Padmapuran-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Parva 3 - Vidyadhar loknu varnan; Parva 4 - Bhagwan Rushabdevna aharnimitna viharnu varnan; Parva 5 - Havey vanshotpati naamno mahaadhikaar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 3 of 35

 

Page 20 of 660
PDF/HTML Page 41 of 681
single page version

background image
20 bījun parva padmapurāṇ
prabhāte dehakriyā karīne rājā shreṇik potānā manamān vichār karavā lāgyā.
bhagavānanā divya dhvanimān tīrthaṅkar, chakravartī ādinān je charitra kahevāmān āvyān te men
sāvadhān thaīne sāmbhaḷ‌yān chhe. have shrī rāmachandranun charitra sāmbhaḷavānī mārī abhilāṣhā chhe.
laukik granthomān rāvaṇādikone mānsabhakṣhī rākṣhas kahyā chhe, parantu te mahākulīn vidyādharo,
madh, māns, rudhirādinun bhakṣhaṇ kevī rīte kare? rāvaṇanā bhāī kumbhakarṇa viṣhe teo em
kahe chhe te chha mahinā ūṅghī raheto hato, tenā upar hāthī chalāvatā, ukaḷatun tel kānamān
nākhatā to paṇ chha mahinā pahelān te ūṭhato nahi, jāgatān ja tene eṭalī bhūkh-taras
lāgatī ke anek hāthī, pāḍā vagere pashuo ane manuṣhyone khāī jato ane lohī, parunun
pān karato to paṇ tene tr̥upti thatī nahi. teo sugrīv, hanumānādikane vānar kahe chhe,
parantu teo to moṭā vidyādhar rājāo hatā. mahān puruṣhonun viparīt vyākhyān karavāthī
mahān pāpano bandh thāy chhe. jem agninā sanyogathī shītaḷatā thatī nathī ane baraphanā
sanyogathī garamī thatī nathī, jaḷ valovavāthī ghī maḷatun nathī ke retīne pīlavāthī temānthī
tel nīkaḷatun nathī tem, mahāpuruṣhonā virūddha shravaṇ karavāthī puṇya thatun nathī. loko em
kahe chhe ke rāvaṇe devonā rājā indrane jītyo hato, paṇ em banī shake nahi. kyān e
devono indra ane kyān ā manuṣhya? indranā kop mātrathī ja e bhasma thaī jāy. jenī
pāse airāvat hāthī, vajra jevun āyudh ane ākhī pr̥ithvīne vash karī shake eṭalun sāmarthya
hoy evā svarganā svāmī indrane ā alpashaktino svāmī vidyādhar kevī rīte pakaḍīne
kedamān pūre? haraṇathī sinhane kevī rīte bādhā pahoñche? talathī shilāne pīsavānun, īyaḷathī
sāpane māravānun ane shvānathī gajendrane haṇavun kevī rīte banī shake? vaḷī, lokamān
kahevāy chhe ke rāmachandra mr̥ugādinī hinsā karatā hatā, paṇ e vāt bane nahi. te vratī,
vivekī, dayāvān, mahāpuruṣh jīvonī hinsā kevī rīte kare? māṭe āvī vāt sambhave nahi.
te abhakṣhyanun bhakṣhaṇ kevī rīte kare? te vālīne sugrīvanā moṭābhāī kahe chhe ane te
sugrīvanī strīne paraṇyā em kahe chhe. have, moṭābhāī to pitā samān gaṇāy te nānā
bhāīnī strī sāthe kevī rīte paraṇe? māṭe āvī vāt sambhavit nathī, māṭe gaṇadharadevane
pūchhīne shrī rāmachandrajīnī yathārtha kathānun shravaṇ karun ām te chintavavā lāgyā. vaḷī te
vichāre chhe ke hammeshā gurunā darshan karīne, dharmanā prashno karīne tattvano nishchay karavāthī
param sukh thāy chhe. e ānandanun kāraṇ chhe em vichārīne rājā shayyāmānthī ūbhā thayā
ane rāṇī potāne sthānake gaī. kevī chhe rāṇī? lakṣhmī samān kāntivāḷī, mahāpativratā
ane patino khūb vinay karanārī chhe ane rājā dharmānurāgamān atyant niṣhkañchittavāḷān chhe.
bannee prabhātanī kriyāo pūrī karī ane jem sūrya sharadar̥utunā vādaḷomānthī bahār āve
tem rājā saphed kamaḷ samān ujjavaḷ sugandh mahelamānthī bahār āvyā. te sugandh
mahelanā bhamarā guñjārav karī rahyā chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇanī sva. pt.. daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhā-

Page 21 of 660
PDF/HTML Page 42 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trījun parva 21
ṭīkā gujarātī anuvādamān rājā shreṇike rāmachandra-rāvaṇanā charitra sāmbhaḷavā māṭe prashna
pūchhavāno vichār karyo, evo dvitīy adhikār sampūrṇa thayo. 2.
* * *
trījun parva
(vidyādhar lokanun varṇan)
rājā sabhāmān āvīne ābhūṣhaṇasahit birājyā te vakhatanī shobhānun varṇan
karīe chhīe. savāramān ja moṭā moṭā sāmanto āvyā temane dvārapāḷe rājānun darshan
karāvyun. sāmantonān vastrābhūṣhaṇ sundar chhe. temanī sāthe rājā hāthī upar besīne nagaramānthī
samosaraṇamān javā nīkaḷ‌yā. āgaḷ bhāṭachāraṇo birūdāvaḷi bolatā jāy chhe. rājā
samosaraṇ pāse pahoñchyā. kevun chhe samosaraṇ? jyān anant mahimānā sthānarūp mahāvīr
svāmī birāje chhe, temanī samīpe gautam gaṇadhar khaḍā chhe. tattvanā vyākhyānamān tatpar,
kāntimān chandramātulya, prakāshamān sūrya samān, jemanān charaṇ ane netrarūpī kamaḷ
ashokavr̥ukṣhanān pān jevā lāl chhe ane potānī shāntithī jagatane shānt kare chhe, munionā
samūhanā svāmī chhe. rājā dūrathī ja samosaraṇ joīne hāthī uparathī utarī, samosaraṇamān
praveshī, harṣhathī jenun mukh praphullit banyun chhe evā te bhagavānanī pradakṣhiṇā daī, hāth
joḍī, namaskār karī, manuṣhyonī sabhāmān beṭhā.
pahelān rājā shreṇike shrī gaṇadharadevane namaskār karī, kushaḷ pūchhīne prashna karyo-
bhagavan! mane rāmacharitra sāmbhaḷavānī īchchhā chhe. ā kathā jagatamān lokoe bījī rīte
kahī chhe tethī he prabho! kr̥upā karīne sandeharūp kīchaḍamānthī prāṇīone bahār kāḍho.
rājā shreṇikano prashna sāmbhaḷīne shrī gaṇadharadev potānā ujjaval mukhathī jagatane
prakāshit karatā gambhīr meghadhvani samān bhagavānanā divya dhvani anusār vyākhyān
karavā lāgyā. he rājā, tun sāmbhaḷ. hun jināgnā pramāṇe kahun chhun. kevān chhe jinavachan?
tattvakathanamān tatpar chhe. tun ā nakkī kar ke rāvaṇ rākṣhas nathī, manuṣhya chhe, mānsāhārī
nathī paṇ vidyādharono adhipati chhe, rājā vinaminā vanshamān utpanna thayo chhe. vaḷī,
sugrīvādik vānar nathī, e mahān rājā-manuṣhya chhe, vidyādhar chhe. jem pāyā vinā makān
bane nahi tem jinavachanarūpī mūḷ vinā kathānī pramāṇatā-satyatā hotī nathī. māṭe pratham ja
kṣhetra, kāḷādinun varṇan sāmbhaḷī pachhī mahāpuruṣhonun charitra ke je pāpane haranār chhe te tun sāmbhaḷ.
(lokālok, kāḷachakra, kulakar, nābhirājā, shrī r̥uṣhabhadev ane bharatanun varṇan)
gautamasvāmī kahe chhe ke he rājā shreṇik anantapradeshī alokanī madhyamān traṇ
vātavalayathī veṣhṭit traṇ lok rahelā chhe. te lokanī madhyamān ā madhyalok chhe. temān
asaṅkhyāt dvīp ane samudro chhe. tenī vachamān lavaṇasamudrathī vīṇṭaḷāyelo, ek lākh
yojanapramāṇ ā jambūdvīp chhe,

Page 22 of 660
PDF/HTML Page 43 of 681
single page version

background image
22 trījun parva padmapurāṇ
tenī madhyamān sumeru parvat chhe. te mūḷamān vajramaṇimay chhe ane upar ākhoy suvarṇamay
chhe, te anek ratnothī sanyukta chhe. sandhyā samaye lālāsh dhāraṇ karatān vādaḷāonā jevo
svarga sudhī ūñchā shikharavāḷo chhe. tenā shikharanī ṭoch ane saudharmasvarganī vachche ek
vāḷ jeṭalun antar chhe. sumeru parvat 99 hajār yojan ūñcho chhe ane ek hajār yojananun
tenun skandha chhe, pr̥ithvīmān te dash hajār yojan pahoḷo chhe ane shikhar upar tenī pahoḷāī
ek hajār yojananī chhe, jāṇe ke te madhyalokane māpavāno daṇḍ ja chhe. jabūdvīpamān ek
devakuru ane ek uttarakuru nāmanī bhogabhūmi chhe, bharatādi sāt kṣhetro chhe, chha kulāchalothī
temanā vibhāg thāy chhe. jambū ane shālmalī ā be vr̥ukṣho chhe. jambūdvīpamān chotrīs
vijyārdha parvat chhe. ekek vijyārdhamān ekaso dasadas vidyādharonī nagarīo chhe, ekek
nagarīne karoḍ karoḍ gām joḍāyelān chhe. jambūdvīpamān batrīs videh, ek bharat ane ek
airāvat e pramāṇe chotrīs kṣhetro chhe. ekek kṣhetramān ekek rājadhānī chhe, jambūdvīpamān
gaṅgādik 14 mahānadī chhe ane chha bhogabhūmi chhe. ekek vijyārdha parvatamān babbe guphā chhe
eṭale chotrīs vijyārdhanī aḍasaṭh guphāo chhe. chha kulāchalo upar, vijyārdha parvato upar
ane vakṣhār parvato upar sarvatra bhagavānanā akr̥utrim chaityālayo chhe jambu ane shālmalī
vr̥ukṣha upar bhagavānanān je akr̥utrim chaityālayo chhe. te ratnonī jyotithī prakāshamān chhe.
jambūdvīpanī dakṣhiṇ dishāmān rākṣhasadvīp chhe ane airāvatakṣhetranī uttar dishāmān gandharva nāmano
dvīp chhe. pūrva videhanī pūrva dishāmān varuṇadvīp chhe ane pashchim videhanī pashchim dishāmān
kinnaradvīp chhe. te chārey dvīp jinamandirothī shobhit chhe.
jem ek māsamān shukla ane kr̥iṣhṇa em be pakṣha hoy chhe tevī ja rīte ek
kalpamān avasarpiṇī ane utsarpiṇī em banne kāḷ pravarte chhe. avasarpiṇī kāḷamān pratham
ja suṣhamāsuṣhamā kāḷanī pravr̥utti hoy chhe, pachhī bījo suṣhamā, trījo suṣhamāduṣhamā, chotho
duṣhamāsuṣhamā, pāñchamo duṣhamā ane chhaṭhṭho duṣhamāduṣhamā kāḷ pravarte chhe, tyārapachhī utsarpiṇī
kāḷ pravarte chhe. tenī sharūātamān pratham ja chhaṭhṭho kāḷ duṣhamāduṣhamā pravarte chhe, pachhī pāñchamo
duṣhamā, pachhī chotho duṣhamāsuṣhamā, pachhī trījo suṣhamāduṣhamā, bījo suṣhamā ane pahelo
suṣhamāsuṣhamā pravarte chhe. ā pramāṇe reṇṭanī ghaḍī samān avasarpiṇī pachhī utsarpiṇī ane
utsarpiṇī pachhī avasarpiṇī āve chhe. ā kāḷachakra sadāy ā pramāṇe pharatun rahe chhe parantu
ā kāḷaparivartan phakat bharat ane airāvat kṣhetramān chhe tethī emān ja āyuṣhya, kāyādinī
hāni thāy chhe. mahāvidehādi kṣhetramān, svargamān, pātāḷamān, bhogabhūmi ādikamān tathā sarva
dvīp samudrādimān kāḷachakra pharatun nathī tethī temān rīti badalātī nathī, ek ja rīti rahe chhe.
devalokamān to suṣhamāsuṣhamā nāmanā pratham kāḷanī ja sadā rīt rahe chhe. utkr̥uṣhṭa
bhogabhūmimān paṇ suṣhamāsuṣhamā kāḷanī rīti rahe chhe. madhya bhogabhūmimān suṣhamā eṭale
bījā kāḷanī rīti rahe chhe ane jaghanya bhogabhūmimān suṣhamāduṣhamā eṭale trījā kāḷanī
rīti rahe chhe. mahāvideh kṣhetromān duṣhamāsuṣhamā

