Page 60 of 660
PDF/HTML Page 81 of 681
single page version
bhogavī, pachhī vairāgya pāmī paramapadane prāpta thāy chhe. mokṣhanun avināshī sukh
upakaraṇādi sāmagrīne ādhīn nathī, nirantar ātmādhīn chhe. te mahāsukh antarahit chhe.
evun sukh koṇ na īchchhe? rājā pratibalane gaganānand nāmano putra thayo, tene khecharānand
ane tene girinand ā pramāṇe vānaravanshīonā vanshamān anek rājā thayā, je rājya tajī,
vairāgya pāmī svarga athavā mokṣha pāmyā. ā vanshanā samasta rājāonān nām ane
parākram koṇ kahī shake? jenun jevun lakṣhaṇ hoy te tevun ja kahevāy, sevā kare te sevak
kahevāy, dhanuṣhya dhāraṇ kare te dhanurdhar kahevāy, paranī pīḍā ṭāḷe te sharaṇāgat pratipāl
hoīne kṣhatriy kahevāy, brahmacharya pāḷe te brāhmaṇ kahevāy. je rājā rājya tyajī muni
thāy te muni kahevāy, shram eṭale tap kare te shramaṇ kahevāy. ā vāt pragaṭ ja chhe ke
lāṭhī rākhe te lāṭhīdhārī kahevāy. tem ā vidyādharo chhatra ane dhajāo par vānaronān
chihna rākhatā hatā tethī vānaravanshī kahevāyā. bhagavān shrī vāsupūjyanā samayamān rājā
amaraprabh thayā temaṇe vānaronān chihna mukuṭ, chhatra, dhajāo upar banāvyān tyārathī temanā
kuḷamān ā rīt chālatī āvī. ā pramāṇe saṅkṣhepamān vānaravanshīonī utpattinī kathā kahī.
patinun man prasanna karyun hatun. rājāne seṅkaḍo rāṇīo hatī temān ā rāṇī shirobhāgya
hatī. te mahāsaubhāgyavatī, rūpavatī, gnānavatī hatī. te rājāne mahāparākramī ekaso āṭh
putra thayā, temane rājya āpī rājā mahāsukh bhogavatā hatā. muni suvratanāth
bhagavānanā samayamān vānaravanshīomān ā rājā mahodadhi thayā. laṅkānā vidyutakesh ane
ā mahodadhi vachche param prīti thaī. e banne sakaḷ jīvonā atyant pyārā hatā ane
āpasamān ekachitta hatā. sharīr judān hatān tethī shun thayun? te vidyutakesh muni thayā e
vr̥uttānt sāmbhaḷīne mahodadhi paṇ vairāgī thayā. ā kathā sāmbhaḷīne rājā shreṇike gautam
svāmīne pūchhayun ke he svāmī! rājā vidyutakesh shā kāraṇathī virakta thayā? tyāre
gautamasvāmīe uttar āpyo ke ek divas vidyutakesh pramad nāmanā udyānamān krīḍā karavā
gayā hatā. te udyānamān krīḍānā nivās ati sundar hatā. nirmaḷ jaḷathī bharelān sarovaro
hatān, temān kamaḷo khīlī rahyān hatān ane sarovaramān nāv pharī rahī hatī. vanamān ṭhekaṭhekāṇe
hīñchakā hatā. sundar vr̥ukṣho, sundar velo ane krīḍā karavānā suvarṇanā parvato hatā tenā
ratnanān pagathiyān hatān, manogna vr̥ukṣho phaḷaphūlothī maṇḍit ane pallavothī ḍolatī latā ati
shobhatī hatī. latāo e vr̥ukṣhone vīṇṭaḷāī rahī hatī evā vanamān rājā vidyutakesh
rāṇīo sāthe krīḍā karatā hatā. rāṇīo paṇ manane haranārī, puṣhpādi chūṇṭavāmān nipuṇ,
jenā pallav samān komaḷ sugandhī hasta ane mukhanī sugandhathī bhamarāo temanī
ājubāju pharatā
Page 61 of 660
PDF/HTML Page 82 of 681
single page version
hatā. krīḍā samaye rāṇī shrīchandrānā stan ek vānare nakhathī khaṇyā eṭale rāṇī
khedakhinna thaī gaī. stanamānthī lohī vahī nīkaḷyun. rājāe rāṇīne āshvāsan āpī
agnānabhāvathī vānarane bāṇathī vīndhī nākhyo. te vānar ghāyal thaīne ek gaganachāraṇ
r̥uddhivāḷā mahāmuninī pāse jaīne paḍayo. te dayāḷu munirāje vānarane dhrujato joīne
dayābhāvathī pāñch namaskāramantra sambhaḷāvyā. te vānar marīne udadhikumār jātino
bhavanavāsī dev thayo. ahīn vanamān vānaranā maraṇ pachhī rājānā māṇaso anya vānarone
mārī rahyā hatā te vidyutakumāre avadhignānathī jāṇīne vānarone mār khātā joīne
māyamayī vānaronī senā banāvī. e vānaro vikarāḷ dāḍhavāḷā, vikarāḷ mukhavāḷā,
vikarāḷ bhramaravāḷā ane sindūr jevā lāl mukhavāḷā banīne bhayaṅkar garjanā karatā
āvyā. keṭalāke hāthamān parvat upāḍayā hatā, keṭalāke mūḷamānthī ukhāḍīne vr̥ukṣho līdhān hatān,
keṭalāk hāthathī dharatī upar prahār karatā, keṭalāk ākāshamān ūchhaḷatā thakā, krodhathī
jemanān aṅg raudra banyān hatān. temaṇe āvīne rājāne gherī līdho ane rājāne kahevā
lāgyā ke are, durāchārī, yād rākh, tārun mot āvyun chhe, tun vānarone mārīne have kone
sharaṇe javāno? tyāre vidyutakesh ḍarī gayo ane jāṇī līdhun ke ā vānaronun baḷ nathī
paṇ devanī māyā chhe. tyāre sharīranī āshā chhoḍīne, mahāmiṣhṭa vāṇīthī vinati karavā
lāgyo ke “mahārāj! āgnā karo, āp koṇ chho? jemanān mahādedīpyamān prachaṇḍ
bolyāḥ “he rājā! vānar pashu jāti chhe, temanā svabhāv ja ati chañchaḷ chhe, emane ten
strīnā aparādhathī haṇyā chhe. hun sādhunā prasādathī dev thayo chhun, mārī vibhūti ten joī
chhe.” rājā ā sāmbhaḷīne dhrūjavā lāgyo, tenā hr̥udayamān bhay utpanna thayo, bhayathī rūmvāḍān
khaḍān thaī gayā. tyāre mahodadhikumāre kahyunḥ “tun ḍar nahīn’. tyāre rājāe kahyun ke ‘āp je
āgnā karo te pramāṇe hun karīsh.’ pachhī dev ene gurunī pāse laī gayo. te dev ane
rājā e banne muninī pradakṣhiṇā daī, namaskār karīne pāse beṭhā. deve munine kahyun ke ‘hun
vānar hato ane āpanā prasādathī dev thayo chhun.’ tyāre rājā vidyutakeshe munine pūchhayun ke
mārun shun kartavya chhe? mārun kalyāṇ kevī rīte thāy? te vakhate chār gnānanā dhārak te
tapodhan munie kahyun ke amārā guru pāse ja chhe temanī samīpe chālo. anādikāḷano e
ja niyam chhe ke guruonī samīpe jaīne dharma sāmbhaḷavo. āchārya hovā chhatān je temanī
pāse na jāy ane shiṣhya ja dharmano upadesh āpavā lāge to te shiṣhya nathī, kumārgī chhe,
āchārabhraṣhṭa chhe. ām tapodhane kahyun tyāre dev ane vidyādhar manamān vichāravā lāgyā ke
āvā mahāpuruṣh chhe te paṇ gurunī āgnā vinā upadesh āpatā nathī. aho! tapanun
māhātmya atyant moṭun chhe. muninī āgnāthī te dev ane vidyādhar muninī sāthe temanā
guru pāse gayā. tyān jaī traṇ pradikṣhaṇā karī, gurunī bahu pāse paṇ nahi ane bahu dūr
paṇ nahi evī rīte beṭhān. mahāmuninī mūrti joī dev ane vidyādhar āshcharya pāmyā.
mahāmuninī mūrti tapanā samūhathī
Page 62 of 660
PDF/HTML Page 83 of 681
single page version
mahāvinayavān thaīne dev ane vidyādhare temane dharmanun svarūp pūchhayun.
