Padmapuran-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Parva 9 - Vali muninu nirupan; Parva 10 - Raja Sugreev ane Rani Sutaranu vrutant.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 7 of 35

 

Page 100 of 660
PDF/HTML Page 121 of 681
single page version

background image
100 āṭhamun parva padmapurāṇ
tyajīne bhūmigocharīne paraṇī. āvā vichārathī te yuddha karavā taiyār thayo. tyāre rājā
shukradhanue hariṣheṇane kahyun ke hun yuddhamān jāun chhun ane tame nagaramān raho, durāchārī vidyādhar
yuddha karavā āvyā chhe. te vakhate hariṣheṇ sasarāne kahevā lāgyā ke je bījānā kārya māṭe
paṇ udyam kare te potānā kām māṭe kem na kare? tethī he pūjya! mane āgnā āpo. hun
yuddha karīsh. sasarāe temane anek prakāre rokavā prayatna karyo, paṇ te na rokāyā. vividh
prakāranān hathiyārothī sajja thaīne pavanavegī ashvo joḍelā rathamān te chaḍayā. temanī
pāchhaḷ moṭā moṭā vidyādharo chālyā. keṭalāk hāthī upar, keṭalāk ashvo upar ane
keṭalāk rathomān beṭhā. paraspar mahān yuddha thayun. shakradhanunī thoḍīk phoj pāchhī haṭhī tyāre
hariṣheṇ pote yuddha karavā tatyar thayā. temaṇe je taraph rath chalāvyo te taraph ghoḍā, hāthī
manuṣhya, rath koī ṭakī shakyun nahi. badhā bāṇathī vīndhāī gayā. dhrūjatā dhrūjatā badhā yuddha
chhoḍīne bhāgyā ane bolavā lāgyā ke gaṅgādhar rājāe bhūṇḍun karyun ke āvā mahāpuruṣh sāthe
yuddha karyun. ā sākṣhāt sūrya samān chhe. jem sūrya potānān kiraṇo phelāve chhe tem ā
bāṇonī varṣhā kare chhe. potānī phojane haṭhatī joīne gaṅgādhar mahidhar bhāgyo ane
tyārapachhī kṣhaṇamātramān ratna utpanna thayān. dasamā chakravartī mahāpratāp dhāraṇ karīne pr̥ithvī
upar pragaṭ thayā. joke temaṇe chakravartīnī vibhūti meḷavī paṇ, parantu potānī strīratna
madanāvaline paraṇavānī īchchhāthī te bār yojan pramāṇ potānun sainya sāthe laīne
rājāone hamphāvatā tapasvīnā van samīpe āvyā. tāpas vanaphaḷ laīne āvī maḷ‌yā.
teṇe pahelān āmano anādar karyo hato, paṇ emane ativivekī ane puṇyādhikārī
jāṇīne khūb ānand pāmyā. shatamanyunā putra janamejay ne madanāvalīnī mātā
nāgamatīe madanāvalīne chakravartī sāthe vidhipūrvak paraṇāvī. pachhī pote chakravartīnā
vibhūti sahit kāmpilyanagaramān āvyā. batrīs hajār mugaṭabandh rājāo sāthe āvīne
mātānā charaṇāravindamān hāth joḍī namaskār rkyā. mātā vaprā āvā putrane joīne evī
harṣhit thaī ke je tenā aṅgamān harṣha samāto nahoto. pachhī jyāre aṣhṭānhikā āvī tyāre
teṇe sūryathī paṇ adhik manogna bhagavānano rath kāḍhayo ane aṣhṭānhikānī yātrā karī.
muni ane shrāvakone param ānand thayo. ghaṇā jīvoe jain dharma aṅgīkār karyo. ā
hariṣheṇ chakravartīnī kathā sumālīe rāvaṇane kahī ane umeryun ke te chakravartīe jin
bhagavānanān mandiro ā pr̥ithvī upar sarvatra pur, grām, parvat ane nadī-taṭo par
banāvarāvyān chhe te badhān ratna ane svarṇamayī chhe. te mahāpuruṣh ghaṇo kāḷ chakravartīnī
sampadā bhogavī pachhī muni thaī, mahātap karī lokashikhare birājyā. rāvaṇ ā hariṣheṇanun
charitra sāmbhaḷīne ānand pāmyo. sumālīnī vāramvār stuti karī ane jinamandironān darshan
karī potānā tambūmān āvyā. te saṅgh sammedashikharanī pāse āvyo.
rāvaṇane digvijayamān udyamī joīne jāṇe sūrya paṇ potānī tejasvītārahit thayo; tenī
aruṇatā pragaṭ thaī; jāṇe ke rāvaṇanā anurāgathī jagat harṣhit thayun. sandhyā vītī gaī, rātrino
andhakār phelāī gayo, jāṇe ke andhakār ja prakāshanā bhayathī dashamukhane sharaṇe āvyo. rātri vyatīt

Page 101 of 660
PDF/HTML Page 122 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ āṭhamun parva 101
thaī ane savār thayun. rāvaṇ prabhātanī kriyā karīne sinhāsan par birājyo. ekāek
ek avāj sambhaḷāyo, jāṇe ke varṣhākāḷano megh ja garjyo. tenāthī ākhī senā
bhayabhīt thaī gaī ane senānā hāthī je vr̥ukṣho sāthe bāndhyā hatā te bandhan toḍāvavā
lāgyā, kān ūñchā karīne ashvo haṇahaṇavā lāgyā. tyāre rāvaṇe kahyun ke ā shun chhe? ā
maravā māṭe āpaṇā upar koṇ chaḍī āvyun? ā vaishravaṇ āvyo athavā indrano
prerāīno som āvyo athavā āpaṇane nishchaḷ rahelā joīne koī bījo shatru āvyo?
pachhī rāvaṇanī āgnā meḷavīne senāpati prahasta te taraph jovā gayo. teṇe parvatanā
ākār jevo madonmatta, anek līlā karato ek hāthī joyo.
teṇe āvīne rāvaṇane vinantī karī ke he prabho! meghanī ghaṭā samān ā hāthī chhe.
ene pakaḍavāne indra paṇ samartha nathī thayo. rāvaṇe hasīne javāb āpyo, he prahasta!
potānī prashansā pote karavī yogya nathī, hun ā hāthīne kṣhaṇamātramān vash karīsh. em
kahīne teṇe puṣhpak vimānamān besīne hāthīne joyo. te sārān sārān lakṣhaṇovāḷo,
indranīlamaṇi samān atisundar hato. tenun sharīr shyām, tenun tāḷavun kamaḷ samān lāl,
tenān netra manohar, ujjavaḷ ane goḷ hatā, dānt sāt hāth ūñchā, nav hāth pahoḷā,
kāīk pīḷāsh paḍatā hatā. pīṭh sundar, āgalun aṅg ūñchun, pūñchhaḍun lāmbun, sūṇḍh moṭī, nakh
atyant snigdha, kumbhasthaḷ goḷ ane kaṭhor, charaṇ prabaḷ ane madajharato, jenā madanī
sugandhathī jenī upar bhamarā guñjārav karatā hatā, dundubhi-vājānā dhvani jevī garjanā
karato, tāḍavr̥ukṣhanā patra samān kān halāvato; man ane netrone haratī sundar līlā karatā
hāthīne rāvaṇe joyo. tene joīne rāvaṇ khūb prasanna thayo. harṣhathī romāñch khaḍān thaī
gayā. pachhī te puṣhpak vimānamānthī ūtarīne, kamar majabūt bāndhī tenī āvaḷ jaī shaṅkh
phūṅkavā lāgyo. tenā shabdathī dashe dishā avājathī bharāī gaī. shaṅkhano dhvani sāmbhaḷī
chittamān kṣhobh pāmī hāthī garajyo ane rāvaṇanī sāme āvyo. rāvaṇe potānā
uttarāsanano daḍo banāvīne shīghra ja hāthī taraph pheṅkyo. rāvaṇ gajakelimān pravīṇ hato.
hāthī pelā daḍāne sūndhavā lāgyo eṭale rāvaṇ ākāshamān ūchhaḷīne hāthīnā kumbhasthaḷ
upar paḍayo ane hāthanī thapāṭ mārī. hāthīe tene sūṇḍhathī pakaḍavāno prayatna karyo eṭale
rāvaṇ atyant jhaḍapathī bey dāntanī vachchethī nīche sarakī gayo, anek krīḍā karīne dashamukh
hāthīnī pīṭh upar chaḍī gayo. have hāthī vinayī shiṣhyanī jem ūbho rahī gayo. te vakhate
ākāshamān rāvaṇ upar phūlonī varṣhā thaī ane devoe jayajayakār karyo. rāvaṇanī senā
khūb harṣhit thaī ane rāvaṇe hāthīnun nām ‘trailokyamaṇḍan’ rākhyun. rāvaṇe hāthīnī
prāptino moṭo utsav karyo ane sammedashikhar parvat par jaī yātrā karī. vidyādharoe
nr̥utyu rkyun. te rātre tyān ja rahyā. prabhāt thayun, sūrya ūgyo te jāṇe divase rāvaṇane maṅgaḷ
kalash dekhāḍayo. pachhī rāvaṇ potānā paḍāvamān āvyo, sinhāsan upar beṭho ane sabhāmān
hāthīnī kathā kahevā lāgyo.