Page 23 of 660
PDF/HTML Page 44 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trījun parva 23
je chotho kāḷ chhe. tenī rīti rahe chhe. aḍhī dvīpathī āgaḷ antim ardhā svayambhūramaṇ
dvīp sudhī vachchenā asaṅkhyāt dvīpasamudromān jaghanya bhogabhūmimān sadā trījā kāḷanī rīti
hoy chhe ane chhellā ardhā dvīpamān tathā chhellā svayambhūramaṇ samudramān ane chāre khūṇāmān
duṣham arthāt pañcham kāḷanī rīti sadā rahe chhe. narakamān duṣhamāduṣhamā je chhaṭhṭho kāḷ chhe, tenī
rīt rahe chhe. bharat airāvat kṣhetromān chhaye kāḷ pravarte chhe. jyāre suṣhamāsuṣhamā kāḷ pravarte
chhe tyāre ahīn devakuru uttarakurū bhogabhūminī rachanā hoy chhe. kalpavr̥ukṣhothī maṇḍit bhūmi
sukhamay shobhe chhe, manuṣhyanān sharīr traṇ kosh ūñchā hoy chhe, badhāy manuṣhyo tathā
tiryañchonun āyuṣhya traṇ palyanun hoy chhe, manuṣhyanī kānti ugatā sūrya samān hoy chhe. sarva
shubh lakṣhaṇothī yukta loko shobhe chhe, strīpuruṣhanun yugal ja janme chhe ane sāthe ja mare chhe,
strīpuruṣho vachche atyant prīti hoy chhe, te marīne devagati pāme chhe. bhūmi kāḷā prabhāvathī
ratnasuvarṇamay hoy chhe, dash jātinī kalpavr̥ukṣho badhī ja manokāmanāo pūrī kare chhe. tyān
chārachār āṅgaḷanā atyant sugandhī, miṣhṭa ane komaḷ tr̥uṇathī bhūmi āchchhādit hoy chhe,
vr̥ukṣho sarva r̥utunān phaḷaphūlothī shobhe chhe, tyān hāthī, ghoḍā, gāy, bhens vagere anek jātanā
pashuo sukhethī rahe chhe. manuṣhyo kalpavr̥ukṣhathī utpanna thayel mahāmanohar phaḷono āhār kare
chhe. tyān sinhādik paṇ krūr nathī, mānsano āhār hoto nathī, yogya āhār kare chhe. tyān
vāv survaṇ ane ratnonān pagathiyāthī shobhatī, kamaḷovāḷī, dūdh, dahīn, ghī miṣhṭānnathī
bharelī atyant shobhe chhe. pahāḍo atyant ūñchā, judājudā prakāranān ratnonā kiraṇothī
manogna lāgatā, sarva prāṇīone sukh āpatā pañch prakāranā varṇathī shobhe chhe. nadīo
jaḷacharādi jantuothī rahit dūdh, ghī, miṣhṭānna ane jaḷathī bharelī, atyant svādasanyukta
pravāharūp vahe chhe. tenā kinārā ratnonī jyotathī jhagamage chhe. temān be īndriy, trindriy,
chaturīndriy, asañgnī pañchendriy tathā jaḷacharādi sañgnī pañchendriy jīv nathī. tyān sthaḷachar,
nabhachar, garbhaj tiryañch chhe te tiryañch paṇ yugal ja janme chhe. tyān shīt, uṣhṇatā, varṣhā ke
tīvra pavan hotān nathī. shītaḷ, mand, sugandhī pavan vāy chhe ane koī prakārano bhay nathī,
sadā adbhut utsāh ja rahe chhe. tyān jyotirāṅg jātinā kalpavr̥ukṣhanī jyotine kāraṇe
chandra-sūrya dekhātā nathī. das jātanān kalpavr̥ukṣha sarva īndriyonā sukh āpanārā shobhe chhe.
tyān bhojan, pān, sūvun, besavun, vastrābhūṣhaṇ, sugandhādik badhun ja kalpavr̥ukṣhathī upaje chhe.
ā kalpavr̥ukṣha vanaspatikāy nathī ane devādhiṣhṭhit paṇ nathī, phakat pr̥ithvīkāyarūp uttam
vastu chhe. svargalokamān dev rame tem tyān manuṣhyonā yugal rame chhe. ā pramāṇe gaṇadharadeve
bhogabhūminun varṇan karyun.
tyāre rājā shreṇike bhogabhūmimān upajavānun kāraṇ pūchhayun. eṭale gaṇadharadeve uttar āpyo
ke je jīvo saraḷachitta hoy chhe ane nirgranth munione āhārādikanun dān āpe chhe te
bhogabhūmimān manuṣhya thāy chhe. jem sārā khetaramān vāvelān bīj anekagaṇā thaīne phaḷe chhe ane
sheraḍīnā sāṇṭhāmān praveshelun jaḷ miṣhṭa bane chhe, gāye pīdhelun jaḷ dūdharūpe pariṇame chhe, tem

Page 24 of 660
PDF/HTML Page 45 of 681
single page version

background image
24 trījun parva padmapurāṇ
vratamaṇḍit, parigraharahit munine āpavāmān āvelun dān mahāphaḷ āpe chhe tem ja nīras
kṣhetramān vāvelān bījanun alpa phaḷ maḷe chhe. līmaḍānā vr̥ukṣhamān praveshelun jaḷ kaḍavun thāy chhe
tevī ja rīte je bhogatr̥uṣhṇāthī kudān kare chhe, te bhogabhūmimān pashujanma pāme chhe.
bhāvārthaḥ – dān chār prakāranun chhe. āhāradān, auṣhadhadān, shāstradān ane
abhayadān. temān muni, arjikā, utkr̥uṣhṭa shrāvakone bhaktipūrvak je āpavāmān āve te
pātradān chhe, guṇomān potānā samān sādharmī janone āpavāmān āve te samadān chhe
ane duḥkhī jīvone dayābhāvathī je āpavāmān āve te karuṇādān chhe. sarvatyāg karīne
munivrat levā te sakaḷadān chhe. ā dānanā bhed kahyā.
āgaḷ kāḷachakranī rīt varṇave chhe. jem ek māsamān shuklapakṣha ane kr̥iṣhṇapakṣha bey
hoy chhe tem ek kalpamān avasarpiṇī, utsarpiṇī be kāḷ pravarte chhe. avasarpiṇī kāḷamān
pratham ja suṣhamāsuṣhamā kāḷ pravarte chhe. pachhī bījo suṣhamā, trījo suṣhamāduṣhamā āve chhe.
jyāre trījā kāḷamān palyano āṭhamo bhāg bākī rahyo tyāre kulakar utpanna thayā tenun
varṇan he shreṇik, tun sāmbhaḷ, pratham kulakar pratishruti thayā. temanān vachan sāmbhaḷīne loko
ānand pāmyā. te kulakar potānā traṇ janma viṣhe jāṇatā hoy chhe, temanī cheṣhṭā sundar
hoy chhe, te karmabhūmimān karavāmān āvatā vyavahāranā upadeshak chhe. temanā pachhī sahastra
karoḍ asaṅkhya varṣho vītyān tyāre bījā kulakar sanmati thayā, pachhī trījā kulakar kṣhemaṅkar,
chothā kṣhemandhar, pāñchamā sīmaṅkar, chhaṭhṭhā sīmandhar, sātamā vimalavāhan, āṭhamā chakṣhuṣhmān,
navamā yashasvī, dashamā abhichandra agiyāramā chandrābh. bāramā marudev, teramā prasenajit,
chaudamā nābhirāj thayā. ā chaud kulakar prajānā pitā samān, mahābuddhimān shubh karmathī
utpanna thayā. jyāre jyotirāṅg jātinān kalpavr̥ukṣhonī jyoti mand thaī ane chandrasūrya
dekhāvā lāgyā tyāre temane joīne loko bhayabhīt thayā. teo kulakarane pūchhavā lāgyā ke
he nāth! ākāshamān shun dekhāy chhe? tyāre kulakare javāb āpyo ke have bhogabhūmi chālī
gaī chhe, karmabhūminun āgaman thaī rahyun chhe. jyotirāṅg jātinān kalpavr̥ukṣhono prakāsh mand
thayo chhe tethī sūryachandra dekhāvā lāgyā chhe. dev chār prakāranān chhe - kalpavāsī, bhavanavāsī,
vyantar ane jyotiṣhī. temān chandrasūrya jyotiṣhī devonā indra ane pratīndra chhe. chandramān
shīt kiraṇavāḷā chhe ane sūrya uṣhṇa kiraṇavāḷā chhe. jyāre sūryāsta thāy chhe tyāre chandramā
kānti dhāraṇ kare chhe ane ākāshamān nakṣhatranā samūh pragaṭ thāy chhe. sūryanī kāntithī
nakṣhatrādi bhāsatā nathī tem kalpavr̥ukṣhonī jyotithī chandrasūryādik bhāsatā nahotā, have
kalpavr̥ukṣhanī jyoti mand thaī chhe tethī bhāse chhe. āvo kāḷano svabhāv jāṇī tame bhayano
tyāg karo. kulakaranun āvun vachan sāmbhaḷīne temano bhay maṭī gayo. pachhī chaudamā kulakar
jagatapūjya shrī nābhirājānā samayamān badhān ja kalpavr̥ukṣhono abhāv thayo ane
yugaliyāonī utpatti maṭī gaī. ane r̥uṣhabhadev bhagavānano janma thayo, te ekalā
janmayā. te nābhirājāne marudevī