mahāgambhīr dhvanithī jagatanā kalyāṇ nimitte param dharmarūp amr̥ut varasāvyun. jyāre muni
gnānanun vyākhyān karavā lāgyā tyāre meghagarjanā jevo avāj sāmbhaḷīne latāonā
māṇḍavāmān beṭhelā mayūro nr̥itya karavā lāgyā. muni kahevā lāgyā-aho dev vidyādharo! tame
man daīne sāmbhaḷo. traṇ lokane ānand āpanār shrī jinarāje dharmanun je svarūp kahyun chhe
te hun tamane kahun chhun. keṭalāk jīvo nīchabuddhi hoy chhe, vichārarahit jaḍachitta chhe te adharmane
ja dharma mānīne seve chhe. je mārgane jāṇatā nathī te ghaṇā kāḷe paṇ manavāñchhit sthān par
pahoñchatā nathī. mandamati, mithyādraṣhṭi, viṣhayabhilāṣhī jīvo hinsāthī ūpajelā adharmane dharma
jāṇī seve chhe. te narak nigodanān duḥkh bhogave chhe. je agnānī jūṭhān draṣhṭāntothī bharelā
mahāpāpanā puñj evā mithyā granthonā arthane dharma jāṇī prāṇīghāt kare chhe te anant
sansāramān bhramaṇ kare chhe. je adharmanī charchā karīne nakāmo bakavās kare chhe, te lākaḍīthī
ākāsh upar prahār kare chhe. jo kadāchit mithyādraṣhṭione kāyakaleshādi tap hoy ane
shabdagnān paṇ hoy to paṇ muktinun kāraṇ nathī. samyagdarshan vinā je jāṇapaṇun hoy chhe
te gnān nathī ane je ācharaṇ hoy chhe te kuchāritra chhe. mithyādraṣhṭione je vrat tap chhe
te poṣhaṇ barābar chhe. ane gnānī puruṣhone je tap chhe te sūryamaṇi samān chhe. dharmanun mūḷ
jīvadayā chhe ane dayānun mūḷ komaḷ pariṇām chhe. te komaḷ pariṇām duṣhṭone kevī rīte
hoy? parigrahadhārī puruṣhone ārambhathī hinsā avashya thāy chhe. māṭe dayānā nimitte
parigrah ārambh tyajavo joīe. satya vachan dharma chhe. parantu je satyathī parajīvane pīḍā
thāy te satya nathī, jūṭh ja chhe. chorīno tyāg karavo, paranārī chhoḍavī, parigrahanun
parimāṇ karavun, santoṣhavrat dhāraṇ karavun. īndriyanā viṣhayo ṭāḷavā, kaṣhāyo kṣhīṇ karavā,
dev-guru-dharmano vinay karavo, nirantar gnānano upayog rākhavo, ā samyagdraṣhṭi shrāvakanān
vrato tamane kahyān. have gr̥uhatyāgī muniono dharma sāmbhaḷo. sarva ārambhano parityāg,
dashalakṣhaṇadharmanun dhāraṇ, samyagdarshanayukta mahāgnān vairāgyarūp yatino mārga chhe. mahāmuni
pañch mahāvratarūp hāthīnā skandh upar beṭhā chhe, traṇ guptirūp draḍh bakhtar pahere chhe ane
pāñch samitirūp pyādāothī sahit chhe, nānā prakāranā taparūp tīkṣhṇa shastrothī maṇḍit chhe,
chittane ānand āpanār chhe, āvā digambar munirāj kāḷarūp verīne jīte chhe. te kāḷarūp
verī moharūp masta hāthī upar beṭho chhe ane kaṣhāyarūp sāmantothī maṇḍit chhe. yatino dharma
paramanirvāṇanun kāraṇ chhe, mahāmaṅgaḷarūp chhe, uttam puruṣho vaḍe sevavā yogya chhe. shrāvakano
dharma to sākṣhāt svarganun kāraṇ chhe ane paramparāe mokṣhanun kāraṇ chhe. svargamān devonā
samūhamān rahīne manavāñchhit indriyonān sukh bhogave chhe ane muninā
Page 63 of 660
PDF/HTML Page 84 of 681
single page version
anupam chhe, jeno ant nathī. shrāvakanā vratathī svarge jai tyānthī chyavī manuṣhya thaī,
munirājanān vrat dhāraṇ karī paramapadane pāme chhe ane mithyādraṣhṭi jīv kadāch tap vaḍe
svargamān jāy to tyānthī chyavīne ekendriyādik yonimān āvīne anant sansār bhramaṇ kare
chhe. jain ja param dharma chhe ane jain ja param tap chhe, jain ja utkr̥uṣhṭa mat chhe. jinarājanān
vachan ja sār chhe. jinashāsananā mārgathī je jīv mokṣha meḷavavāno udyam kare chhe tene jo
bhav dhāraṇ karavā paḍe to dev, vidyādhar, rājānā bhav to ichchhā vinā sahaj ja prāpta
thāy chhe, jem khetī karanārāno prayatna dhānya utpanna karavāno hoy chhe, ghās, kaḍab,
parāḷ ityādi to sahaj ja thāy chhe, jem koī puruṣh nagaramān jato hoy tene mārgamān
vr̥ukṣhādikano sāth khed dūr kare chhe tevī ja rīte shivapurīmān javāno udyam karanār
munirājane indrādi pad shubhopayoganā kāraṇe maḷe chhe paṇ muninun man temān nathī,
shuddhopayoganā prabhāvathī siddha thavāno prayatna temane chhe. shrāvak ane jainonā dharmathī je
viparīt mārga chhe tene adharma jāṇavo. tenāthī ā jīv kugatimān nānā prakāranān duḥkh
bhogave chhe. tiryañch yonimān māraṇ, tāḍan, chhedan, bhedan, shīt, uṣhṇa, taras ityādi nānā
prakāranān duḥkho bhogave chhe ane sadā andhakārathī bharelā narakamān atyant uṣhṇa, shīt,
mahāvikarāḷ pavan, jyān agninā kaṇ varase chhe, jātajātanā bhayaṅkar shabda thāy chhe, jyān
nārakīone ghāṇīmān pīle chhe, karavatothī chīre chhe, jyān bhayaṅkar shālmalī vr̥ukṣhonān pāndaḍān
chakra, khaḍga, kuhāḍā samān chhe tenāthī nārakīnā sharīranā khaṇḍ khaṇḍ thaī jāy chhe, tyān
tāmbu, sīsun ogāḷīne madyapān karanār pāpīone pīvarāve chhe ane mānsabhakṣhīone tenun
ja māns kāpī kāpīne tenā mukhamān mūke chhe ane loḍhānā tapelā goḷā sāṇasīthī temanun
moḍhun pahoḷun karīne baḷajorīthī moḍhāmān mūke chhe, parastrīono samāgam karanār pāpīone
tapelī loḍhānī pūtaḷīo sāthe bhiḍāve chhe. tyān māyāmayī sinh, vāgh, shiyāḷ ityādi
anek prakāre bādhā kare chhe ane māyāmayī duṣhṭa pakṣhīo tīkṣhṇa chāñchathī ṭhole chhe. nārakī
jīvo sāgaronā āyuṣhya sudhī nānā prakāranā duḥkh, trās, mār bhogave chhe. te mārathī
maratā nathī, āyuṣhya pūrṇa thāy tyāre ja mare chhe, paraspar anek bādhā kare chhe, tyān
māyāmayī mākhīo ane māyāmayī kr̥umi potānā soy jevā tīkṣhṇa mukhathī temane chaṭakā
bhare chhe. ā badhā māyāmayī hoy chhe, bījān pashu, pakṣhī ke vikalatray tyān hotān nathī,
nārakī jīv ja chhe tathā pāñch prakāranā sthāvar sarvatra chhe. mahāmuni dev ane vidyādharane
kahe chhe ke narakamān je duḥkh jīv bhogave chhe tenun kathan karavā koṇ samartha chhe? tame banne
kugatimān ghaṇun bhamyā chho. muninān āvān vachan sāmbhaḷī e bannee potānā pūrvabhav
pūchhayā. tyāre sanyam ja jemanī shobhā chhe evā munirāje kahyun ke tame dhyān daine
sāmbhaḷo. ā duḥkhamay sansāramān tame mohathī utpanna thai, paraspar dveṣh dhāraṇ karīne
āpasamān maraṇ, māraṇ karatā anek kuyoniomān bhamyā chho. karmayogathī manuṣhyabhav
maḷyo temān ek to kāshī
Page 64 of 660
PDF/HTML Page 85 of 681
single page version
nāmano mantrī thayo. te gr̥uhatyāg karīne muni thayā, mahātap sahit pr̥ithvī upar vihār
karatā. ek divas te kāshīmān jīvajanturahit vananā pavitra sthānamān birājyā hatā,
anek shrāvak-shrāvikāo temanā darshan karavā āvyān hatān, tyān te pāpī pāradhīe munine
joīne tīkṣhṇa vachanarūp shastrathī munine vīndhavānun sharū karyun. teṇe vichār karyo ke ā
nirlajja, mārgabhraṣhṭa, snānarahit, malin, shikāramān pravartatā evā ane mahā amaṅgaḷarūp
thayo chhe. āvān vachano pāradhīe kahyān tyāre munine dhyānanun vighna karanār saṅkaleshabhāv
ūpajyo. temaṇe manamān vichāryun ke hun muni thayel chhun, māre kalesharūp bhāv karavā jevā
nathī. krodh to evo thāy chhe ke ek muṣhṭiprahārathī ā pāpī pāradhīnā chūrechūrā karī
nākhun. have tapashcharaṇanā prabhāvathī te munine āṭhamā svargamān javā yogya je puṇya bandhāyun
hatun te krodhanā kāraṇe kṣhīṇ thaīne, marīne te jyotiṣhī dev thayā. tyānthī chyavīne tun
vidyutakesh vidyādhar thayo ane te pāradhī sansāramān khūb bhramaṇ karīne laṅkānā pramad
nāmanā udyānamān vānar thayo ane ten ene strīnā kāraṇe bāṇathī māryo te ghaṇun ayogya
kārya karyun chhe. pashuono aparādh rājāe gaṇavo yogya nathī. te vānar navakār mantranā
prabhāvathī udadhikumār dev thayo chhe. ām jāṇīne he vidyādharo! tame verano tyāg karo,
kāraṇ ke ā sansāravanamān tamārun bhramaṇ thaī rahyun chhe. jo tame siddhonun sukh chāhatā ho
to rāgadveṣh na karo. siddhonā sukhanun varṇan manuṣhya ke devathī thaī shakatun nathī. temane
anant apār sukh hoy chhe. jo tamane mokṣhanī abhilāṣhā hoy ane tame sadāchārayukta
ho to shrī muni suvratanāth tīrthaṅkaranun sharaṇ lyo. paramabhakti sahit indrādik dev paṇ
temane namaskār kare chhe. indra, ahamīndra, lokapāl sarva temanā dāsānudās chhe. te
trilokīnāth chhe, temanun sharaṇ laī tame paramakalyāṇ pāmasho. te bhagavān ‘ishvar’ eṭale
samartha chhe, sarva arthathī pūrṇa chhe, kr̥utakr̥utya chhe. ā muninān vachanarūp kiraṇothī vidyutakesh
vidyādharanun man kamaḷ peṭhe khīlī ūṭhayun. te sukesh nāmanā potānā putrane rājya āpīne
muninā shiṣhya thayā. te mahādhīr samyak darshanagnānachāritranun ārādhan karī uttam dev thayā.