Page 102 of 660
PDF/HTML Page 123 of 681
single page version

background image
10r āṭhamun parva padmapurāṇ
te vakhate ek vidyādhar ākāshamānthī rāvaṇanī pāse āvyo. te khūb dhrūjato hato,
tene parasevo vaḷī gayo hato, te jarjar sharīravāḷo ane ghāyal thayelo hato. teṇe hāth
joḍī, namaskār karī vinantī karī. he dev! āje das divas thayā. rājā sūryaraj ane
rakṣharaj vānaravanshī vidyādharo tamārā baḷathī baḷavān, tamāro pratāp joīne kihakandhanagar
levā māṭe pātāḷalaṅkānā alaṅkārodayathī nīkaḷīne khūb utsāhathī chālyā hatā. banne
bhāīo tamārā baḷanā abhimānathī jagatane tr̥uṇ samān mānī, kihakandhapur jaīne tene
gherī līdhun. tyān īndrano yam nāmano digpāl tenā sainya sahit yuddha karavā nīkaḷ‌yo. yam
ane vānaravanshīo vachche bhayaṅkar yuddha thayun. paraspar ghaṇā māṇaso marī gayā. yuddhano
kakaḷāṭ sāmbhaḷīne yam pote nīkaḷ‌yo. krodhathī ati bhayaṅkar, jenun tej sahan na thaī shake
evā yamanā āvatān ja vānaravanshīonun sainya nāṭhun, anek shastrothī ghāyal thayā. ā
vāt kahetā kahetān te vidyādhar mūrchchhā pāmī gayo, rāvaṇe tene shītopachār karīne jāgrat
karyo ane pūchhayun pachhī shun thayun? tyāre teṇe thāk khāīne hāth joḍīne kahyun ke he nāth!
sūryarajano nāno bhāī rakṣharaj potānā sainyane vyākuḷ joīne pote yuddha karavā lāgyo.
teṇe yamanī sāthe ghaṇo samay yuddha karyun, paṇ baḷavān yame tene pakaḍī līdho, eṭale
sūryaraj yuddha karavā lāgyo. yame tenā par āyudhano prahār karyo tethī rājā ghāyal thaīne
mūrchchhit banī gayo eṭale tenā pakṣhanā sāmanto rājāne upāḍīne meghalā vanamān laī gayā
ane tyān shītopachār karīne tene jāgrat karyo. mahāpāpī yame potānun yamapaṇun satya karato
hoy tem ek bandīgr̥uh banāvyun. tenun nām teṇe narak pāḍayun, tyān vaitaraṇī vagere rachanā
karī. je je vānaro tenāthī jitāyā ane pakaḍāyā hatā te badhāne teṇe narakamān mokalyā.
tyān keṭalāk marī gayā ane keṭalāk duḥkh bhogave chhe. te narakamān sūryaraj ane rakṣharajane
paṇ rākhyā chhe. e hāl hun joīne atyant duḥkhī thaīne āpanī pāse āvyo chhun. āp
emanā rakṣhak chho ane jīvanamūḷ chho. temane āpano vishvās chhe. mārun nām shākhāvalaṭ
chhe. mārā pitānun nām raṇadakṣha ane mātānun nām sushroṇī chhe. hun rakṣharajano pyāro chākar
chhun ane āpane ā vr̥uttānt kahevā āvyo chhun. have hun āpane badhun jaṇāvīne nishchint thayo
chhun. āpanā pakṣhane duḥkhī avasthāmān jāṇīne āpe je kartavya hoy te karavun. rāvaṇe tene
dhairya āpī tenā ghā rujhavavānī yogya vyavasthā karāvī. pote tatkāḷ sūryaraj ane
rakṣharajane chhoḍāvavā yam upar chālyo. teṇe kahyun ke shun raṅk evo yam mārī sāthe yuddha karī
shakavāno chhe? jeṇe vaitaraṇī ādi kleshakārak yojanā karī chhe temānthī hun mitrone āje ja
chhoḍāvīsh; ane teṇe je narakanī goṭhavaṇ karī chhe teno nāsh karīsh. durjananī duṣhṭatā to
juo! jīvone kevā santāp pahoñchāḍe chhe? em vichārīne pote ja chālyā. prahasta
senāpati ādi anek rājā moṭī senā laī āgaḷ chālyā. teo vidyādharonā adhipati
kihakūmpuranī samīp āvyā tyān dūrathī ja nagaranān gharonī shobhā joīne āshcharya pāmyā.
kihaṅkūpuranī dakṣhiṇ dishāmān yam vidyādharanun banāvelun kr̥utrim narak joyun. tyān ek ūṇḍo
khāḍo khodī rākhyo hato

Page 103 of 660
PDF/HTML Page 124 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ āṭhamun parva 103
ane narakanī nakal karī hatī. anek manuṣhyone te narakamān rākhyā hatā. rāvaṇe te narakanā
rakṣhakone, je yamanā chākaro hatā temane mārīne nasāḍī mūkyā. tyārapachhī sūryaraj, rakṣharaj
ādi manuṣhyone te duḥkhasāgaramānthī bahār kāḍhayā. rāvaṇ dīnono bandhu ane duṣhṭone daṇḍ
denār chhe. teṇe ākhā narakasthānano ja nāsh rkyo. dushmananun sainya āvyānā ā samāchār
sāmbhaḷīne yam bhāre āḍambar sahit yuddha karavā āvyo. parvat jevā anek gaj
madajharatā, bhayānak shabda karatā, anek ābhūṣhaṇayukta, temanā par besīne mahān yoddhāo
laḍavā āvyā. ashvo pavanasarakhī gativāḷā, chamaranī jem pūñchhaḍī halāvatā, ābhūṣhaṇo
sahit, temanī pīṭh par subhaṭo besīne āvyā. sūryanā rath jevā anek dhajāonī
paṅktithī shobhāyamān rathomān moṭā moṭā sāmanto bakhtar paherī, shastro sajīne beṭhā,
ityādi mahāsenā sāthe yam āvyo. vibhīṣhaṇe yamanī ākhīy senā potānān bāṇothī
pāchhī dhakelī. raṇamān pravīṇ rathamān ārūḍh vibhīṣhaṇanān bāṇothī yamanā chākaro bhāgyā
tyāre yam kiṅkaronā bhāgavāthī ane nārakīone chhoḍāvavāthī mahā krūr thaīne vibhīṣhaṇ
upar rathamān besīne chaḍī āvyo. dhvajā ūñchī rākhīne, kāḷā sarpa samān kuṭil keshavāḷo,
bhr̥ukuṭi chaḍhāvī, lāl netra karī, jagatarūp indhanane bhasma karavāne agni samān, moṭā moṭā
sāmantothī vīṇṭaḷāyelo yam pote yuddha karavāne āvyo. rāvaṇ yamane joīne vibhīṣhaṇane
pāchhaḷ rākhīne pote raṇasaṅgrāmamān āgaḷ āvyo. yamanā pratāpathī sarva rākṣhasasenā
bhayabhīt thaī rāvaṇanī pāchhaḷ āvī gaī. yamanā āḍambar anek chhe. rāvaṇe potānān
bāṇ yam par pheṅkyān. ā bannenān bāṇothī ākāsh āchchhādit thaī gayun, jem meghanā
samūhathī ākāsh vyāpta thāy tem. rāvaṇe yamanā sārathi upar prahār karyo. te sārathi bhūmi
par paḍayo ane ek bāṇ yamane lāvyun tethī yam paṇ rath uparathī gabaḍī paḍayo.
rāvaṇane mahābaḷavān joīne yam dakṣhiṇ dishānun digpālapaṇun chhoḍīne bhāgyo. potānā
kuṭumb, parijan, purajan sahit te rathanūpur pahoñchyo ane indrane namaskār karīne vinantī
karī ke “he dev! āp kr̥upā karo athavā kop karo, nokarī rākho ke laī lyo, āpanī
ichchhā hoy tem karo. ā yamapaṇun mārāthī thaī shakashe nahi. mālīnā bhāī sumālīno
pautra dashānan mahān yoddho chhe. teṇe pahelān vaishravaṇane jītī līdho. te to muni thayā. mane
paṇ teṇe jītī līdho, tethī bhāgīne hun āpanī nikaṭ āvyo chhun. tenun sharīr vīrarasathī
banyun chhe, te mahātmā chhe, jeṭh mahinānā madhyāhnanā sūrya samān tenī sāme kadī joī
shakātun nathī.” ā vāt sāmbhaḷīne rathanūpūrano rājā indra saṅgrām karavā taiyār thayo.
mantrīoe tene nā pāḍī. mantrīo vastunā yathārtha svarūpane jāṇanār chhe eṭale indra
samajīne beṭho rahyo. indra yamano jamāī chhe, teṇe yamane āshvāsan āpyun ke tame mahān
yoddhā chho, tamārāmān vīratānī khāmī nathī, parantu rāvaṇ prachaṇḍ parākramī chhe. māṭe tame
chintā na karo, sūkhapūrvak ahīn ja raho, em kahīne enun khūb sanmān karīne rājā indra
rājyamān gayā ane kāmabhogamān magna banī gayā. indrane vibhūtino ghaṇo mad chhe. yame
tene rāvaṇanā charitranā je je samāchār

Page 104 of 660
PDF/HTML Page 125 of 681
single page version

background image
104 āṭhamun parva padmapurāṇ
kahyā hatā, vaishravaṇanun vairāgyagrahaṇ, potānun nāsavun vagere te badhun indra potānā aishvaryanā
madamān bhūlī gayo. jem abhyās vinā vidyā bhūlī javāy tem yam paṇ indrano satkār
ane asur saṅgītanagaranun rājya pāmīne mānabhaṅganun duḥkh bhūlī gayo. te manamān mānavā
lāgyo ke mārī putrī ghaṇī rūpāḷī chhe te indrane prāṇathī paṇ pyārī chhe. māro ane indrano
gāḍh sambandh chhe tethī māre kaī vātanī kamī chhe?
tyārapachhī rāvaṇe kihakandhapur sūryarajane āpyun ane kihakūmpur rakṣharajane āpyun. te
bannene potānā kāyamanā hitasvī jāṇīne khūb ādar āpyo. rāvaṇ prasādathī
vānaravanshī sukhe rahevā lāgyā. rāvaṇ sarva rājāono rājā mahālakṣhmī ane kīrti pāmato
digvijay karī rahyo hato. pratidin moṭā moṭā rājāo āvīne tene maḷatā. āthī
rāvaṇanun sainya anek rājāonī senāthī nadīo maḷavāthī samudranī peṭhe khūb vr̥uddhi pāmyun,
din-pratidin teno vaibhav vadhato gayo. jem shukla pakṣhano chandra divase kaḷā vadhārato jāy
tem rāvaṇ din-pratidin vadhato gayo. puṣhpak nāmanā vimānamān besīne trikūṭāchalanā
shikhar par jaīne rahyo. puṣhpak vimān ratnonī māḷāthī maṇḍit chhe ane ūñchān shikharonī
paṅktithī virājit chhe. āvā vimānano svāmī rāvaṇ, mahān puṇyanā phaḷano jene uday
chhe, te jyāre trikūṭāchalanā shikhar par pahoñchyo tyāre sarva vātomān pravīṇ rākṣhasoe
āvā maṅgaḷ shabdo gambhīr bhāve kahyā “he dev! tame jayavant varto, ānand pāmo,
chirakāḷ jīvo, vr̥uddhi pāmo, uday pāmo.” nirantar āvān maṅgaḷ ane gambhīr vachano
teo uchchāravā lāgyā. keṭalāk sinh-shārdūl par besīne āvyā hatā. keṭalāk hāthī ghoḍā
upar chaḍayā hatā ane keṭalāk hans par. pramodathī vikasit netrovāḷā, devonā
ākāravāḷā, ākāshamān tej phelāvatā van, parvat ane antaradvīpanā vidyādhar rākṣhaso
āvyā. samudra joīne te āshcharya pāmyā. samudrano pār nathī, ati gambhīr chhe,
mahāmatsyādi jaḷacharothī bharelo chhe, tamālavan samān shyām chhe, parvat jevā ūñchā taraṅgo
temān ūchhaḷe chhe, pātāḷ samān ūṇḍo, anek nāganāgaṇīothī bhayānak, nānā prakāranān
ratnonā samūhathī shobhato chhe. laṅkāpurī prathamathī atisundar hatī ja ane rāvaṇanā
āvavāthī adhik shobhāyamān banī chhe. teno koṭ ati dedīpyamān ratnono chhe.
āsapās ūṇḍī khāī chhe. jemān kundapuṣhpa samān ati ujjavaḷ sphaṭikamaṇinā mahel chhe.
indranīlamaṇionī jāḷī shobhe chhe, kyāṅk padmarāgamaṇionā arūṇ mahelo chhe, kyāṅk
puṣhparāgamaṇinā mahelo chhe, kyāṅk marakatamaṇinā mahelo chhe ityādi anek maṇionā
mahelothī laṅkā svargapurī samān chhe. nagarī to sadāy ramaṇīk hatī, paṇ svāmīnā
āvavāthī te adhik banī chhe. rāvaṇe atiharṣhathī laṅkāmān pravesh karyo. rāvaṇane koīnī
shaṅkā nathī, pahāḍ samān hāthī tenī adhik shobhā banī chhe, mahel jevā ratnamayī rath,
haṇahaṇatā ashvonā samūh, chārekor prakāsh phelāvatān vimāno vagere mahāvibhūti sahit
rāvaṇ āvyo. chandramā samān ujjavaḷ chhatra tenā shir par phare chhe, dhajāo pharakī rahī
chhe, chāraṇo biradāvalī gāy