Page 25 of 660
PDF/HTML Page 46 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trījun parva rap
nāmanī mananun haraṇ karanārī rāṇī hatī. te uttam pativratā chandramānī rohiṇī, samudranī
gaṅgā, rājahansanī hansī samān hatī. te rāṇī sadāy rājānā manamān vaselī chhe, tenī
hansalī jevī chāl chhe ane koyal jevān vachan chhe. jem chakavīne chakavā pratye prīti hoy chhe
tevī rāṇīnī rājā pratye prīti hatī. rāṇīne shī upamā āpīe? badhī upamā rāṇīthī
ūtaratī chhe. sarva lokamān pūjya marudevī jem dharmane dayā (priy hoy chhe) tem
trilokapūjya nābhirājāne paramapriy hatī. jāṇe ke ā rāṇī ātāp haranār chandrakaḷāthī
ja banāvelī hoy, ātmasvarūpane jāṇanārī, jene siddhapadanun dhyān rahe chhe tevī,
traṇalokanī mātā, mahāpuṇyādhikārī, jāṇe ke jinavāṇī ja hoy evī hatī. vaḷī
amr̥utasvarūp tr̥uṣhṇāne haranārī ratnavr̥uṣhṭi ja hatī. sakhīone ānand utpanna karanār,
mahārūpavatī kāmanī patnī rati karatān paṇ adhik sundar hatī. mahāānandarūp mātā jenun
sharīr ja sarva ābhūṣhaṇonun ābhūṣhaṇ chhe, jenā netro jevā nīlakamaḷ paṇ nathī, jenān
vāḷ bhramarathī paṇ adhik shyām chhe te kesh ja tenā lalāṭano shaṇagār chhe. jo ke ene
ābhūṣhaṇonī abhilāṣhā nathī to paṇ patinī āgnā mānīne karṇaphūlādi ābhūṣhaṇo pahere
chhe. jenā mukhanun hāsya ja sugandhit chūrṇa chhe tenā jevī kapūranī raj shānī hoy? tenī
vāṇī vīṇānā svarane jīte chhe, tenā sharīranā raṅg āgaḷ suvarṇa kuṅkumādinā raṅgano sho
hisāb? tenā charaṇāravind par bhamarāo guñjārav kare chhe. āvī nābhirājānī marudevī
rāṇīnā yashanun varṇan seṅkaḍo granthothī paṇ na thaī shake to thoḍāek shlokothī kevī rīte thāy?
jyāre marudevīnā garbhamān bhagavānanā āvavāne chha mahinā bākī rahyā tyāre
indranī āgnāthī chhappan kumārikāo ānandit thaī mātānī sevā karavā lāgī. shrī, hrī,
dhr̥uti, kīrti, buddhi ane lakṣhmī ā chha kumārikāo stuti karavā lāgī, he mātā! tame
ānandarūp chho, tame amane āgnā karo, tamārun āyuṣhya dīrdha ho. ā pramāṇe manohar shabdo
bolatī judā judā prakāre sevā karavā lāgī. keṭalīk vīṇā vagāḍīne mahāsundar gīt
gāīne mātāne rijhavavā lāgī, keṭalīk āsan pātharavā lāgī, keṭalīk komaḷ hāthothī
mātānā pag dābavā lāgī, keṭalīk devī mātāne tāmbūl (pān) devā lāgī, keṭalīk
hāthamān khaḍga laīne mātānī chokī karavā lāgī, keṭalīk bahāranā daravāje suvarṇanun
āsan laīne ūbhī rahī, keṭalīk chāmar ḍhoḷavā lāgī, keṭalīk ābhūṣhaṇ paherāvavā
lāgī, keṭalīk pathārī pātharavā lāgī, keṭalīk snān karāvavā lāgī, keṭalīk āṅgaṇun
vāḷavā lāgī, keṭalīk phūlonā hār gūnthavā lāgī, keṭalīk sugandh lagāvavā lāgī, keṭalīk
khāvāpīvānī vidhimān sāvadhān rahevā lāgī, keṭalīk jene bolāvavāmān āve tene
bolāvavā lāgī. ā pramāṇe devī sarva kārya karatī rahī, mātāne koī paṇ prakāranī chintā
na rahevā pāmī.
ek divas mātā komaḷ shayyā par sūī rahī hatī tyāre teṇe rātrinā pāchhalā
pahore atyant kalyāṇakārī soḷ svapnān joyā. pahelā svapnamān teṇe chandra samān
ujjavaḷ madajharato

Page 26 of 660
PDF/HTML Page 47 of 681
single page version

background image
26 trījun parva padmapurāṇ
garjanā karato hāthī joyo. tenā upar bhamarāo guñjārav karī rahyā hatā. bījā svapnamān
vishāḷ skandhavāḷo sharadanā megh samān ujjavaḷ saphed baḷad joyo. trījā svapnamān
chandramānān kiraṇo samān saphed keshāvalīvāḷo sinh joyo. chothā svapnamān lakṣhmīdevīne
hāthī suvarṇanā kaḷashothī snān karāvato joyo, te lakṣhmī praphullit kamaḷo upar
nishchaḷapaṇe beṭhī hatī. pāñchamā svapnamān be puṣhpamāḷā ākāshamān laṭakatī joī te
māḷāo upar bhamarāo guñjārav karī rahyā hatā. chhaṭhṭhā svapnamān udayāchaḷ parvatanā
shikhar upar andhakāranāshak meghapaṭalarahit sūryane joyo. sātamā svapnamān kumudinīne
praphullit karanār, rātrinun ābhūṣhaṇ, jeṇe potānā kiraṇothī dashe dishāone ūjaḷī karī
chhe evā tārāonā pati chandrane joyo. āṭhamā svapnamān nirmaḷ jaḷamān kallol karatā
atyant premathī bharapūr mahāmanohar mīnayugalane joyun. navamā svapnamān jenā gaḷāmān
motīnā hār ane puṣhponī māḷā shobhe chhe evo pañch prakāranā ratnothī pūrṇa svarṇakaḷash
joyo. dashamā svapnamān judā judā prakāranān pakṣhīothī sanyukta kamaḷothī shobhatā sundar
pagathiyāmvāḷā nirmaḷ jaḷathī bharelā mahāsāgarane joyo. agiyāramā svapnamān ākāsh
jevo nirmaḷ samudra joyo. jemān anek prakāranān jaḷacharo keli karatān hatān ane ūñchā
taraṅgo uchhaḷī rahyā hatā. bāramā svapnamān atyant ūñchu vidhavidh prakāranā ratno jaḍelun
suvarṇanun sinhāsan joyun. teramā svapnamān devonān vimān āvatā joyā, je sumerunā
shikhar jevān ane ratnothī chamakatān, chāmarādithī shobhatān joyān. chaudamā svapnamān
dharaṇendranun bhavan joyun. kevun chhe te bhavan? jene anek māḷ chhe ane motīnī māḷāothī
shobhit, ratnonī jyotithī prakāshit jāṇe ke kalpavr̥ukṣhathī shobhī rahyun chhe. pandaramā svapnamān
pañchavarṇanān mahāratnonī atyant ūñchī rāshi joī, tyān paraspar ratnonā kiraṇonā
udyotathī indradhanuṣh chaḍī rahyun hatun. soḷamā svapnamān nirdhūm agni jvāḷānā samūhathī
prajvalit joyo. tyārapachhī sundar chhe darshan jenun evān soḷ svapno joīne maṅgaḷ
shabdonun shravaṇ karī mātā jāgrat thayā. āgaḷ te maṅgaḷ shabdonun varṇan sāmbhaḷo.
sakhīo kahe chhe ke he devī! tamārā mukharūpī chandranī kīrtithī lajjit thayelo ā
chandra kānti rahit thayo chhe ane udayāchaḷ parvatanā mastak upar sūrya ūgavānī taiyārī chhe,
jāṇe ke maṅgaḷ arthe sindūralipta suvarṇano kaḷash ja na hoy! ane tamārā mukhanī
jyotithī ane sharīranī prabhāthī andhakārano kṣhay thaī jashe em jāṇī potānā prakāshanī
nirarthakatā jāṇī dīpakonī jyoti mand thaī chhe. pakṣhīo madhur kalarav kare chhe, jāṇe ke
tamārā māṭe maṅgaḷ ja bolatā hoy! ā mahelamān je bāg chhe tenān vr̥ukṣhonān pāndaḍān
prabhātanā shītaḷ mand sugandhī pavanathī hāle chhe ane mahelanī vāvamān sūryanun pratibimb
jovāthī chakavī harṣhit thaīne madhur avāj karīne chakavāne bolāve chhe. ā hans tamārī
chāl joīne ati abhilāṣhāthī harṣhit thaī manohar shabda bole chhe ane sāras
pakṣhīonā sundar avāj āvī rahyā chhe. māṭe he devī! have rātri pūrṇa thaī chhe, tame
nidrā chhoḍo. ā shabda sāmbhaḷīne mātā shayyā parathī beṭhā