kinhakupuranā svāmī rājā mahodadhi vidyādhar, vānaravanshīonā adhipati chandrakāntamaṇinā
mahelamān birājatā hatā, amr̥utarūp sundar charchāthī indra samān sukh bhogavatā hatā. tyān
ek vidyādhar shvet vastra paherīne tyān āvyo ane namaskār karīne kahevā lāgyo ke he
prabho! rājā vidyutakesh muni thaī svarge sidhāvyā. ā samāchār sāmbhaḷīne rājā mahodadhi
paṇ bhogabhāvathī virakta thaī jinadīkṣhānī ichchhā karī bolyā ke hun paṇ tapovanamān
jaīsh. ā vachan sāmbhaḷī rājānā māṇaso mahelamān vilāp karavā lāgyā. vilāpathī
mahel gūñjī ūṭhayo. yuvarāje āvī rājāne vinantī karī ke, rājā vidyutakesh ane āpaṇo
ek vyavahār chhe. rājāe bāḷak putra sukeshane rājya āpyun chhe te āpanā bharose āpyun
chhe māṭe sukeshanā rājyanī draḍhatā āpe rākhavī joīe. jevo āpano putra evo ja
temano. māṭe thoḍā divas āp vairāgya
Page 65 of 660
PDF/HTML Page 86 of 681
single page version
bhogavo. ā pramāṇe yuvarāje vinantī karī ane ashruvarṣhā karī, to paṇ rājānā manamān
shithilatā na āvī. tyāre mahānītinā gnātā mantrīe paṇ ati dīn thaine ghaṇī vinantī
karī ke he nāth! ame anāth chhīe. jem vel vr̥ukṣhanā ādhāre ṭakī rahe chhe tem ame
āpanān charaṇonā ādhāre chhīe. tamārā manamān amārun man choṇṭī rahyun chhe māṭe amane
chhoḍīne javun yogya nathī. ā pramāṇe ghaṇī vinantī karī to paṇ rājāe mānyun nahi. tyāre
rāṇīe ghaṇī vinantī karī, charaṇomān āḷoṭī paḍī ane bahu ānsu sāryān. rāṇī guṇonā
samūharūp hatī, rājānī pyārī hatī, to paṇ rājāe nīras bhāve tene joī. rāṇī kahetī
hatī ke he nāth! ame āpanā guṇothī ghaṇā divasothī bandhāyelā chhīe, āp amārā
māṭe laḍāī laḍayā ane mahālakṣhmī samān premathī rākhī, have e snehapāsh toḍīne kyān
jāv chho? rāṇīnī āvī anek kākalūdī paṇ rājāe chittamān līdhī nahi. rājānā moṭā
moṭā sāmantoe vinantī karī ke he dev! ā navayauvanamān rājya chhoḍī kyān jāv chho?
badhā pratye sneh shā māṭe toḍayo? ityādi snehanān anek vachano kahyān, parantu rājāe
koinun sāmbhaḷyun nahi. snehapāsh chhedī, sarvaparigrahano tyāg karī, pratichandra putrane rājya
āpī, pote potānā sharīrathī paṇ udās thaī, digambarī dīkṣhā dhāraṇ karī. pūrṇabuddhimān,
mahādhīravīr, pr̥ithvī upar chandramā samān ujjavaḷ kīrtivāḷā rājā dhyānarūp gaj upar
savār thaī taparūpī tīkṣhṇa shastrathī karmashatrune kāpī siddhapadane pāmyā. pratichandra paṇ
keṭalāk divas rājya karī potānā putra kinhakandhane rājya āpī ane nānā putra andhrakarūḍhane
yuvarājapad āpī pote digambar thaī shukla dhyānanā prabhāvathī siddhasthānane pāmyā.
sthanūpur nāmanun devanagar samān nagar hatun. tyānno rājā ashaniveg mahāprarākramī banne
shreṇīno svāmī hato. tenī kīrti shatruonun mān haratī. teno putra mahārūpavān vijayasinh
hato. ādityapuranā vidyādhar rājā vidyāmandir ane rāṇī vegavatīnī putrī shrīmālānā
vivāh nimitte je svayamvar maṇḍap rachāyo hato ane anek vidyādharo jyān āvyā hatā
tyān vijayasinh padhāryā. shrīmālānī kāntithī ākāshamān prakāsh thaī rahyo chhe, saphaḷ
vidyādhar rājāo sinhāsan upar beṭhā chhe. moṭā moṭā rājāonā kumvaro thoḍā thoḍā
samūhamān ūbhā chhe. badhānī draṣhṭi nīlakamaḷanī paṅkti samān shrīmālā upar paḍī chhe. kevī
chhe shrīmālā? jene koinā pratye rāgadveṣh nathī, madhyastha pariṇām chhe. madanathī tapta
chittavāḷā te vidyādhar kumāro anek prakāranī vikārī cheṣhṭāo karavā lāgyā. keṭalāk
māthāno mugaṭ sthir hovā chhatān sundar hāth vaḍe vyavasthit karavā lāgyā. keṭalākanān khañjar
khullān hovā hatān hāthanā āgaḷanā bhāgathī halāvavā lāgyā. keṭalāk kaṭākṣhadraṣhṭithī jovā
lāgyā. keṭalākanī pāse māṇaso chāmar ane paṅkhā ḍhoḷatā hatā to paṇ mahāsundar
Page 66 of 660
PDF/HTML Page 87 of 681
single page version
pag upar jamaṇo pag mūkavā lāgyā. e rājaputro rūpāḷā, navayuvān ane kāmakaḷāmān
nipuṇ hatā. temanī draṣhṭi kanyā taraph hatī ane paganā aṅgūṭhāthī sinhāsan upar kāīk
lakhī rahyā hatā. keṭalāk mahāmaṇio jaḍit kandorā keḍ upar majabūt rīte bāndhelā
hovā hatān tene sambhāḷīne draḍh karatā hatā, chañchaḷ netravāḷā keṭalāk pāse beṭhelāo sāthe
kelikathā karatā hatā, keṭalāk potānā sundar vāṅkaḍiyā vāḷ oḷatā hatā. keṭalāk jenā
upar bhamarā guñjārav karatā hatā tevā kamaḷanān phūl jamaṇā hāthathī halāvatā hatā ane
puṣhparasanī raj phelāvatā hatā, ityādi anek cheṣhṭā svayamvaramaṇḍapamān rājaputro karatā
hatā. svayamvaramaṇḍapamān vīṇā, vānsaḷī, mr̥udaṅg, nagārā ādi anek vājintro vāgatān hatān,
anek maṅgalācharaṇ thaī rahyān hatān, anek bhāṭachāraṇo satpuruṣhonān anek shubh charitro
varṇavī rahyā hatā. svayamvaramaṇḍapamān sumaṅgalā nāmanī dāsī ek hāthamān sonānī lākaḍī
ane bījā hāthamān netaranī soṭī rākhīne kanyāne hāth joḍī teno atyant vinay karatī
hatī. kanyā nānā prakāranā maṇibhūṣhaṇothī sākṣhāt kalpavel samān lāgatī hatī. dāsī
sauno parichay karāvatān kahevā lāgī, he rājaputrī! ā mārtaṇḍakuṇḍal nāmanā kumvar
nabhastilakanā rājā chandrakuṇḍal ane rāṇī vimaḷānā putra chhe, potānī kāntithī sūryane
paṇ jīte chhe. ati ramaṇīk ane guṇonun ābhūṣhaṇ chhe, e shastrashāstravidyāmān nipuṇ
chhe, enī sāthe ramavānī ichchhā hoy to ene varo. tyāre e kanyā ene joine yauvan
kāīk ūtarelun jāṇīne āgaḷ chālī. tyāre dhāv bolī, he kanyā! ā ratnapuranā rājā
vidyāṅg ane rāṇī lakṣhmīno vidyāsamudraghāt nāmano putra chhe, te anek vidyādharono
adhipati chhe, enun nām sāmbhaḷatān pavanathī pīpaḷānun pān dhrūje tem shatruo dhrūje chhe.
mahāmanohar hārathī yukta tenā sundar vakṣhasthaḷamān lakṣhmīno nivās chhe, tārī ichchhā hoy
to ene var. tyāre ene paṇ saraḷ draṣhṭithī joī āgaḷ chālī. tyāre kanyānā
abhiprāyane jāṇanārī dhāv bolī, he sute! ā indra samān rājā vajrashīlano kumvar
khecharabhānu vajrapañjar nagarano adhipati chhe enī banne bhujāomān rājyalakṣhmī chañchaḷ
hovā chhaten nishchaḷapaṇe rahelī chhe. ene jotān bījā vidyādharo āgiyā samān lāge chhe
ane e sūrya jevo jaṇāy chhe. ek to mānathī enun māthun ūñchun chhe ja ane ratnonā
mugaṭathī atyant shobhe chhe. tārī ichchhā hoy to enā gaḷāmān māḷā nākh. tyāre e
kanyā kaumudinī samān khecharabhānune joīne saṅkochāīne āgaḷ chālī. tyāre dhāv
bolī, he kumārī! ā rājā chandrānan chandrapuranā svāmī rājā chitrāṅgad ane rāṇī
padmashrīno putra chhe enun vakṣhasthaḷ chandanathī charchit atyant sundar chhe te kailāsano taṭ
chandrakiraṇothī shobhe tem shobhe chhe, jemān kiraṇonān mojān ūchhaḷe chhe evā motīno hār
tenī chhātī upar shobhe chhe. jem kailās parvat ūchhaḷatān jharaṇāothī shobhe chhe tem
ānā nāmanā akṣharothī verīonun paṇ man param ānand pāme chhe ane duḥkhanā tāpathī
mukta thāy chhe. dhāv shrīmālāne kahe chhe, he saumyadarshane! jenun
Page 67 of 660
PDF/HTML Page 88 of 681
single page version
sanyukta thaī prakāsh āpe chhe tem ānā saṅgamathī āhlādane prāpta thā. ānāmān paṇ enun
man prīti na pāmyun. jem chandramā netrone ānandakārī chhe to paṇ kamaḷanī enā pratye
prasannatā thatī nathī. pachhī dhāv bolī, ‘he kanye! mandarakuñj nagaranā svāmī rājā
merukānta ane rāṇī shrīrambhāno putra purandar pr̥ithvī upar indra ja janmyo chhe. teno avāj
megh samān chhe ane yuddhamān shatruo enī draṣhṭi paṇ sahī shakatā nathī to enā bāṇanā
ghā koṇ sahan karī shake? dev paṇ enī sāthe yuddha karavāne samartha nathī to manuṣhyonī shī
vāt karavī? enun shir ati unnat chhe tethī tun pag upar māḷā mūk. ām kahyun to paṇ
enā manamān na āvyun, kem ke chittanī pravr̥utti vichitra hoy chhe. pachhī dhāve kahyun, he putrī!