Page 105 of 660
PDF/HTML Page 126 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ navamun parva 10p
chhe; vīṇā, bansarī, shaṅkh ityādi anek vājintro vāgī rahyān chhe; dashe dishāo ane ākāsh
shabdāyamān thaī rahyun chhe. ā pramāṇe te laṅkāmān padhāryā. laṅkānā loko potānā nāthanun
āgaman joī, darshanātur, hāthamān ardhya, patra, puṣhpa, ratna laī, sundar vastrābhūṣhaṇ paherī
rāgaraṅg sahit rāvaṇanī samīpamān āvyā. vr̥uddhone āgaḷ karī, pote pāchhaḷ rahī,
namaskār karī kahevā lāgyā, ‘he nāth! laṅkānā loko bhagavān ajitanāthanā samayathī
āpanā kuḷanā shubhachintak chhe, svāmīne ati prabaḷ joīne khūb prasanna thayā chhe.’ temaṇe
jātajātanī āshiṣh āpī tyāre rāvaṇe āshvāsan āpīne badhāne bakṣhis āpī. sau
rāvaṇanān guṇagān karatā karatā potapotāne gher gayā.
rāvaṇanā mahelamān kautūkyukta nagaranā jano rāvaṇane jovānī ichchhāthī gharanān sarva
kāryo chhoḍīne āvyā. vaishravaṇanā vijetā ane yam vidyādharane jītanār rāvaṇ potānā
mahelamān rājakuṭumb māṇaso sāthe sukhethī rahevā lāgyo. mahel chuḍāmaṇi samān manohar chhe.
bījā vidyādharo paṇ yathāyogya sthānomān ānandathī rahyā. temanān charitra devasamān hatān.
pachhī gautamasvāmīe rājā shreṇikane kahyun ke he shreṇik! je ujjavaḷ karma kare chhe
temano nirmaḷ yash pr̥ithvī par phelāy chhe, tene nānā prakāranān ratnādik sampadāno samāgam
thāy chhe ane temanā prabaḷ shatruo nirmūḷ thāy chhe, traṇ lokamān temanān guṇ vistare chhe.
ā jīvanā prachaṇḍ verī pāñch indriyonā viṣhay chhe, te jīvanī buddhi hare chhe ane pāpano
bandh kare chhe. ā indriyonā viṣhayo puṇyanā prasādathī vashībhūt thāy chhe ane rājāonā
bahāranā shatru, je prajānā pīḍak chhe, te paṇ āvīne pagamān paḍe chhe. ām jāṇīne je
dharmanā virodhī viṣhayarūp verī chhe te vivekījano dvārā vash karavā yogya chhe, temanun sevan
sarvathā na karavun. jem sūryanān kiraṇothī prakāsh thatān sudraṣhṭijano adhaṅkārathī gherāyelā ūṇḍā
khāḍāmān paḍatā nathī tem je bhagavānanā mārgamān pravarte chhe temane pāpavr̥uddhinī pravr̥utti thatī nathī.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it ganrathanā sva. pt..
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhā vachanikānā gujarātī anuvādamān dashagrīvanun nirūpaṇ karanār āṭhamun
parva pūrṇa thayun.
* * *
navamun parva
(vālī muninun nirūpaṇ)
have potānā iṣhṭadevane vidhipūrvak namaskār karīne temanā guṇonun stavan karīne
kihakandhapuramān vānaravanshī rājā sūryarajanī rāṇī chandramālinīne vālī nāmano anek
guṇasampanna putra thayo tenun varṇan karīe chhīe te he bhavya! tun sāmbhaḷ. kevo chhe vālī?
sadā upakārī, shīlavān, paṇḍit, pravīṇ, dhīr, lakṣhmīvān, shūravīr, gnānī, anek
kaḷāsanyukta, samyagdraṣhṭi,

Page 106 of 660
PDF/HTML Page 127 of 681
single page version

background image
106 navamun parva padmapurāṇ
mahābaḷavān, rājanītimān pravīṇ, dhairyavān, dayārda chittavāḷo, vidyānā samūhathī garvit,
kāntivān, tejasvī chhe.
evā puruṣh sansāramān vīralā ja hoy chhe, je samasta aḍhī dvīpanān jinamandironā
darshanano prayatna kare. ā jinamandiro ati utkr̥uṣhṭa prabhāvathī maṇḍit chhe. vālī traṇe kāḷ
atishreṣhṭha bhaktiyukta, sanshayarahit, shraddhāḷu, jambūdvīpanān sarva chaityālayonān darshan karī
āvyā chhe. te mahāparākramī shatruone jītanār, nagaranā lokonān netrarūpī kumudone
praphullit karavā māṭe chandramā samān, jene koīnī shaṅkā nathī, kihakandhapuramān dev peṭhe rame chhe.
kihakandhapur mahāramaṇīy, nānā prakāranā ratnamayī mahelothī maṇḍit, gajaturaṅgarathādithī pūrṇa,
anek prakāranā vyāpārathī bharelun, sundar bajārovāḷun chhe. vālīne kramathī nāno bhāī sugrīv
hato. te paṇ dhīravīr, manogna, rūpavān, nītimān ane vinayavān chhe. banney vīro
kuḷanun ābhūṣhaṇ hatā. sugrīv pachhī shrīprabhā nāmanī bahen janmī. te sākṣhāt lakṣhmīrūpamān
atulya hatī. sūryarajanā nānā bhāī rakṣharajanī rāṇī harikāntāne nal ane nīl nāmanā
putra thayā. sajjanone ānand āpanār, dushmanothī nirbhay jāṇe kihakandhapuranī shobhā ja
hatā. ā banne bhāīone babbe mahāguṇavān putro thayā. rājā sūryaraj pātānā putrone
yuvān thayelā joī, maryādānā pālak jāṇī, pote viṣhayone viṣhamishrit anna samān
jāṇī sansārathī virakta thayā. rājā sūryaraj gnānī chhe. teṇe vālīne rājya āpyun ane
sugrīvane yuvarājapad āpyun ane pote ā chaturgatirūp jagatane duḥkhathī pīḍit joīne
vihatamoh nāmanā muninā shiṣhya thayā. bhagavāne chāritranun jevun svarūp kahyun chhe tevun
chāritra temaṇe aṅgīkār karyun. muni sūryarajane sharīramān paṇ mamatva nathī, jenun antaḥkaraṇ
ākāsh jevun nirmaḷ chhe, samasta parigraharahit thaīne temaṇe pavananī jem pr̥ithvī par
vihār karyo, viṣhayakaṣhāyarahit muktinā te abhilāṣhī thayā.
vālīne mahāpativratā dhruvā nāmanī strī hatī. te guṇonā udayathī seṅkaḍo
rāṇīomān mukhya hatī. vānaravanshīonā mukuṭ evā rājā vālī devo samān sukh
bhogavatā kihakandhapuramān rājya karatā.
rāvaṇanī bahen chandranakhā, jenān sarva gātra manohar hatān, tene rājā meghaprabhanā
putra kharadūṣhaṇe jyārathī joī tyārathī te kāmabāṇathī pīḍit thayo ane enun haraṇ karavā
ichchhato hato. ek divas rājā rāvaṇ rājā pravaranī rāṇī āvalīnī putrī tanūdarīne
paraṇavā gayo hato ane laṅkā rājā vinānī hatī tethī chintārahit thaī te chandranakhāne harī
gayo. kharadūṣhaṇ anek vidyāno dhārak, māyāchāramān pravīṇ buddhivāḷo chhe. joke kumbhakaraṇ
ane vibhīṣhaṇ banne shūravīr hatā, paṇ chhidra dekhīne māyāchārathī te kanyāne upāḍī gayo.
tenī pāchhaḷ senā doḍī, paṇ kumbhakaraṇ ane vibhīṣhaṇe temane em jāṇīne pāchhaḷ
javānī manā karī ke kharadūṣhaṇ pakaḍāvāno to hato nahi ane tene māravo yogya nahoto.
jyāre rāvaṇ āvyo ane ā vāt

Page 107 of 660
PDF/HTML Page 128 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ navamun parva 107
sāmbhaḷī tyāre te khūb gusse thayo ane musāpharīthī thākelo hovā chhatān tatkāḷ kharadūṣhaṇ
pāchhaḷ javā tatpar thayo. rāvaṇ mahāmānī hato. teṇe ek khaḍga ja līdhun ane senāne
paṇ sāthe na līdhī. teṇe vichāryun ke je parākramī chhe tene ek khaḍgano ja sahāro chhe. te
vakhate mandodarīe tene hāth joḍīne vinantī karī ke ‘he prabho! āp pragaṭ laukik
sthitinā gnātā chho, potānā gharanī kanyā bījāne āpavī ane bījānī pote levī.
kanyānī utpatti evī ja chhe. vaḷī, kharadūṣhaṇ chaud hajār vidyādharono svāmī chhe, je
vidyādharo yuddhathī kadī pāchhā na bhāge evā baḷavān chhe. ā kharadūṣhaṇane anek sahastra
vidyā siddha chhe, mahā garviṣhṭha chhe, āpanā jevo shūravīr chhe e vāt shun āpe sāmbhaḷī
nathī? āpanī ane tenī vachche bhayānak yuddha thāy to paṇ hārajītano sandeh rahe chhe. te
kanyānun apaharaṇ karīne laī gayo chhe eṭale te harī javāthī dūṣhit banī chhe. te
kharadūṣhaṇane māravāthī vidhavā thashe. sūryaraj mukti pāmyā pachhī chandroday vidyādhar
pātāḷalaṅkāmān thāṇedār hato tene kāḍhī mūkīne ā kharadūṣhaṇ āpanī bahen sāthe
pātāḷalaṅkāmān rahe chhe, āpano sambandhī chhe.’ tyāre rāvaṇe kahyun ke he priye! hun yuddhathī kadī
paṇ ḍarato nathī, paṇ tārun vachan na ullaṅghavā ane bahenane vidhavā na banāvavā hun ene
kṣhamā karun chhun. tethī mandodarī prasanna thaī.
have karmanā niyogathī chandrodar vidyādhar mr̥utyu pāmyo ane tenī strī anurādhā je
garbhavatī hatī te bichārī bhayānak vanamān haraṇīnī jem bhaṭakatī hatī. teṇe maṇikānta
parvat par ek sundar putrane janma āpyo. putrano janma ek shilā par thayo. te shilā
komal pallav ane puṣhponā samūhathī sanyukta hatī. anukrame bāḷak moṭo thayo. ā
vanavāsinī mātā udās chitte putranī āshāthī putranun pālan karatī. jyārathī ā putra
garbhamān āvyo tyārathī enān mātāpitānī enā verīoe virādhanā karī hatī tethī
enun nām virādhit pāḍavāmān āvyun. ā virādhit rājyasampadā vināno hato. te jyān
jato tyān teno anādar thato. je potānā sthānathī bhraṣhṭa hoy tenun sanmān kyāthī thāy?
jem shir uparathī ūtarelā kesh ādar pāmatā nathī tem. ā rājaputra kharadūṣhaṇane jītavā
samartha nahoto eṭale manamān kharadūṣhaṇano upāy vichārato sāvadhān raheto ane anek
deshomān bhramaṇ karato. te ṣhaṭkulāchal ane sumeru ādi parvat par chaḍato, ramaṇīk vanamān
je atishay sthān chhe, jyān devonun āgaman thāy chhe tyān e pharato, saṅgrāmamān yoddhāo
laḍatā temanān charitra dekhato, ākāshamān devonī sāthe saṅgrām dekhato. ā pramāṇe virādhit
kāḷakṣhep karato ane laṅkāmān rāvaṇ indranī jem sukhethī raheto.
pachhī sūryarajano putra vālī rāvaṇanīy āgnāthī vimukh thayo. vālī adbhut karma
karanārī mahāvidyāthī maṇḍit chhe tethī rāvaṇe vālī pāse ek dūt mokalyo. te dūt
mahābuddhimān hato. te kihakandhapur jaīne vālīne kahevā lāgyo “he vānarādhīsh! dashamukhe
tamane āgnā karī chhe te sāmbhaḷo. dashamukh mahābalī, mahātejasvī, mahāudayavān, prachaṇḍane
daṇḍ denār, jenā