Page 27 of 660
PDF/HTML Page 48 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trījun parva 27
thayā. kevī chhe shayyā? jenā upar kalpavr̥ukṣhanān phūl ane motī vikharāīne paḍayān chhe evī,
jāṇe ke tārāsanyukta ākāsh ja na hoy!
marudevī mātā sugandh mahelamānthī bahār āvyā ane prabhātanī badhī kriyāo pūrī
karīne jem sūryanī prabhā sūrya samīpe jāy tem teo nābhirājānī samīpe gayā. rājā
temane joīne sinhāsan uparathī ūbhā thayā. rāṇī pāse āvīne beṭhī ane hāth joḍīne
temane svapnanā samāchār kahyā. tyāre rājāe kahyun - he kalyāṇarūpaṇī! tārī kūkhe
traṇalokanā nāth shrī ādīshvar svāmī janamashe. ā shabda sāmbhaḷīne te kamaḷanayanī,
chandravadanī param harṣha pāmī. tyārapachhī indranī āgnāthī kubere pandar mahinā sudhī ratnonī
varṣhā karī. jenā garbhamān āvyā pahelān ja chha mahināthī ratnonī varṣhā thaī tethī indrādi
devoe temane hiraṇyagarbha evun nām āpīne stuti karī. ā traṇagnān sanyukta bhagavān
mātānā garbhamān āvīne virājyā to paṇ mātāne koī prakāranī pīḍā na thaī.
jem nirmaḷ sphaṭikanā mahelamānthī bahār āve tem navame mahine r̥uṣhabhadev svāmī
garbhamānthī bahār āvyā tyāre nābhirājāe putrajanmano mahān utsav karyo, traṇe lokanā
prāṇīo atyant harṣha pāmyā. indranun āsan kampyun ane bhavanavāsī devone tyān vagāḍayā
vinā ja shaṅkh vāgyā. vyantaronā āvāsamān svayamev nagārā vāgyā, jyotiṣhī devonā
sthānamān akasmāt sinhanād thayā. kalpavāsī devonā sthānamān vagāḍayā vinā ghaṇṭ vāgyā.
ā pramāṇe shubh chihanothī tīrthaṅkaradevano janma thayānun jāṇīne indrādi devo nābhirājāne
gher āvyā. kevā chhe indra? airāvat hāthī upar beṭhā chhe, vividh prakāranā ābhūṣhaṇo
paheryā chhe, anek prakāranā dev nr̥itya karavā lāgyā. devonā shabdothī dashe dishāo guñjī
ūṭhī. pachhī ayodhyāpurīnī traṇ pradakṣhiṇā karīne teo rājānā āṅgaṇāmān āvyā. kevī
chhe ayodhyā? dhanapatie rachelī chhe, parvat samān ūñchī koṭathī maṇḍit chhe, tenī āsapās
ūṇḍī khāī chhe ane tyān jātajātanā ratnonā udyotathī gharo jyotirūp thaī rahyā chhe. pachhī
indrāṇīne bhagavānane lāvavā māṭe mātā pāse mokalavāmān āvī. indrāṇīe jaīne
namaskār karīne māyāmayī bāḷak mātānī pāse mūkī bhagavāne lāvī indranā hāthamān
sompyā. kevā chhe bhagavān? traṇ lokane jītanārun jemanun rūp chhe tethī indra hajār netra
karīne bhagavānanun rūp jovā chhatān tr̥upta na thayā. pachhī saudharma indra bhagavānane godamān
laīne hāthī upar beṭhā, īshān indre temanā upar chhatra dharyun ane sanatkumār, māhendra
chāmar ḍhoḷavā lāgyā. bījā badhā indro ane devo jayajayakār karavā lāgyā. pachhī sumerū
parvatanā shikhar upar pāṇḍuk shilā upar sinhāsan par birājamān karyā vājintronā nād
thavā lāgyā. jāṇe ke samudra garjato hoy tevun drashya hatun. yakṣha, kinnar, gāndharva, nārad
potānī strīo sahit gīt gāvā lāgyā. kevun chhe te gān? man ane kānane haranār
chhe. tyān vīṇā vagere anek vājintro vāgavā lāgyān. apsarā hāvabhāvathī nr̥itya karavā
lāgī. indra janmābhiṣhek

Page 28 of 660
PDF/HTML Page 49 of 681
single page version

background image
28 trījun parva padmapurāṇ
māṭe kṣhīrasāgaranā jaḷathī suvarṇakaḷash bharī abhiṣhek karavāne taiyār thayā. kevā chhe
kaḷash? jenā mukhanī pahoḷāī ek yojananī chhe ane peṭāḷamān chār yojan pahoḷo chhe,
āṭh yojan ūṇḍā chhe, jenun mukh kamaḷ ane patrothī ḍhaṅkāyelun chhe evā ek hajār ane
āṭh kaḷashothī indre abhiṣhek karāvyo. vikriyā r̥uddhinā sāmarthyathī indre potānān anek
rūp karyān ane indronā lokapāl som, varuṇ, yam, kuber badhāe abhiṣhek karyo. indrāṇī
ādi devīoe potānā hāthathī bhagavānanā sharīr upar sugandhī padārthono lep karyo. kevī
chhe indrāṇī? pallav (patra) samān chhe hāth jenā ane mahāgiri samān chhe bhagavān,
temane megh samān kaḷashothī snān karāvyun, ābhūṣhaṇ paherāvyān. kānamān chandrasūrya samān be
kuṇḍal paherāvyān ane mastak upar padmarāgamaṇinā ābhūṣhaṇ paherāvyā jenī kānti dashe
dishāomān phelāī gaī. ardhachandrākār kapāḷamān chandananun tilak karyun, banne bhūjāo upar
ratnonā bājubandh paherāvyān ane shrīvatsa lakṣhaṇayukta hr̥uday upar nakṣhatramāḷā samān
motīonī sattāvīs serano hār paherāvyo ane anek lakṣhaṇanā dhārak bhagavānane
mahāmaṇimay kaḍān paherāvyān. ratnamay kandorāthī nitamb shobhāyamān thayā, jem pahāḍano
taṭ vījaḷīthī shobhe chhe. tem badhī āṅgaḷīomān ratnajaḍit mudrikā paherāvī.
ā pramāṇe devīoe bhaktithī sarva ābhūṣhaṇo paherāvyān te ābhūṣhaṇo traṇ
lokanā ābhūṣhaṇ evā shrī bhagavānanā sharīranī jyotithī atyant prakāshit thayā.
ābhūṣhaṇothī bhagavānanā sharīranī shī shobhā thāy? vaḷī kalpavr̥ukṣhanān phūlovāḷun uttarāsan
paṇ āpyun. jem tārāothī ākāsh shobhe chhe tem puṣhpothī ā uttarāsan shobhe chhe. te
uparānt pārijāt, santānak ādi kalpavr̥ukṣhanān phūlothī banāvelo mugaṭ temanā shir par
mukyo, tenā upar bhamarā guñjārav karatā hatā. ā pramāṇe trailokyabhūṣhaṇane ābhūṣhaṇ
paherāvyān. indrādik devo stuti karavā lāgyā. he dev! kāḷanā prabhāvathī jyān dharmano nāsh
thayo chhe evun ā jagat mahān agnān andhakārathī bharyun chhe, temān bhramaṇ karatān bhavya
jīvarūpī kamaḷone praphullit karavā ane mohatimirano nāsh karavā āp sūryarūpe udit
thayā chho. he jinachandra! āpanān vachanarūpī kiraṇothī bhavya jīvarūpī kumudonī paṅkti
praphullit thashe, bhavyone tattvanun darshan karāvavā māṭe ā jagatarūp gharamān āp
kevaḷagnānamay dīpak pragaṭ thayā chho ane pāparūp shatruonā nāsh māṭe jāṇe ke āp
tīkṣhṇa bāṇ ja chho. āp dhyānāgni dvārā bhavāṭavīne bhasma karanār chho ane duṣhṭa
īndriyarūp sarpane vash karavā māṭe garuḍ samān chho tem ja shaṅkārūpī vādaḷāone uḍāḍī
mūkavā māṭe prabaḷ pavan chho. he nāth! bhavya jīvarūpī papīhā āpanān dharmāmr̥utarūp
vachananun pān karavā māṭe āpane ja mahāmegh jāṇīne āpanī sanmukh āvyā chhe. āpanī
atyant nirmaḷ kīrti traṇ lokamān gaṇāy chhe. āpane namaskār ho. āp kalpavr̥ukṣha chho,
guṇarūp puṣhpothī shobhatā manavāñchhit phaḷ āpo chho, āp karmarūp kāṣhṭhane kāpavā māṭe
tīkṣhṇa dhāradār mahā kuṭhār chho. he bhagavān! āpane amārā vāramvār namaskār ho. ā
moharūp parvatane bhedavā māṭe vajrarūp

Page 29 of 660
PDF/HTML Page 50 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trījun parva 29
he bhagavān! āpane amārā vāramvār namaskār ho. āp moharūp parvatane bhedavā māṭe
vajrarūp ja chho ane duḥkharūp agnine bujhāvavā māṭe jaḷarūp chho. he nirmaḷasvarūp āp
karmarūp rajarahit kevaḷ ākāsharūp ja chho, māṭe āpane vāramvār namaskār karīe chhīe.
ā pramāṇe indrādik dev bhagavānanī stuti karī, vāramvār namaskār karī, airāvat hāthī
upar besāḍī bhagavānane ayodhyā lāvyā. indre bhagavānane mātānī godamān padharāvī,
param ānandit thaīne tāṇḍavanr̥itya karyun. ā pramāṇe janmotsav ūjavīne devo potapotānā
sthānamān gayā. mātāpitā bhagavānane joīne khūb harṣha pāmyān. kevā chhe shrī bhagavān?
adbhut ābhūṣhaṇothī vibhūṣhit chhe, param sugandhano lep sharīr upar thayel chhe, temanun
chāritra sundar chhe. temanā sharīranī kāntithī dashe dishā prakāshit thaī rahī chhe, mahākomaḷ
sharīr chhe. mātā bhagavānane joīne atyant harṣha pāmī, ane akathya sukhasāgaramān ḍūbī
gaī. ūgatā sūryathī pūrva dishā shobhe tem te mātā bhagavānane godamān laīne shobhatī
hatī. trilokanāthane joīne nābhirājā potāne kr̥utārtha mānavā lāgyā. putranān gātrono
sparsha karīne netra harṣhit thayā, man ānand pāmyun. samasta jagatamān mukhya evā
jinarājanun r̥uṣhabh nām pāḍīne mātāpitā sevā karavā lāgyān. hāthanā aṅgūṭhāmān indre
amr̥utaras mūkyo hato, tenun pān karīne bhagavānanā sharīranī vr̥uddhi thatī gaī vaḷī,
prabhunī ummar jevaḍā devakumāro indre mokalyā hatā. temanī sāthe niṣhpāp krīḍā karatā hatā.
te krīḍā mātāpitāne atyant sukh āpatī hatī.
bhagavānanā āsan, shayan, savārī, vastra, ābhūṣhaṇ, ashan, pān, sugandhādi
vilepan, gīt, vājintra, nr̥itya ādinī badhī sāmagrī devo dvārā lāvavāmān āvatī hatī.
temanāmān thoḍā ja samayamān anek guṇonī vr̥uddhi thatī gaī. temanun rūp atyant sundar,
avarṇanīy, āṅkh ane manane ṭhāranārun, chhātī merunī bhīnt samān mahāunnat ane draḍh
hatī. diggajonā thāmbhalā samān bāhu hatā, jāṇe ke jagatanān kārya pūrān karavāne kalpavr̥ukṣha
ja hatā. banne jāndh traṇalokarūp gharane ṭekārūp stambharūp hatī. temanun mukh potānī kāntithī
chandramāne jītatun hatun ane dīptithī sūryane jītatun hatun, temanā banne hāth komaḷathīy
atikomaḷ ane lāl hatheḷiyovāḷā, temanā kesh saghan dīrdha, vakra, pātaḷā, chīkaṇā ane
shyām hatā jāṇe ke sumerunā shikhar upar nīlāchal virājato hoy. rūp to mahāadbhūt,
anupam, sarvalokonā netrane priy, jenā upar anek kāmadev vārī jaīe evun, sarva
upamāne ulandhī jāy, sarvanān man-netrane hare evun hatun. ā pramāṇe bhagavān kumār
avasthāmān paṇ jagatane sukh āpatā hatā. te vakhate kalpavr̥ukṣha sarvathā naṣhṭa thayān ane
vāvyā vinā potānī meḷe dhānya ūgavā lāgyun. loko atyant bhoḷā ane ṣhaṭkarmothī
ajāṇ hatā. temaṇe pratham īkṣhurasano āhār karyo. te āhār kānti temaj vīryādik
āpavāne samartha hato. keṭalāk vakhat pachhī lokonī bhūkh vadhavā lāgī. jyāre sheraḍīnā
rasathī tr̥upti na thaī tyāre sarve loko nābhirājānī pāse āvyā ane namaskār karīne
vinantī karavā