nākārdha nāmanā nagaranā rakṣhak rājā manojav ane rāṇī veginīno putra mahābal sabhāmān
sarovaramān kamaḷ khīle tem khīlī rahyo chhe, enā guṇ ghaṇā chhe, e evo baḷavān chhe ke
jo te potānī bhramar vakra kare chhe tyān ja pr̥ithvīmaṇḍaḷ tene vash thaī jāy chhe, te
vidyābaḷathī ākāshamān nagar vasāve chhe ane sarva grahanakṣhatrādine pr̥ithvī upar dekhāḍe chhe. te
chāhe to ek navo lok vasāvī shake chhe, ichchhā kare to sūryane chandramā samān shītaḷ kare
chhe, parvatanā chūrā karī shake chhe, pavanane rokī le chhe, jaḷanī jagāe sthaḷ karī de, sthaḷamān
jaḷ kare, ityādi tenā vidyābaḷanun varṇan karyun to paṇ ānun man tenā pratye anurāgī na
thayun. tyārapachhī dhāve bījā paṇ anek vidyādharo batāvyā, temane kanyāe lakṣhamān līdhā
nahi ane temane oḷaṅgīne āgaḷ chālī. jem chandranā kiraṇo parvatane oḷaṅgī jāy te
parvat shyām thaī jāy tem je vidyādharone oḷaṅgīne ā āgaḷ chālī, temanān mukh
shyām thaī gayā. badhā vidyādharone ullandhīne ānī draṣhṭi kihakandhakumār taraph gaī ane
tenā kaṇṭhamān varamāḷā āropī tyāre vijayasinh vidyādharanī krodhabharelī najar kihakandh ane
andhrak e bey bhāīo upar paḍī. vidyābaḷathī garvit vijayasinhe kihakandh ane andhrakane
kahyun ke ā vidyādharonā samājamān tame vānaro shā māṭe āvyā? tamārun darshan kurūp chhe,
tame kṣhudra chho, vinayarahit chho, ā jagāe phaḷothī namī gayelān vr̥ukṣhovāḷun koī sundar van
nathī tem ja parvatonī sundar guphā ke jharaṇāvāḷī rachanā nathī, jyān vānaro krīḍā karatā
hoy. he lāl mukhavāḷā vānaro! tamane ahīn koṇe bolāvyā chhe? je nīch dūt tamane
bolāvavā āvyo hashe, tene padabhraṣhṭa karīsh, mārā nokarone kahīsh ke āmane ahīnthī kāḍhī
mūko. e nakāmā ja vidyādhar kahevarāve chhe.
senānā samasta sainiko paṇ potānā svāmīnī nindā sāmbhaḷīne anyant kupit thayā.
keṭalāk sāmanto potānā jamaṇā hāth par ḍābī bhujāno sparsha karī avāj karavā lāgyā,
keṭalākanān netro krodhanā āveshathī lāl thaī gayā jāṇe ke pralayakāḷanā ulkāpāt ja na
hoy! keṭalāke pr̥ithvīmān draḍhamūḷ
Page 68 of 660
PDF/HTML Page 89 of 681
single page version
nākhyā ane keṭalāk sāmantonā sharīr uparanā agāu paḍelā ghā paṇ krodhane kāraṇe phāṭī
gayā, temānthī lohīnī dhārā nīkaḷavā lāgī, jāṇe ke utpātano megh ja varasī rahyo hoy.
keṭalāk garjanā karavā lāgyā te kāraṇe dashe dishāo shabdathī bharāī gaī. keṭalāk yoddhā
māthānā vāḷ uchhāḷavā lāgyā, jāṇe rātri ja paḍī gaī hoy! āvī apūrva cheṣhṭāothī
vānaravanshī vidyādharonī senā anya vidyādharone māravā taiyār thaī gaī. hāthī sāthe hāthī,
ghoḍā sāthe ghoḍā ane rath sāthe rath yuddha karavā lāgyā. banne senāo vachche mahāyuddha thayun,
ākāshamān devo kautukathī jovā lāgyā. ā yuddhanī vāt sāmbhaḷīne rākṣhasavanshī vidyādharono
adhipati laṅkāno svāmī rājā sukesh vānaravanshīonī sahāy karavā āvyo. rājā sukesh
kihakandh ane andhrakano param mitra hato. jem bharat chakravartīnā samayamān rājā akampananī
putrī sulochanānā nimitte arkakīrti ane jayakumāranun yuddha thayun hatun tevun ā yuddha thayun. ā
strī ja yuddhanun mūḷ kāraṇ chhe. vijayasinh ane rākṣhasavanshī, vānaravanshīo vachche mahāyuddha
chālatun hatun tyāre kihakandh kanyāne laī chālyo gayo ane tenā nānā bhāī andhrake
khaḍgathī vijayasinhanun mastak kāpī nākhyun. vijayasinh vinā tenī badhī senā veraṇachheraṇ
thaī gaī, jem ek ātmā vinā sarva indriyo vikharāī jāy chhe tem. tyāre
vijayasinhanā pitā ashaniveg potānā putranun maraṇ thayun tem sāmbhaḷīne shokathī mūrchchhit
thaī gayā. jenī chhātī potānī strīonā ānsuthī bhīñjāī gaī chhe evo te ghaṇā lāmbā
samay pachhī mūrchhāmānthī jāgyo ane putranā verathī shatruo upar bhayaṅkar ākramaṇ karyun.
loko tenun ākramaṇ joī na shakyā. jāṇe ke pralayakāḷanā utpātanā sūrye tenun rūp dhāraṇ
karyun hatun. teṇe sarva vidyādharone sāthe laī kihakumpurane ghero ghālyo. potānā nagarane
gherāyelun joīne banne bhāīo vānar aṅkit dhvaj laī sukesh sāthe ashaniveg sāthe yuddha
karavā nīkaḷyā. tyān paraspar bhayaṅkar yuddha thayun. gadā, shakti, bāṇ, pāsh, kuhāḍā, khaḍga
ādi shastrothī mahān yuddha thayun. temān putranā vadhathī ūpajelī krodhāgninī jvāḷāthī
prajvalit ashaniveg andhrakanī sāme āvyo. tyāre moṭābhāī kihakandhe vichāryun ke māro
bhāī andhrak to hajī navayuvān chhe ane ā pāpī ashaniveg mahābaḷavān chhe māṭe hun
bhāīne madad karun. tyān kihakandh āvyo ane ashanivegano putra vidyudvāhan kihakandhanī sāme
āvyo. kihakandh ane vidyudvāhan vachche bhayaṅkar yuddha thayun te vakhate ashanivege andhrakane
mārī nākhyo. andhrak pr̥ithvī upar paḍī gayo. jem prabhātano chandra kānti rahit thaī jāy
tem andhrakanun sharīr kāntirahit thaī gayun. ā taraph kihakandhe vidyudvāhananī chhātī upar
shilā pheṅkī tethī te mūrchhit thaīne paḍayo, thoḍī vāre sachet thaī teṇe te ja shilā kihakandh
upar pheṅkī. kihakandh mūrchhā khāīne chakkar khāvā lāgyo. laṅkānā svāmīe tene sachet karyo
ane kihakandhane kihakumpar laī āvyā. kihakandhe āṅkho ughāḍīne joyun to bhāī nahoto. eṭale
pāse rahelāone pūchhavā lāgyo ke māro bhāī kyān chhe? loko nīchun joī gayā. rājyamān
Page 69 of 660
PDF/HTML Page 90 of 681
single page version
lāgyo. shokarūp agnithī tapelā chittavāḷo te ghaṇā lāmbā samay sudhī bhāīnā guṇonun
chintvan karato te shokasamudramān ḍūbī gayo. hāy bhāī! mārā jīvatān tun maraṇ pāmyo,
māro jamaṇo hāth bhāṅgī gayo. pahelān hun tane ek kṣhaṇ na joto to paṇ atyant vyākuḷ
thato. have hun tārā vinā kevī rīte prāṇ ṭakāvīsh? athavā mārun chitta vajranun chhe, kem ke
tārā mr̥utyunā samāchār sāmbhaḷavā chhatān paṇ te sharīrane chhoḍatun nathī. he bhāī! tārun te
malakatun mukh ane nānī ummaramān mahān vīranī cheṣhṭāo sambhārī sambhārīne mane atyant
duḥkh thāy chhe. ā pramāṇe mahāvilāpathī bhāīno sneh sambhārī kihakandh khedakhinna thayo.
tyāre laṅkānā dhaṇī sukeshe ane moṭā moṭā puruṣhoe kihakandhane ghaṇun samajāvyo ke dhīr
puruṣhe āvī raṅk cheṣhṭā karavī yogya nathī. kṣhatriyanun vīrakuḷ chhe te mahāsāhasarūp chhe ane
ā shokane paṇḍitoe mahāpishāch kahyo chhe. karmanā udayathī bhāīno viyog thayo chhe, ā
shok nirarthak chhe. jo shok karavāthī gayelānun pharīthī āgaman thatun hoy to shok karīe.
ā shok sharīranun shoṣhaṇ kare chhe ane pāpano bandh kare chhe. te mahāmohanun mūḷ chhe tethī ā
verī shokane tyajīne, prasanna thaī kartavyamān buddhine joḍ. ā ashaniveg vidyādhar ati
prabaḷ shatru chhe, to āpaṇo pīchho chhoḍashe nahi, āpaṇā nāshano upāy te vichārī rahyo
chhe māṭe have je kartavya hoy teno vichār karo. verī baḷavān hoy tyāre gupta sthānamān
samay vitāvavo, jethī shatruthī apamān na thāy. pachhī keṭalāk samay pachhī verīnun baḷ
ghaṭe tyāre verīne dabāvavo. vaibhav sadā ek sthānamān raheto nathī. māṭe āpaṇī
pātāḷalaṅkā je mahān āshrayasthān chhe tyān thoḍo vakhat raho. āpaṇā kuḷamān je vaḍīlo
chhe te e sthānanī ghaṇī prashansā kare chhe. jene jotān svargalokamān paṇ man lāge nahi evun
e sthān chhe māṭe ūṭho, te sthān verīothī agamya chhe. ā pramāṇe rājā sukeshīe rājā
kihakandhane ghaṇo samajāvyo to paṇ teṇe shok chhoḍayo nahi eṭale rāṇī shrīmāḷāne batāvī.
tene jotān teno shok maṭayo. pachhī rājā sukeshī ane kihakandh samasta parivār sahit
pātāḷalaṅkā chālyā gayā. ashanivegano putra vidyudvāhan temanī pāchhaḷ paḍayo. potānā
bhāī vijayasinhano verathī atyant kupit thayelā teṇe shatruono samūḷ nāsh karavā
prayatna karyo. tyāre nītishāstranā jāṇakāroe tene samajāvyo. jemanī shuddha buddhi chhe evā
temaṇe kahyun ke kṣhatriy bhāge to temanī pāchhaḷ na paḍavun. rājā ashanivege paṇ
vidyudvāhanane kahyun ke andhrake tārā bhāīne haṇyo to men andhrakane raṇamān māryo māṭe he putra!