Page 108 of 660
PDF/HTML Page 129 of 681
single page version

background image
108 navamun parva padmapurāṇ
samān bharatakṣhetramān bījo koī nathī evā teṇe āgnā karī chhe ke tamārā pitā sūryarajane
men rājā yamane kāḍhīne kihakandhapuramān sthāpyā ane tame amārā sadānā mitra chho, parantu
have tame upakār bhūlīne amārāthī viruddha raho chho te yogya nathī. hun tamārā pitāthī paṇ
adhik prem tamane āpīsh. tame shīghra ja amārī pāse āvo, amane praṇām karo ane
tamārī bahen shrīprabhāne amārī sāthe paraṇāvo. amārī sāthe sambandh rākhavāthī tamane
sarva prakāre sukh thashe.’ dūte kahyun ke rāvaṇanī āvī āgnā pramāṇ karo. vālīnā manamān
bījī vātono to svīkār thayo, paṇ ek praṇāmanī vāt svīkārāī nahi; kem ke tenī
e pratignā hatī ke te devagurushāstra sivāy bījā koīne praṇām nahi kare. tyāre dūte pharī
kahyun ke he kapidhvaj! adhik kahevāthī shun lābh? mārun vachan tame māno. thoḍī lakṣhmī
maḷavāthī garva na karo. kān to banne hāth joḍīne praṇām karo ane kān āyudh pakaḍo. kān
to sevak banīne svāmī upar chāmar ḍhoḷo ane kān bhāgīne dashe dishāmān bhaṭakyā karo.
kān mastak namāvo athavā kheñchīne dhanuṣhya namāvo. kān rāvaṇanī āgnāne karṇanun ābhūṣhaṇ
banāvo athavā to dhanuṣhyanī dorī kheñchīne kān pāse lāvo. rāvaṇe āgnā karī chhe ke kān
to mārān charaṇanī raj tamārā māthe chaḍāvo athavā raṇasaṅgrāmamān shir par ṭop dhāraṇ
karo. kān bāṇ chhoḍo kān dharatī chhoḍo. kān hāthamān pratihārīno daṇḍ laīne sevā karo athavā
hāthamān barachhī pakaḍo. kān to hāth joḍo athavā senā ekaṭhī karo. kān to mārān charaṇonā
nakhamān mukh dekho athavā khaḍgarūp darpaṇamān mukh dekho. rāvaṇanā dūte āvān kaṭhor vachan
kahyān tyāre vālīnā vyādhravilambī nāmanā subhaṭe kahyun, he kudūt! nīch puruṣh! tun āvān
avivekī vachano bole chhe to tun khoṭā grahathī kharaḍāyelo chhe, ākhī pr̥ithvī par jenun
parākram ane guṇ prasiddha chhe evā vālīnī vāt tārā kurākṣhase sāmbhaḷī nathī lāgatī.
ām kahīne subhaṭe krodhathī dūtane māravā khaḍga hāthamān līdhun tyāre vālīe tene rokyo ke
ā bichārāne māravāthī shun phāyado? e to potānā svāmīnā samajāvelān vachano bole chhe
ane rāvaṇ āvān vachano kahevarāve chhe tethī tenun ja āyuṣhya alpa chhe. pachhī dūt ḍarīne
jaladī rāvaṇ pāse āvyo, rāvaṇane badhī hakīkat kahī eṭale rāvaṇ khūb gusse thayo.
dussah tejavān rāvaṇe bakhtar paherīne moṭī senā sahit shīghra kūch karī. rāvaṇanun sharīr
tejomay paramāṇuothī rachāyun chhe. rāvaṇ kihakandhapur āvyo. tyāre vālī paṇ saṅgrām māṭe
bahār nīkaḷavāno prayatna karavā lāgyo. te vakhate mahābuddhimān, nītivān sāgar,
vr̥uddhajano, mantrī vageree tene shānt pāḍīne kahyun ke he dev? niṣhkāraṇ yuddha karavāthī shun
lābh? kṣhamā karo. agāu anek yoddhā mān karīne nāsh pāmyā chhe. aṣhṭachandra vidyādhar,
arkakīrtinā hāthano ādhār, jene devanī sahāy hatī to paṇ megheshvar jayakumāranān
bāṇothī kṣhay pāmyā hatā. rāvaṇ pāse moṭī senā chhe, jenī sāme koī joī shake nahi,
anek āyudhothī sahit chhe, māṭe āp sandehanī tulārūp saṅgrām māge na chaḍo. vālīe
kahyun ke he mantrī, potānī prashansā karavī yogya nathī to paṇ hun tamane sāchun

Page 109 of 660
PDF/HTML Page 130 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ navamun parva 109
kahun chhun ke ā rāvaṇane tenī senā sāthe ek kṣhaṇamātramān ḍābā hāthanī hatheḷīthī chūro karī
nākhavāne samartha chhun. parantu ā bhog kṣhaṇabhaṅgur chhe, enā māṭe nirday karma koṇ kare?
jyāre krodharūp agnithī man prajvalit thāy tyāre nirday karma thāy chhe. ā jagatanā bhog
keḷanā thaḍ jevā asār chhe te meḷavīne ā jīv mohathī narakamān paḍe chhe. narak
mahāduḥkhothī bharelun chhe. sarva jīvone jīvan priy chhe ane jīvonā samūhane haṇīne
indriyanā bhogathī sukh pāmīe chhīe. temān guṇ kyān chhe? indriyasukh sākṣhāt duḥkh ja
chhe. ā prāṇī sansārarūpī mahākūpamān reṇṭamān ghaḍā samān bharāy chhe ne khālī thāy chhe. kevā
chhe ā jīv? vikalpajāḷathī atyant duḥkhī chhe. shrī jinendradevanān charaṇakamaḷ sansārathī
tāravānun kāraṇ chhe. temane namaskār karyā pachhī hun bījāne namaskār kevī rīte karun? men
pahelānthī evī pratignā karī chhe ke devagurushāstra sivāy bījāne praṇām nahi karun tethī hun
mārī pratignā paṇ nahi toḍun ane yuddhamān anek prāṇīono nāsh paṇ nahi karun. hun mukti
āpanār sarvasaṅgarahit digambarī dīkṣhā dhāraṇ karīsh. mārā je hāth shrī jinarājanī
pūjāmān pravartyā, dānamān pravartyā ane pr̥ithvīnun rakṣhaṇ karavāmān pravartyā; te mārā hāth kevī
rīte bījā koīne praṇām kare? ane je hāth joḍīne bījāno kiṅkar thāy, tenun aishvarya
shun? ane jīvan shun? te to dīn chhe. ām kahīne teṇe sugrīvane bolāvīne kahyun ke he
bāḷak! sāmbhaḷ! tun rāvaṇane namaskār kar athavā na kar. āpaṇī bahen tene āp
athavā na āp, māre koī prayojan nathī. hun sansāranā mārgathī nivr̥utta thayo chhun, tane ruche
te kar. ām karīne sugrīvane rājya āpīne teṇe guṇothī gariṣhṭa evā shrī gaganachandra
muni pāse pārameshvarī dīkṣhā grahaṇ karī. jeṇe potānun chitta paramārthamān lagāḍayun chhe evā
te vālī paramar̥uṣhi banīne ek chidrūpabhāvamān rat thayā. jemanun samyagdarshan nirmaḷ chhe, je
samyaggnān sahit chhe te samyakchāritramān tatpar bār anuprekṣhāono nirantar vichār
karavā lāgyā. ātmānubhavamān magna, mohajāḷarahit, svaguṇarūpī bhūmi par te viharavā
lāgyā. nirmaḷ āchāravān munio dvārā te guṇabhūmi sevanīy chhe. vālī muni pitānī
peṭhe sarva jīvo par dayāḷu banī bāhyābhyantar tapathī karmathī nirjarā karavā lāgyā. te shānt
buddhivāḷā taponidhi mahār̥uddhi pāmyā. ūñchā ūñchā guṇasthānarūpī pagathiyān chaḍavāno te
udyam karavā lāgyā. jemaṇe antaraṅg mithyābhāvarūpī gāṇṭh bhedī nākhī chhe, je bāhyābhyantar
parigraharahit jinasūtra dvārā karavā yogya ane na karavā yogya badhun jāṇatā hatā, samvar
dvārā karmonā samūhane te khapāvatā hatā, prāṇanī rakṣhā jeṭalo ja āhār laīne je dharmane
māṭe prāṇ ṭakāvatā hatā ane mokṣhane māṭe dharmanun upārjan karatā hatā. bhavya jīvone
ānand āpanār uttam ācharaṇavāḷā vālī muni munionī upamāne yogya thayā ane
sugrīve rāvaṇane potānī bahen paraṇāvī, rāvaṇanī āgnā svīkārī kihakandhapuranun rājya karyun.
pr̥ithvī par je je vidyādharonī kanyā rūpavatī hatī te badhīne rāvaṇ potānā
parākramathī paraṇyo. te nityālokanagaranā rājā nityālok ane rāṇī shrīdevīnī putrī
ratnāvalīne paraṇīne