Page 30 of 660
PDF/HTML Page 51 of 681
single page version

background image
30 trījun parva padmapurāṇ
lāgyā ke he nāth! badhān kalpavr̥ukṣha nāsh pāmyān chhe ane ame kṣhudhātr̥uṣhāthī pīḍit chhīe,
āpane sharaṇe āvyā chhīe, āp rakṣhā karo. ā keṭalāk phaḷavāḷān vr̥ukṣho pr̥ithvī upar
ūgyān chhe, emanī vidhi ame jāṇatā nathī. emān kyān khāvā yogya chhe ane kyān khāvā
yogya nathī? ā gāyabhensanān stanomānthī kāīk jhare chhe, paṇ te shun chhe? ā vāghasinhādi
pahelān saraḷ hatā, have e vakrarūp dekhāy chhe ane ā mahāmanohar sthaḷ upar ane
jaḷamān phūlo dekhāy chhe te shun chhe? he prabhu! āpanī kr̥upāthī ājīvikānā upāyo ame
jāṇīe to ame sukhethī jīvī shakīe. prajānān ā vachano sāmbhaḷīne nābhirājāne dayā
āvī. mahādhīr nābhirājāe temane kahyun ke ā jagatamān r̥uṣhabhadev samān bījā koi
nathī, jemanā janma samaye ratnonī vr̥uṣhṭi thaī hatī. indrādi devo āvyā hatā, lokone
ānand thayo hato. te bhagavān mahā atishay sanyukta chhe, temanī pāse jaīne āpaṇe sau
ājīvikāno upāy pūchhīe. bhagavānanun gnān mohatimirano ant karanār chhe. te prajā
sahit nābhirājā bhagavānanī samīp āvyā ane samasta prajāe namaskār karīne
bhagavānanī stuti karī. he dev! āpanun sharīr ākhā lokane oḷaṅganār tejomay bhāse
chhe. te sarva lakṣhaṇothī pūrṇa mahāshobhāyamān chhe, āpanā atyant nirmaḷ guṇ ākhā
jagatamān phelāī gayā chhe, te guṇ chandramānā kiraṇ samān ujjavaḷ, atyant ānandadāyī
chhe. he prabhu! ame je kām māṭe āpanā pitājīnī pāse āvyā hatā te māṭe teo
amane āpanī pāse lāvyā chhe. tame mahāpuruṣh, mahāvidvān, anek atishayothī maṇḍit
chho. āvā mahān puruṣh paṇ āpanī sevā kare chhe māṭe āp dayā lāvīne amārun rakṣhaṇ
karo. kṣhudhā, tr̥uṣhā dūr karavāno upāy batāvo. sinhādik krūr prāṇīono bhay maṭe evo
upāy paṇ batāvo, tyāre komaḷ hr̥udayavāḷā, kr̥upānidhi bhagavāne indrane karmabhūminī rīt
pragaṭ karavānī āgnā karī. pratham nagar, grām, gr̥uhādinī rachanā thaī. je manuṣhyo shūravīr
dekhāyā temane kṣhatriy varṇanā nakkī karavāmān āvyā. temane āgnā karavāmān āvī ke tame
dīn, anāthanī rakṣhā karo. keṭalākone vāṇijyādik karma batāvīne vaishya gaṇāvāy. je
sevādi anek kāryo karatā hatā. temane shudra gaṇāvyā. ā pramāṇe bhagavāne goṭhavaṇ karī.
prajā ā karmarūp yugane kr̥utayug (satyayug) kahevā lāgī. teo paramaharṣha pāmyā. shrī
r̥uṣhabhadevane sunandā ane nandā e be rāṇī hatī. moṭī rāṇīne bharatādik so putro ane
brāhmī nāmanī ek putrī thaī tathā bījī rāṇīne bāhubali nāmano putra ane sundarī
nāmanī putrī thaī. bhagavāne tresaṭh lākh pūrva sudhī rājya karyun. pahelān vīs lākh pūrva
sudhī kumārāvasthāmān rahyā. ā pramāṇe tyānsī lākh pūrva gharamān rahyā.
ek divas nīlāñjanā nāmanī apsarā bhagavānanī sāme nr̥itya karatān karatān
adrashya thaī gaī (mr̥utyu pāmī). te joīne bhagavānanī buddhimān virakti janmī. te
vichāravā lāgyā ke ā sansārī jīvo nakāmā ja īndriyone tr̥upta karīne uchcha chāritranī
viḍambanā kare chhe. potānā sharīrane khedanun kāraṇ evī je jagatanī cheṣhṭā tene jagatanā
jīvo sukh māne chhe. ā jagatamān keṭalāk

Page 31 of 660
PDF/HTML Page 52 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trījun parva 31
to parādhīn thaī nokarī karī rahyā chhe, keṭalāk potāne svāmī mānīne temanā upar
āgnā kare chhe, temanān vachan garvathī bharelān chhe. dhikkar chhe ā sansārane! jemān jīv duḥkh
ja bhogave chhe ane duḥkhane ja sukh mānī rahyā chhe. māṭe hun jagatanān viṣhayasukho chhoḍīne
tap-sanyamādi shubh prayatna karīne mokṣhasukhanī prāpti māṭe udyam karīsh. ā viṣhayasukh
kṣhaṇabhaṅgur chhe ane karmanā udayathī ūpajyān chhe tethī kr̥utrim (banāvaṭī) chhe. ā pramāṇe
shrī r̥uṣhabhadevanun man vairāgyachintanamān pravartyun chhe. te vakhate laukāntik devo āvīne stuti
karavā lāgyā ke he nāth! āpe sundar vichār karyo chhe. traṇ lokamān kalyāṇanun kāraṇ ā
ja chhe. bharatakṣhetramān mokṣhamārgano vichchhed thayo hato. te have āpanī kr̥upāthī pravartashe. ā
jīvo tame batāvelā mārga dvārā lokashikhar arthāt nirvāṇapad pāmashe. ā pramāṇe stuti
karīne laukāntik devo potānā sthānamān gayā. indrādik devoe āvīne tapakalyāṇakano
utsav karyo. sudarshanā nāmanī ratnajaḍit pālakhīmān bhagavānane besāḍayā. kalpavr̥ukṣhanān
phūlonī māḷāthī te pālakhī atyant sugandhit banī chhe, motīnā hārothī shobhāyamān chhe,
pālakhīmān bhagavān besīne gharamānthī vanamān javā nīkaḷ‌yā. vividh prakāranān vājintronā
shabdathī ane devonā nr̥ityathī dase dishāo shabdarūp thaī. te mahāvibhūti sanyukta tilak
nāmanā udyānamān gayā. mātāpitādik sarva kuṭumbījanonī kṣhamā māgīne, siddhabhagavantone
namaskār karīne temaṇe munipad dhāraṇ karyun. samasta vastrābhūṣhaṇano tyāg karyo, keshaloch
karyo. indre te kesh ratnathī peṭīmān laī jaīne kṣhīrasāgaramān nākhyā. jyāre bhagavān
munirāj thayā tyāre temanā pratyenī phakta bhaktinā ja kāraṇe chār hajār rājāo, muninun
svarūp na jāṇavā chhatān temanī sāthe nagna thayā. bhagavāne chha mahinā sudhī nishchaḷ
kāyotsarga dhāraṇ karyo arthāt sumeru parvat samān nishchaḷ thaīne rahyā ane man-
indriyano nirodh karyo.
have kachchha mahākachchhādi je chār hajār rājā nagna rūp dhāraṇ karīne dīkṣhit thayā
hatā te badhā bhūkh, taras vagere parīṣhahothī chalāyamān thayā. keṭalāk to parīṣhaharūp
pavanathī bhūmi par ḍhaḷī paḍayā, keṭalāk je khūb baḷavān hatā te bhūmi par to na paḍay
ā, parantu besī gayā, keṭalāk kāyotsarga chhoḍīne bhūkhatarasathī pīḍāīne phaḷādino āhār
karavā lāgyā ane keṭalāk garamīthī tapta thaīne shītaḷ jaḷamān praveshavā lāgyā. temanī
āvī pravr̥utti joīne ākāshamān devavāṇī thaī ke “munirūp dhāraṇ karīne tame āvun kām
na karo, ā rūp dhāraṇ karīne tame āvun kārya karasho to narakādi duḥkhanun kāraṇ thashe.”
tyāre te nagnavesh tajīne valkal paheravā lāgyā, keṭalāke charmādi dhāraṇ karyā, keṭalāk
darbha-dhās ādi dhāraṇ karavā lāgyā. teo phaḷādithī bhūkh ane shītaḷ jaḷathī taras
maṭāḍavā lāgyā. ā pramāṇe ā loko chāritrabhraṣhṭa thaīne ane svachchhandī banīne
bhagavānanā matathī viparīt banī sharīranun poṣhaṇ karavā lāgyā. koīe temane pūchhayun ke
tame ā kām bhagavānanī āgnāthī karo chho ke manathī karo chho? tyāre temaṇe javāb
āpyo ke bhagavān to maunarūp chhe, kāī kahetā nathī. ame bhūkh, taras, ṭhaṇḍī,