ā haṭh chhoḍī de. duḥkhī pratye dayā ja rākhavī. je kāyare potānī pīṭh batāvī te jīvatā
ja marelo chhe. teno pīchho shun karavo? ā pramāṇe ashanivege vidyudvāhanane samajāvyo.
eṭalāmān rākṣhasavanshī ane vānaravanshī pātāḷalaṅkā pahoñchī gayā. kevun chhe te nagar?
ratnonā prakāshathī shobhī rahyun chhe. tyān harṣha ane shok dharatān banne nirbhayapaṇe rahyā. ek
divase ashaniveg sharadar̥utumān vādaḷāone bhegā thatān ane vilay pāmatān joīne
viṣhayothī virakta thayā. manamān
Page 70 of 660
PDF/HTML Page 91 of 681
single page version
dhāraṇ karīne ātmakalyāṇ karun.’ ām vichārīne sahastrāri nāmanā putrane rājya
āpīne pote vidyudvāhan sāthe muni thayā ane laṅkāmān pahelān ashanivege nirdhāt nāmanā
vidyādharane mūkyo hato te have sahastrārinī āgnā pramāṇ karīne laṅkāmān vahīvaṭ karato.
ek vakhate nirdhāt digvijay māṭe nīkaḷyo. teṇe ākhāy rākṣhasadvīpamān rākṣhasono sañchār
na joyo, badhā bhāgī gayā hatā tethī nirdhāt nirbhay thaīne laṅkāmān rahevā lāgyo. ek
divas rājā kihakandh rāṇī shrīmālā sahit sumeru parvat parathī darshan karīne āvato hato
tyāre mārgamān dakṣhiṇ samudranā taṭ par devakuru bhogabhūmi samān pr̥ithvī upar karanataṭ
nāmanun van joyun. joīne te prasanna thayā ane rāṇī shrīmālāne kahevā lāgyāḥ he devī!
tame ā ramaṇīy van juo, ahīn vr̥ukṣha phūlothī sanyukta chhe, nirmaḷ nadī vahe chhe ane
vādaḷānā ākār jevo dharaṇīmālā nāmano parvat shobhe chhe, parvatanān shikharo ūñchā chhe
ane kundapuṣhpa samān ujjavaḷ jaḷanān jharaṇān vahe chhe, jāṇe ke parvat hasī rahyo chhe ane
puṣhpanī sugandhathī pūrṇa, pavanathī hālatān vr̥ukṣho jāṇe ke āpaṇane joīne āpaṇo vinay
karī rahyā chhe, vr̥ukṣho phaḷonā bhārathī namelān chhe te jāṇe āpaṇane namaskār ja karī rahyān
chhe. jem chālyā jatā puruṣhane strī potānā guṇothī mohit karī āgaḷ na javā de tem
ā van ane parvatanī shobhā āpaṇane mohit karī nākhe chhe-āgaḷ javā detā nathī
ane hun paṇ ā parvatane oḷaṅgī āgaḷ nahi jaī shakun, ahīn ja nagar vasāvīsh. ahīn
bhūmigocharī loko āvatā nathī. pātāḷalaṅkānī jagyā ūṇḍī chhe ane tyān mārun man
khedakhinna thayun chhe, have ahīn rahevāthī man prasanna thashe. ā pramāṇe rāṇī shrīmālāne kahīne
pote pahāḍ uparathī ūtaryā. tyān pahāḍ upar svarga samān nagar vasāvyun. nagaranun nām
kihakandhapur rākhyun. tyān teṇe sarva kuṭumbasahit nivās karyo. rājā kihakandh samyagdarshan
sanyukta chhe, bhagavānanī pūjāmān sāvadhān chhe. tene rāṇī shrīmālānā yogathī sūryaraj ane
rakṣharaj nāmanā be putra ane sūryakamalā nāmanī putrī thaī. sūryakamalānī shobhāthī sarva
vidyādharo mohit thayā.
tenā kuṭumbījanoe tenā māṭe sūryakamaḷānī yāchanā karī. rājā kihakandhe rāṇī shrīmālā
sāthe mantraṇā karīne potānī putrī sūryakamaḷā mr̥ugāridaman sāthe paraṇāvī. te paraṇīne jato
hato tyān mārgamān karṇa parvat upar teṇe karṇakuṇḍal nāmanun nagar vasāvyun.
mātāpitānun man haratā. dev samān jemanī krīḍā hatī. te traṇ putro mahābaḷavān ane
sarva vidyāone siddha karī chūkayā hatā. ek divas mātāpitāe temane kahyun ke tame
kihakandhapur taraph krīḍā karavā
Page 71 of 660
PDF/HTML Page 92 of 681
single page version
pūchhayun. pitājīe kahyun ke he putro! e vāt kahevā jevī nathī. paṇ putroe bahu haṭh karī
tyāre pitājīe kahyun ke laṅkāpurī āpaṇā kuḷakramathī chālī āve chhe, bījā tīrthaṅkar
bhagavān shrī ajitanāth svāmīnā samayathī māṇḍīne āpaṇun ā khaṇḍamān rājya chhe.
agāu ashaniveg ane āpaṇī vachche yuddha thayelun ane paraspar ghaṇā maryā hatā ane
laṅkā āpaṇī pāsethī chālī gaī hatī. ashanivege nirdhāt nāmanā vidyādharane tyān
sthāpyo hato, te mahābaḷavān ane krūr chhe, teṇe deshedeshamān guptacharo rākhyā chhe ane
āpaṇān chhidro shodhe chhe. pitānā duḥkhanī ā vāt sāmbhaḷīne mālīe nisāso nākhyo,
āṅkhamānthī āsun nīkaḷī āvyān, krodhathī jenun chitta bharāī gayun chhe evo potānī
bhujāonun baḷ joīne pitāne kahevā lāgyo ke he pitā, āṭalā divaso sudhī ā vāt
amane kem na karī? tame snehathī amane chhetaryā. je shaktishāḷī hovā chhatān kām karyā
vinā nirarthak bakavās kare chhe te lokamān laghutā pāme chhe māṭe have amane nirdhāt upar
chaḍāī karavānī āgnā āpo. amārī ā pratignā chhe ke laṅkā līdhā pachhī ja ame bījun
kām karīshun. mātāpitāe temane dhīravīr jāṇīne snehadraṣhṭithī āgnā āpī. pachhī e
pātālalaṅkāmānthī evī rīte nīkaḷyā ke jāṇe pātālalokamānthī bhavanavāsī dev nīkaḷī
rahyā hoy. te verī upar atyant utsāhathī chālyā. traṇe bhāī shastrakaḷāmān mahāpravīṇ chhe.
samasta rākṣhasonī senā temanī sāthe chālī. temaṇe trikūṭāchal parvat joyo ane jāṇī
līdhun ke laṅkā ānī nīche vase chhe. mārgamān nirdhātanā kuṭumbīo je daitya kahevātā evā
vidyādharo maḷyā. te mālī sāthe yuddha karīne ghaṇā kharā maraṇ pāmyā, keṭalāk pagamān paḍay
ā, keṭalāk sthaḷ chhoḍīne bhāgī gayā, keṭalāk shatrunā lashkaramān sharaṇe āvyā. pr̥ithvī upar
emano yash khūb phelāyo. temanā āgamananī khabar maḷatān nirdhāt laṅkānī bahār
nīkaḷyo. te yuddhamān mahāshūravīr chhe. tenā chhatranī chhāyāthī sūrya āchchhādit thayo chhe. banne
senāo vachche mahān yuddha thayun. māyāmayī hāthī, ghoḍā, vimān, rath vaḍe paraspar yuddha
thayun. hāthīno mad jharavāthī ākāsh jaḷarūp thaī gayun. hāthīnā kānarūpī vīñjhaṇāthī nakhātā
pavanathī ākāsh pavanarūp thaī gayun, shatruonān parasparanān shastronān prahārathī pragaṭelā
agnithī jāṇe ke ākāsh agnirūp ja thaī gayun. nirdhātane ā pramāṇe ghaṇo vakhat yuddha
chālyun tyāre mālīe vichāryun ke nabaḷāne māravāthī sho lābh? ām vichārīne te nirdhāt
sāme āvyo ane garjanā karī ke kyān chhe e pāpī nirdhāt? pratham to teṇe nirdhātane
vichārīne te nirdhātane joīne tīkṣhṇa bāṇo vaḍe rathamānthī nīche pachhāḍayo. te ūbho thayo
ane ghor yuddha karyun eṭale mālīe khaḍga vaḍe nirdhātane mārī nākhyo. tene marelo jāṇīne
tenā vanshanā māṇaso bhāgīne vijyārdha taraph potapotānā sthānake gayā ane keṭalāk
kāyar banīne mālīnā ja sharaṇe āvyā. mālī ādi traṇe bhāīoe laṅkāmān pravesh karyo.
temaṇe mātāpitā ādi samasta parivārane laṅkāmān bolāvī līdho. hemapuranā rājā megh
vidyādharanī rāṇī bhogavatīnī putrī chandramatī mālīne
Page 72 of 660
PDF/HTML Page 93 of 681
single page version
paraṇī ane kanakakānt nagaranā rājā kanakanī rāṇī kanakashrīnī putrī kanakāvalī
mālyavānane paraṇī. emane pahelānī keṭalīk rāṇīo hatī. temān ā mukhya rāṇī thaī.