Page 110 of 660
PDF/HTML Page 131 of 681
single page version

background image
110 navamun parva padmapurāṇ
laṅkā pāchhā pharatān kailās parvat upar āvyo. tyānā jinamandironā prabhāvathī ane vālī
muninā prabhāvathī tenun puṣhpak vimān āgaḷ na chālī shakyun. te mananā veg jevun chañchaḷ
hatun, paṇ sumerunā taṭ pāse āvatān vāyumaṇḍaḷ thambhī jāy tem vimān thambhī gayun. tenā
ghaṇṭārav aṭakī gayā. te vakhate rāvaṇe vimānane aṭakelun joī mārīch mantrīne pūchhayun ke ā
vimān shā kāraṇe aṭakī gayun? badhī bābatomān pravīṇ mārīche tyāre kahyun ke he dev!
sāmbhaḷo, ā kailās parvat chhe. ahīn koī muni kāyotsarga karīne rahe chhe, shilā upar
ratnanā stambh samān sūryanī sanmukh grīṣhmar̥utumān ātāpan yog kare chhe, potānā tejathī
sūryanun tej jhāṅkhun pāḍatā birāje chhe. e mahāmuni dhīravīr chhe, ghor tap kare chhe,
shīghramukti prāpta karavā chāhe chhe. tethī nīche tarīne temanā darshan karīne āgaḷ chālo tathā
vimānane pāchhun pheravī kailās chhoḍīne bīje mārge laīne chālo. jo kadāch haṭh karīne
kailāsanā mārge upar thaīne jasho te vimānanā ṭukaḍe ṭukaḍā thaī jashe. mārīchanān vachano
sāmbhaḷīne rājā yamano vijetā rāvaṇ potānā parākramathī garvit thaī kailās parvatane
dekhavā lāgyo. kevo chhe parvat? jāṇe ke vyākaraṇ ja chhe; kem ke vividh prakāranī dhātuothī
bharelo chhe. ane sahastraguṇayukta nānā prakāranā suvarṇanī rachanāthī ramaṇīy padapaṅktiyukta
nānā prakāranā svarothī pūrṇa chhe. vaḷī, te parvat ūñchān ane tīkhān shikharonā samūhathī
shobhāyamān chhe, ākāshane aḍe chhe, pragaṭ thatā, ūchhaḷatān jharaṇānthī pragaṭ hase chhe, kamaḷ
ādi anek puṣhponī sugandharūp surāthī matta bhamarāonā guñjāravathī atisundar chhe, nānā
prakāranān vr̥ukṣhothī maṇḍit chhe, moṭān moṭān shālanān vr̥ukṣhothī maṇḍit chhe, chhaye r̥utuonān phaḷaphūl
shobhe chhe, anek jātinā jīv tyān vichare chhe. tyān evān auṣhadho chhe ke jenī vāsathī
sarponā samūh dūr rahe chhe te parvat sadā navayauvan ja dhāraṇ kare chhe. te parvat jāṇe ke
pūrvapuruṣh samān chhe. vistīrṇa shilāo tenun hr̥uday chhe, shālavr̥ukṣho tenī mahābhujā chhe, gambhīr
guphā te vadan chhe. te parvat sharad r̥utunā medh samān nirmaḷ taṭathī jāṇe dūdh samān
potānī kāntithī dashe dishāone navaḍāve chhe. keṭalīk guphāomān sūtelā sinhathī te bhayānak
chhe, kyāṅk sūtelā ajagaranā shvāsathī vr̥ukṣho hale chhe, kyāṅk krīḍā karatān haraṇothī shobhe chhe,
kyāṅk hāthīnā samūhathī maṇḍit chhe, kyāṅk phūlanā samūhathī jāṇe teno romāñch thaī rahyo chhe,
kayāṅk kamaḷothī shobhit sarovaro chhe, kayāṅk vānarono samūh vr̥ukṣhonī shākhāo upar keli
kare chhe, kyāṅk chandanādi sugandhī vr̥ukṣhothī sugandhit thaī rahyo chhe āvo kailās parvat joī
rāvaṇ vimānamānthī nīche utaryo. tyān teṇe dhyānarūpī samudramān magna, potānā sharīranā
tejathī dashe dishāone prakāshit karatā mahāmuni vālīne joyā. diggajonī sūṇḍh samān
banne bhujā lambāvīne kāyotsargamān ūbhelā, jemanā sharīr par sarpa vīṇṭaḷāī vaḷ‌yā chhe,
jāṇe ke te chandanavr̥ukṣha ja na hoy! ātāpan shilā par ūbhelā te prāṇīone
pāṣhāṇastambh ja lāge chhe. rāvaṇ vālī munine joī, pūrvanā verano vichār karī krodharūpī
agnithī prajvalit thayo. bhrakuṭi chaḍāvī, hoṭh karaḍatān teṇe munine kaṭhor shabda kahyā

Page 111 of 660
PDF/HTML Page 132 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ navamun parva 111
“aho, ā te tārun kevun tap ke hajī paṇ abhimān na chhūṭayun ane mārā chālatā
vimānane rokyun? kyān uttam kṣhamārūp vītarāgano dharma ane kyān pāparūp krodh? tun
nakāmī mahenat kare chhe, tun amr̥ut ane viṣhane ek karavā īchchhe chhe māṭe hun tāro garva dūr
karīsh. tārā sahit kailās parvatane upāḍīne samudramān pheṅkī daīsh.” āvān kaṭhor vachan
bolīne rāvaṇe vikarāḷ rūp karyun. teṇe je vidyāo sādhī hatī tenī adhiṣhṭhātā devī
chintavanamātramān hājar thaī. te vidyānā baḷathī rāvaṇe mahān rūp banāvyun. te dharatīne
bhedīne pātāḷamān peṭho. mahāpāpamān udyamī, prachaṇḍ krodhathī lāl netra karī, mukhethī huṅkār
karī, bhujāo vaḍe kailās parvat ukhāḍavāno prayatna karyo. te vakhate sinh, hasti, sarpa,
haraṇ ane anek jātinā pakṣhī bhayathī kolāhal karavā lāgyā, pāṇīnā jharā tūṭī thayā
ane pāṇī paḍavā lāgyun, vr̥ukṣho tūṭī paḍyān, parvatanī shilā ane pāṣhāṇ paḍavā lāgyā.
tenā vikarāḷ avājathī dashe dishāomānthī kailās parvat halavā lāgyo, je dev tyān krīḍā
karatā hatā te āshcharya pāmyā, dashe dishāomān jovā lāgyā, je apsarāro latāonā
maṇḍapamān keli karatī hatī te latā chhoḍīne ākāshamān gaman karavā lāgī. bhagavān
vālīe ā rāvaṇanun kartavya jāṇīne pote kāī khed na pāmyā, jem nishchaḷapaṇe ūbhā
hatā tem ne tem rahyā. manamān evo vichār karyo ke ā parvat par bhagavānanān
atiuttuṅg, ratnamayī chaityālayo bharat chakravartīnān banāvaḍāvelān chhe, jyān sur, asur,
vidyādharo nirantar pūjā-bhakti karavā āve chhe temān tirāḍ na paḍe ane ahīn anek jīv
vichare chhe tene bādhā na pahoñche evā vichārathī potānā pagano aṅgūṭho dhīmethī dabāvyo.
āthī rāvaṇ mahābhārathī ākrānt thaī dabāī gayo. anek rūp banāvyān hatān te tūṭī
gayā, duḥkh ane vyākuḷatāthī āṅkhomānthī lohī ṭapakavā māṇḍayun, mugaṭ tūṭī gayo, māthun
bhīñjāī gayun, parvat besī gayo ane rāvaṇanā goṭhaṇ chholāī gayā, jāṅgh paṇ chholāī
gaī, tatkāḷ parasevāthī rebajheb thaī gayo, dharatī parasevāthī bhīnī thaī gaī, rāvaṇanān
gātra saṅkochāī gayā, kāchabā jevā thaī gayā tyāre rovā lāgyo. te ja kāraṇe pr̥ithvī
upar rāvaṇ kahevāyo. atyār sudhī te dashānan kahevāto hato. enā atyant dīn shabda
sāmbhaḷīne tenī rāṇī atyant vilāp karavā lāgī ane mantrī, senāpati sahit sarva
subhaṭ pahelān to bhramathī vr̥uthā yuddha karavā taiyār thayā. pachhī ā munino atishay joīne
sarva āyudh nīche mūkī dīdhān, muninā kāyabaḷar̥uddhinā prabhāvathī devadundubhi vāgavān lāgyān
ane kalpavr̥ukṣhonān phūlonī vr̥uṣhṭi thaī, ākāshamān devadevī nr̥itya karavā lāgyān, gītanī dhvani
thavā lāgyo. pachhī mahāmunie dayā karīne aṅgūṭho ḍhīlo karyo.
rāvaṇe parvat nīchethī nīkaḷīne, vālī muninī samīp āvī namaskār karī kṣhamā
māgī, jeṇe tapanun baḷ jāṇyun hatun evo te yogīshvaranī vāramvār stuti karavā lāgyoḥ he
nāth! āpe gharamānthī ja evī pratignā karī hatī ke hun jinendra, munīndra ane jinashāsan
sivāy bījā koīne paṇ praṇām nahi karun. e badhun āpanā sāmarthyanun phaḷ chhe. aho,
dhanya chhe āpano nishchay