Page 32 of 660
PDF/HTML Page 53 of 681
single page version

background image
32 trījun parva padmapurāṇ
garamīthī pīḍit banī ā kārya karīe chhīe. vaḷī, keṭalāk āpasamān kahevā lāgyā ke
chālo ghare jaīne strīputrādine joie. tyāre temanāmānthī keṭalāke kahyun ke jo āpaṇe
gharamān jaishun to bharat āpaṇane gharamānthī hāṅkī kāḍhashe ane tīvra daṇḍ deshe, māṭe gher na
javun, paṇ vanamān ja rahevun. ā badhāmān sauthī abhimānī bharatano putra, bhagavānano
pautra mārich bhagavān vastro paherīne parivrājik (sannyāsī) no mārga pragaṭ karavā lāgyo.
pachhī kachchha mahākachchhanā putra nami vinami āvīne bhagavānanān charaṇomān paḍayā
ane kahevā lāgyā ke he prabhu! tame saune rājya āpyun, to amane paṇ āpo. ā
pramāṇe yāchanā karavā lāgyā tyāre dharaṇendranun āsan kampāyamān thayun. dharaṇendre āvīne
temane vijyārddhanun rājya āpyun, te vijyārddha parvat bhogabhūmi samān chhe, pr̥ithvīnā taḷathī
te pachchīs yojan ūñcho chhe, savā chha yojananun mūḷ chhe, bhūmi upar pachās yojan pahoḷo
chhe. jamīnathī das yojan ūñche jaīe tyān das das yojananī be shreṇī chhe. ek dakṣhiṇ
shreṇī ane ek uttar shreṇī. ā banne shreṇīomān vidyādharo vase chhe. dakṣhiṇ shreṇīnī
nagarī pachās ane uttar shreṇīnī sāṭh chhe. ek ek nagarane karoḍ karoḍ grām
vīṇṭaḷāyelān chhe. das yojanathī e bījā dasayojan jaīe to tyān gandharva, kinnarādi
devonā nivās chhe ane pāñch yojan upar jaīe tyān navashikhar chhe. temān pratham siddhakūṭ
par chāraṇamuni āvīne dhyān dhare chhe. vidyādharonī dakṣhiṇ shreṇīnī je pachās nagarī chhe
temān rathanūpur mukhya chhe ane uttar shreṇīnī je sāṭh nagarī chhe temān alakāvatī nagarī
mukhya chhe ā vidyādharono lok svargalok samān chhe, tyān sadāy utsāh pravarte chhe. nagarane
vishāḷ daravājā ane dvār chhe, suvarṇanā koṭ, ūṇḍī khāī ane van-upavan vāv, kūvā,
sarovarādithī shobhāyamān chhe. tyān sarva r̥utunān dhānya ane sarva r̥utunān phaḷ-phūl sadā
maḷe chhe, sarva prakāranī auṣhadhio maḷe chhe. sarovaro kamaḷothī bharelān chhe. temān hans krīḍā
kare chhe. tyān dahīn, ghī, jaḷanān jharaṇān vahe chhe. vāvanān pagathiyān maṇisuvarṇanān chhe, kamaḷonī
suvāsathī shobhe chhe. tyān kāmadhenun samān gāy chhe, parvat samān anājanā ḍhagalā chhe,
mārga dhūḷ-kaṇṭakādi rahit chhe, vishāḷ vr̥ukṣhonī chhāyā chhe ane manohar jaḷanān sthān chhe.
chomāsāmān manavāñchhit meghavarṣhā thāy chhe, meghonī ānandadāyak garjanā sambhaḷāy chhe,
shītakāḷamān shītanī adhik bādhā nathī, grīṣhmar̥utumān visheṣh garamī lāgatī nathī. tyān chha
r̥utunā vilās chhe, strīo sarva ābhūṣhaṇothī maṇḍit komaḷ aṅgavāḷī chhe, sarvakaḷāmān
nipuṇ ṣhaṭkumārikā samān prabhāvavāḷī chhe. kevī chhe te vidyādharī? keṭalīk to kamaḷanā
garbha samān prabhā dhāraṇ kare chhe, keṭalīk shyāmasundar nīlakamaḷanī prabhā dhāraṇ kare chhe,
keṭalīk suvarṇapuṣhpa samān raṅg dhāraṇ kare chhe, keṭalīk vidyut samān jyoti dhāraṇ kare
chhe, ā vidyādharīo mahāsugandhī sharīravāḷī chhe, jāṇe ke nandanavananā pavanathī ja banāvī
hoy! te sundar phūlonān ghareṇān pahere chhe, jāṇe ke vasantanī putrī ja chhe! ane chandramā
samān tenī kānti chhe, jāṇe ke potānā prakāsharūp sarovaramān

Page 33 of 660
PDF/HTML Page 54 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ chothun parva 33
te tarī rahī chhe! shyām, shvet, suvarṇa e traṇ varṇanān netronī shobhā dharanār, mr̥ug samān
netrovāḷī, hansīnī chālavāḷī, evī vidyādharīo devāṅganā samān shobhe chhe. vidyādhar
puruṣho mahāsundar, shūravīr, sinh samān parākramī chhe. mahābāhu, mahāparākramī,
ākāshagamanamān samartha, shubh lakṣhaṇovāḷā, shubh kriyā karanārā, nyāyamārgī, devo samān
prabhāvāḷā potānī strīo sahit vimānamān besī aḍhī dvīpamān īchchhānusār gaman kare
chhe. ā pramāṇe banne shreṇīomān te vidyādharo devatulya īṣhṭa bhog bhogavatā thakā
mahāvidyāo dhāraṇ kare chhe, kāmadev samān chhe rūp jemanun ane chandramā samān chhe vadan
jemanā, evā vidyādharo hoy chhe. dharmanā prasādathī prāṇī sukhasampatti pāme chhe tethī ek
dharmano ja prayatna karo ane gnānarūp sūryathī agnānatimirano nāsh karo.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇanī sva. pt.. daulatarāmajīkr̥ut
bhāṣhāṭīkānā gujarātī anuvādamān vidyādharonā kathanano trījo adhikār sampūrṇa thayo.
* * *
chothun parva
(bhagavān r̥uṣhabhadevanā āhāranimittanā vihāranun varṇan)
te bhagavān r̥uṣhabhadev mahādhyānī, suvarṇa samān prabhānā dhārak, jagatanā hit
nimitte chha mās pachhī āhār levā nīkaḷ‌yā. loko muninā āhāranī vidhi jāṇatā
nahotā. temaṇe anek nagar ane gāmamān vihār karyo. jāṇe ke adbhut sūrya ja viharī
rahyo hoy! jemaṇe potānā dehanī kāntithī pr̥ithvīmaṇḍaḷ upar prakāsh pātharī dīdho chhe, jemanā
skandh sumerunā shikhar samān dedīpyamān chhe evā te param samādhānarūp adhodraṣhṭie
jotā, jīvadayānun pālan karatā vihār karī rahyā chhe. nagar, grāmādimān agnānī loko
vividh prakāranān vastra, ratna, hāthī, ghoḍā, rath, kanyādikanī bheṭ dharatā hatā, paṇ prabhune
tenun to kāī prayojan chhe nahi, tethī prabhu pharīthī vanamān chālyā jāy chhe, ā pramāṇe chha
mahinā sudhī vidhipūrvak prāpti na thaī arthāt dīkṣhāsamayathī ek varṣha āhār vinā
vītyun. pachhī vihār karatān te hastināpur āvyā, tyāre sarvajano puruṣhottam bhagavānane
joīne āshcharya pāmyā. rājā somaprabh ane temanā nānā bhāī shreyānsakumār, ā banne
bhāī ūṭhīne temanī sāme gayā. shreyānsakumārane bhagavānane jotān ja pūrvabhavanun smaraṇ
thayun ane temaṇe muninā āhāranī vidhi jāṇī līdhī. te rājā bhagavānanī pradakṣhiṇā detān
sumerunī pradakṣhiṇā sūrya daī rahyo hoy tevā shobhatān hatā. temaṇe vāramvār namaskār karīne
ratnapātramānthī ardhya āpī bhagavānanān
charaṇo dhoyān ane potānā shiranā kesh vaḍe sparsha
karyo. temane ānandanān ānsu āvyān ane gadagadit thaīne bolyā. jemanun chitta
bhagavānanā guṇamān anurāgī thayun chhe evā shreyānse mahāpavitra ratnonā kaḷashomān rākhelā atyant

Page 34 of 660
PDF/HTML Page 55 of 681
single page version

background image
34 chothun parva padmapurāṇ
shītaḷ, madhur īkṣhurasano āhār āpyo. param shraddhā ane navadhā bhaktithī āhāradān
āpyun, varṣhopavāsanun pāraṇun thayun tenā atishayathī devo harṣhit thayā, pañchāshcharyo pragaṭ karyān.
pratham ratnonī varṣhā thaī. kalpavr̥ukṣhanā pāñch prakāranān phūlonī varṣhā thaī. shītaḷ mand
sugandhavāyu vāvā lāgyo. anek prakāranān dundubhi vājintro vāgavā lāgyān ane devavāṇī
thaī ke dhanya ā pātra! dhanya ā dān! ne dhanya chhe ā dān āpanār rājā shreyāns!
ākāshamān ā pramāṇe devonā shabda thayā. shreyānsakumāranī kīrti joīne dānanī rīt pragaṭ
thaī. devo vaḍe shreyānsarājā prashansā pāmyā. bharat chakravartīe ayodhyāthī āvīne
shreyānsarājānī khūb stuti karī ane potāno atyant prem batāvyo. bhagavān āhār
laīne vanamān gayā.
tyārapachhī bhagavāne ek hajār varṣha sudhī mahātap karyun ane shukladhyānathī mohano
nāsh karīne kevaḷagnān utpanna karyun. kevun chhe te kevaḷagnān? jemān lokālokanun avalokan
chhe. bhagavānane kevaḷagnān thayun tyāre āṭh prātihārya pragaṭ thayā. pratham to temanā
sharīranī kāntithī evun maṇḍaḷ rachāyun ke jenāthī sūryachandrano prakāsh paṇ jhāṅkho bhāse,
rātridivasano bhed kaḷāy nahi. bījun ashokavr̥ukṣha ratnamay puṣhpo ane rakta pallavavāḷun
pragaṭ thayun. ākāshamānthī devoe puṣhpavr̥uṣhṭi karī, jenī sugandhathī bhamarāo guñjārav karī
rahyā hatā. dundubhi vājintrono dhvani phelāyo. devoe samudranā shabdathī paṇ gambhīr avāje
vājān vagāḍayān. e devonān sharīr māyāmayī hovāthī adrashya rahyān hatān. indrādik
chandramānān kiraṇothī paṇ adhik ujjavaḷ chāmar ḍhoḷatā hatā. sumerunā shikhar samān
pr̥ithvīnā mugaṭarūp sinhāsan āpane birājavā māṭe pragaṭ thayun. e sinhāsane potānī
jyotithī sūryanā tejane paṇ jītī līdhun chhe. traṇ lokanī prabhutānā chihanasvarūp motīnī
jhālarathī shobhāyamān traṇ chhatra shobhatān hatān, jāṇe ke bhagavānano nirmaḷ yash na
phelāvatā hoy! samosaraṇamān bhagavān sinhāsan upar birājyā tenī shobhānun kathan to
kevaḷī ja karī shake, bījā koī nahi. badhā ja chaturnikāyanā devo vandanā karavā āvyā.
bhagavānanā mukhya gaṇadhar vr̥uṣhabhaṣhen thayā te bhagavānanā bījā nambaranā putra hatā. anya
paṇ je muni thayā hatā te mahāvairāgyavant munio vagere bār sabhānā jīvo potapotānān
sthānamān besī gayā. tyārapachhī bhagavānano divya dhvani pragaṭ thayo, jeṇe potānā nādathī
dundubhinā dhvanine jītī līdho hato. bhagavāne jīvonā kalyāṇ arthe tattvārthanun kathan karyun.
traṇ lokamān jīvone dharma ja param sharaṇ chhe, enāthī ja paramasukh thāy chhe, sukh māṭe
badhā ja prayatna kare chhe, paṇ sukh dharmanā kāraṇe ja thāy chhe. ām jāṇīne dharmano prayatna
karo. jem vādaḷā vinā varasād thato nathī, bīj vinā dhānya ūgatun nathī tem jīvone
dharma vinā sukh maḷatun nathī. jem koī paṅgu (laṅgaḍo māṇas) chālavānī īchchhā kare, mūṅgo
bolavānī īchchhā kare ane āndhaḷo dekhavānī īchchhā kare tem mūḍh prāṇī dharma vinā
sukhanī īchchhā kare chhe. jem paramāṇun karatān bījun koī sūkṣhma nathī ane ākāshathī koī
moṭun nathī tem dharma samān jīvono bījo koī mitra nathī ane dayā