temane darekane hajār hajārathī paṇ keṭalīk adhik rāṇīo thaī. mālīe potānā
parākramathī vijyārdhanī banne shreṇī vash karī līdhī. sarva vidyādharo emanī āgnā
āshīrvādanī peṭhe māthe chaḍāvavā lāgyā. keṭalāk divaso pachhī emanā pitā rājā sukesh
mālīne rājya āpīne mahāmuni thayā ane rājā kihakandh potānā putra sūryarajane rājya
āpīne vairāgī thayā. e banne param mitra rājā sukesh ane kihakandh samasta indriyanā
sukhone tyāgīne, anek bhavanān pāpane haranār jinadharma pāmīne siddha sthānanā nivāsī
thayā. he shreṇik! ā pramāṇe anek rājā pratham rājyāvasthāmān anek vilās karī pachhī
rājyano tyāg karī, ātmadhyānanā yogathī samasta pāpone bhasma karī, avināshī dhām
pāmyā. ām jāṇīne he rājā! mohano nāsh karī, shānt dashāne prāpta thāo.
chhaṭhṭhun parva pūrṇa thayun.
tenā badhān ābhūṣhaṇo ḍhīlān thaī gayā
tārī je abhilāṣhā hoy te hun hamaṇān ja pūrī karīsh. he devī! tun mane prāṇathī paṇ
adhik pyārī chhe. rājāe ām kahyun tyāre rāṇīe vinayapūrvak tenā patine vinanti
karī ke he dev! je divasathī bāḷak mārā garbhamān āvyun chhe te divasathī mane evī
īchchhā thāy chhe ke hun indra jevī sampadā bhogavun. āpanā anugrahathī men lāj chhoḍīne
āpane māro manorath jaṇāvyo chhe, kem ke strīne lajjā pradhān chhe tethī te mananī
vāt kahetī nathī. rājā sahastrār je vidyābaḷathī pūrṇa hato teṇe kṣhaṇ mātramān tenā
manorath pūrṇa karyān tethī ā rāṇī atyant ānand pāmī, tenī sarva abhilāṣhā pūrṇa
thaī, teṇe mahān pratāp ane kānti dhāraṇ karyā. sūrya uparathī pasār thāy te paṇ
tenun tej sahī shake nahī. nav mahinā pūrā thayā tyāre tene putra janmyo. te samasta
bāndhavone param sampadānun kāraṇ hato. rājā sahastrāre harṣhit thaī putrajanmano mahān
utsav karyo, anek vājintronā avājathī dashe
Page 73 of 660
PDF/HTML Page 94 of 681
single page version
dān āpyun evo vichār na karyo ke ā devun ane ā na devun, badhun ja āpyun. hāthīo
garjanā karatān ūñchī sūṇḍh karīne nr̥itya karavā lāgyā. rājā sahastrāre putranun nām indra
pāḍayun. je divase indrano janma thayo te divase sarva shatruonān gharamān anek utpāt thayā,
apashukan thayā ane bhāīo tathā mitronān gharamān mahākalyāṇ karanār shubh shukan thayān.
indrakumvaranī bālakriḍā taruṇ puruṣhonī shaktine jītanārī, sundar karma karanārī, verīono
garva chhedanārī hatī. anukrame kumvar yuvān banyā. kevā chhe kumvar? jeṇe potānā tejathī
sūryanā tejane jītī līdhun hatun, potānī kāntithī chandrane jītī līdho hato, sthiratāthī
parvatane jītī līdho hato, jenī chhātī pahoḷī hatī, skandh diggajanā kumbhasthaḷ samān
hatā, bhujā ati draḍh ane sundar hatī, jenī banne jāndh dashe dishāne dābe tevī hatī.
vijyārdha parvat uparanā sarva vidyādharo tenā sevak hatā, sarva tenī āgnānusār vartatā.
ā mahāvidyādhare potāne tyān sarva rachanā indra jevī karī. potāno mahel indranā mahel
jevo banāvyo, aḍatāḷīs hajār lagna karyān, paṭarāṇīnun nām shachī rākhyun. tene tyān
chhavīs hajār naṭo nr̥itya karatā, sadā indra jevo ṭhāṭhamāṭh raheto. indra jevā anek
hāthīghoḍā ane chandramā samān ujjavaḷ, ūñchā ākāshanā āṅgaṇamān gaman karanār,
koīthī rokī na shakāy tevo mahābaḷavān āṭh dāntothī shobhato gajarāj, jenī atyant
sundar goḷ sūṇḍh dashe dishāmān vyāpatī hoy tevo ja hāthī, tenun nām airāvat rākhyun.
chaturanikāyanā dev sthāpyā ane param shaktiyukta chār lokapāl sthāpyā. temanā nām
som, varūṇ, kuber ane yam. tenī sabhānān traṇ nām sudharmā, vajra ane āyudh hatā.
traṇ sabhā ane urvashī, menakā rambhā ityādi hajāro nr̥uttikāone apsarānun nām āpyun.
senāpatinun nām hiraṇyakeshī ane āṭh vasu sthāpyā. potānā lokone sāmānik,
trāyastrinshatādi dash prakāranī devasañgnā āpī. gāyakonā nām nārad, tumburu, vishchāvasu
āpyā. mantrīnun nām br̥uhaspati. e pramāṇe sarva rīti indra samān sthāpī. ā rājā indra
samān sarva vidyādharono svāmī puṇyanā udayathī indranī sampadāno dhārak thayo. te vakhate
laṅkāmān rājā mālī rājya karato hato te mahāmānī jem pahelā sarva vidyādharo upar sattā
chalāvato hato tevī ja rīte have paṇ karato, indrano bhay rākhato nahi. vijyārdhanā sarva
bhāg upar potānī āgnā chalāvato, sarva vidyādhar rājāonān rājyamān mahāratna, hāthī,
ghoḍā, manohar kanyā, manohar vastrābharaṇ banne shreṇīomān je sārarūp vastu hoy te
magāvī leto, ṭhekaṭhekāṇe tenā sandeshavāhako pharatā rahetā. potānā bhāīonā vargathī
mahāgarviṣhṭha banī pr̥ithvī upar ekamātra potāne ja baḷavān samajato.
rākṣhasavanshī ane kihakandhanā putrādi samasta vānaravanshīone sāthe laī vijyārdha parvatanā
vidyādharo upar chaḍāī
Page 74 of 660
PDF/HTML Page 95 of 681
single page version
sonānā ratho upar beṭhā, keṭalāk kāḷī ghaṭā jevā hāthīo upar chaḍayā. keṭalāk man
samān shīghragāmī ghoḍā upar beṭhā, keṭalāk sinh-shārdūl upar chaḍayā, keṭalāk chittā upar
chaḍayā, keṭalāk baḷad upar chaḍayā, keṭalāk ūṇṭo upar, keṭalāk khachchar upar, keṭalāk
pāḍā upar, keṭalāk hans upar, keṭalāk shiyāḷ upar em anek māyāmayī vāhano upar
chaḍayā. ākāshanun āṅgaṇun ḍhāṅkī detā, mahādedīpyamān sharīravāḷā mālīnī sāthe chaḍayān.
pratham prayāṇamān ja apashukan thayā tyāre mālīno nāno bhāī sumālī kahevā lāgyo. he
dev! ahīn ja mukām karo, āgaḷ na jāv athavā laṅkā pāchhā chālo, āj ghaṇā
apashukan thayān chhe. sūkā vr̥ukṣhanī ḍāḷī upar ek pag saṅkochīne kāgaḍo beṭho chhe, chittamān
atyant ākuḷatā thavāthī te vāramvār pāṅkh halāve chhe, sūkā karagaṭhiyā chāñchamān laīne sūrya
taraph jue chhe ane kaṭhor shabda bole chhe. te āpaṇane javānī manā kare chhe. jamaṇī taraph
raudra mukhavāḷī shiyāḷaṇī romāñch karatī bhayaṅkar avāj kare chhe, sūryanā bimbanī vachamān
praveshelī jaḷavādaḷīmānthī rudhir jharatun dekhāy chhe ane mastakarahit dhaḍ najar paḍe chhe, mahā
bhayaṅkar vajrapāt thāy chhe, jenāthī sarva parvato dhrujī ūṭhayā chhe ane ākāshamān jenā vāḷ
vikharāī gayā chhe evī māyāmayī strī najare paḍe chhe, gadheḍā ākāsh taraph ūñchun mukh
karīne kharīnā āgalā bhāgathī dharatīne khodatā thakā kaṭhor avāj kare chhe. ityādi
apashukan thāy chhe. tyāre rājā mālīe sumālīne hasīne kahyunḥ aho vīr! verīne
jītavāno vichār karīne upar chaḍelā mahāpuruṣh dhīraj dharatā pāchhā kevī rīte vaḷe? je
shūravīre dāntathī adhar karaḍayā chhe, bhramar vāṅkī karī chhe, mukh vikarāḷ banāvyun chhe, āṅkhathī
je verīne ḍarāve chhe, tīkṣhṇa bāṇathī sahit chhe, je mad jharatā hāthī par chaḍhayā chhe athavā
ashva par chaḍhayā chhe, mahāvīrarasarūp temane devo paṇ āshcharyadraṣhṭithī joī rahyā chhe, jyān
yuddha vājintro vāgī rahyā chhe, evā sāmanto kevī rīte pāchhā phare? men ā janmamān anek
līlāvilās karyo chhe, sumeru parvatanī guphā, nandanavan ādi manohar vanamān devāṅganā
samān anek rāṇī sahit nānā prakāranī krīḍā karī chhe, ākāshane aḍe evān
shikharovāḷān ratnamayī chaityālayo banāvarāvyān chhe, vidhipūrvak bhāv sahit jinendradevanī
pūjā karī chhe, arthī janone temaṇe je māgyun te āpyun chhe evā kimichchhik dān āpyā chhe.