Page 112 of 660
PDF/HTML Page 133 of 681
single page version

background image
11r navamun parva padmapurāṇ
ane dhanya chhe ā tapanun baḷ! he bhagavān! āp yogashaktithī traṇ lokane anyathā
karavā samartha chho, uttam kṣhamādharmanā yogathī sarva pratye dayāḷu chho, koīnā upar āpane
krodh nathī. he prabho! jevun tapathī pūrṇathī munine vinā prayatne sāmarthya pragaṭe chhe tevun
indrādikane paṇ hotun nathī. dhanya chhe āpanā guṇ, dhanya chhe āpanun rūp, dhanya āpanī
kānti, dhanya āpanun āshcharyakārī baḷ, adbhut shīl, adbhut tap, traṇ lokamān je
adbhut paramāṇu chhe tenāthī sukr̥utano ādhār āpanun sharīr banyun chhe. janmathī ja
mahābaḷavān, sarva sāmarthyanā dhārak āpe navayauvanamān ja jagatanī māyā chhoḍīne
paramashāntasvarūp arahantanī dīkṣhā grahaṇ karī chhe evun adbhut kārya āpanā jevā
satpuruṣhothī ja bane chhe. men pāpīe āpanā jevā satpuruṣhono avinay karyo ane
mahāpāpano bandh karyo chhe. dhikkār chhe mārā man, vachan, kāyāne! hun pāpī munidrohamān
pravartyo, jinamandirano avinay rkyo. āpanā jevā puruṣharatna ane mārā jevā durbuddhi
vachche sumeru ane sarasavanā dāṇā jeṭalun antar chhe, mane maratāne āje āpe prāṇ āpyā
chhe, āp dayāḷu chho, amārā jevā duṣhṭa durjan upar paṇ kṣhamā rākho chho. ā pramāṇe bījun
ghaṇun kahyun. hun jinavāṇīnun shravaṇ karun chhun, jāṇun chhun, dekhun chhun ke ā sansār asār chhe,
asthir chhe, duḥkhasvabhāv chhe, to paṇ hun pāpī viṣhayothī virakta thayo nahi. dhanya chhe te
puṇyavān mahāpuruṣho, je alpa sansārī chhe, mokṣhanā pātra chhe, je taruṇ avasthāmān
viṣhayone chhoḍī munivratane āchare chhe. ā pramāṇe muninī stuti karī, traṇ pradakṣhiṇā karī,
namaskār karī, potānī nindā karī, bahu ja lajjit thaī muninī samīpe je jinamandiro
hatān temān vandanā arthe praveshyo. chandrahās khaḍgane nīche mūkī potānī rāṇīo sāthe
jinavaranun pūjan karavā lāgyo, bhujāmānthī nasarūp tāntā kāḍhīne vīṇānī jem vagāḍavā
lāgyo, bhaktimān pūrṇa bhāv rākhīne, stuti karī, jinendranā guṇānuvād gāvā lāgyoḥ he
devādhidev! lokālokanā jonār āpane namaskār ho. āpanun tej lokane oḷaṅgī jāy
chhe. he kr̥utārtha mahātmā! namaskār. traṇe loke āpanī pūjā karī chhe. jemaṇe mohanā vegano
nāsh karyo chhe, āp vachanathī agochar chho, guṇonā samūhanā dhārak chho, mahāaishvaryathī
maṇḍit chho, mokṣhamārganā upadeshak chho, sukhanī utkr̥uṣhṭatāmān pūrṇa chho, samasta kumārgathī dūr
chho, jīvone muktinun kāraṇ chho, mahākalyāṇanun mūḷ chho, sarva karmanā sākṣhī chho, dhyān vaḍe
āpe pāpanī bhasma karī nākhī chhe, janmamaraṇ dūr karanār chho, āpanā guru koī nathī,
āp sarvanā guru chho, āp koīne namatā nathī, sarva vaḍe āp namaskār yogya chho,
ādiantarahit, sarva rāgādik upādhithī shūnya chho, sarvanā upadeshak chho, dravyārthikanayathī
sarvanitya chhe ane paryāyārthikanayathī sarva anitya chhe evun kathan karanār chho, koī ek
nayathī dravyaguṇ judā chhe ane koī ek nayathī dravyaguṇ abhed chhe. āvun anekānta
batāvanār jineshvar chho, sarvarūp, ekarūp, chidrup, arūp jīvone mukti āpanār evā
āpane amārā vāramvār namaskār ho.
shrī r̥uṣhabh, ajit, sambhav, abhinandan, sumati, padmaprabh, supārshva, chandraprabh, puṣhpadant,

Page 113 of 660
PDF/HTML Page 134 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ navamun parva 113
shītal, shreyāns ane vāsupūjyane vāramvār namaskār ho. jemaṇe ātmaprakāsh prāpta karyo chhe
evā vimaḷ, anant, dharma, shāntine namaskār ho, nirantar sukhonun mūḷ ane sarvane shānti
karanār kunthu jinendrane, aranāthane, mallināthane, muni suvratanāthane namaskār ho. je
mahāvratonā āpanār ane je have thavānā chhe te nami, nem, pārshva ane vardhamān
jinendrane namaskār ho. je padmanābhādik anāgat thashe temane namaskār ane je
nirvāṇādik atīt jin thayā temane namaskār ho, sadāsarvadā sādhuone namaskār ho,
sarva siddhone nirantar namaskār ho. kevā chhe siddha? kevaḷagnānarūp, kevaḷadarshanarūp, kṣhāyik
samyaktvarūp ityādi anant guṇarūp chhe. laṅkānā svāmīe ā pavitra stuti karī.
rāvaṇ dvārā jinendradevanī mahāstuti karavāmān āvī tethī dharaṇendranun āsan
kampāyamān thayun. temaṇe avadhignānathī rāvaṇanun vr̥uttānt jāṇyun ane harṣhathī temanān netra
khīlī ūṭhayān. sundar mukh, dedīpyamān maṇiothī temaṇe andhakārane dūr karyo ane te
nāgapati pātālamānthī shīghra kailās parvat par āvyā. jinendrane namaskār karī, vidhipūrvak,
samasta manogna dravyothī bhagavānanī pūjā karī rāvaṇane kahevā lāgyāḥ ‘he bhavya! ten
bhagavānanī khūb stuti karī ane jinabhaktinān sundar gīt gāyān tethī amane ghaṇo
ānand thayo chhe. he rākṣhaseshvar! dhanya chhe tun, jeṇe jinarājanī stuti karī tārā bhāvathī
atyāre amārun āgaman thayun chhe. hun tārā par santuṣhṭa thayo chhun. tun var māg. je
manavāñchhit vastu tun māgīsh te hun āpīsh. je vastu manuṣhyone durlabh chhe te hun tane
āpīsh.’ tyāre rāvaṇe kahyun ke he nāgarāj! jinavandanā jevī bījī koī shubh vastu chhe,
je hun āpanī pāse māgun. āp sarva vātamān samartha manavāñchhit āpavā lāyak chho. tyāre
nāgapati bolyā. he rāvaṇ! jinendranī vandanā samān bījun kalyāṇ nathī. ārādhavāmān
āvelī ā jinabhakti muktinān sukh āpe chhe māṭe ānā jevo bījo koī padārtha thayo
nathī ane thashe paṇ nahi. tyāre rāvaṇe kahyun ke he mahāmate! jo enāthī adhik bījī
vastu na hoy to hun shun māgun? nāgapatie javāb āpyo ke ten je kahyun te badhun satya chhe,
jinabhaktithī badhun ja siddha thāy chhe, ene kāī durlabh nathī, tārā jevān, mārā jevān ane
indra jevān anek pad jinabhaktithī ja maḷe chhe ane ā sansāranān sukh to alpa chhe,
vināshī chhe enī shī vāt? mokṣhanā je avināshī ane atīndriy sukh chhe te paṇ
jinabhaktithī prāpta thāy chhe. he rāvaṇ! tun joke atyant tyāgī chho, vinayavān, baḷavān,
aishvaryavān ane guṇathī shobhit chho, to paṇ mārun darshan tane vr̥uthā na thāy. hun tane
vinantī karun chhun ke tun kāīk māg. tun yāchak nathī e hun jāṇun chhun, parantu hun amogh vijay
nāmanī shaktividyā tane āpun chhun te he laṅkesh! tun le. amāro sneh toḍ nahi. he rāvaṇ!
koīnī dashā sadā ekasarakhī rahetī nathī. sampatti pachhī vipatti ane vipatti pachhī sampatti
thāy chhe. tārun manuṣhyanun sharīr chhe ane kadāch tārā upar vipatti āvī paḍe to ā shakti
tārā shatruno nāsh ane tārun rakṣhaṇ karashe. manuṣhyonī shī

Page 114 of 660
PDF/HTML Page 135 of 681
single page version

background image
114 dasamun parva padmapurāṇ
vāt, ānāthī dev paṇ ḍare chhe. ā shakti agnijvāḷāthī maṇḍit vistīrṇa shaktinī dhārak
chhe āthī rāvaṇe dharaṇendranī āgnā lopavā asamartha hovāthī shaktinun grahaṇ karyun, kem ke
koīnī pāsethī kāī levun te atyant laghutā chhe eṭale ā vātathī rāvaṇ prasanna na thayo.
rāvaṇ ati udārachitta chhe. rāvaṇe hāth joḍīne dharaṇendrane namaskār karyā. dharaṇendra pote
potānā sthānake gayā. rāvaṇe ek mās kailās par rahī bhagavānanān chaityālayonī
mahābhaktithī pūjā karī, vālī muninī stuti karī ane pachhī potānā sthānake gayo.
vālī munie manano kṣhobhathī je kāīk pāpakarma upārjyun hatun tenun guruonī pāse
jaī prāyashchitta līdhun. shalya dūr karīne param sukhī thayā. jem viṣhṇukumār munie
munionī rakṣhā nimitte balīno parābhav karyo hato ane guru pāsethī prāyashchitta laīne
param sukhī thayā hatā tem vālī munie chaityālayonī ane anek jīvonī rakṣhā nimitte
rāvaṇano parābhav karyo, kailās thambhāvyo, pachhī guru pāse prāyashchitta laīne shalya maṭāḍī
param sukhī thayā. chāritrathī, guptithī, dharmathī, anuprekṣhāthī, samitithī, parīṣhah sahan
karavāthī mahāsamvar pāmī, karmonī nirjarā karī, vālī muni kevaḷagnān pāmyā ane āṭh
karmathī rahit thaī lokanā shikhare avināshī sthānamān avināshī sukh pāmyā. rāvaṇe
manamān vichāryun ke je indriyone jīte tene jītavā hun samartha nathī. tethī rājāoe
sādhuonī sevā ja karavī yogya chhe. ām jāṇīne te sādhuonī sevāmān tatpar thayo.
samyagdarshanathī maṇḍit, jineshvaramān draḍh bhaktivāḷo te kāmabhogamān atr̥upta yatheṣhṭa sukhathī
rahevā lāgyo.
ā vālīnun charitra puṇyādhikārī, bhāvamān tatpar buddhivāḷo je jīv sārī rīte
sāmbhaḷe te kadī paṇ apamān na pāme ane tene sūrya samān pratāp prāpta thāy.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt..
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhā vachanikānā gujarātī anuvādamān vālī muninun nirūpaṇ karanār
navamun parva pūrṇa thayun.
* * *
dasamun parva
rājā sugrīv ane rāṇī sutārānun vr̥uttānt
pachhī gautam svāmī rājā shreṇikane kahe chhe ke he shreṇik! ā vālīnā vr̥uttānt pachhī
sugrīv ane sutārā rāṇīnun vr̥uttānt hun tane kahun chhun te sāmbhaḷ. jyotipur nāmanā
nagaranā rājā agnishikhanī putrī sutārā sampūrṇa strīguṇothī pūrṇa, pr̥ithvī par rūpaguṇanī
shobhāthī prasiddha, jāṇe kamaḷavās chhoḍīne sākṣhāt lakṣhmī ja āvī hoy tevī hatī. ek
divase rājā chakrāṅkanī rāṇī anumatino mahāduṣhṭa sāhasagati nāmano putra yathechchha bhramaṇ
karato hato teṇe sutārāne joī.

