kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan
ih hi sansAriNo jIvAdanAdibandhanopAdhivashen snigdha pariNAmo bhavati. pariNAmAtpuna pudgalapariNAmAtmakan karma. karmaNo nArakAdigatiShu gati. gatyadhigamanA–ddeha. dehAdindriyANi. indriyebhyo viShayagrahaNam. viShayagrahaNAdrAgadveShau. rAgadveShAbhyAn puna snigdha pariNAma. pariNAmAtpuna pudgalapariNAmAtmakan karma. karmaNa punarnArakAdigatiShu gati. gatyadhigamanAtpunardeha. dehAtpunarindriyANi. indriyebhya punarviShayagrahaNam. viShayagrahaNAtpunA rAgadveShau. rAgadveShAbhyAn punarapi snigdha pariNAma. evamidamanyonyakAryakAraNabhUtajIvapudgal–pariNAmAtmakan karmajAlan sansArachakre jIvasyAnAdyanidhanan anAdisanidhanan vA chakravatparivartate. tadatra pudgalapariNAmanimitto jIvapariNAmo jIvapariNAmanimitta pudgalapariNAmashcha vakShyamAN–padArthabIjatven sampradhAraNIy iti.. 128–130.. -----------------------------------------------------------------------------
anvayArtha– [ya] jo [khalu] vAstavamen [sansArastha jIva] sansArasthit jIv hai [tata tu pariNAma bhavati] usase pariNAm hotA hai [arthAt use snigdha pariNAm hotA hai], [pariNAmAt karma] pariNAmase karma aur [karmaNa] karmase [gatiShu gati bhavati] gatiyommen gaman hotA hai.
[gatim adhigatasya deha] gatiprAptako deh hotI hai, [dehAt indriyANi jAyante] dehathI indriyAn hotI hai, [tai tu viShayagrahaNan] indriyonse viShayagrahaN aur [tata rAga vA dveSha vA] viShayagrahaNase rAg athavA dveSh hotA hai.
[evan bhAva] aise bhAv, [sansArachakravAle] sansArachakramen [jIvasya] jIvako [anAdinidhana sanidhana vA] anAdi–ananta athavA anAdi–sAnta [jAyate] hote rahate hain–[iti jinavarai bhaNita] aisA jinavaronne kahA hai.
TIkA– is lokamen sansArI jIvase anAdi bandhanarUp upAdhike vash snigdha pariNAm hotA hai, pariNAmase pudgalapariNAmAtmak karma, karmase narakAdi gatiyommen gaman, gatikI prAptise deh, dehase indriyAn, indriyonse viShayagrahaN, viShayagrahaNase rAgadveSh, rAgadveShase phir snigdha pariNAm, pariNAmase phir pudgalapariNAmAtmak karma, karmase phir narakAdi gatiyommen gaman, gatikI prAptise phir deh, dehase phir indriyAn, indriyonse phir viShayagrahaN, viShayagrahaNase phir rAgadveSh, rAgadveShase phir puna snigdha pariNAma. is prakAr yah anyonya 1kAryakAraNabhUt jIvapariNAmAtmak aur pudgalapariNAmAtmak karmajAl sansArachakramen jIvako anAdi–anantarUpase athavA anAdi–sAntarUpase chakrakI bhAnti puna– puna hote rahate hain. --------------------------------------------------------------------------
jIvako anAdi–sAnta hote hain.]
1. kArya arthAt naimittik, aur kAraN arthAt nimitta. [jIvapariNAmAtmak karma aur pudgalapariNAmAtmak karma