ā manuṣhya lokamān dev samān bhog bhogavyā chhe ane potānā yashathī pr̥ithvī upar vansh
utpanna karyo chhe māṭe ā janmamān to amārī badhī bābatomān ichchhā pūrṇa thaī chhe. have jo
mahāsaṅgrāmamān prāṇ tajīe to e shūravīranī rīti ja chhe. parantu shun ame lokone moḍhe
evun bolāvīe ke mālī kāyar thaīne pāchho pharī gayo athavā tyān ja mukām karyo?
lokonā āvā nindanā shabdo dhīravīr kevī rīte sāmbhaḷe? dhīravīronun chitta kṣhatrīyavratamān
sāvadhān hoy chhe. ā pramāṇe bhāīne kahīne pote senā sahit vaitāḍ parvat par kṣhaṇamātramān
gayā ane badhā vidyādharo upar āgnāpatra mokalyā. keṭalāk vidyādharoe temanī
Page 75 of 660
PDF/HTML Page 96 of 681
single page version
jem kamaḷavanane unmatta hāthī ukhāḍī nākhe tem. ām rākṣhas jātinā vidyādharo khūb
gusse thayā tyāre prajājano mālīnā sainyathī ḍarīne dhrujatā dhrujatā rathanapur nagaramān rājā
sahastrāranā sharaṇe āvyā. teo charaṇamān namaskār karīne dīn vachan kahevā lāgyā ke he
prabho! sukeshano putra rākṣhasakulī rājā mālī samasta vidyādharo par āgnā chalāve chhe,
ākhāy vijyārdha upar amane pīḍe chhe, āp amārun rakṣhaṇ karo. tyāre sahastrāre āgnā karī ke
he vidyādharo! mārā putra indranā sharaṇe jaī tene vinantī karo, te tamārun rakṣhaṇ karavāne samartha chhe.
jem indra svargalokanun rakṣhaṇ kare chhe tem ā indra samasta vidyādharono rakṣhak chhe.
kevo chhe indra? jeṇe pāse paḍelā vajra taraph joyun chhe, jenān netra lāl thaī gayā chhe. teṇe
kahyun ke hun lokapāl chhun, lokonī rakṣhā karun, je lokanā kaṇṭak hoy tene pakaḍīne mārun ane
te pote ja laḍavā āvyo chhe to enā jevun bījun rūḍun shun? pachhī raṇanān nagārān
vagāḍavāmān āvyā. tenā avājathī matta hāthīo gajabandhanane ukhāḍavā lāgyā. samasta
vidyādharo yuddhano sāj sajīne indra pāse āvyā. bakhtar paherīne, hāthamān anek prakāranān
āyudh laīne, param harṣhit thatā keṭalāk ghoḍā upar chaḍayā tathā hāthī, ūṇṭ, sinh, vāgh,
shiyāḷ, mr̥ug, hans, bakarā, baḷad, gheṭān vagere māyāmayī anek vāhano par besīne
āvyā, keṭalāk vimānamān beṭhā, keṭalāk mor upar beṭhā, keṭalāk khachchar par chaḍīne
āvyā. indre je lokapāl sthāpyā hatā te potapotānā vargasahit anek prakāranān
hathiyāro sāthe āvyā. temanī bhramar vāṅkī hatī ane mukh bhayānak hatān. airāvat hāthī
upar indra chaḍayā, bakhtar paheryun shir par chhatra dharelun hatun, te rathanūpuramānthī bahār
nīkaḷyā. senānā vidyādharo je dev kahevarāvatā te devo ane laṅkānā rākṣhaso vachche mahāyuddha thayun.
ghoḍā sāthe ghoḍā, pyādān sāthe pyādān laḍayā. kūhāḍā, mudgal, chakra, khaḍga, gophaṇ, mushaḷ,
gadā, pāsh ītyādi anek āyudhothī yuddha thayun. devonī senāe keṭalāk rākṣhasonun baḷ
ghaṭāḍayun tyāre vānaravanshī rājā sūryaraj ane rakṣharaj je rākṣhasavanshīonā param mitra hatā
temaṇe rākṣhasonī senāne dabāyelī joīne yuddhamān jhampalāvyun. temanā yuddhathī samasta indranī
senānā devajātinā vidyādharo pāchhā haṭhayā. emanun baḷ meḷavīne laṅkānā rākṣhasakulī
vidyādharo mahāyuddha karavā lāgyā. astronā samūhathī ākāshamān andhakār phelāvī dīdho.
rākṣhas ane vānaravanshīo dvārā devonun baḷ harāyelun joīne indra pote yuddha karavāne teyār
thayo. samasta rākṣhasavanshī ane vānaravanshī
Page 76 of 660
PDF/HTML Page 97 of 681
single page version
mahān yoddho īndra jarā paṇ khed na pāmyo. teṇe potāne koīnun paṇ bāṇ lāgavā na
dīdhun, badhānān bāṇ kāpī nākhyān ane potānān bāṇothī vānar ane rākṣhasone dabāvyā. te
vakhate rājā mālīe laṅkānī senāne īndranā baḷathī vyākuḷ banelī joīne īndra sāthe
yuddha karavā māṭe pote taiyārī karī. rājā mālīe krodhathī ūpajelā tejathī samasta
ākāshamān udyot phelāvī dīdho. īndra ane mālī vachche mahān yuddha thayun. mālīnā kapāḷamān
īndre bāṇ māryun, paṇ mālīe te bāṇanī vedanā gaṇakāryā vinā īndranā kapāḷamān
shaktino prahār karyo. īndranā kapāḷamānthī lohī ṭapakavā lāgyun. mālī ūchhaḷīne īndra par
dhasī āvyo ane īndre atyant krodhathī sūryanā bimb samān chakrathī mālīnun mastak kāpī
nākhyun. mālī bhūmi par paḍayo tyāre sumālī mālīne marelo joīne ane īndrane mahā
baḷavān jāṇīne samasta parivār sahit nāsavā lāgyo. sumālīne bhāīnā maraṇanun
atyant duḥkh thayun. jyāre ā rākṣhasavanshī ane vānaravanshī bhāgavā lāgyā tyāre īndra
temanī pāchhaḷ paḍayo tyāre svāmīnī bhaktimān tatpar evā som nāmanā lokapāle
īndrane vinantī karī ke he prabho! jyāre mārā jevo sevak shatrune māravāmān samartha chhe to
pachhī āp enī pāchhaḷ shā māṭe jāv chho? mane āgnā āpo. hun shatrune nirmūḷ karīsh.
īndre tene āgnā karī ane e āgnā pramāṇ gaṇīne te pāchhaḷ paḍayo, shatru upar teṇe
bāṇ varasāvyān. te bāṇothī vānar ane rākṣhasanī senā vīndhāī gaī. jem meghanī
dhārāthī gāyonun dhaṇ vyākuḷ thaī jāy, tem temanī senā vyākuḷ banī gaī. potānī
senāne vyākuḷ banelī joīne sumālīno nāno bhāī mālyavān garjanā karato som taraph
dhasyo ane somanī chhātīmān bhiṇḍipāl nāmanun hathiyār māryun tethī te mūrchchhit thaī gayo.
jyān sudhī te mūrchchhit rahyo tyān sudhīmān rākṣhasavanshī ane vānaravanshī vidyādharo
pātālalaṅkāmān pahoñchī gayā. jāṇe ke temane navo janma maḷyo, sinhanā mukhamānthī nīkaḷyā
hoy tevun lāgyun. jyāre som jāgrat thayo tyāre teṇe sarva dishā shatruthī rahit dekhī.
lokoe jeno yash gāyo evo te prasanna thaīne īndranī pāse gayo. īndra vijay pāmīne
airāvat hāthī par chaḍayo. lokapālothī shobhato, shir par chhatra dhāraṇ karelo, chāmar jenā
par ḍhoḷātā hatā ane jenī āgaḷ apsarāo nr̥itya karatī hatī evo te atyant
utsāhathī mahāvibhūti sahit rathanūpuramān praveshyo. rathanūpur ratnamayī vastronī dhajāothī
shobhe chhe, ṭhekaṭhekāṇe toraṇo bāndhavāmān āvyān chhe. jyān phūlonā ḍhagalā thaī rahyā chhe, anek
prakāranī sugandhathī devalok samān lāge chhe, sundar strīo jharūkhāmān besīne īndranī shobhā
joī rahī chhe. īndrarāj mahelamān āvyā, vinayapūrvak mātāpitāne page lāgyā tyāre
mātāpitāe māthe hāth mūkīne tathā gātrasparsha karīne āshīṣh āpī. īndra verīne jītīne
ati ānand pāmyo. teṇe prajāpālanamān tatpar rahī, īndra samān bhog bhogavyā.
vijyārdha parvat svarga samān ane ā rājā īndra sarva lokamān prasiddha thayā.
Page 77 of 660
PDF/HTML Page 98 of 681
single page version
rāṇī aditino putra som nāmano lokapāl jyotipur nagaramān indre sthāpyo chhe, te pūrva
dishāno lokapāl chhe. rājā megharathanī rāṇī varuṇānā putra varuṇane indre meghapur nagaramān
pashchim dishānā lokapāl tarīke sthāpyo chhe. tenī pāse pāsh nāmanun āyudh chhe, jenun nām
sāmbhaḷatān shatruo atyant ḍare chhe. rājā kihakandh sūryanī rāṇī kanakāvalīno pūtra kuber
mahāvibhūtivān chhe. indre tene kāñchanapuramān sthāpyo ane uttar dishāno lokapāl banāvyo.
rājā bālāgni vidyādharanī rāṇī shrīprabhānā atyant tejasvī putra yamane indre kihakumpuramān
sthāpyo ane dakṣhiṇ dishāno lokapāl sthāpyo. asur nāmanā nagaranā nivāsī
vidyādharone asur gaṇyā ane yakṣhakīrti nāmanā nagaranā vidyādharone yakṣha ṭharāvyā. kinnar
nagaranā kinnar, gandharvanagaranā gandharva ityādi vidyādharone devasañgnā āpavāmān āvī.
indranī prajā dev jevī krīḍā kare chhe. ā rājā indra manuṣhyayonimān lakṣhmīno vistār
pāmī, lokonī prashansā meḷavī potāne indra ja mānavā lāgyo ane bījo koī svargalok
chhe, indra chhe, dev chhe e badhī vāt bhūlī gayo. teṇe potāne ja indra mānyo,
vijyārdhagirine svarga mānyun, potānā sthāpelāne lokapāl mānyā ane vidyādharone dev
mānyā. ā pramāṇe te garviṣhṭha banyo ke mārāthī adhik pr̥ithvī upar bījun koi nathī, hun ja
sarvanun rakṣhaṇ karun chhun. e banne shreṇīono adhipati banīne evo garva karavā lāgyo ke
hun ja indra chhun.