Page 115 of 660
PDF/HTML Page 136 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ dasamun parva 11p
tene joīne te kāmashalyathī atyant duḥkhī thayo, nirantar manamān sutārāno vichār karavā
lāgyo. unmatta dashāvāḷā teṇe dūt mokalīne sutārānī yāchanā karī ane sugrīve paṇ
anek vār yāchanā karī. āthī sutārānā pitā rājā agnivesh dvidhāmān paḍī gayā ke
kanyā kone āpavī. temaṇe ek mahāgnānī munine pūchhayun. munie kahyun ke sāhasagatinun
āyuṣhya alpa chhe ane sugrīvanun āyuṣhya dīrgha chhe. pachhī rājā agnishikhe muninān
amr̥utasamān vachano sāmbhaḷīne sugrīvane dīrgha āyuṣhyavāḷo jāṇīne potānī putrī sugrīv
sāthe paraṇāvī. sugrīvanun puṇya visheṣh hatun tethī tene sutārānī prāpti thaī. sugrīv ane
sutārāne aṅg ane aṅgad nāmanā be putro thayā. hajī pelā pāpī sāhasagatie nirlajja
thaīne sutārānī āshā chhoḍī nahotī. dhikkār chhe kāmacheṣhṭāne! kāmāgnithī dagdha te chittamān
ā pramāṇe vichāre chhe ke te sukhadāyinīne hun kevī rīte prāpta karun? chandramāthī adhik sundar
tenun mukh hun kayāre joun? tenī sāthe kayāre nandanavanamān krīḍā karun? āvun mithyā chintavan
karato te rūpaparivartinī shemuṣhī nāmanī vidyānī ārādhanā karavā himavant nāmanā parvat
par jaīne atyant viṣham guphāmān rahīne vidyā ārādhavāno ārambh karavā lāgyo. jem
duḥkhī jīv pyārā mitranun chintavan kare tem e vidyānun chintavan karavā lāgyo.
pachhī rāvaṇ digvijay karavā nīkaḷ‌yo. te van parvatādithī shobhatī pr̥ithvīne joto
ane samasta vidyādharonā adhipati antaradvīponā rahevāsīone potāne vash karato ane
temane āgnā āpī temanā ja deshomān sthāpato. akhaṇḍ chhe āgnā jenī ane vidyādharomān
sinhasamān moṭā moṭā rājāone mahāparākramī rāvaṇe vash karyā, temane putra samān
gaṇīne temanā pratye khūb prem rākhyo. moṭā puruṣhono e ja dharma chhe ke namratāmātrathī ja
prasanna thāy. rākṣhasonā vanshamān athavā kapivanshamān je prachaṇḍ rājā hatā te sarvane vash karyā.
mahān senā sahit, pavan samā vegavāḷā, ākāshamārge gaman karatā dashamukhanun tej
vidyādharo sahan karī shakatā nahi. sandhyākār, suvel, hemāpūrṇa, suyodhan, hansadvīp,
vārihallādi dvīponā vidyādhar rājāo namaskār karī bheṭ laīne āvī maḷ‌yā. rāvaṇe
temane madhur vachanothī sambodhīne khūb santoṣhyā ane khūb sampadānā svāmī banāvyā. moṭā
moṭā gaḍhanā nivāsī vidyādharo rāvaṇanān charaṇāravindamān namīne āvī maḷ‌yā ane uttam
vastuonī bheṭ āpī. he shreṇik! samasta baḷamān pūrvopārjit puṇyanun baḷ prabaḷ chhe.
tenā udayathī koṇ vash thatun nathī? badhā ja vash thāy chhe.
pachhī rathanūpuranā rājā indrane jītavā gaman karyun. pahelān pātāḷalaṅkā jyān potānā
banevī kharadūṣhaṇ rahe chhe tenī samīpe paḍāv nākhyo. rātrino samay hato, kharadūṣhaṇ sūto
hato, rāvaṇanī bahen chandranakhāe tene jagāḍayo eṭale te pātāḷalaṅkāmānthī nīkaḷīne
rāvaṇanī nikaṭ āvyo. teṇe ratnono ardhya āpī mahābhaktithī, param utsāhathī
rāvaṇanī pūjā karī. rāvaṇe banevī tarīkenā snehathī kharadūṣhaṇano khūb satkār karyo.
jagatamān bahenabanevī samān bījun koī snehanun pātra nathī. kharadūṣhaṇe chaud hajār
vidyādharo manavāñchhit vidhavidh rūp dhāraṇ karanār rāvaṇane

Page 116 of 660
PDF/HTML Page 137 of 681
single page version

background image
116 dasamun parva padmapurāṇ
batāvyā. rāvaṇ kharadūṣhaṇanī senā joīne khūb rājī thayo. tene potānā jevo senāpati
banāvyo. kharadūṣhaṇ mahā shūravīr chhe. teṇe potānān guṇothī sarva sāmantonān dil jītī
līdhān chhe. hiḍamb, haihiḍamb, vikaṭ, trijaṭ, hyamākoṭ, sujaṭ, ṭaṅk, kihakandhādhipati, sugrīv
ane tripur, malay, hemapāl, kol, vasundar ityādi anek rājā judā judā prakāranān
vāhanomān besī, judā judā prakāranī shastravidyāmān pravīṇ, anek shāstronā abhyāsī
sahit chamarendra kharadūṣhaṇ rāvaṇanā lashkaramān āvyo, jem pātāḷalokamānthī asurakumāronā
samūh sahit chamarendra āve tem. ā pramāṇe anek vidyādhar rājāonā samūhathī rāvaṇanun
sainya pūrṇa thayun. jem vījaḷī ane meghadhanuṣhyayukta vādaḷāonā samūhathī shrāvaṇ mās pūrṇa
thāy tem ek hajār upar adhik akṣhauhiṇī daḷ rāvaṇ pāse thaī gayun. divase divase te
vadhatun jāy chhe ane hajār hajār devothī sevāyogya ratna nānā prakāranā guṇonā samūhanā
dhārak te badhā sahit, chandrakiraṇ samān ujjavaḷ chāmar jemanā upar ḍhoḷāy chhe,
ujjavaḷ chhatra shir upar phare chhe evo mahābāhu rāvaṇ puṣhpak nāmanā vimān par
besīne sumeru samān sthir, sūrya samān jyoti phelāvato, potānā vimānādi vāhan
sampadāthī sūryamaṇḍaḷane āchchhādit karato, indranā vidhvansano manamān vichār karato nīkaḷ‌yo.
rāvaṇanun parākram prabaḷ chhe. jāṇe ke ākāshane samudra banāvī dīdho. dedīpyamān shastro te
hatān kallolo, hāthī, ghoḍā, pyādā hatān, jaḷachar jīv, chhatra, chamar, turaṅg hatān, chamaronā
daṇḍarūp māchhalān hatān. he shreṇik! rāvaṇanī vistīrṇa senānun varṇan kyān sudhī karīe? jene
jotān dev paṇ ḍare to māṇasonī to vāt ja shī? indrajit, meghanād, kumbhakarṇa,
vibhīṣhaṇ, kharadūṣhaṇ, nikumbh, kumbh ityādi raṇamān pravīṇ anek sujano, vidyāsiddha jano
mahāprakāshavant shastra-shāstravidyāmān pravīṇ, mahān kīrtivāḷā subhaṭo rāvaṇanī sāthe
chālyā. vindhyāchaḷ parvat pāse sūryāsta thayo ane senāe tyān nivās karyo. jāṇe
vindhyāchaḷe senāne potānā mastake mūkī hoy. vidyānā baḷathī anek prakāranā āshray
banāvyā. pachhī potānān kiraṇothī andhakārane dūr karato chandra uday pāmyo. jāṇe ke rāvaṇanā
bhayathī rātri ratnano dīpak lāvī hoy. jāṇe ke rātri strī hatī, chāndanī sahitanun nirmaḷ
ākāsh tenun vastra hatun. tārāono samūh te tenā māthāmān gūnthelān phūl hatān, chandra tenun
vadan hatun, jātajātanī kathāo karīne ane nidrā karīne senānā māṇasoe rātri pūrṇa
karī. prabhāt thatān vājintro vāgyān, maṅgaḷ pāṭhathī rāvaṇ jāgyo. teṇe prātaḥkriyā karī,
sūryano uday thayo, jāṇe sūryane lokamān bhramaṇ karyā pachhī bīje kyāy sharaṇ na maḷ‌yun
eṭale rāvaṇane sharaṇe ja āvyo. pachhī rāvaṇ narmadātaṭe āvyo. narmadānun jaḷ shuddha
sphaṭikamaṇi jevun chhe, tenā kināre anek hāthī rahe chhe, hāthīo jaḷamān keli karatā hatā,
jātajātanān pakṣhīo madhur gīt gātān hatān, nadī phīṇanā goṭāthī maṇḍit chhe. nadīnā
bhamvar jenī nābhi chhe, chañchaḷ māchhalīo te netra chhe, jātajātanān phūlovāḷun jaḷ jenun
vastra chhe, te jāṇe sundar strī ja chhe. tene joīne rāvaṇ bahu prasanna thayo. prabaḷ
jaḷacharothī te

Page 117 of 660
PDF/HTML Page 138 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ dasamun parva 117
bharelī chhe, kyāṅk te vegathī vahe chhe, kyāṅk mandapaṇe vahe chhe, kyāṅk kuṇḍalākār vahe chhe, nānā
prakāranī cheṣhṭāthī pūrṇa evī narmadāne joīne jenā manamān kautūk jāgyun chhe evo rāvaṇ
nadīnā kināre utaryo. nadī bhayānak paṇ chhe ane sundar paṇ chhe.
tyārabād māhiṣhmati nagarīnā rājā sahastrarashmie narmadāmān rāvaṇanā sainyanī
uparavāsanā bhāgamān potānā jaḷayantra vaḍe nadīnun jaḷ thambhāvī dīdhun ane nadīnā kināre
nānā prakāranī krīḍā karī. koī strī mān karatī hatī tenī khūb shushrūṣhā karīne tene rājī
karī, darshan, sparshan, mān, pachhī mānanun chhoḍavun, praṇām, paraspar jaḷakeli, hāsya, nānā
prakāranān puṣhponān ābhūṣhaṇono shrr̥uṅgār ityādi anek prakāranī krīḍā karī. jem devīo
sahit indra krīḍā kare tem rājā sahastrarashmie krīḍā karī. kinārānī retī upar ratna ane
motīnān ābhūṣhaṇ tūṭīne paḍayān te na līdhān, jem karamāyelān phūlonī māḷā koī na le
tem. keṭalīk rāṇīo chandananā lep sahit jaḷamān keli karatī hatī tethī jaḷ saphed banī
gayun. keṭalīke kesaranā lepathī jaḷane suvarṇa samān pīḷun karī nākhyun, keṭalīke tāmbulathī
raṅgelā hoṭhathī jaḷane lāl karyun, keṭalīke āṅkhanun āñjaṇ dhoīne jaḷane shyām karyun to
krīḍā karatī strīnān ābhūṣhaṇanā shabda ane kāṇṭhe beṭhelān pakṣhīonā shabdothī rājānun man
mohit thayun. nadīnā nīchenā bhāg taraph rāvaṇanun sainya hatun. rāvaṇe snān karī, pavitra
vastra paherī nadīnā ramaṇīk kinārā upar retīno oṭo banāvī, jenā upar vaiḍūrya
maṇinā stambh chhe evī motīonī jhālaravāḷā chandaravā rākhī bhagavān shrī arihantadevanī
pūjā karī. bahu ja bhaktithī pavitra stotro vaḍe stuti karī tyān uparavāsanun jaḷ āvyun
tethī pūjāmān vighna thayun. judā judā prakāranī kaluṣhatā sahit pravāh vaheto āvyo eṭale
rāvaṇ pratimājīne laīne ūbho thaī gayo ane krodhathī kahevā lāgyo ke ā shun chhe? tyāre
sevakoe khabar āpyā ke he nāth! ā koī mahān krīḍā karato puruṣh sundar strīonī
vachche nānā prakāranī līlā kare chhe ane sāmanto shastro laīne dūr dūr chhe, jātajātanā
jaḷayantra bāndhyān chhe tenāthī ā cheṣhṭā thaī chhe. eno puruṣhārtha evo chhe ke bīje sthāne
durlabh hoy. moṭā moṭā sāmantothī tenun tej sahan thaī shakatun nathī ane svargamān indra chhe,
parantu ā to pratyakṣha ja indra joyo. ā vāt sāmbhaḷī rāvaṇane gusso āvyo, bhramar
chaḍī gaī, āṅkh lāl thaī gaī, ḍhol vāgavā lāgyā, vīrarasano rāg gavāvā lāgyo,
ghoḍā haṇahaṇavā lāgyā, hāthī garjanā karavā lāgyā. rāvaṇe anek rājāone āgnā karī
ke ā sahastrarashmi duṣhṭa chhe, ene pakaḍī lāvo. evī āgnā karī pote nadīnā taṭ par
pūjā karavā lāgyā. ratnasuvarṇanān puṣhpa ādi anek sundar dravyothī pūjā karī. anek
vidyādharonā rājā rāvaṇanī āgnā māthe chaḍāvī yuddha karavā chālyā. rājā sahastrarashmie
shatrunā sainyane āvatun joīne strīone kahyun ke tame ḍaro nahi. temane dhīraj āpīne pote
jaḷamānthī bahār nīkaḷ‌yo. kakaḷāṭanā avājo sāmbhaḷī, dushmananun sainya āvelun jāṇīne
māhiṣhmatī nagarīnā yoddhā sajja thaīne hāthī, ghoḍā, rath upar chaḍayā. jātajātanān