Page 35 of 660
PDF/HTML Page 56 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ chothun parva 3p
samān koī dharma nathī. manuṣhyanā bhog, svarganā bhog ane sidhdhonun paramasukh dharmathī
ja maḷe chhe. māṭe dharma vinā bījo udyam karavāthī sho lābh? je vidvadjano jīvonī dayā
vaḍe nirmaḷ dharmanun sevan kare chhe temane ja ūrdhvagati maḷe chhe, bījā adyogati pāme chhe.
jo ke dravyaliṅgī muni tapanī shaktithī svargamān jāy chhe, to paṇ moṭā devonā dās
banīne temanī sevā kare chhe. devalokamān nīch dev banavun te dev-durgati chhe. te devadurgatinān
duḥkho bhogavīne tiryañchagatinā duḥkh bhogave chhe ane je jinashāsananā abhyāsī,
samyagdraṣhṭi, tap-sanyam dhāraṇ karanārā devalokamān jāy chhe te indrādi moṭā dev thaīne
ghaṇo kāḷ sukh bhogavīne devalokamānthī chyavīne manuṣhya thaī mokṣha pāme chhe. dharma be
prakāranā chheḥ ek munidharma, bījo shrāvakadharma. ā sivāyano trījo dharmaprakār mānanār
mohāgnithī dagdha chhe. pāñch aṇuvrat, traṇ guṇavrat ane chār shikṣhāvrat e shrāvakano dharma
chhe. shrāvak maraṇ samaye sarva ārambhano tyāg karī, sharīr pratye nirmam banī, samādhimaraṇ
karīne uttam gatine pāme chhe. pāñch mahāvrat, pāñch samiti, traṇ gupti ā ter prakāranun
chāritra e muniono dharma chhe. dase dishā e ja munionān vastra chhe. je puruṣh munidharma
aṅgīkār kare chhe, te shuddhopayoganā prasādathī nirvāṇ pāme chhe ane jemane shubhopayogano
ansh rahe chhe te svarga pāme chhe, paramparāe mokṣha pāme chhe. je jīv bhārapūrvak munionī
stuti kare chhe te paṇ dharma pāme chhe. kevā chhe muni? param brahmacharyanā dhārak chhe. ā jīv
dharmanā prabhāvathī sarva pāpothī chhūṭe chhe ane gnān pāme chhe.
ā pramāṇe devādhidev dharmanun vyākhyān karyun te sāmbhaḷīne badhā pāpathī nivr̥utta
thayā. dev, manuṣhya sarva param harṣha pāmyā. keṭalāke samyaktva dhāraṇ karyun, keṭalāke samyaktva
sahit shrāvakanān vrat dhāraṇ karyān. keṭalāke munivrat dhāraṇ karyān. sur, asur manuṣhya dharma
shravaṇ karīne potapotānā ṭhekāṇe gayā. bhagavāne je je deshomān vihār karyo, te te deshomān
dharmano udyot thayo. teo jyān jyān birājatā hatā tyān so so yojano sudhī
durbhikṣhādinī sarva bādhāo maṭī jatī hatī. bhagavānane choryāsī gaṇadhar hatā ane
choryāsī hajār sādhu hatā. ā badhā sāthe temaṇe sarva uttam deshamān vihār karyo.
pachhī bharat chakravartīpad pāmyā. bharatanā badhā ja bhāīo munivrat laīne
paramapad pāmyā. bharate keṭalāk kāḷ sudhī chha khaṇḍanun rājya karyun. ayodhyā rājyadhānī
hatī, navanidhi, chaud ratna, darekanī hajār hajār dev sevā karatā. traṇ karoḍ gāy, ek
karoḍ haḷ, choryāsī lākh hāthī, eṭalā ja rath, aḍhār karoḍ ghoḍā, batrīs hajār
mugaṭabandh rājā ane eṭalā ja mahāsampadāthī bharelā desh, devāṅganā samān chhannun hajār
rāṇīo ītyādi chakravartīnā vaibhavanun kyān sudhī varṇan karīe? podanapuramān bījī
mātānā putra bāhubalīe bharatanī āgnā na mānī ane kahyun ke ame paṇ r̥uṣhabhadevanā
putra chhīe, shā māṭe āgnā mānīe? tyāre bharate bāhubalī par chaḍāī karī, senā vachche
yuddha na thayun. mātra beu bhāī paraspar yuddha kare em nakkī karyun.

Page 36 of 660
PDF/HTML Page 57 of 681
single page version

background image
36 chothun parva padmapurāṇ
traṇ yuddhanī yojanā karī. 1 draṣhṭiyuddha, 2 jaḷayuddha ane 3 mallayuddha. traṇey yuddhomān
bāhubalī jītyā ane bharat hāryā tyāre bharate bāhubalī upar chakra chhoḍayun, paṇ te temanā
charam sharīrano ghāt na karī shakyun, pāchhun pharīne bharatanā hāthamān āvyun. bharat sharamāī
gayā. bāhubalī sarva bhogono tyāg karīne virakta thayā. ek varṣha sudhī kāyotsarga karīne
sthir rahyā. sharīr upar velaḍīo vīṇṭaḷāī vaḷī, sarpoe rāphaḍā banāvyā. ek varṣha pachhī
temane kevaḷagnān thayun. bharat chakravartīe āvīne kevaḷīnī pūjā karī. bāhubalī kevaḷī
thoḍā samay pachhī nirvāṇ pāmyā. avasarpiṇī kāḷamān pratham mokṣha pāmanār te hatā.
bharat chakravartīe niṣhkaṇṭakapaṇe chha khaṇḍanun rājya karyun. temanā rājyamān vidyādharo samān sarva
sampattivān ane devalok samān mahāvibhūtithī maṇḍit rājāo hatā, tyān manuṣhyo dev
samān nānā prakāranā vastrābharaṇathī shobhatā anek prakāranī shubh cheṣhṭāthī ānand
pāmatā hatā. lok bhogabhūmi samān sukhī, rājā lokapāl samān, strīo kāmanā
nivāsanī bhūmirūp apsarā samān hatī. jem svargamān indra rāj kare tevī rīte bharate
pr̥ithvī upar ekachhatre rājya karyun. bharatanī subhadrā rāṇī indrāṇī samān hatī, ek hajār
dev tenī sevā karatā hatā. chakravartīne anek putro thayā. temaṇe pr̥ithvī upar rājya karyun.
ā pramāṇe gautam svāmīe bharatanun charitra shreṇik rājāne kahyun.
(vipronī utpattinun varṇan)
have shreṇike pūchhayun - he prabho! āpe traṇ varṇanī utpatti kahī te men sāmbhaḷī have
brāhmaṇonī utpatti kem thaī te hun sāmbhaḷavā īchchhun chhun to te kr̥upā karīne kaho. jemanun hr̥uday
jīvadayāthī komaḷ chhe ane mad-matsararahit chhe. evā gaṇadharadeve kahyun ke ek divas bharate
ayodhyānī samīpamān bhagavānanun āgaman thayun chhe em jāṇīne, samosaraṇamān jaī,
vandanā karīne bhagavānane munionā āhāranī vidhi pūchhī. tyāre bhagavānanī āgnā thaī
ke muni tr̥uṣhṇārahit, jitendriy anek māsopavās kare ane bījānā gher jaīne nirdoṣh
āhār le ane jo antarāy paḍe to āhār na le, prāṇarakṣhā nimitte nirdoṣh āhār kare
ane dharmanā hetuthī ja prāṇanun rakṣhaṇ kare tathā mokṣhanā hetuthī te dharmanun ācharaṇ kare ke
jemān koīpaṇ prāṇīne bādhā na pahoñche. āvo munino dharma sāmbhaḷīne chakravartī vichāre chhe
ke aho! ā jainanā vrat mahādurdhar chhe, munio sharīr pratye paṇ niḥspr̥uh rahe chhe to
pachhī bījī vastuomān temane vāñchhā kevī rīte rahe? muni mahānirgranth, nirlobhī ane sarva
jīvonī dayāmān tatpar hoy chhe. māre vaibhav ghaṇo chhe. hun aṇuvratī shrāvakane bhaktithī dān
daun ane dīn lokone dayādān daun. ā shrāvak paṇ muninā laghubhrātā chhe. ām vichārīne
teṇe lokone bhojan māṭe bolāvyā. vratīonī parīkṣhā māṭe āṅgaṇāmān chāval, aḍad,
mag vagere vāvyā hatā, tenā aṅkurā ūgī nīkaḷ‌yā hatā, tyān thaīne temane bolāvyā.
temān je avivekī hatā te to līlotarīne kacharīne āvyā ane je vivekī hatā te aṅkur
joīne ek taraph ūbhā rahī gayā, temane bharate aṅkurarahit mārga parathī