te yagnapur nagarano svāmī hato. tene vaishravaṇ nāme putra thayo. tenān lakṣhaṇo shubh hatā
ane netra kamaḷ sarakhān. indre tene bolāvīne khūb sanmān āpyun ane laṅkānun thāṇun
sompyun. tene kahyun ke māre pahelān chār lokapāl chhe tevo ja tun mahābaḷavān chho. vaishravaṇe
tene vinantī karī he prabhu! āp je āgnā karasho te pramāṇe hun karīsh. ām kahī īndrane
praṇām karīne te laṅkāmān chālyo. īndranī āgnā pramāṇ karīne te laṅkānā thāṇe rahyo. tene
rākṣhasonī bīk nahotī. tenī āgnā vidyādharo potānā māthe chaḍāvatā.
nimitte tenun prabhutva hatun, paṇḍitonā bhalā māṭe tenun pravīṇapaṇun, bhāīonā upakār
nimitte tenī lakṣhmī, daridrīonā upakār nimitte tenun aishvarya, sādhuonī sevā nimitte
tenun sharīr ane jīvonā kalyāṇ māṭe tenān vachano hatān. jenun man sukr̥utanun smaraṇ karatun,
dharmārthe te jīvato, teno svabhāv shūravīrano hato, pitā samān te sarve jīvo pratye dayāḷu
hato, parastrī tene mātā samān hatī, paradravya
Page 78 of 660
PDF/HTML Page 99 of 681
single page version
gaṇatarī karavāmān āve to teno nambar pratham āve. doṣhavānonī gaṇatarī karavāmān āve
to temān tenun nām āve nahi. tenun sharīr adbhut paramāṇuothī banyun hatun, enāmān
jevī shobhā hatī tevī bīje ṭhekāṇe durlabh hatī. vātachītamān jāṇe ke amr̥utanun ja sīñchan
karatā. yāchakone mahān dān karatā. dharma, artha, kāmamān buddhimān, dharmapriy, nirantar dharmano
ja yatna karatā, janmāntarathī dharma laīne āvyā hatā. yash temanun ābhūṣhaṇ ane guṇ
temanun kuṭumb hatun. te dhīr vīraverīono bhay tyāgīne vidyā sādhan māṭe puṣhpak nāmanā
vanamān gayā. te van bhūt, pishāchādikanā shabdathī atibhayaṅkar hatun. ā tyān vidyā sādhe
chhe. rājā vyomabindue potānī putrī kekasīne enī sevā karavā māṭe enī pāse mokalī.
te sevā karatī, hāth joḍatī, temanī āgnānī abhilāṣhā rākhatī. keṭalāk divaso pachhī
ratnashravāno niyam pūro thayo, siddhone namaskār karī teṇe maun chhoḍayun. teṇe kekasīne
ekalī joī. kekasīnān netra saraḷ hatān, tenun mukhakamaḷ lāl ane nīlakamaḷ samān
sundar hatun, kundapuṣhpa samān dantāvalī hatī, puṣhponī māḷā jevī komaḷ sundar bhujāo
hatī. komaḷ, manohar adhar mūṅgā (lāl ratna) samān hatā, molashrīnān puṣhponī sugandh
samān teno nishvās hato, teno raṅg champānī kaḷī samān hato. jāṇe ke lakṣhmī
ratnashravānā rūpane vash thaīne kamaḷone nivās chhoḍī sevā karavā āvī chhe. tenā netra
charaṇo taraph chhe, lajjāthī tenun sharīr namelun chhe, potānā rūp ane lāvaṇyathī kūmpaḷonī
shobhāne oḷaṅgī jatī, shvāsanī sugandhathī jenā mukh upar bhamarā guñjārav karī rahyā chhe,
tenun sharīr ati sukumār chhe, yauvananī sharūāt chhe, jāṇe ke tenī atisukumāratānā
bhayathī yauvan paṇ tene sparshatān shaṅkā kare chhe. samasta strīonun rūp ekaṭhun karīne jenī
adbhut sundaratā banāvavāmān āvī hoy ke sākṣhāt vidyā ja sharīr dhāraṇ karīne
ratnashravānā tapathī vash thaīne mahākāntinī dhārak āvī hoy tevī lāge chhe. tyāre jeno
svabhāv ja dayāḷu chhe evā ratnashravāe kekasīne pūchhayun ke tun konī putrī chhe? shā māṭe
ṭoḷāmānthī vikhūṭī paḍelī mr̥ugalī samān ekalī vanamān rahe chhe? tārun nām shun chhe? teṇe
atyant mādhuryatāthī javāb āpyo ke he dev! rājā vyomabindunī rāṇī nandavatīnī kekasī
nāmanī hun putrī chhun. āpanī sevā karavā māṭe pitājīe mane mokalī chhe. te ja vakhate
ratnashravāne mānastambhinī nāmanī vidyā siddha thaī. te vidyānā prabhāvathī te ja vanamān
puṣhpāntak nāmanun nagar vasāvyun ane kekasīne vidhipūrvak paraṇyo. te ja nagaramān rahīne
manavāñchhit bhog bhogavavā lāgyo. priyā ane priyatam vachche adbhut prīti hatī. teo
ek kṣhaṇ māṭe paṇ āpasamān viyog sahan karī shakatā nahi. ā kekasī ratnashravānā
chittanun bandhan thatī gaī. banne atyant rūpāḷā, navayuvān, dhanavān ane dharmanā
prabhāvathī temane koī paṇ vastunī kamī nahotī. ā pativratā rāṇī patinī chhāyā samān
anugāminī thatī.
Page 79 of 660
PDF/HTML Page 100 of 681
single page version
rahyo hato, rāṇīnā sharīranī sugandhathī bhamarā guñjārav karatā hatā, rāṇī manamohak
potānā patinā guṇonun chintavan ane putranā janmanī vāñchhanā karatī paḍī hatī. teṇe
rātrinā pāchhalā pahore āshcharyakārak shubh svapno joyān prabhāte anek vājā vāgyān,
shaṅkhadhvani thayo, chāraṇo biradāvalī gāvā lāgyā. rāṇī pathārīmānthī ūṭhī, prātaḥkarmathī
nivr̥utta thaī, maṅgaḷ ābhūṣhaṇ paherī, sakhīo sahit pati pāse āvī. rāṇīne joīne
rājā ūbhā thayā ane khūb ādar āpyo. banne ek sinhāsan upar beṭhā. rāṇīe hāth
joḍī rājāne vinantī karī he ke nāth! āje rātrinā chothā pahore men traṇ shubh svapna
joyān. ek mahābaḷavān sinh garjanā karato anek gajendronā kumbhasthaḷ vidārato, atyant
tej dhāraṇ karato ākāshamānthī pr̥ithvī upar āvīne mārā mukhamān thaīne kukṣhimān dākhal
thayo. bījun sūrya potānān kiraṇothī andhakār dūr karato mārī godamān āvīne beṭho. trījun
akhaṇḍ chhe maṇḍal jenun evā chandra kumudone praphullit karato ane andhakārane dūr karato men
mārī sāme joyo. men dekhel ā adbhut svapnonun phaḷ shun chhe? tame badhun jāṇo chho.
strīone patinī āgnā pramāṇ hoy chhe. ā vāt sāmbhaḷī rājāe svapnanun phaḷ batāvyun.
rājā aṣhṭāṅg nimittanā jāṇanār, jinamārgamān pravīṇ chhe. he priye! tane traṇ putra thashe.
temanī kīrti traṇ jagatamān phelāshe. mahāparākramī, kuḷanī vr̥uddhi karanārā, pūrvopārjit
puṇyathī dev samān mahān sampatinān bhoktā, potānī dīpti ane kīrtithī sūryachandrane
jītanārā, samudrathī adhik gambhīr, parvatathī adhik sthir, svarganā daivī sukh bhogavīne
manuṣhyadeh dhāraṇ karashe. devothī paṇ ajit, manavāñchhit dān denār, kalpavr̥ukṣha samān ane
chakravartī samān r̥uddhidhārak, potānā rūpathī sundar strīonā man haranār, anek shubh
lakṣhaṇothī maṇḍit, uttuṅg vakṣhasthaḷavāḷā, jenun nām sāmbhaḷatān ja mahābaḷavān verī bhay
pāme evā traṇamān pratham putra āṭhamā prativāsudev thashe. traṇe bhāī mahāsāhasī,
shatruonā mukharūp kamaḷono saṅkoch dūr karavāne chandra samān evā yoddhā thashe ke yuddhanun
nām sāmbhaḷatān ja temane harṣhathī romāñch thashe, moṭobhāī kāīk bhayaṅkar thashe. je vastunī
haṭh pakaḍashe tene chhoḍashe nahi. tene indra paṇ samajāvī nahi shake. patinun āvun vachan
sāmbhaḷīne rāṇī param harṣha pāmī, vinayathī svāmīne kahevā lāgī. he nāth! āpaṇe banne
jinamārgarūp amr̥utano svād lenārā, komaḷ chittavāḷā chhīe to āpaṇo putra krur karma
karanār kem thāy? āpaṇā putro to jinavachanamān tatpar, komaḷ pariṇāmavāḷā thavā
joīe. amr̥utanī vel upar viṣhanān puṣhpa kem ūge? tyāre rājāe kahyun ke he sundar
mukhavāḷī! tun mārī vāt sāmbhaḷ. ā jīv potapotānān karma pramāṇe sharīr dhāraṇ kare chhe
tethī karma ja mūḷ kāraṇ chhe, āpaṇe mūḷ kāraṇ nathī, āpaṇe nimitta kāraṇ chhīe. tāro
moṭo putra jinadharmī to thashe paṇ kāīk krur pariṇāmī thashe ane tenā banne nānā
bhāīo mahādhīr, jinamārgamān pravīṇ, guṇagrāmathī pūrṇa, bhalī cheṣhṭā karanār, shīlanā
sāgar thashe. sansārabhramaṇano jemane bhay chhe, dharmamān