.
pachhī rājāe potānā ek sevak chapaḷaveg nāmanā vidyādharane ādarapūrvak bolāvīne
sakaḷ vr̥uttānt tenā kānamān kahyo ane tene samajāvyo tethī chapaḷaveg rājānī āgnā
pāmīne, khūb ānandamān āvī tarat ja mithilānagarīmān javā nīkaḷ‌yo. jem prasanna
thayel yuvān hans sugandhathī bharelī kamalinī taraph jāy tem te shīghra mithilānagarīmān
jaī pahoñchyo. te ākāshamānthī ūtarīne ashvano veṣh laīne gāy, bhens vagere pashuone
trās āpavā lāgyo, rājānā maṇḍaḷamān upadrav karavā lāgyo. loko taraphathī phariyād
āvavā lāgī ane te sāmbhaḷīne rājā nagaranī bahār nīkaḷ‌yo. pramod, udveg ane
kautukathī bharelā rājāe ek ghoḍo joyo. kevo chhe ghoḍo? navayuvān chhe, ūchhaḷato thako
khūb tejasvī lāge chhe, manasamān tene veg chhe, sundar lakṣhaṇovāḷo chhe, tenun mukh pradakṣhiṇā
pharatun hoy tem goḷ goḷ phare chhe, kharīnā agrabhāgathī jāṇe ke mr̥udaṅg bajāve chhe, tenī
upar koī chaḍī shakatun nathī, nāsikāmānthī avāj kāḍhato te ati shobhe chhe. āvo ashva
joīne rājā ānand pāmīne lokone vāramvār kahevā lāgyā ke ā koīkano ashva bandhan
toḍāvīne āvyo chhe. tyāre paṇḍito rājāne priy vachan kahevā lāgyā ke he rājan! ā
ashva jevo bījo koī ashva nathī. bījānī to shī vāt? āvo ashva rājāne paṇ durlabh
chhe, āpanā jovāmān paṇ āvo ashva nahi āvyo hoy. sūryanā rathanā turaṅganī khūb
prashansā sāmbhaḷīe chhīe, paṇ ānā jevo to tey nahi hoy. koī daivayoge āpanī pāse
āvo ashva āvyo chhe, māṭe āp ene svīkāro. āp mahān puṇyanā adhikārī chho.
eṭale rājāe ashvano svīkār karyo. tene pakaḍī lāvīne ashvashāḷāmān sundar dorīthī
bāndhyo ane jātajātanī sāmagrī vaḍe ene sāchavyo. tene ahīn āvyā ek mās thayo.
ek divas sevake āvī rājāne namaskār karī vinantī karī ke he nāth! ek jaṅgalī hāthī
āvyo chhe te

Page 259 of 660
PDF/HTML Page 280 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ aṭhṭhāvīsamun parva 2pa9
upadrav kare chhe. tyāre rājā moṭā hāthī par besīne te hāthī taraph gayā. je sevake āvīne
hāthīno vr̥uttānt kahyo hato tenā kahelā mārge rājāe mahāvanamān pravesh karyo. tyān
sarovaranā kināre hāthīne ūbhelo joyo ane nokarone kahyun ke ek jhaḍapī ghoḍo lāvo
eṭale teo māyāmayī ashvane tarat laī gayā. rājā tenā upar beṭhā eṭale te rājāne
laīne ākāshamān uḍayo eṭale badhān sagān ane nagarajano hāhākār karī shok karavā
lāgyā. temanān manamān āshcharya thayun. te tatkāḷ nagaramān gayā.
pachhī te ashvanun rūp lenār vidyādhar, man samān vegavāḷo, anek nadī, pahāḍ,
van, upavan, nagar, desh oḷaṅgīne rājāne rathanūpur laī gayo. jyāre nagar pāse rahyun
tyāre ek vr̥ukṣhanī nīchethī pasār thayo te vakhate rājā janake vr̥ukṣhanī ek ḍāḷī pakaḍī
līdhī ane laṭakī rahyā. to ghoḍo nagaramān gayo. rājā vr̥ukṣha uparathī nīche utarī, ārām
karī āshcharya sahit āgaḷ vadhyā. tyān sonāno ūñcho koṭ joyo. tenā daravājā
ratnaūmay toraṇothī shobhatā hatā. mahāsundar upavan joyun. temān judījudī jātanān vr̥ukṣho-
velīo phūlo sahit joyān, tyān jātajātanān pakṣhīo avāj karī rahyān hatān. jevā sandhyā
samaye vādaḷo dekhāy chhe tevā judā judā raṅganā anek mahelo joyā, jāṇe ke te mahelo
jinamandiranī sevā karī rahyā chhe. rājā jamaṇā hāthamān khaḍga laīne sinh samān ati
nirbhay banī, kṣhatriyavratamān pravīṇ, daravājāmān dākhal thayā. daravājānī andar jātajātanān
phūlonī vāḍī, suvarṇaratnamay pagathiyāmvāḷī vāv, jemān sphaṭikamaṇi samān ujjavaḷ jaḷ
bharyun hatun, mahāsundar sugandhī vistīrṇa jūīnān phūlanā maṇḍapo joyā. tenān pāndaḍān ḍolatā hatān
ane bhamarāo tenā par guñjārav karatā hatā. temaṇe āgaḷ bhagavānanun mandir prasanna
netrothī joyun. mandir motīnī jhālarothī shobhatun, ratnonā jharūkhāthī sanyukta, suvarṇanā
hajāro stambhothī manohar, bhīnt par jātajātanān chitro, sumerunā shikhar samān ūñchān
shikharo, hīrāthī maḍhelī pharasathī maṇḍit jinamandir joīne janak vichāravā lāgyā ke ā
indranun mandir chhe athavā ahamindranun mandir chhe, ā ūrdhvalokamān chhe ke nāgendranā
bhavanapātāḷamān āvelun chhe ke pachhī koī kāraṇe sūryanān kiraṇono samūh pr̥ithvī par ekaṭho
thayo chhe. aho! ā vidyādhar mitre mārā upar bahu moṭo upakār karyo ke mane ahīn laī
āvyo, āvun sthān men atyār sudhīmān kyāy joyun nahotun. sārun thayun ke āvun mandir
jovā maḷ‌yun. em chintavīne mandiramān besīne praphullit mukhathī shrī jinarājanān darshan karyān.
kevā chhe shrī jinarāj? svarṇa samān varṇavāḷā, pūrṇimānā chandramā samān mukhavāḷā,
padmāsanamān birājamān chhe. aṣhṭa pratihārya sanyukta, kanakamay kamaḷothī pūjit ane jemanā
shir par jātajātanān ratno jaḍelun chhatra rahelun chhe ane ūñchā sinhāsan par beṭhelā chhe. pachhī
banne hāth joḍī, mastak namāvī praṇām karyā, harṣhathī romāñch khaḍān thaī gayā, bhaktinā
anurāgathī mohit thaī gayā. bījī kṣhaṇe sāvachet thaī bhagavānanī stuti karavā lāgyā.
ativishrām pāmī, āshcharya sahit janak chaityālayamān beṭhā