Page 118 of 660
PDF/HTML Page 139 of 681
single page version

background image
118 dasamun parva padmapurāṇ
āyudho dhāraṇ karīne svāmīdharmanā atyant anurāgī teo rājā pāse āvyā. jem
sammedashikhar parvatano ek ja kāḷ chhaye r̥utuno āshray kare tem samasta yoddhā tatkāḷ
rājā pāse āvyā, vidyādharonī phojane āvatī joīne sahastrarashminā sāmanto jīvavānī
āshā chhoḍīne dhanavyūh rachīne svāmīnī āgnā vinā ja laḍavā taiyār thayā. jyāre
rāvaṇanā yoddhā yuddha karavā lāgyā tyāre ākāshamān devavāṇī sambhaḷāṇī ke aho, ā moṭī
anīti chhe. ā bhūmigocharī alpashaktivān, vidyābalarahit māyāyuddhane shun jāṇe?
emanī sāthe vidyādharo māyāyuddha kare e shun yogya chhe? vaḷī vidyādharo ghaṇā chhe ane ā
thoḍā chhe, āvā ākāshamānthī devonā shabdo sāmbhaḷīne je vidyādharo satpuruṣh hatā te
lajjit thaīne jamīn upar ūtaryā. banne senāomān paraspar yuddha thayun. rathamān beṭhelā,
hāthī-ghoḍā par beṭhelā ke pyādāsvār talavār, bāṇ, gadā, bhālā ityādi āyudho vaḍe
paraspar yuddha karavā lāgyā, anek marāyā, nyāyayuddha thayun, shastronā prahārathī agni
saḷagyo, sahastrarashminī senā rāvaṇanī senāthī kāīk pāchhaḷ haṭhī eṭale sahastrarashmi
rathamān besīne yuddha karavā taiyār thayo. māthe mugaṭ, sharīre bakhtar paherī, hāthamān dhanuṣhya
laī, vidyādharonā baḷathī jarā paṇ bhay pāmyo nahi. svāmīne mokhare joīne senā je
pāchhaḷ haṭhatī hatī te āgaḷ āvī yuddha karavā lāgī. dedīpyamān chhe shastra jenān ane je
ghānī vedanā bhūlī gayā chhe evā raṇadhīr bhūmigocharīo rākṣhasonī senāmān samudramān matta
hāthī pravesh kare tem ghūsyā. sahastrarashmi krodhathī bāṇ vaḍe jem pavan meghane haṭhāve tem
shatruone haṭāvato āgaḷ vadhyo tyāre dvārapāḷe rākṣhasane kahyun ke he dev! juo, āṇe
āpanī senāne pāchhaḷ haṭhāvī chhe. ā dhanuṣhyadhārī jagatane tr̥uṇavat gaṇe chhe, enā
bāṇathī āpanī senā ek yojan pāchhaḷ khasī gaī chhe tyāre rāvaṇ sahastrarashmine joī
pote trailokyamaṇḍan hāthī upar beṭhā. rāvaṇane joī shatru paṇ ḍaryā. rāvaṇe bāṇanī varṣhā
karī, sahastrarashmino rath toḍī nākhyo eṭale sahastrarashmi hāthī upar besīne rāvaṇanī
sāme āvyo. tenān bāṇ rāvaṇanun bakhtar bhedī sharīramān khūñchī gayā temane rāvaṇe kheñchī
kāḍhayān. sahastrarashmie hasīne rāvaṇane kahyun, aho rāvaṇ! tun mahān bāṇāvalī kahevaḍāve
chhe, tun āvī vidyā kyāthī shīkhyo, tane kayā guru maḷ‌yā hatā? pahelān tun dhanuṣhyavidyā
shīkhī chhe, pachhī amārī sāthe laḍaje. āvā kaṭhor shabda sāmbhaḷīne rāvaṇ krodhe bharāyo.
teṇe sahastrarashminā mastak upar bhālo pheṅkyo. sahastrarashmine lohīnī dhārā nīkaḷavā
lāgī, tenī āṅkho chakaḷavakaḷ thavā lāgī. pahelān mūrchchhit thaī gayo. pachhī bhānamān
āvatān shastra hāthamān levā lāgyo tyān rāvaṇ uchhaḷīne sahastrarashmi upar paḍayo ane
tene jīvato pakaḍī līdho. bāndhīne potānā sthān par laī gayo. te joīne badhā
vidyādharo āshcharya pāmyā ke sahastrarashmi jevā yoddhāne rāvaṇe pakaḍī līdho. dhanapati yakṣhane
jītanār, yamanun mānamardan karanār, kailāsane dhrūjāvanār rāvaṇ dvārā sahastrarashminī āvī
hālat thayelī joī sahastrarashmi arthāt sūrya jāṇe ke bhayathī astāchaḷ taraph gayo,
andhakār phelāī gayo. rātrino samay thayo. pachhī

Page 119 of 660
PDF/HTML Page 140 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ dasamun parva 119
chandrano uday thayo. te andhakārane haṇavāmān pravīṇ jāṇe ke rāvaṇano nirmaḷ yash ja pragaṭ
thayo. yuddhamān je yoddhā ghāyal thayā hatā temanī sāravār vaidyo dvārā karāvī ane je marī
gayā hatā temane temanān sagān raṇakṣhetramānthī laī āvyā ane temanī antim kriyā karī.
rātri vītī gaī. savāranān vājintro vāgavā lāgyān. sūrya rāvaṇanī vāt jāṇavā māṭe
lālāsh dhāraṇ karato, kampato uday pāmyo. sahastrarashminā pitā rājā shatabāhu muni thayā
hatā, jemane jaṅghācharaṇ r̥uddhi pragaṭī hatī, te mahātapasvī, chandramā samān kānta, sūryasamān
dīptimān, meru samān sthir, samudra jevā gambhīr sahastrarashmine pakaḍayānun sāmbhaḷīne
jīvanī dayā karanār, paramadayāḷu, shāntachitta, jinadharmī jāṇīne rāvaṇanī pāse āvyā.
rāvaṇ munine āvatā joī ūbho thaīne sāme jaīne pagamān paḍayo, jamīn par mastak
mūkī, munirājane kāṣhṭhanā sinhāsan par birājamān karī, hāth joḍīne nīche jamīn par
beṭho. ativinayavān thaīne munine kahevā lāgyo, he bhagavān! kr̥upānidhān! āp
kr̥utakr̥utya chho, āpanān darshan indrādi devone paṇ durlabh chhe, āpanā āgaman mane pavitra
banāvavā māṭe chhe. tyāre munie ene shalākā puruṣh jāṇīne prashansāthī kahyun, ‘he dashamukh!
tun mahākuḷavān, baḷavān, vibhūtivān, devagurudharma pratye bhaktibhāvavāḷo chho. he dīrghāyu
shūravīr! kṣhatriyonī e rīt chhe ke āpasamān laḍe, teno parābhav karī tene vash kare. tun
mahābāhu param kṣhatriy chho, tārī sāthe laḍavāne koṇ samartha chhe? have dayā karīne
sahastrarashmine chhoḍī de. tyāre rāvaṇe mantrīo sahit munine namaskār karīne kahyun ke he
nāth! hun vidyādhar rājāone vash karavā taiyār thayo chhun. lakṣhmīthī unmatta rathanūpuranā rājā
indre mārā dādānā moṭā bhāī rājā mālīne yuddhamān māryā chhe, tenā pratye amāro roṣh chhe
tethī hun indra upar chaḍāī karavā jato hato, mārgamān narmadānā kināre amāro paḍāv hato.
hun kinārā par retīnā chotarā upar bhagavānanī pūjā karato hato ane eṇe
(sahastrarashmie) uparavāsanā bhāgamān jalayantronī keli karī tethī jaḷano veg nīche
taraph āvyo ane mārī pūjāmān vighna thayun tethī ā kārya karyun chhe. vinā aparādh hun dveṣh
karato nathī ane men tenī sāthe yuddha karyun tyāre paṇ teṇe kṣhamā na māgī ke pramādathī
ajāṇatā mārāthī ā kām thayun chhe ane tame mane māph karo. ūlaṭo abhimānathī mārī
sāthe yuddha karavā lāgyo. mane kuvachan kahyān. tene pakaḍavānun kāraṇ e ke jo hun bhūmigocharī
manuṣhyone jītavāmān samartha na thāun to vidyādharone kevī rīte jītun? tethī je bhūmigocharī
abhimānī chhe temane pratham vash karun ane pachhī vidyādharone vash karun. anukrame jem
pagathiyān chaḍīne makānamān javāy chhe tem āne vash karyo. have ene chhoḍī devo e nyāy
ja chhe ane āpanī āgnā samān bījun shun hoy? mahāpuṇyanā udayathī āpanā darshan
thāy. rāvaṇanān āvān vachan sāmbhaḷīne indrajite kahyun ke he nāth! āpe khūb ja uchit
vāt kahī chhe. āvī vāt āpatā sivāy koṇ kahī shake? pachhī rāvaṇe mārich mantrīne
āgnā karī ke sahastrarashmine mukta karī mahārāj pāse lāvo. māriche adhikārīne āgnā
karī. te āgnā pramāṇ