Page 37 of 660
PDF/HTML Page 58 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pāñchamun parva 37
bolāvyā ane temane vratī jāṇīne temano khūb ādar karyo, temanā gaḷāmān yagnopavit
(janoi) paherāvī, temane ādarapūrvak bhojan karāvyun. vastrābharaṇ āpyā ane
manavāñchhit dān āpyun. jeo aṅkurāne kacharīne āvyā hatā temane avratī jāṇīne temano
ādar na karyo. temaṇe vratīone brāhmaṇ ṭharāvyā. chakravartīnā mānathī āmānnā keṭalāk
garva pāmyā ane keṭalāk lobhanī adhikatāthī dhanavān lokone joīne yāchanā karavā lāgyā.
tyāre matisamudra nāmanā mantrīe bharatane kahyun ke samosaraṇamān men bhagavānanā
mukhethī em sāmbhaḷ‌yun chhe ke tame jemane dharmādhikārī jāṇīne mānyatā āpī chhe te brāhmaṇo
pañchamakāḷamān mahāmadondanamatta thashe ane hinsāmān dharma mānī jīvone haṇashe, mahākaṣhāyayukta
thaī sadā pāp kriyāmān pravartashe ane hinsānā prarūpak granthone sanātan mānīne samasta
prajāne lobh upajāvashe. mahā ārambhamān āsakta, parigrahamān tatpar, jinabhāṣhit mārganī
sadā nindā karashe, nirgranth munine joīne khūb krodh karashe. ā vachan sāmbhaḷī bharat
emanā upar kopāyamān thayā. tyāre teo bhagavānanā sharaṇe gayā. bhagavāne bharatane
kahyun - he bharat! kaḷikāḷamān ām ja thavānun chhe, tame kaṣhāy na karo. ā pramāṇe
vipronī (brāhmaṇonī) pravr̥utti thaī ane jeo bhagavānanī sāthe vairāgya māṭe nīkaḷ‌yā
hatā te chāritrabhraṣhṭa thayā. temanāmānthī kachchhādik keṭalāk to savaḷā thaī gayā, paṇ
mārīchādi sulaṭā na thayā. temanā shiṣhya-pratishiṣhyādik sāṅkhya yogamān pravartyā, temaṇe
kaupīn (laṅgoṭī) dhāraṇ karī, valkalādi paheryān. ā vipronī ane parivrājak eṭale daṇḍī
sanyāsīonī pravr̥utti batāvī.
tyārabād anek bhavya jīvone bhavasāgarathī tārīne bhagavān r̥uṣhabhadev kailāsanā
shikhar uparathī nirvāṇapad pāmyā.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇanī sva. pt.. shrī daulatarāmajī kr̥ut
bhāṣhāṭīkānā gujarātī anuvādamān shrī r̥uṣhabhadevanun kathan karanār chotho adhikār sampūrṇa thayo.
* * *
pāñchamun parva
have vanshotpatti nāmano mahādhikār
have gautamasvāmīe rājā shreṇikane vanshonī utpatti kahī ke he shreṇik! ā
jagatamān mahāvansh chār chhe, tenā anek bhed chhe. 1 īkṣhvāku vansh. e lokanun ābhūṣhaṇ chhe,
emānthī sūryavansh pravartyo chhe. 2 som (chandra) vansh. te chandramānā kiraṇ samān nirmaḷ chhe.
3 vidyādharono vansh-atyant nirmaḷ chhe. 4. harivansh-jagataprasiddha chhe. have eno bhinna
bhinna vistār kahe chhe.
īkṣhvāku vanshamān bhagavān r̥uṣhabhadevano janma thayo, temanā putra bharat thayā.
bharatanā putra arkakīrti thayā. rājā arkakīrti mahātejasvī rājā hatā. emanā nāmathī
sūryavashan pravartyo chhe. arka

Page 38 of 660
PDF/HTML Page 59 of 681
single page version

background image
38 pratham parva padmapurāṇ
nām sūryanun chhe tethī arkakīrtino vansh sūryavansh kahevāy chhe. ā sūryavanshamān rājā
arkakīrtino satayash nāmano putra thayo. temane balāk, temane subal, temane ravitej,
temane mahābal, mahābalane atibal, temane amr̥ut, amr̥utane subhadra, temane sāgar, temane
bhadra, temane ravitej, temane shashī, temane prabhūtatej, temane tejasvī, temane tapabal, temane
ativīrya, temane suvīrya, temane uditaparākram, sūrya, temane indradyumaṇi, temane mahendrajit,
temane prabhūt, temane vibhu, temane avidhvans, temane vītabhī, temane vr̥uṣhabhadhvaj, temane
garuṇāṅk, temane mr̥ugāṅk; ā pramāṇe sūryavanshamān anek rājā thayā. te badhā sansārabhramaṇathī
bhayabhīt thaī putrone rājya āpī munivratadhārak thayā. teo sharīrathī paṇ niḥspr̥uhī
mahānirgranth hatā. ā tane sūryavanshanī utpatti kahī.
have tane somavanshanī utpatti kahīe chhīe te sāmbhaḷ. r̥uṣhabhadevanī bījī rāṇīnā
putra bāhubalī, temanā somayash, tenā saumya, tenā mahābal, tenā subal, tenā bhujabalī
ītyādi anek rājā thayā. teo paṇ nirmaḷ chaiṣhṭāyukta munivrat dhāraṇ karī paramadhāmane
pāmyā. keṭalāk dev thaī manuṣhyajanma laī siddha thayā. ā somavanshanī utpatti kahī.
have vidyādharonā vanshanī utpatti sāmbhaḷ. nami, ratnamālī, tene yatnarath, tene
ratnachitra, tene chandrarath, tene vajrajandh, tene vajrasen, tene vajrādanṣhṭra tene vajradhvaj, tene
vajrāyudh, tene vajra, tene suvajra, tene vajrabhr̥ut, tene vajrābh, tene vajrabāhu, tene vajrāṅk,
tene vajrasundar, tene vajrapāṇi, tene vajrabhānu, tene vajravān, tene vidyunmukh, tene suvakra,
tene vidyudraṣhṭra, tene vidyut, vidyutābh, tene vidyudveg, tene vaidyut ītyādi vidyādharonā
vanshamān anek rājā thayā. potapotānā putrone rājya āpī, jinadīkṣhā dhāraṇ karī,
rāgadveṣhano nāsh karī teo siddhapad pāmyā keṭalāk devalokamān gayā ane je mohapāshathī
bandhāyelā hatā te rājyamān ja marīne kugatimān gayā.
(sañjayant muninā upasarganun kāraṇ)
have sañjayant muninā upasarganun kāraṇ kahe chhe. vidyudanṣhṭra nāmano ek vidyādhar
rājā, banne shreṇīno adhipati, vidyābaḷathī uddhat vimānamān besīne videhakṣhetramān gayo.
tyān teṇe sañjayant svāmīne dhyānarūḍh joyā. temanun sharīr parvat samān nishchaḷ hatun. te
pāpīe munine joīne pūrvajanmanā verathī temane upāḍīne pañchagiri parvat upar mūkyā
ane lokone kahyun ke āne māro. pāpī jīvoe lāṭhīthī, mūṭhīthī, pāṣhāṇādi anek
prakārathī temane māryā. munine samabhāvanā prasādathī jarāpaṇ kalesh na thayo. temaṇe dussah
upasarga upar jīt meḷavī, lokālokaprakāshak kevaḷagnān utpanna karyun. sarva devo temanī
vandanā māṭe āvyā, dharaṇendra paṇ āvyā. te dharaṇendra pūrvabhavamān muninā bhāī hatā. tethī
temaṇe krodh karīne sarva vidyādharone nāgapāshamān bāndhyā. tyāre badhāe vinantī karī ke ā
aparādh vidyudanṣhṭrano chhe eṭale bījāone chhoḍayā paṇ vadyudanṣhṭrane na chhoḍayo, māravā taiyār
thayā tyāre devoe prārthanā karīne tene chhoḍāvyo. tene chhoḍayo

Page 39 of 660
PDF/HTML Page 60 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pāñchamun parva 39
paṇ tenī vidyā laī līdhī. eṭale teṇe prārthanā karī ke he prabho! mane vidyā kevī rīte
siddha thashe. dharaṇendre kahyun ke sañjayant svāmīnī pratimā samīp tap karavāthī tane vidyā prāpta
thashe, parantu chaityālayo ane munionun ullaṅghan karavāthī vidyāno nāsh thashe; māṭe tāre
temanī vandanā karīne āgaḷ gaman karavun yogya chhe. pachhī dharaṇendre sañjayant svāmīne pūchhayun
ke he prabho! vidyudanṣhṭre āpanā upar upasarga kem karyo? bhagavān sañjayant svāmīe uttar
āpyo ke chār gatimān paribhramaṇ karatān hun shakaṭ nāmanā gāmamān dayāḷu, priyavādī
hitakar nāmano ek sheṭh thayo hato. māro niṣhkapaṭ svabhāv hato. hun sādhusevāmān tatpar
raheto. tyānthī hun samādhimaraṇ karīne kumudāvatī nagarīmān nyāyamārgī shrīvardhan nāmano
rājā thayo. te gāmamān ek brāhmaṇ agnān tap karīne kudev thayo hato tyānthī chyavīne te
rājā shrīvardhanano vahinashikh nāmano purohit thayo. te mahāduṣhṭa, guptapaṇe akārya karato
hato, potāne satyaghoṣh kahevarāvato hato, parantu mahājūṭho, paradravya haranār, evān tenān
kukarmane koī jāṇatun nahotun. te jagatamān potāne satyavādī kahevarāvato, ek nemidatta
sheṭhanān ratna teṇe harī līdhān hatān. rāṇī rāmadattāe jugāramān purohitanī vīṇṭī jītī
līdhī ane dāsīne purohitanā gher mokalīne ratna magāvī līdhān ane sheṭhane āpī dīdhān.
rājāe purohitane ākarī shikṣhā karī. te purohit marīne ek bhav pachhī ā vidyādharono
adhipati thayo ane rājā munivrat dhāraṇ karīne dev thayo. keṭalāk bhav pachhī e jīv
sañjayant rūpe janmyo ane eṇe pūrvabhavanā prasaṅgathī amārā upar upasarga karyo. ā kathā
sāmbhaḷī nāgendra potānā sthāne gayo.
te vidyādharane daḍharath nāmano putra thayo. tene ashvadharmā, tene ashvāyu, tene ashvadhvaj,
tene padmanābhi, tene padmamālī, tene padmarath, tene sinhayān, tene mr̥ugeddharmā, tene meghāstra, tene
sinhaprabh, tene sinhaketu, tene shashāṅk, tene chandrāhav, tene chandrashekhar, tene indrarath, tene chandrarath,
tene chakradharmā, tene chakrāyudh, tene chakradhvaj, tene maṇigrīv, tene maṇyaṅk, tene maṇibhāsur, tene
maṇirath, maṇyās, tene bimboṣhṭha, tene lambitādhar, tene raktoṣhṭha, tene harichandra, tene pūrṇachandra,
tene bālendra, tene chandramā tene chūḍ, tene vyomachandra, tene uḍapānan, tene ekachūḍ, tene dvichūḍ,
tene trichūḍ, tene vajrachūḍ, tene bhūrichūḍ, tene arkachūḍ tene vahinajaṭī, tene vahinatej ā
pramāṇe anek rājā thayā. temān keṭalāk putrane rājya āpī muni thaī mokṣha gayā, keṭalāk
svarge gayā, keṭalāk bhogāsakta thaī vairāgī na thayā te narak, tiryañch gati pāmyā. ā
pramāṇe vidyādharono vansh kahyo.
(bījā tīrthaṅkar ajitanāthanī utpatti ane jīvanādino parichay. sagar
chakravartīnun vr̥uttānta.)
have bījā tīrthaṅkar shrī ajitanāth svāmīnā janma viṣhe kahe chhe. jyāre
r̥uṣhabhadevane mukta thaye pachās lākh karoḍ sāgar thayā, tyāre chotho kāḷ ardho vītī
gayo hato. jīvonun āyuṣhya,