Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Translator's Notes.

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 293

 

background image
.. nama shrIsadguruve ..
* upodghAt *
bhagavAn kundakundAchAryadev praNIt yah ‘panchAstikAyasangrah’ nAmak shAstra ‘dvitIy
shrutaskandh’ ke sarvotkRuShTa Agamommense ek hai.
‘dvitIy shrutaskandh’ kI utpatti kis prakAr huI, yah ham paTTAvaliyonke AdhArase sankShepamen
dekhe––
Ajase 2483 varSha pUrva is bharatakShetrakI puNyabhUmimen jagatapUjya paramabhaTTArak bhagavAn shrI
mahAvIrasvAmI mokShamArgakA prakAsh karaneke liye samasta padArthonkA svarUp apanI sAtishay divyadhvani
dvArA pragaT kar rahe the. unake nirvANake pashchAt pAnch shrutakevalI hue, jinamen antim shrutakevalI shrI
bhadrabAhusvAmI the. vahAn tak to dvAdashAngashAstrakI prarUpaNAse nishchayavyavahArAtmak mokShamArga yathArtha–
rUpamen pravartamAn rahA. tatpashchAt kAladoShase kramasha angoke gnAnakI vyuchchhitti hotI gaI. is
prakAr apAr gnAnasindhukA bahubhAg vichchhedako prApta honeke pashchAt dUsare bhadrabAhusvAmI AchAryakI
paripATImen do samartha munivar hue– ek shrI dharasenAchArya aur dUsare shrI guNadharAchArya. unase prApta
gnAnake dvArA unakI paramparAmen honevAle AchAryone shAstronkI rachanA kI aur vIr bhagavAnake upadeshakA
pravAh achchhinna rakhA.

shrI dharasenAchAryane AgrAyaNIpUrvake pancham vastu adhikArake mahAkarmaprakRiti nAmak chaturtha prAbhRutakA
gnAn thA. us gnAnAmRutase kramasha unake bAd honevAle AchAryonne ShaTkhanDAgam, dhaval, mahAdhaval,
jayadhaval, gommaTasAr, labdhisAr, kShapaNAsAr Adi shAstronkI rachanA kI. is prakAr pratham
shrutaskandhakI utpatti huI. usamen mukhyata jIv aur karmake sanyogase utpanna honevAlI AtmAkI
sansAraparyAyakA –guNasthAn, mArgaNAsthAn AdikA –varNan hai, paryAyArthik nayako pradhAn karake kathan
hai. is nayako ashuddhadravyArthik bhI kahate hai aur adhyAtmabhAShAmen ashuddhanishchayanay athavA vyavahAr kahA
jAtA hai.

shrI guNadharAchAryako gnAnapravAdapUrvake dasham vastuke tRutIy prAbhRutakA gnAn thA. us gnAnamense
unake pashchAt honevAle AchAryonne kramasha siddhAnta–rachanA kI. is prakAr sarvagna bhagavAn mahAvIrase
chale AnevAlA gnAn AchArya – paramparA dvArA bhagavAn kundakundAchAryadevako prApta huA. unhonne
panchAstikAyasangrah, pravachanasAr, samayasAr, niyamasAr, aShTapAhuD Adi shAstronkI rachanA kI. is
prakAr dvitIy shrutaskandhakI utpatti huI. usamen mukhyatayA gnAnakI pradhAnatApUrvak shuddhadravyArthik nayase
kathan hai, AtmAke shuddha svarUpakA varNan hai.